Leermateriaal Gespecialiseerd Onderwijs

Leermateriaal Gespecialiseerd Onderwijs

Kennishub Open Leermateriaal Gespecialiseerd Onderwijs

In het Gespecialiseerd Onderwijs blijken open leermaterialen van onschatbare waarde. Collega's passen deze materialen aan voor leerlingen met diverse behoeften. Van tradioneel lesmateriaal tot interactieve inhoud. Het voordeel? Toegankelijkheid, actualiteit en kostenbesparing. Samenwerking tussen collega's leidt tot rijkere leermiddelen en biedt ondersteuning voor inclusief onderwijs. Het gebruik van open leermaterialen bevordert gelijke kansen en stimuleert de ethische dialoog. Hierdoor wordt kennis voor iedereen beschikbaar ongeacht de behoeften.

De expertisehub verbindt de ontwikkelde wikiwijsarrangementen voor het gespecialiseerd onderwijs en werkt aan een betere samenwerking. Door kennisdeling te faciliteren en het leren van en met elkaar te stimuleren werken we aan een lerende cultuur binnen het Gespecialiseerd Onderwijs. We maken expertise eigen, passen het toe en we zetten duurzaam in op blijvend vernieuwen binnen de eigen school, de sectorraad en daarbuiten.

In onderstaand filmpje zie je voor wie Open Leermateriaal in het Gespecialiseerd Onderwijs bedoeld is en hoe het ingezet wordt.

   

VOOR EN DOOR ELKAAR

Uitgangspunten

Wat is een Wikiwijs?

Wat is een Wikiwijs?

Hoe is de Wikiwijs Gespecialiseerd onderwijs ingericht?

  • Het uitgangspunt is het Landelijk doelgroepenmodel. Iedere wikiwijs is ingericht op thema én op basis van de leerlijnen PO/SBO/SO, leerlijn SO-ZML en de leerlijn VSO. Bij de Wikiwijs Digitale geletterdheid en Praktijkvakken zijn de uitstroomstemming toegevoegd. Dit scheelt zoeken naar geschikt leermateriaal.
  • Het beschikbare open leermateriaal kan naar eigen inzicht aangepast worden.  Als je merkt dat een bepaalde les niet werkt, dan pas je het aan voor een volgende klas.
  • Het kan een hele leerlijn zijn, maar ook een losse les of een fragment van een video ofeen artikel.

Wat is open leermateriaal?

Waarom is het delen van open leermateriaal belangrijk?

  • Voor leerroute 1 t/m 3 zijn er weinig geschikte methodes. Veel leraren maken zelf lesmateriaal. Het beschikbaar stellen en delen van grotere variatie aan goed, op maat gemaakt en flexibel inzetbaar leermateriaal, bespaart tijd. Die waardevolle tijd kun je besteden aan bijvoorbeeld meer contact met je leerlingen.
  • Voor leerroute 4 t/m 6 is het een belangrijke aanvulling op de bekende educatieve methodes. Vaak zijn de de stappen in de reguliere methodes te groot of is er te weinig oefenmateriaal in een bepaald niveau.
  • Hoe meer open leermateriaal gedeeld wordt, hoe meer de leerling op maat en zelfs op verschillende niveaus les krijgt, waardoor de leerling meer regie heeft op zijn eigen onderwijs.

Hoe maak je en gebruik je Open leermateriaal?

Impuls Open leermateriaal

  • Op de website impuls open leermateriaal vindt u de nieuwste ontwikkelingen
  • Suzanne vertelt over de vele projecten die onder Impuls Open Leermateriaal zijn gestart en hoe scholen begeleid worden in dit proces.

                           

Doelgroepenmodel

Wikiwijs en landelijk doelgroepenmodel

Het landelijk doelgroepenmodel is het uitgangspunt voor de indeling van de Wikiwijs Gespecialiseerd onderwijs.

Iedere Wikiwijs is ingericht op thema, leerlijn, leerroute en uitstroombestemming.   

Landelijk doelgroepenmodel GO Basisonderwijs

 

 

 

 

 

 

 

 

Landelijk doelgroepenmodel GO Voortgezet onderwijs

 

 

 

 

 

 

 

 

Bij het landelijk doelgroepenmodel zijn kijkwijzers ontwikkeld.

1. Invulwijzer Ondersteuningsbehoeften

2. Kijkwijzer Beheersingsdoelen Leerstandaard SO

3. Kijkwijzer Beheersingsdoelen Leerstandaard VSO

4. Koppeling doelgroepenmodel aan CITO-toetsen5.

5. Model OPP SO

6. Model OPP VSO

7. Kijkwijzer Taal leerstandaard SO aan PAPE

8. Kijkwijzer Rekenen leerstandaard SO aan PAPE

9. Kijkwijzer Leerkenmerken

10. Handleiding Landelijk doelgroepenmodel

11. Lijst met veel gebruikte instrumenten

Gebruik landelijk doelgroepenmodel

Een voorbeeld hoe je het landeljk doelgroepenmodel kunt inzetten.

Criteria goed open leermateriaal

Criteria per uitstroombestemming

Het is belangrijk dat er criteria per uitstroombestemming zijn. Leerlingen die niet kunnen rekenen, lezen en schrijven hebben ander open (digitaal) leermateriaal nodig dan leerlingen die dit wel kunnen..

EMB/belevingsgerichte dagbesteding

  • Het lesmateriaal wordt door de begeleiders ingezet voor het onderwijs aan de leerling
  • Het lesmateriaal is belevingsgericht / ervaringsgericht
  • Het lesmateriaal prikkelt de zintuigen (ruiken, kijken, voelen, horen, proeven, bewegen)
  • Het lesmateriaal is gericht op thema’s (zoals zomer, sinterklaas, etc.) en is niet gericht op (voorbereidend) lezen en rekenen
  • Het lesmateriaal raakt minstens één van de vijf domeinen: leren leren, communicatie, praktische redzaamheid, sociale en emotionele ontwikkeling of zintuiglijke en motorische ontwikkeling
  • Het lesmateriaal is te gebruiken door zowel leerling als begeleider

Taakgerichte en arbeidsmatige dagbesteding

  • Beeldondersteuning (picto’s, afbeeldingen, letterlijke illustraties)
  • Spraakondersteuning of voorleesfunctie
  • Niet te veel informatie op pagina
  • Sluit aan bij de belevingswereld
  • Tekst: korte/eenvoudige zinnen
  • Concrete uitleg/ instructie
  • Korte lessen (aandacht)
  • Duidelijk afgebakend thema
  • Actieve werkvormen
  • Logische opbouw (onderwerpen, stappenplan, opbouw lessen)

Arbeid

  • Duidelijk afgebakend thema
  • Belang van herhaling benadrukken
  • Begrijpelijke taal
  • Niet te veel informatie op pagina
  • Tekst: korte/eenvoudige zinnen (beeldondersteuning d.m.v. afbeeldingen, letterlijke illustraties)
  • Concrete uitleg/ instructie
  • Beginnend reflecteren

Vervolgonderwijs

  • Geen aanvullende criteria

Technische criteria

Het is belangrijk dat er technische criteria zijn voor open (digitaal) leermateriaal.

criteria 1

1. Stabiliteit

  • Alles werkt naar behoren, er doen zich geen onverwachte fouten (bugs) voor
  • Heeft een korte laadtijd
  • Heeft geen speciale software nodig; een PowerPoint kan iedereen openen
  • Heeft goed geluid, de mogelijkheid om het geluid aan/uit te zetten
  • Heeft een duidelijke navigatie
  • Er wordt goed Nederlands in gesproken

2. Snelheid

  • De applicatie reageert snel en is bovendien eenvoudig op te schalen, zodat meerdere gebruikers gelijktijdig met het systeem kunnen werken.

3. Is compatibel

  • Het werkt op de manier die in de klas/groep of leerling bruikbaar is
  • Is (vaak) webbased. Geen losse applicaties die geinstalleed of gedownload moeten worden

4. Veiligheid en privacy

  • Er is altijd een verwerkersovereenkomst opgesteld, waarin afspraken (bv. over verzamelen, delen, analyseren, welke veiligheidseisen) zijn vastgelegd over de verwerking van persoonsgegevens
  • Gegevens zijn veilig opgeslagen en alleen toegankelijk voor geautoriseerde personen en systemen.

5. Interactief

  • De (educatieve) apps zijn zelfcorrigerend en/of geven feedback al dan niet met een beloning.

6. Koppeling

  • Mogelijkheid tot het koppelen van andere platforms zoals Omnidu, Prowise, YouTube, Beeld en geluid op school, SchoolTV

7. Voorleesfunctie

  • Mogelijkheid tot een voorleesfunctie

Functionele criteria

Het is belangrijk dat er functionele riteria zijn voor open (digitaal) leermateriaal.

1. Sluit aan bij de belevingswereld en ontwikkelingsniveau

  • Dat betekent gebruiksvriendelijkheid, passend qua onderwerp en in heldere taal.

