Welkom!
Voor en door elkaar!
Hier vind je leermateriaal voor Leerroute 6/7 SO met uitstroombestemming Vervolgonderwijs in het Gespecialiseerd Onderwijs (GO). Zoek je eenvoudiger leermateriaal kijk dan bij uitstroombestemming Arbeid
Het doelgroepenmodel is het uitgangspunt gesorteerd op leerroute, leerlijn en uitstroombestemming.
en 
Algemeen
Leerlijnen PO/SBO/SO
Cognitieve vakken
Taal
Schriftelijke taal
Direct in te zetten
- Aap noot muis 2.0 Lesmateriaal waarbij digitale geletterdheid id geïntegreerd in het taalonderwijs. Klik hier op lesmateriaal
- Digitale speurtocht: vind het goede woord. Een digitale speurtocht om kinderen handigheid bij te brengen in het surfen op het web en tegelijkertijd hun taalontwikkeling stimuleren.Lesbrief uit boek 'Sociale media in het speciaal onderwijs''
- Jeugdjournaal maken en elkaar interviewen om inzicht te krijgen in hoe media nieuws verzamelen. Leerlingen leren informatie verwerven uit gesproken taal en deze mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. Lesbrief uit boek 'Sociale media in het speciaal onderwijs':
- Aan de slag met handschriftonderwijs Het aanleren van een vlot en goed leesbaar handschrift versnelt het. leesproces, wordt informatie beter opgeslagen in het lange termijn geheugen en stimuleert het de aanleg van extrahersenverbindingen in ons brein.
Professionaliseringsmateriaal
- CEDgroep: Breinsleutels In dit boek leggen de auteurs uit waarom het zo belangrijk is om dat lesdoel te vermelden, wat er gebeurt in de bovenkamer van je leerlingen als je meteen gerichte feedback geeft en waarom kennis door herhaling beter beklijft. Kosten € 49,95
Rekenen en wiskunde
Wereldoriëntatie
Geschiedenis
Direct in te zetten
- Canon van Nederland In vijftig vensters neemt de Canon je mee langs de belangrijkste gebeurtenissen, personen en voorwerpen uit de Nederlandse geschiedenis. Ieder venster staat voor een groter verhaal of een bredere ontwikkeling en kun je vanuit meerdere perspectieven bekijken. De hoofdlijnen zijn voor het onderwijs in 4 taalniveaus gedeeld: groep 5 en 6; groep 7 en 8; VO Onderbouw; VO bovenbouw
Burgerschap
Concept kerndoelen Burgerschap
- De SLO heeft (concept) kerndoelen Burgerschap ontwikkeld. De kerndoelen zijn gericht op het primair onderwijs, de onderbouw van het voorgezet onderwijs en het (voorgezet) speciaal onderwijs. De kerndoelen zijn gericht op het primair onderwijs, de onderbouw van het voorgezet onderwijs en het (voorgezet) speciaal onderwijs.
Algemeen
Direct te gebruiken
- www.human.nl Burgerschap bestaat uit thema's die aansluiten bij burgerschapsonderwijs met gratis lesmateriaal en laagdrempelig videomateriaal voor in de klas. Aan de hand van video’s en lesopdrachten krijgt de klas bijvoorbeeld een kijkje in het leven van mensen die worstelen met psychische problemen, rouwen om het verlies van een dierbare, te maken krijgen met discriminatie, strijden voor het klimaat of hoe ze zichzelf kunnen zijn.
1. Schoolcultuur
Domein A. Schoolcultuur
Doelzin: De school zorgt voor een democratische cultuur.
Direct in te zetten
2. Diversiteit
Domein B: Samenleving en democratie
Doelzin: De leerling handelt respectvol vanuit kennis over een diverse samenleving.
Direct in te zetten
3. Democratische waarden
De leerling geeft aan hoe diens handelen verbonden is met democratische waarden.
Direct in te zetten
4. Maatschappelijke betrokkenheid
Domein B: Samenleving en democratie
Doelzin: De leerling verkent verschillende mogelijkheden om bij te dragen aan de samenleving.
Direct in te zetten
5. Democratische betrokkenheid
Domein B: Samenleving en democratie
Doelzin: De leerling verkent hoe die democratisch handelen in dagelijkse situaties kan vormgeven.
Direct te gebruiken
6. Maatschappelijke vraagstukken
Domein C: Maatschappelijke vraagstukken
Doelzin: De leerling weegt af welke mogelijkheden die heeft om ten aanzien van maatschappelijke vraagstukken te handelen.
Direct in te zetten
Digitale geletterdheid
Concept kerndoelen Digitale geletterdheid
De SLO heeft (concept) kerndoelen Digitale geletterdheid ontwikkeld. De kerndoelen zijn gericht op het primair onderwijs, de onderbouw van het voorgezet onderwijs en het (voorgezet) speciaal onderwijs
schematische weergave leerlingen schematische weergave leraren
1. Digitale systemen
Domein A: Praktische kennis & vaardigheden
Doelzin: De leerling zet digitale systemen functioneel in.
Direct te gebruiken
Professioneringsmateriaal
- Leren met stoepkrijt Dit arrangement kan gebruikt worden als teamworkshop om het thema digitale geletterdheid onder de aandacht te brengen. Het bevat van daaruit lesideeën met stoepkrijt, bedacht door een team je eenvoudig kunt aanpassen voor je eigen groep en doelstelling van je les.