2. Bevat informatie voor begeleiders

  • Dit is een duidelijke aanwijzing dat de inhoud betrouwbaar is.
  • Er moet aanvullende info zijn voor over hoe je meer kunt doen met de content. Ook moeten de contactgegevens van de makers goed te vinden zijn.

3. Is visueel aantrekkelijk

  • Dit is natuurlijk subjectief, maar een goede app/leermateriaal is mooi vormgegeven, bevat humor en niet teveel tekst.
  • Het taalgebruik en de beelden zijn eenvoudig en doeltreffend.

4. Is interactief 

  • (digitaal) Leermateriaal waarbij leerlingen op elkaar reageren of waarop je invloed kunt hebben op wat er gebeurt bv. een quiz, meerkeuzevragen.
  • (Introductie)filmpjes ondersteund met lesideeën kunnen ingezet worden om interactie tussen leerlingen onderling en tussen onderwijspersoneel en leerling te bevorderen.

5. Ondersteunt bij het leerproces

  • Bijvoorbeeld om schrijfbewegingen te oefenen, rekensommen te maken of topografische kennis te testen. Alleen betaalde apps vermelden als deze van meerwaarde zijn voor het leerproces.

6.  Omvat materialen en apps voor de begeleiders (OP en OOP)

  • Direct in te zetten bij de lessen
  • Wordt expliciet genoemd in de Wikiwijs als het geschikt materiaal is ter ondersteuning van de lessen.

Leerlijnen

Leerlijnen

In het gespecialiseerd onderwijs wordt vaak gewerkt vanuit leerdoelen. Wil je leerdoelen goed inzetten bij het maken van open leermateriaal heeft het SLO een Handreiking Onderwijs ontwikkelen vanuit leerdoelen ontwikkeld.

Werk je met anderen aan het ontwikkelen van lesmateriaal? Gebruik de handreiking dan eens als basis voor een inspirerende werksessie of training.

Materialen die je daarbij kunt gebruiken:

 

Leerlijn PO/SBO/SO

Leerlijn SO-ZML

Leerlijn VSO dagbesteding en arbeid

Leerlijnen Plancius

Leerroute 1 en 2

Open (digitaal) leermateriaal in Wikiwijs EMB

Leerlijnen Plancius

Leerlijnen Plancius zijn voor leerlingen met een ontwikkelingsleeftijd tot 24 maanden/IQ> 35: ontwikkeld door de CEDgroep. Naast de leerlijnen zijn er activiteiten per thema uitgewerkt. Klik hier voor meer informatie

Stamlijn

Leerlijn Sociaal-emotionele ontwikkeling

Leerlijn Communicatie

Leerlijn Spelontwikkeling

Leerlijn Sensomotoriek

Leerlijn Zelfredzaamheid

Verantwoording leerlijnen

Aanvulling leerlijn voor het VSO

Leerlijn Taakontwikkeling

Implementatie in de organisatie

Het bevorderen van werken met open (digitale) leermaterialen is een veranderproces en dat vraagt om inbedding in een strategische visie. Hoe ga je gebruik van open (digitaal) leermateriaal borgen in je organisatie?  Het is belangrijk om een organisatie brede onderwijsvisie te hebben over het gebruik van open (digitaal) leermateriaal. Het is een zorgvuldig proces, afgestemd op de visie die de organisatie en de individuele scholen. Ook is het belangrijk om te beschrijven hoe de communicatielijnen verloopt binnen de organisatie.

Afhankelijk van de structuur van de organisatie is het goed om vast te stellen wie

verantwoordelijk is voor het schrijven van beleid en het proces om open (digitaal) leermateriaal in te bedden in onderwijsinhouden en opbrengstgericht werken. Is dit een schoolleider, intern-begeleider, leermiddelencoördinator, kennisteams,  werkgroepen of anders?

In het jaarlijkse budget voor de aanschaf van leermateriaal moet ruimte zijn om aanvullend materiaal te zoeken en zo nodig aan te schaffen. Als leraren zelf open (digitaal) leermateriaal moeten ontwikkelen, is hiervoor ruimte nodig in het urenbudget.

Omdat iedere organisatie eigen structuren heeft, wordt in het vervolg de persoon die aangesteld is om de kar te trekken ‘de verantwoordelijke’ genoemd.

De verantwoordelijke:

  • Geeft vanuit de visie de richting en kaders mee, ook voor het samenstellen van het leermiddelenpakket.
  • Zorgt en coördineert goede communicatielijnen.
  • Overlegt regelmatig met betrokken medewerkers
  • Maakt afspraken met leraren om lesmateriaal openbaar beschikbaar en deelbaar te maken binnen en buiten de eigen onderwijsinstelling. Het lesmateriaal is immers met publiek geld gemaakt.

Je kunt gebruik maken van een stappenplan om tot een goed beleidsplan te komen:

(bron: www.surf.nl)

1. Formuleer een inleiding

In de inleiding beschrijf je de aanleiding voor het opstellen van beleid. Leg uit wat er binnen de instelling wordt bedoeld met het delen en hergebruik van open leermaterialen. Geef aan voor wie het beleidsdocument is bedoeld. In de verantwoording beschrijf je hoe het document tot stand is gekomen en wat ermee zal gebeuren

2. Formuleer een visie

Beschrijf in dit hoofdstuk hoe het delen en hergebruik van open leermaterialen is ingebed in bestaand beleid. Hoe past het binnen de lopende ontwikkelingen? Hoe breed is de scope, oftewel, wie kan de leermaterialen hergebruiken? Schrijf tot slot een aantal statements die de visie van de instelling kort en krachtig weergeven.

3. Formuleer doelstellingen

Wat wil je bereiken met het delen en hergebruik van open leermaterialen? Beschrijf deze doelstellingen op verschillende niveaus. Voor een leraar zijn er andere redenen om met open (digitale) leermaterialen aan de slag te gaan dan voor een bestuurder of een ondersteuner.

4. Formuleer activiteiten

Beschrijf hoe de instelling delen en hergebruik faciliteert. Zorg ervoor dat de docent de meerwaarde kent. Wat voor infrastructuur is er beschikbaar? Hoe worden docenten juridisch en onderwijskundig ondersteund? Hoe kunnen zij zich verder professionaliseren op dit vlak?

5. Beschrijf de organisatie

Om het delen en hergebruik van open (digitale) leermaterialen een succes te maken moet je vele verschillende stakeholders binnen de instelling betrekken. Iedereen heeft daarin zijn eigen rol. Beschrijf de organisatie die je hiervoor nodig hebt.

6. Maak een planning

Voor een goede planning leg je de resultaten en activiteiten in de tijd vast. Houd hierbij rekening met de vele verschillende actoren en de impact op de organisatie. Kies bij voorkeur voor een project met een gedegen projectorganisatie. Zorg voor een duidelijk opdrachtgever en een stuurgroep. Vergeet niet om meetmomenten en momenten van bijsturing in te plannen.

Voor meer informatie zie Stappenplan Beleid open leermaterialen

Tot slot

Houdt het ontwikkelde open leermateriaal niet binnen je eigen organisatie, maar zorg er voor dat het breed gedeeld wordt naar andere scholen. Zet het in Wikiwijs.

Zoek verbinding met expertiseorganisaties, zorginstellingen, samenwerkingsverbanden, bedrijfsleven, uitgeverijen enz.

Impuls open leermateriaal is een voorbeeld waarbij de krachten gebundeld zijn. Kennisnet is de beheerder hiervan

Themapagina's:

EMB

Welkom op de Wikiwijs Leerroute 1 / EMB pagina

Wikiwijs Leerroute 1 is een startpagina met lesideeën voor en door leerkrachten en andere begeleiders in het Speciaal Onderwijs die werken met leerlingen met een ernstige meervoudige beperking (EMB) in Leerroute 1. Het zorgvuldig geselecteerde en georganiseerde lesmateriaal sluit aan op de behoeften van deze specifieke doelgroep.

Jouw bijdrage is waardevol! Heb je waardevolle tips die we kunnen integreren op deze pagina? Aarzel niet en deel ze met ons via Wikiwijs. Samen bouwen we aan een rijke en inclusieve leeromgeving voor (begeleiders van) leerlingen met ernstige meervoudige beperkingen.

 

 

 

Thema's

Bekijk het lesmateriaal dat we hebben gesorteerd per thema.

 

Boodschappen

 

 

Familie

 

 

Feesten

 

 

Fruit

 

 

Huis thuis

 

 

Mijn lijf

 

 

Planten en dieren

 

Seizoenen

 

Zintuigen

Activiteiten

Bekijk het lesmateriaal dat we hebben gesorteerd per activiteit.

 

Beleving

 

 

Beweging

 

 

Computer of iPad

 

Dienstverlening

 

Knutselen

 

Koken

 

Muziek

Spelen

Verzorging

Doelen

Bekijk het lesmateriaal dat we hebben gesorteerd op doel.

 

Leren leren

 

Communicatie

 

Praktische redzaamheid

 

Sociale en emotionele ontwikkeling

Zintuiglijke en motorische ontwikkeling

 

Hulpmiddelen

Bekijk het materiaal dat we hebben gesorteerd per hulpmiddel.

 

ICT-hulpmiddelen

 

Materialen

 

Inrichting

 

Methodes

 

Cursussen

 

Vakliteratuur

 

Evidence Informed

Doelen en ontwikkelingskaarten

Ontwikkelingskaarten Sensomotorische Ontwikkeling (SLO, 2022)

Andere ontwikkelingskaarten en leerlijnen EMB (SLO)

Plancius leerdoelen

Plancius activiteitenkaarten
Activiteitenkaarten van Plancius met doelgerichte activiteiten bij een thema of onderwerp. De activiteiten zijn geordend op naam of onderwerp.

Kwaliteit en keurmerk

Al het lesmateriaal op deze pagina bevat een keurmerk:

Het lesmateriaal voldoet aan de volgende kenmerken:

  • Het lesmateriaal is belevingsgericht / ervaringsgericht
  • Het lesmateriaal prikkelt de zintuigen (ruiken, kijken, voelen, horen, proeven, bewegen)
  • Het lesmateriaal is gericht op thema’s (zoals zomer, sinterklaas, etc.) en is niet gericht op (voorbereidend) lezen en rekenen
  • Het lesmateriaal raakt minstens één van de vijf domeinen: leren leren, communicatie, praktische redzaamheid, sociale en emotionele ontwikkeling of zintuiglijke en motorische ontwikkeling
  • Het lesmateriaal is te gebruiken door zowel leerling als begeleider

Landelijk doelgroepen model

Landelijk Doelgroepenmodel GO Voortgezet onderwijs

Landelijke Doelgroepenmodel GO Basisonderwijs

Over ons

Lesmateriaal delen

Heb je bruikbaar lesmateriaal online gezien? Of heb je zelf lesmateriaal gemaakt? Deel je tips met collega’s.

Ga je voor het eerst lesmateriaal delen? Hier lees hoe je stapsgewijs een les deelt.

Lesmateriaal delen

 

Heb je andere vragen of wil je liever dat wij het lesmateriaal voor je delen, neem dan gerust contact op via dit emailadres: digitaleleermiddelenemb@gmail.com.

Volg ons via social media

Facebook logo

Facebook

Twitter logo

Twitter

Instagram

Instagram

Pinterest

Pinterest

 

 

 

Digitale Geletterdheid

https://www.wikiwijs.nl/startpagina/vso-dg/

Sociaal Emotionele Ontwikkeling

Welkom!

Voor en door elkaar!

Hier vind je leermateriaal over Sociaal-emotionele ontwikkeling (SEO) in het Gespecialiseerd Onderwijs (GO)

Het doelgroepenmodel is het uitgangspunt bij de opzet van Wikiwijs SEO, gesorteerd leerroute, leerlijnen en uitstroombestemming.

 

Jezelf

Jezelf

Respect

Respect

Gevoelens

Gevoelens

Ruzie en conflict

Ruzie en conflict

Kiezen

Kiezen

Mogelijkheden en beperkingen

Mogeljkheden en beperkingen

 

     

 

                                             

               

Algemeen

Algemeen

Toetsen

Trainingen

  • SOVA trainingen voorbeelden van sociale vaardigheidstrainingen
  • Sociale Vaardigheidstraining - Lesmateriaal - Wikiwijs een voorbeeld van een SOVAtraining
  • Rots en water richt zich op het bevorderen van een positieve ontwikkeling van sociale en emotionele competenties en het voorkomen en/of verminderen van problemen op het intrapersoonlijke domein (hoe zien leerlingen zichzelf) en het interpersoonlijke domein (hoe gaan leerlingen met elkaar om).

Lesprogramma's

  • Overzicht van sociaal-emotionele lesprogramma's  Een korte beschrijving van de inhoud van verschillende programma's Sociaal-emotionele ontwikkeling voor zowel basisonderwijs, Voortgezet onderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs
  • Sociaal-emotionele ontwikkeling : Info, lessuggesties en aanpak bij problemen Dit document bestaat uit twee delen: deel 1: zes thema's met algemene achtergrondinfo en enkele lessuggesties. deel 2: worden tips gegeven voor een mogelijke aanpak van een aantal problematieken Het is geschreven voor het PO, maar ook goed bruikbaar voor het (V)SO.
  • Kwink voor sociaal-emotioneel leren: een online lesmethode voor sociaal-emotioneel leren inclusief burgerschap en mediawijsheid voor het PO. Praktisch, leuk en altijd actueel. Deze lesmethode is ook geschikt voor leerroute 5 en 6 in het Speciaal Onderwijs. De kosten:  € 120,00 per groep per jaar.
  • STIP SO een methode speciaal ontwikkeld voor het SO-ZML en STIP VSO voor het VSO. De methode STIP is gebaseerd op de leerlijnen SEO.
  • Teach like a champion 3.0 is een boek voor de dagelijkse praktijk van leraren in de klas; direct toepasbaar in hun werk én die ook meteen zichtbaar effect opleveren: leerlingen zijn enthousiast, betrokken bij de les en de lestijd wordt effectief benut. Kosten € 54,95
  • Teach like a champion 3.0 ZML-editie Deze uitgave voor ZML is een aanvulling op Teach Like a Champion 2.0. De aanvulling kan het best gebruikt worden naast het basisboek. Kosten € 41,50
  • Steffie.nl Steffie legt moeilijke dingen op een makkelijke manier uit. Het zijn gesproken animaties. Ook het nieuws wordt op een eenvoudige manier uitgelegd.
  • Lijst met coachkaarten, (bord)spellen die je kunt inzetten bij de lessen sociaal-emotionele ontwikkeling.
  • Filmeducatie Veel korte filmps met lesmateriaal over moeilijk bespreekbare onderwerpen.Iedere maand is er een nieuwe film beschikbaar.

Jezelf

Opkomen voor jezelf; jezelf presenteren; jezelf kennen en waarderen; goed voor jezelf zorgen; zelfvertrouwen; zelfbeeld; zelfcontrole.

PO/SBO/SO

Basisleerlijn SEO 2007

Direct in te zetten

  • Dat kan ik zelf wel Het lespakket is geschikt is voor leerlingen met een lichamelijke beperking vanaf leerroute 4 SO en zeker ook leerlingen in het VSO. Het lespakket DKIZW is alleen voor SO en VSO scholen te bestellen als pakket.
  • Astra op avontuur Gratis lespakket om met leerlingen in groep 5/6 het gesprek over gender en seksuele diversiteit aan te gaan. Het bestaat uit een animatiefilm ‘Astra gaat op avontuur’ en vier bijbehorende lessen van elk 30 minuten. Het lespakket bevat Astra pop (cut-out), stickers en 36 werkboekjes.

SO-ZML

Leerlijn SEO SO-ZML 2012

Direct in te zetten

Leerlijn leergebiedoverstijgend 2012

Direct in te zetten

  • Gesprekskaarten Zelfbeeld Er zijn 3 soorten vragen per gespreksonderwerp.1) Activatie: Wat weet je al?  2) Relevantie: Wat heeft het met jou te maken?….3) Oplossing: Wat als…
  • Dat kan ik zelf wel Het lespakket is geschikt is voor leerlingen met een lichamelijke beperking vanaf leerroute 4 SO en zeker ook leerlingen in het VSO. LET OP: Het lespakket DKIZW is alleen voor SO en VSO scholen te bestellen als pakket.
  • De mensen om mij heen Gesproken uitleg over hoe waarom het belangrijk is om mensen om je heen te hebben. Hoe je vrienden en contacten in kaart kunt brengen, en tips over hoe je vriendschappen behoudt en nieuwe mensen kunt leren kennen.
  • Quiz: zelfvertrouwen Een online-quiz met meerkeuze- en open vragen over zelfvertrouwen. Wanneer je ingelogd bent, kun je de antwoorden van de leerlingen volgen. Geschikt voor leerroute 4, 5 en 6.
  • Promotiekaarten: Jezelf Op de voorkant staat de tekst en op de achterkant worden open vragen gesteld. Goed in te zetten tijdens de praktijklessen of stage.

Hulpmiddelen

  • Mijn basisvaardigheden Het spel wordt gespeeld volgens de algemene regels van het . kwartetspel. Thema’s:Kennismaken, Complimenten, Kritiek, Voor jezelf opkomen, Hulp vragen, Jezelf presenteren, Luisteren, Nee zeggen, Samen spelen Kosten € 14,95

Respect

Aardig doen; rekening houden met anderen; positieve relaties hebben/onderhouden; complimenten geven; respectvol met elkaar omgaan;, praten en luisteren; contact met anderen; feedback geven op een prettige manier; belangstelling tonen, een gesprek voeren.

In te zetten bij meerdere leerlijnen

PO/SBO/SO

Basisleerlijn SEO 2007

  • Lessenserie Prowise Anders dan jij Centraal thema is Bewust zijn van overeenkomsten en verschllen van mensen. Drie andere lessenseries zijn: Ik ben wie ik ben; Ik houd rekening met je; Ik voel me vandaag.
  • SBO: Alles is gekleurd. Deze les gaat over het vormen, het hebben en het uiten van je eigen mening.
  • SBO: Meningmeter. De les gaat over hoe divers meningen over een gekozen onderwerp kunnen zijn en hoe iedereen in de klas daarover denkt. Dit doen we door het ontwerpen van onze eigen kleurrijke meningenpapegaai!

Direct in te zetten

  • Lessenserie Prowise Anders dan jij Centraal thema is Bewust zijn van overeenkomsten en verschllen van mensen. Drie andere lessenseries zijn: Ik ben wie ik ben; Ik houd rekening met je; Ik voel me vandaag.
  • SBO: Alles is gekleurd. Deze les gaat over het vormen, het hebben en het uiten van je eigen mening.

Hulpmiddelen

  • Zeg nou zelf is een basisschoolmethode voor sociale weerbaarheid, maar ook geschikt voor leerroute 5 en 6 van het SO en het SBO.De handleiding omvat acht lessen waarin de kinderen ervaring op doen met de thema’s gevoelens, eigen mening, kritiek, boos zijn, pesten, aanraken en bang zijn. Elke les heeft een vaste lesopbouw: een inleidend verhaal, een videofragment en opdrachten waar de leerkracht met instructieoefeningen en klassengesprekken bij aansluit. Totaalpakket € 115,00

SO-ZML

Leerlijn SEO SO-ZML 2012

 

 

 

 

Direct te gebruiken

Hulpmiddelen

  • Complimentenkaartjes Het geven van complimenten helptleerlingen hun eigenwaarde te vergroten en moedigt positief gedrag aan. Het is een geweldige manier om hun zelfvertrouwen te versterken en een positieve band op te bouwen. Kosten € 2,50
  • Digitaal PDF bestand vrolijke vrienden met vele gevoelens  (180 pagina's)  Kosten € 5,50
        - een dobbelsteenspel waarbij kinderen gevoelens verzamelen
        - een zoekspel waarbij cijfers tevoorschijn komen
        - een waaier aan knijpkaarten met gevoelens (39 stuks)
        - 2 dobble spelen met gevoelens (dieren en kinderen)
        - een matrix met 6 gevoelens
        - 8 puzzels waarbij telkens 6 gevoelens moeten gezocht worden
        - een grote domino met verschillende gevoelens en verschillende figuren
        - een bingospel
        - een reeks kaarten voor de vraag van de dag met 10 emoties 
        - kleikaarten met verschillende kinderen en dieren
        - praat-knijpkaart
        - mijn gevoel in de klas tijdens verschillende momenten
        - extra: kaarten om een poster te maken met de verschillende gevoelens

VSO

Leerlijn leergebiedoverstijgend 2012

Direct in te zetten

  • ABCDate: Ontmoet nieuwe mensen Op deze website kunnen mensen met een verstandelijke beperking van 12 jaar of ouder elkaar ontmoeten. Ook staan er gesproken animatiefimpjes met uitleg over: vriendschap en relaties, opkomen voor je zelf, omgaan met elkaar, mensen om je heen.
  • Op Steffie.nl worden moeilijke zaken op een eenvoudige manier uitgelegd. Onderwerp: Relaties - De mensen om mij heen - Wie heb ik om mij heen - Tips voor het onderhouden van vriendschap
  • Respectzone: groepsdynamica, sociale veiligheid, on the move De werkboeken zijn bedoeld voor de leerkracht en bevatten lesinstructie, opdrachten en lessuggesties. De lessen zijn bruikbaar voor burgerschapsvorming en kunnen worden geïntegreerd in elk vak. Geschikt voor leerroute 4 t/m 6
  • VSO: Alles is gekleurd. Deze les gaat over het vormen, hebben en uiten van je mening.
  • VSO: Meningmeter. Deze les is bedoeld om samen met je klas inzichtelijk te maken hoe iedereen over bepaalde onderwerpen denkt. Hoe verschillend meningen kunnen zijn en waar het gevoelig of misschien zelfs explosief wordt!
  • Promotiekaarten: Rekening houden met elkaar Op de voorkant staat de tekst en op de achterkant worden open vragen gesteld. Goed in te zetten tijdens de praktijklessen of stage.

Hulpmiddelen

  • Praattoppers Een Praattopper zijn 30 coachkaarten met daarop een gewenste gespreksvaardigheid. Op de voorkant staat een grappige cartoon die met een knipoog het belang van deze praattopper laat zien. Op de achterkant staat in voor kinderen begrijpelijke taal een uitleg over deze gespreksvaardigheid. Kosten € 29,50

 

Gevoelens

Ervaringen delen; gevoelens/emoties herkennen; impulscontrole; vertrouwen in de ander; vriendschap: weerbaarheid.

PO/SBO/SO

Basisleerlijn SEO 2007

Direct in te zetten

  • Lessenserie Prowise: Ik voel kriebels Centraal thema is rekening houden met gevoelens van anderen. Drie andere lessenseries zijn: Ik houd rekening met elkaar; Ik voel me vandaag; Normen en waarden.
  • Huisje, boompje, beestje: vriendschap. geschikt voorgroep 3 t/m 5
  • Werkbladen gevoelens herkennen om te gebruiken als bron/aanleiding voor een gesprek met kinderen die moeite hebben met het herkennen en omgaan met gevoelens.
  • Lessenserie bij boek Woeste Willem & emoties
  • Voorbeeld van een Gevoelsboekje
  • Lessenserie over geluk. Met verschillende oefeningen en energizers om in de klas te werken rond het thema gelukkig zijn: positief roddelen, dankbaar zijn, geloven in jezelf, zelfverzekerd zijn, mediteren, falen mag..... Te gebruiken bij de bovenbouw SO en de onderbouw VSO.
  • Vier spellen over gevoelens Te gebruiken bij de bovenbouw SO en de onderbouw VSO.
  • Een klachtenformulier dat bovenbouwleerlingen als voorbereiding kunnen gebruiken om moeilijke gesprekken te voeren met bv. een leraar of met een medeleerling.
  • Michiel Commandeur heeft twee kwartetspellen 'wat zeg je dan, dat zeg je dan' ontwikkeld over sociale vaardigheden. Door het hardop uitspreken van de categorieën en de bijbehorende uitspraken, leert de leerling spelenderwijs al heel veel bruikbare zinnetjes. je kunt het spel kostenloos downloaden of bestellen in de webwinkel (combideal € 19,95)

SO-ZML

Leerlijn SEO SO-ZML 2012

Direct in te zetten

Hulpmiddelen

  • Anna's grote emotieboek vol herkenbare situaties die met emoties te maken hebben. Met achterin tips voor hoe je kinderen met hun gevoelens kunt leren omgaan.  Kosten € 20,95
  • Boek: Vandaag ben ik blij Boos, verdrietig of bang. Al deze gevoelens komen aan bod in dit grote emotieboek. Met als extraatje versjes, spelletjes en vraagjes. Kosten € 20,95
  • Boek: De kleur van de emoties Een spectaculair pop-upboek vol kleuren, vol emoties en vol verrassingen. Kosten € 24,95

VSO

Leerlijn leergebiedoverstijgend 2012

Direct in te zetten

Hulpmiddelen

  • Wat voel je, wat denk je? 54 coachkaarten is een hulpmiddel voor begeleiders van kinderen, jongeren en volwassenen bij het benoemen en leren begrijpen van gevoelens.
  • Boek: Alles over emoties is gemaakt om kinderen te helpen hun gevoelens te herkennen en benoemen. Ze leren hierover te praten en hoe ze met hun emoties om kunnen gaan. Kosten € 12,99
  • Beeldende verhalen met als thema sociaal-emotionele ontwikkeling. (Schubi verhalendoos.) Geschikt voor de onderbouw leerroute 5 en 6 en voor SO leerlingen leerroute 2 t/m 4. Kosten tussen de € 25,00 en €35,00 per verhaal.
  • De Boosdoos. De ik-ben-niet-BoosDoos is een middel voor volwassenen om kinderen (vanaf zeven jaar) te leren gedrag en gevoel te scheiden. De achterliggende emoties worden bij het boze kind ontdekt en benoemd. Zo leert het kind het verschil tussen gedrag en… Kosten € 29,95.
  • Lekker in je vel spel De set bestaat 48 emoties en gevoelens door middel van een kleurenschema overzichtelijk in kaart gebracht. Prikkelende vragen, beeld en tekst helpen gevoelens en emoties bespreekbaar te maken, deze te herkennen en er beter mee om te gaan. Kosten € 11,95
  • Colorcards:
  • Hoe voelen zij zich? Deze kaarten presenteren een variëteit aan activiteiten  in het dagelijks leven, die een grote invloed of impact hebben. Voorbeelden kunnen zijn: ouderlijke ruzie, bezoek aan tandarts, huisdier voeren, verhuizing, geen geld hebben. Kosten € 65,30
  • Emoties en expressie Setfotokaarten met de volgende onderwerpen: bezorgd, piekeren, geschrokken, blij, verdrietig, boos, onenigheid, bang, plezier, verrast, in de war en liefde. Kosten € 61,45
  • Een doos vol gevoelens Een doos vol gevoelens is opgebouwd rond de vier basisgevoelens: blij, bang, boos, verdrietig. Geschikt voor het SO-ZML. Kosten € 165,00
  • Fotobox Woordenschat- emoties behandelt emoties herkennen, zoek de juiste foto bij de juiste emotie, een ervaring opnieuw vertellen, een situatie weergeven door middel van rollenspel, tekeningen, enz. Geschikt voor leerroute 2 t/m 4. Kosten € 59,99
  • Blobcards - emoties zijn het begin om met elkaar in groepjes over emoties te praten/ discussiëren. Een aantal voorbeelden van afbeeldingen zijn: vechten, buiten gesloten voelen, feest vieren, elkaar steunen, verdriet, blijdschap enz.Geschikt voor leerroute 5 en 6/7. Kosten € 41,45
  • Emoties in beweging: Emotiewiel. Emoties in Beweging bevat 8 algemene emoties aan de voorzijde van het wiel en 8 succesvolle oplossingen aan de achterzijde. Kosten € 13,01

Professionaliseringmateriaal

Ruzie en conflict

Omgaan met pesten; omgaan met vooroordelen en discriminatie; omgaan met sociale druk; gedrag inschatten van de ander; omgaan met verschillen.

PO/SBO/SO

Basisleerlijn SEO 2007

Direct in te zetten

  • Week tegen het pesten nationaal en internationaal heeft tot doel leerlingen leren dat ook zij iets kunnen doen tegen pesten. Er zijn een aantal lessen uitgewerkt. Ook zijn er films incl. lesmateriaal die ingezet kunnen worden.
  • Filmpje: Kinderen hebben ruzie over een boomhut In het dorp Wierden loopt het niet helemaal lekker tussen een groepje kinderen en een paar ouderen. De kinderen bouwen graag boomhutten, maar de ouderen zijn daar niet blij mee. En dat zit de kinderen behoorlijk dwars. Geschikt voor de bovenbouw. 
  • Zelf een kwartetspel maken Het samen maken van een kwartetspel laat leerlingen nadenken over sociale veiligheid en manieren waarop je kunt omgaan met (pest)gedrag in de groep.
  • Mr Right geeft uitleg over Pesten: gepest, Pesten: de pester, Pesten: de kijker, Omgaan met cyberpesten
  • Wat kun je doen als je gepest wordt Vraag grote mensen om te helpen.
  • Kletskaartjes: pesten De kletskaartjes stimuleren de leerlingen woorden te geven aan gevoelens en behoeftes. Waar liggen hun wensen en grenzen en waar liggen die voor anderen?
  • Het ZAPP heldengame. Een game tegen pesten! Met de gloednieuwe Zapp Heldengame leer je jouw klas op een hele nieuwe manier kennen. Geschikt voor de midden en bovenbouw.
  • SBO: Grapje! Week tegen Pesten 2022. In dialoog gaan over verschillen en meningen en de positieve kanten en krachten van humor ontdekken. Tegelijk richt de les zich op de gevaren van grappen met een verkeerde intentie en de negatieve gevolgen die dat kan hebben.

Bovenbouw

SO-ZML

Leerlijn Sociaal-emotionele ontwikkeling SO-ZML

Direct in te zetten

  • Hoe kan ik ruzies oplossen?  in dit filmpje leer je een aantal verschillende manieren hoe je een ruzie kan oplossen. Welke ga jij gebruiken?

     

Hulpmiddelen

       een poster die de kinderen helpt om tot een oplossing te komen bij een ruzie met keuze uit 16 oplossingen     
       een vrolijke poster waarbij kinderen elkaar beloven om vrienden te zijn. (juf Sofie)
       2 posters (1 in kleur en 1 als kleurplaat) rond het oplossen van een ruzie
       info over hoe kinderen een ruzie kunnen oplossen
        info over kinderen die boos zijn
      een vouwboekje dat kinderen die boos zijn helpt terug blij (rustig) te worden
       26 kaarten in kleur met handelingen die de kinderen helpen terug rustig te worden.

 

VSO

Leerlijn leergebiedoverstijgend 2012

Direct in te zetten

  • Week tegen het pesten nationaal en internationaal heeft tot doel leerlingen leren dat ook zij iets kunnen doen tegen pesten. Er zijn een aantal lessen uitgewerkt. Ook zijn er films incl. lesmateriaal die ingezet kunnen worden. Week van het pesten is van 23-27 september 2024.
  • Tips om te kalmeren als je boos bent.  Op deze site leert de leerling strategieën leren om zichzelf op zo'n moment en op de langere termijn te kunnen kalmeren.
  • SchoolTV: Pesten wat zou jij doen? Een filmpje van ong. 15 minuten met afwisseling van het geven van voorbeelden en het houden van een interview met meerdere leerlingen.
  • VSO Grapje: week van het pesten 2022. In dialoog gaan over verschillen en meningen en de positieve kanten en krachten van humor ontdekken. Tegelijk richt de les zich op de gevaren van grappen met een verkeerde intentie en de negatieve gevolgen die dat kan hebben.
  • Promotiekaarten: Omgaan met ruzie Op de voorkant staat de tekst en op de achterkant worden open vragen gesteld. Goed in te zetten tijdens de praktijklessen of stage.

Hulpmiddelen

  • Het pestpreventiepakket GroepsGedoe zet jongeren op een laagdrempelige manier aan het denken. Jongeren krijgen meer zicht op de impact die pesten heeft op de groep en hoe schadelijk dit is voor iedereen. Het bevat drie verschillende spel/werkvormen: Kwartet-Gedoe; Dilemma-Gedoe; Stellingen-Gedoe (kosten € 34,50)
  • Kwartetspel over Omgaan met conflicten. Dit kwartetspel gaat over omgaan met conflicten. Thema's: Negeren; Gevoelens; Onderhandelen; Luisteren; Bemiddelen; Uitpraten; Afkoelen; Excuses; Hulp vragen; Stappenplan. Kosten: €8,95
  • Boek: Wat als pesten je (k)raakt? Dit boek bekijkt de pestproblematiek vanuit verschillende perspectieven en benadrukt het belang van de omgeving in het oplossen en bespreekbaar maken van pestgedrag. Kosten € 16,50

Professionaliseringsmateriaal

Kiezen

Keuzes maken om een doel te bereiken; weloverwogen kiezen; verantwoordelijkheid nemen voor je keuzes; afweging maken in keuzes; keuzes beargumenteren.

PO/SBO/SO

Basisleerlijn SEO 2007

Direct in te zetten

  • Dilemmakaartjes De leerlingen krijgen verschillende dilemma's voorgeschoteld waaruit een keuze gemaakt kan worden.
  • Verantwoordelijkheid een werkblad rond verantwoordelijkheid nemen in verschillende situaties. Geschikt voor de bovenbouw leerroute 5 en 6/7

Hulpmiddelen

  • Praatdomino biedt ondersteuning bij het vertellen van een verhaal. De Praatdomino kan ook worden ingezet bij het voor-structureren van een komende gebeurtenis, zoals een schoolreisje, verjaardag, Sinterklaas, een uitstapje maken enz. € 27,50

  • Praatdomino is een onderdeel van de communicatiekoffer. De inhoud van de Communicatiekoffer heeft als doel handvatten en tips te bieden om de communicatie aan te gaan met kinderen die het op dat gebied erg moeilijk hebben: denk o.a. aan autisme. € 149,50

SO-ZML

Leerlijn Sociaal-emotionele ontwikkeling SO-ZML

Direct in te zetten

VSO

Leerlijn leergebiedoverstijgend 2012

Direct in te zetten

  • Steffie: Wilsonbekwaamheid Een animatie met gesproken uitleg over wat wilsonbekwaamheid is. Wat je wat je allemaal moet weten om een beslissing goed te nemen en waarom je soms een keuze niet zelf mag maken.
  • Verantwoordelijkheid Een lessenreeks over het nemen van verantwoording.
  • Promotiekaarten: Kiezen Op de voorkant staat de tekst en op de achterkant worden open vragen gesteld. Goed in te zetten tijdens de praktijklessen of stage.
  • SchoolTV: Als je een keuze moet maken. Wat is keuzestress
  •  

Hulpmiddelen

  • Sociale Slimmeriken is een spel over de keuzes die je maakt op social media. Word jij zomaar met iedereen vrienden op Facebook? Zet je de webcam wel eens aan? En welke social media gebruik je eigenlijk? (35,95)

Professionaliseringsmateriaal

Mogelijkheden en beperkingen

Accepteren gebruik hulpmiddelen; aangeven wat wel/niet zelfstandig kan; inzicht in eigen en andermans beperking/stoornis.

PO/SBO/SO

Basisleerlijn SEO 2007

Direct in te zetten

  • Een Ik-boek en handleiding voor scholen met leerlingen met een handicap Het ‘Ik‐boek’ heeft als doel het ik‐besef te vergroten ondanks hun handicap. het Ík-boek' heeft twee versies: een foto versie en een invulversie.
  • Observatielijst executieve functies Deze observatielijst kunnen leerlingen in de bovenbouw zelf invullen en dit evt. bespreken met hun leraar.

SO-ZML

Leerlijn SEO SO-ZML 2012

Direct in te zetten

  • Wij zoeken nog lesmateriaal.

VSO

Leerlijn leergebiedoverstijgend 2012

Direct in te zetten

  • Op Steffie.nl worden moeilijke zaken op een eenvoudige manier uitgelegd. Onderwerp: Ondersteuning - Werken met een beperking - Wat doet het UWV
  • Steffie geeft gesproken uitleg over het coronavirus, coronaregels, quarantaine, vaccineren
  • Steffie.nl: alles over de dood. Een animatie met gesproken uitleg met wat dood zijn is en hoe begraven en cremeren gaat. Je kunt ook een eigen wensenboekje invullen, waarin kan jij aangeven wat jij zou willen als je dood bent. Ook zijn er tips om iemand anders te helpen bij zijn of haar verdriet.
  • Steffie.nl: bekijk het nuchter. Op deze website krijg je gesproken uitleg wat het drinken van alcohol en blowen (het roken van hasj of wiet) met je kan doen. Je krijgt uitleg over de leuke en minder leuke effecten van alcohol en blowen, over de risico’s van alcohol en blowen en wanneer je beter niet kunt drinken en blowen. Ook kun je hier testen hoe jij met alcohol en blowen omgaat.

Hulpmiddelen

  • Werken aan executieve functies SLO: leeractiviteiten om executieve functies te ontwikkelen: leerlingen ontdekken samen de betekenis en samenhang van de executieve functies; geven aan waar ze goed in zijn en welke vaardigheid ze willen ontwikkelen; ontdekken hoe het bij hen werkt.
  • Website Zonder stempel is een website van en voor LHBTI’s met een verstandelijke beperking.

Over ons

Andere themapagina's

Als community Gespecialiseerd Onderwijs verzamelen we open lesmateriaal en bundelen we onze vondsten op themapagina's.

Tot zover hebben we de onderstaande themapagina's ontwikkeld:

Ernstig meervoudig beperkte leerlingen
Sociaal emotionele ontwikkeling
Leren leren
Digitale geletterdheid
Praktijkvakken
Leerroute 2/3 SO
Leerroute 2/3 VSO

Onze uitgangspunten

Bij het maken van de themapagina's hebben we rekening gehouden met een aantal uitgangspunten:

  • criteria die we hanteren om te bepalen of iets goed open lesmateriaal is of niet.
  • het Landelijk doelgroepenmodel. Iedere wikiwijs is ingericht op thema, leerlijn en uitstroombestemming.
  • het implementeren van open leermateriaal in de organisatie.

Lees meer over onze uitgangspunten

Beheerder van deze pagina

Samen met een team leraren onderhouden wij de (V)SO themapagina's.

De beheerder van deze themapagina is Anja van den Berg.

Anja van den BergHeb je een vraag? Neem gerust contact met me op via LinkedIn.

Neem contact op

Leren Leren

Welkom!

Voor en door elkaar!

Hier vind je lesmateriaal voor Leren leren in het Gespecialiseerd Onderwijs (GO).

Het doelgroepenmodel is het uitgangspunt bij de opzet van Wikiwijs Leren leren gesorteerd op leerroute, leerlijn en uitstroombestemming.

 

Speciaal onderwijs

Taakaanpak en werkhouding

Planning en organisatie

Flexibiliteit

Zelfstandigheid

Samenwerking

Reflectie

 

Voortgezet Speciaal Onderwijs

Begeleide interne stage

Begeleide interne stage   

begeleide externe stage

Begeleide externe stage

zelfstandig externe stage

​Zelfstandig externe stage

 

 

   

 

     

                                             

               

Taakaanpak en werkhouding

Een taak uitvoeren; doorzetten; taak opnieuw uitvoeren als die niet goed is uitgevoerd; instructies opvolgen; (zorgvuldig) omgaan met materialen; bedenkt (meerdere) oplossingen; taken afmaken als hij/zij ze niet leuk vindt; aangeven hoe omgaan met werkdruk.

PO/SBO/SO

Leerlijn lerenleren PO/SBO/SO: 1. Taakaanpak

Direct in te zetten

Bovenbouw:

Hulpmiddelen

  • Met  het Stop-denk-doe-spel  leren leerlingen om op een respectvolle manier met elkaar om te gaan. Dit pakket bevat een bordspel en een kwartetspel. Kosten € 52,50.  
  • Taakspel in de klas is een groepsgerichte aanpak waardoor leerlingen zich beter aan klassenregels houden. Met een aantal kleine aanpassingen kunnen scholen in het speciaal basisonderwijs en het speciaal onderwijs kunnen Taakspel spelen. Er is een aanvullende overzichtelijke handleiding met aanpassingen voor het speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs beschikbaar. Kosten €146,50. Er is ook een taakspel voor kleuters

SO-ZML

Leerlijn lerenleren SO-ZML
Werkhouding: Aan de regels houden; verantwoordelijkheid
Taakaanpak: instructie opvolgen; werken volgens een stappenplan

Direct in te zetten

Bovenbouw:

Professionaliseringsmateriaal

School aan zet: opbrengstgericht werken aan lerenleren: informatie, tips en werkvormen

Planning en organisatie

Het maken van een stappenplan; flexibel opstellen bij (regelmatige) wisseling van taken; inschatten hoeveel taken in een bepaalde tijd gedaan kunnen worden (tijdplanning); weten welke materialen nodig zijn voor een bepaalde taak.

SO-ZML

Leerlijn lerenleren SO-ZML

  • Plannen/organiseren: voorbereiden; omgaan met tijd

Direct in te zetten

Bovenbouw:

 

 

Flexibiliteit

Uitgestelde aandacht; om hulp vragen; kennen en volgen van vaste regels bij het hulp vragen; anderen helpen.

PO/SBO/SO

Direct te gebruiken

  • Voorbeeld: Probeer er drie voordat je de leraar om hulp vraagt.
  • Voorbeelden voor het aanleren van uitgestelde aandacht

SO-ZML

Direct in te zetten

Zelfstandigheid

Zelfstandig (door)werken aan een of meerdere taken achter elkaar; afspraken maken over een taakverdeling.

PO/SBO/SO

Leerlijn lerenleren PO/SBO 3. Zelfstandig (door)werken

Direct in te zetten

Hulpmiddelen

SO-ZML

Leerlijn lerenleren SO-ZML: Taakaanpak: oplossingsgericht werken; zelfstandig werken

Direct in te zetten

Hulpmiddelen

  • Methode Zie Zo voor het SO leerroute 2 t/m 4. Het doel van het programma is het zelfstandig leren uitvoeren van dagelijkse vaardigheden. Het materiaal bestaat uit een algemene handleiding en acht themaboekjes: huidverzorging, haarverzorging, mondverzorging, toilet hygiëne, verzorging van kleding, verzorging bij ziekte en eerste hulp bij ongelukken.

 

Samenwerking

Samen spelen; langere tijd samenwerken; overleggen; beurt geven en nemen.​​​​​

PO/SBO/SO

Leerlijn lerenleren PO/SBO 4. Samenwerken

Direct in te zetten

SO-ZML

Leerlijn lerenleren SO-ZML: Werkhouding: Samenwerken

Direct in te zetten

Professionaliseringsmateriaal

  • SLO:  Samenwerken Achtergrondinformatie en leerlijn Samenwerken.
  • Leraar 24: Cooperatief leren en met en elkaar Samenwerken is een belangrijke vaardigheid om goed te kunnen functioneren in de samenleving. Met coöperatief leren kunnen leerlingen deze vaardigheid in de praktijk oefenen.

Reflectie

Ontvangen en geven van kritiek/feedback; omgaan met eigen fouten door dit te bespreken; reflecteren op resultaat en op proces; aangeven waar hij/zij goed/minder goed in is; achteraf controleren of de taak aan de (kwalitatieve) eisen voldoet.

PO/SBO/SO

Leerlijn lerenleren PO/SBO: 5. Reflectie op werk

Direct in te zetten

SO-ZML

  • Leerlijn lerenleren SO-ZML: Reflectie/terugkoppeling: reflectie op eindproduct; reflectie                                             op werkwijze

Direct in te zetten

  • Deze kaartjes kun je inzetten om kwaliteiten met de leerlingen te bespreken. Laat de leerling zelf hun goede en minder goede kwaliteit(en) kiezen. Bespreek aan welke kwaliteit de leerling wil werken en hoe hij dat wil doen.

Stage VSO

Direct te gebruiken

  • Acht gesproken Fotoverhalen ontwikkeld door de CED-groep bij het boek Homerus: De acht verhalen zijn: ervaringen delen, ethisch en integer hndelen, materialen, middelen en gereedschappen, gevoelens delen, omgaan met veranderingen, opkomen voor jezelf, respectvol en vernatwoordelijk omgaan met anderen, espectvol en vernatwoordelijk omgaan met anderen 'sorry' zeggen
  • Voorbeeld stageboekje Praktijkonderwijs Zutphen

Hulpmiddelen

  • VSO-PrO  Informatie over het aansluiten op de arbeidsmarkt en de arbeidstoeleiding te optimaliseren. Er worden in ieder arbeidsmarktregio coördinatoren aangesteld om het pro en vso te vertegenwoordigen. Deze coördinator zet zich namens de pro en vso scholen in om de arbeidstoeleiding in de arbeidsmarktregio zo te optimaliseren dat geen jongere meer tussen wal en schip valt.
  • Lijst van kaartensets die je kunt inzetten om arbeidsvaardigheden te ontwikkelen en te verbeteren.
  • Onder het label ‘Scholing Voor Arbeid’ (SVA) biedt KPC Groep het Voortgezet Speciaal Onderwijs en het Praktijkonderwijs ondersteuning op het gebied van branchegerichte opleidingen.
  • Stage als leer- en werkomgeving (SLO) Publicatie gericht om scholen te ondersteunen bij de inhoudelijke en onderwijskundige vormgeving en ontwikkeling van stages in het arbeidsmarktgerichte profiel.
  • Borislijn en Boris praktijkloket Boris is een aanpak die jongeren uit het VSO en PrO helpt om een stage en/of arbeidsplek te vinden. Een school die met deze 'Boris Aanpak' werkt krijgt nuttige instrumenten om leerlingen daarbij te helpen.
  • Arbeidstoeleiding praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs Deze kwaliteitskaart geeft een beeld van de arbeidstoeleiding in het praktijkonderwijs (pro) en voortgezet speciaal onderwijs (vso).
  • Zedemo Ontwikkelaar en producent van trainingsmaterialen voor arbeidstoeleiding: motorische-, arbeidsvaardigheden en goed werknemerschap

Begeleide interne stage (BIS)

Omschrijving

Doel van stage; inzicht in eigen competenties; wie ben ik? wat kan ik?; wat wil ik?; trainen arbeidsvaardigheden; verkennen mogelijkheden toekomstig werk; beeld van eigen mogelijkheden; persoonlijke verzorging; gezonde voeding; de route naar stage met fiets en/of OV; EHBO.

Leerlijn Voorbereiding op Dagbesteding en Arbeid

Direct in te zetten

        Deze bestaat uit twee onderdelen, een werkschrift en een handboek voor PrO en VSO
  • Deze kaartjes kun je inzetten om kwaliteiten met de leerlingen te bespreken. Laat de leerling zelf hun goede en minder goede kwaliteit(en) kiezen. Bespreek aan welke kwaliteit de leerling wil werken en hoe hij dat wil doen.
  • LessonUp: Samenwerken 10 werkvormen. Ook geschikt voor het VSO
  • Voorbeelden Competentielijsten
       - Competentielijst en inhoudelijke handleiding De Onderwijsspecialisten
       - competentiekaarten gebruikt door Anneflokstraschool te Zutphen.
Hulpmiddelen
Profesionaliseringsmateriaal

Kijk verder

Begeleide externe stage (BES)

Omschrijving

Leren competenties in te zetten; omgaan met verschillen in begeleiding; omgaan met collega’s; inzicht in eigen arbeidsvaardigheden; opvolgen procedures en instructies; werken met (gevaarlijke) materialen en gereedschappen; afspraken nakomen; solliciteren.

Leerlijn Voorbereiding op Dagbesteding en Arbeid

Direct in te zetten

      - aftekenlijst arbeidsvaardigheden

      - aftekenlijst basisvaardigheden

       - aftekenlijst extra werkvaardigheden

Hulpmiddelen

Kijk verder

Zelfstandige externe stage (ZES)

Omschrijving

Competenties toepassen; regels en procedures kennen en opvolgen; zelfstandig langere tijd aan het werk zijn; aandacht voor werktempo en nauwkeurigheid; klantgericht werken; (online) pesten op het stage/werk; kennis van gevaarlijke stoffen/symbolen.

Leerlijn Voorbereiding op Dagbesteding en Arbeid

Direct in te zetten

  • Uitstroom arbeid: een voorbeeld hoe je attitudes kunt evalueren

Wet- en regelgeving:

  • Steffie: Wilsonbekwaamheid Uitlegwat je allemaal moet weten om een beslissing goed te nemen en waarom je soms een keuze niet zelf mag maken.
  • Steffie: Wet zorg en dwang Uitleg voor wie de Wet zorg en dwang is en wat de rechten zijn.
  • Steffie: Uitleg zorgverzekering Uitleg over de basisverzekering, een eigen risico en een eigen bijdrage zijn en wanneer je zorgtoeslag kan krijgen.
  • Steffie: UVW en werkmap Uitleg wat je moet doen als je werkloos wordt; hoe je een WW-uitkering aanvraagt bij het UWV. En wat het UWV van je verlangt als je werkloos bent geworden.
  • Steffie: Eenvoudig bankieren Uitleg hoe je kan bankieren via jouw computer en smartphone of tablet. Je kunt oefenen met het betalen met jouw bankpas. Ook eer je hoe je de Rabo Scanner moet gebruiken.
  • Steffie: IBAN Uitleg wat IBAN is, hoe het werkt en handige tips.
  • Steffie: Mijn overheid Uitleg hoe je post van de overheid in jouw Berichtenbox van MijnOverheid kan ontvangen.
  • Steffie: DigiD Uitleg wat DigiD is, hoe je DigiD kunt aanvragen en hoe je het kunt gebruiken. Ook kun je oefenen met aanvragen.
  • Steffie: OV chipkaart Uitleg wat de OV-chipkaart is, waar je hem kan kopen, hoe je hem moet opladen en hoe je ermee moet reizen. Je kunt oefenen met het opladen bij de automaat en met het in- en uitchecken.
  • Steffie: Verzekeringen Uitleg over verzekeringen. Waarom er verzekeringen zijn en wat voor soort verzekeringen er bestaan en waar je op moet letten als je een verzekering kiest.
  • Steffie: Zorgtoeslag Uitleg wat toeslagen zijn en wat je nodig hebt om een toeslag aan te vragen en hulp het berekenen van jouw inkomen zodat je niet teveel en niet te weinig toeslag krijgt.
  • Steffie: Schuldhulpverlening Uitleg wat schuldhulpverlening is.
  •  

Hulpmiddelen

Methode werken aan: Module 3 Uitstroom naar werk

Professionaliseringsmateriaal

  • Het Participatiewiel is een leidraad voor integrale participatiebevordering. Professionals en beleidsmakers kunnen met behulp van het wiel werken vanuit wat mensen belangrijk vinden en wat hun doelen zijn, in plaats van te redeneren vanuit wetten en regels. bv. Zorginstelling Heliomare heeft het participatiewiel ingezet als denkraam om jongeren te ondersteunen

Kijk verder

Leerlijnen

Download de leerlijnen voor het (V)SO.

Over ons

Andere themapagina's

Als community Gespecialiseerd Onderwijs verzamelen we open lesmateriaal en bundelen we onze vondsten op themapagina's.

Tot zover hebben we de onderstaande themapagina's ontwikkeld:

Ernstig meervoudig beperkte leerlingen
Sociaal emotionele ontwikkeling
Leren leren
Digitale geletterdheid
Praktijkvakken
Leerroute 2/3 SO
Leerroute 2/3 VSO
Leerroute 4/5 SO
Leerroute 4/5 VSO
Leerroute 6/7 SO
Leerroute 6/7 VSO

Onze uitgangspunten

Bij het maken van de themapagina's hebben we rekening gehouden met een aantal uitgangspunten:

  • criteria die we hanteren om te bepalen of iets goed open lesmateriaal is of niet.
  • het Landelijk doelgroepenmodel. Iedere wikiwijs is ingericht op thema, leerlijn en uitstroombestemming.
  • het implementeren van open leermateriaal in de organisatie.

Lees meer over onze uitgangspunten

Beheerder van deze pagina

Samen met een team leraren onderhouden wij de (V)SO themapagina's.

De beheerder van deze themapagina is Anja van den Berg.

Anja van den BergHeb je een vraag? Neem gerust contact met me op via LinkedIn.

Neem contact op

Praktijkvakken

Welkom!

Voor en door elkaar!

Hier vind je lesmateriaal voor de Praktijkvakken in het Gespecialiseerd Onderwijs (GO).

Het doelgroepenmodel is het uitgangspunt bij de opzet van Wikiwijs Praktijkvakken, gesorteerd op sector, leerroute, leerlijn en uitstroombestemming.

 

Groen

Groen

 

Techniek en productie

Techniek en productie

 

 

Horeca

Horeca

 

Handel en dienstverlening

Handel en dienstverlening

 

Zorg en welzijn

Zorg en welzijn

 

 

     

 

                                             

               

Algemeen

Direct te gebruiken

Groen

Leerlijn medewerker groenvoorziening

Dagbesteding

Direct te gebruiken

  • Fotostappenplannen gebaseerd op Copernicus ontwikkeld door VSO De Ziep met bijbehorende taakkaarten en bewijs van deelname.
  • Foto-instructiekaarten groen

Arbeid

Direct te gebruiken

  • Methode Doen In Groen

         49 foto-instructiekaarten en een aantal instructievideo's Onderdeel Groen

         80 foto-instructiekaarten en een aantalinstructievideo's Onderdeel Teelt

         48 foto-instructiekaarten Boerderijdieren en 30 foto-instructiekaarten huisdieren Onderdeel Dierverzorging

Hulpmiddelen

Techniek en productie

Productiemedewerker

Dagbesteding

Leerlijn werken in het atelier

Leerlijn werken in de kaarsenmakerij

Direct in te zetten

  • Een leergang arbeidstraining ontwikkeld door VSO de Ziep.De arbeidstraining omvat de onderdelen: sorteren, monteren, inpakken en wegen: Werkboxen genoemd. De Werkboxen ontwikkeld  als voorbereiding op Zedemo, ontwikkelaar en producent van trainingsmaterialen voor arbeidstoeleiding
  • 13 lessen met instructiefilmpjes beeldende vorming ontwikkeld door VSO het Prisma College in Arnhem. Deze lessenserie is ook geschikt voor leerlingen met uitstroombestemming arbeid.

Arbeid

Leerlijn productiemedewerker

Direct in te zetten

  • Methode Doen In Techniek: 11 foto-instructiekaarten en instructievideo's Productie

Houtbewerker

Leerlijn houtbewerker

Dagbesteding

Direct te gebruiken

  • Enkele voorbeelden bij doelen niveau 6, 7 en 8 leerlijn werken met hout/houtbewerker, ontwikkeld door VSO de Ziep
  • Diverse spelletjes over gereedschap. Het doel is het leren benoemen/aanwijzen van allerlei soorten gereedschap

Arbeid

Direct te gebruiken

 

Hulpmiddelen

Metaalmedewerker

Leerlijn metaal

Arbeid

Direct te gebruiken

  • Methode Doen In: 13 foto-instructiekaarten en instructievideo's onderdeel metaal
  • Praktijkopdracht een wandlampje ontwikkeld door het Nordwincollege

 

 

 

 

 

Medewerker fietstechniek

Leerlijn fietstechniek

Arbeid

Direct te gebruiken

Hulpmiddelen

  • Werkportfolio is is een leermethode met duidelijke stappenkaarten, werkboeken, posters en aanvullende lesmiddelen: Fietstechniek

 

Schilder en behanger

Arbeid

Direct te gebruiken

Een voorbeeld van een instructievideo

Hulpmiddelen

  • Werkportfolio is een leermethode met duidelijke stappenkaarten, werkboeken, posters en aanvullende lesmiddelen: Schildertechnieken Schilderopdrachten Er zijn kosten aan verbonden

 

Elektricien

Arbeid

Direct te gebruiken

  • Methode Doen In: 5 foto-instructiekaarten en instrcutievideo's onderdeel elektra

Horeca

Medewerker keuken/hulpkok

Leerlijn medewerker keuken/hulpkok

Dagbesteding

Direct te gebruiken

  • Fotostappenplannen gebaseerd op Copernicus ontwikkeld door VSO De Ziep met bijbehorende taakkaarten en bewijs van deelname.
  • 50 kooklessen in LessonUp. Eeen aantal kooklessen zijn spraakondersteund. Andere kooklessen worden ondersteund met Lezen moet je doen: leesmethode in beeld en gebaar

Arbeid

Direct te gebruiken

  • 29 Video kooklessen ontwikkeld door het Gentiaancollege in Apeldoorn. Bekijk de instructies en kook live mee. Je kunt tussendoor de video op pauze of een minuutje terug zetten.
  • 12 instructievieo's over snijtechnieken

Hulpmiddelen

Medewerker catering

leerlijn medewerker catering

Dagbesteding

we zoeken nog materiaal

Arbeid

Direct te gebruiken

  • Methode Doen In: 11 foto-instructiekaarten en instructievideo's Catering

Hulpmiddelen

Handel en Dienstverlening

Medewerker facilitaire dienstverlening

Leerlijn Werken in de linnenkamer (aparte leerlijn, als onderdeel van  facilitaite dienstverlening()Direct in te zetten

Dagbesteding

Direct te gebruiken

 

Leerlijn medewerker facilitaire dienstverlening

Dagbesteding

Direct te gebruiken

Arbeid

Direct te gebruiken

  • Methode Doen In: 50 foto-instructiekaarten en 49 instructievideo's Schoonmaken
  • 13 lessen in LessonUp over Schoonmaken

Hulpmiddelen

 

Winkelmedewerker

Leerlijn winkelmedewerker

Arbeid

Direct te gebruiken

Methode Doen In: 36 foto-instructiekaarten en instructieviedo's Winkel

Hulpmiddelen

  • Werkportfolio is een leermethode met duidelijke stappenkaarten, werkboeken, posters en aanvullende lesmiddelen: PRO Winkel Er zijn kosten aan verbonden.

 

Baliemedewerker

Baliemedewerker

Leerlijn baliemedewerker

Arbeid

Direct te gebruiken

Medewerker magazijn

Leerlijn medewerker magazijn

Arbeid

Direct te gebruiken

  • Methode Doen In 50 foto-instructiekaarten en 49 instructievideo's Onderdeel Logistiek

 

Medewerker printmedia/drukkerij

Barista medewerker

Direct te gebruiken

Lesmateriaal volgt.

Zorg en welzijn

Assistent woonbegeleider

Direct te gebruiken

Wij zoeken nog lesmateriaal

 

Helpende in instelling/thuiszorg

Direct te gebruiken

Wij zoeken nog lesmateriaal

Helpende in de kinderopvang

Arbeid

Direct te gebruiken

Wij zoeken nog lesmateriaal

Hulpmiddelen

  • Werkportfolio is een leermethode met duidelijke stappenkaarten, werkboeken, posters en aanvullende lesmiddelen: Babyverzorging (vier delen). Er zijn kosten aan verbonden.

 

Maken met moderne technieken

Arbeid

Direct te gebruiken

  • Zes leerlingen van VSO mariendael hebben een week stage gelopen op het iXperium Arnhem. Hun opdracht was: bedenk een ICT-opdracht en werk dit uit in een Wikiwijs iXperium Educatie. Onderwerpen zijn: uitleg gebruik Trello; 3D ontwerpen; Stopmotion; virtuele werelden; video-editen

 

Over ons

Andere themapagina's

Als community Gespecialiseerd Onderwijs verzamelen we open lesmateriaal en bundelen we onze vondsten op themapagina's.

Tot zover hebben we de onderstaande themapagina's ontwikkeld:

Ernstig meervoudig beperkte leerlingen
Sociaal emotionele ontwikkeling
Leren leren
Digitale geletterdheid
Praktijkvakken
Leerroute 2/3 SO
Leeroute 2/3 VSO

Onze uitgangspunten

Bij het maken van de themapagina's hebben we rekening gehouden met een aantal uitgangspunten:

  • criteria die we hanteren om te bepalen of iets goed open lesmateriaal is of niet.
  • het Landelijk doelgroepenmodel. Iedere wikiwijs is ingericht op thema, leerlijn en uitstroombestemming.
  • het implementeren van open leermateriaal in de organisatie.

Lees meer over onze uitgangspunten

Beheerder van deze pagina

Samen met een team leraren onderhouden wij de (V)SO themapagina's.

De beheerder van deze themapagina is Anja van den Berg.

Anja van den BergHeb je een vraag? Neem gerust contact met me op.

 

Heb je lesmateriaal gemaakt en wil je dit delen, mail dit naar

anja.vandenberg1@ziggo.nl

Leerroute 2/3 SO

Leerroute 2/3 VSO

Leerroute 4/5 SO

Leerroute 4/5 VSO

Leerroute 6/7 SO

Leerroute 6/7 VSO