2. Digitale media en informatie
Domein A: Praktische kennis & vaardigheden
Doelzin: De leerling navigeert doelgericht in het digitale media- en informatielandschap voor het verwerven en verwerken van informatie.
Direct te gebruiken
- Kennisnet Sociale media in het speciaal onderwijs: Laat het los, laat het gaan Hoe maak je een Jeugdjournaal met je leerlingen?
- Het mediaspel Een spel dat je op school en thuis in elkaar kunt knutselen en kunt spelen. Wie kent de grappigste reclames? Wie kijkt er graag naar talentshows? Wie besteedt de meeste tijd aan games of aan social media?
- Nieuwsbegrip: Een les in in nieuwswijsheid over verschillende kranten en nieuwsprogramma's die allemaal op hun eigen manier nieuws brengen. Maar wie bepaalt eigenlijk wat nieuws is en wat niet? En wat is eigenlijk nepnieuws? Tekst A en B zijn geschikt.
- Een (teken)voorlichtingsfilm over waar je op kunt letten om veilig te internetten.
- Speciaal voor dove kinderen, ie heel gevoelig voor digitaal pesten omdat ze zo visueel zijn ingesteld. Sociale media in het speciaal onderwijs: Sociale media als brug naar de horende wereld. Met deze les laat je leerlingen laten inzien dat iets wat de een grappig vindt, kwetsend voor de ander kan zijn.
Professionaliseringsmateriaal
3. Veiligheid en privacy
Domein A: Praktische kennis & vaardigheden
Doelzin: De leerling gaat veilig om met digitale systemen, data en de privacy van zichzelf en anderen.
Direct te gebruiken
4. Data
Domein A: Praktische kennis & vaardigheden
Doelzin: De leerling verkent het gebruik van data en dataverwerking.
Direct te gebruiken
- Diploma Veilig internetten is een lespakket om leerlingen op een speelse manier voor te bereiden op de digitale samenleving. Het pakket bestaat uit online en offline opdrachten, een toets en allerlei ondersteuning voor in de klas en thuis.
5. Artificiele intelligentie (AI)
Domein A: Praktische kennis & vaardigheden
Doelzin:De leerling verkent hoe AI-systemen werken.
Direct in te zetten
Wij zoeken nog lesmateriaal
6. Creëen met digitale technologie
Domein B: Ontwerpen en maken
Doelzin: De leerling gebruikt passende strategieën bij het creëren en gebruiken van verschillende typen digitale producten.
Direct in te zetten
- 3d Printen In dit arrangement vindt je handleidingen om te werken met de hardware van een 3d printer en staat ook het ontwerpbestand van de sleutelhanger van OLM (Open Leer Materiaal) Binnenkort komt er meer over eigen ontwerpen maken.
7. Programmeren
Domein B: Ontwerpen en maken
Doelzin: De leerling programmeert een computerprogramma met behulp van computationele denkstrategieën.
Direct te gebruiken
- In Podkast in de klas vind je ideeen voor het gebruik van de podkast in de klas, ontwikkeld door de Onderwijsspecialisten en Ixperium Educatie
8. Digitale technologie, jezelf en de ander
Domein C: Wisselwerking tussen digitale technologie, digitale media, de mens en de samenleving Doelzin: De leerling maakt weloverwogen keuzes bij het gebruik van digitale technologie en digitale media.
Direct te gebruiken
- Diploma veilig internet Op deze pagina kun je beginnen met de Diploma Veilig Internet game, een spel waarin je leert wat je wel én niet moet doen als je op internet zit. Dit leer je door Nienke, Erik, Sem en Shanti in dit spel te helpen om Ap, de oom van Erik, te bevrijden!
Professionaliseringsmateriaal
9. Digitale technologie, de samenleving en de wereld
Domein C: Wisselwerking tussen digitale technologie, digitale media, de mens en de samenleving
Doelzin: De leerling verkent hoe digitale technologie, digitale media en de samenleving elkaar wederzijds beïnvloeden
Direct te gebruiken
Leren leren
Taakaanpak en werkhouding
Een taak uitvoeren; doorzetten; taak opnieuw uitvoeren als die niet goed is uitgevoerd; instructies opvolgen; (zorgvuldig) omgaan met materialen; bedenkt (meerdere) oplossingen; taken afmaken als hij/zij ze niet leuk vindt; aangeven hoe omgaan met werkdruk.
Leerlijn lerenleren PO/SBO/SO: 1. Taakaanpak
Direct in te zetten
Bovenbouw:
Hulpmiddelen
Flexibiliteit
Uitgestelde aandacht; om hulp vragen; kennen en volgen van vaste regels bij het hulp vragen; anderen helpen.
Leerlijn lerenleren PO/SBO: 2. Uitgestelde aandacht/hulp vragen
Direct in te zetten
Zelfstandigheid
Zelfstandig (door)werken aan een of meerdere taken achter elkaar; afspraken maken over een taakverdeling.
Leerlijn lerenleren PO/SBO 3. Zelfstandig (door)werken
Direct in te zetten
Hulpmiddelen
Samenwerking
Samen spelen; langere tijd samenwerken; overleggen; beurt geven en nemen.
Leerlijn lerenleren PO/SBO 4. Samenwerken
Direct in te zetten
Reflectie
Ontvangen en geven van kritiek/feedback; omgaan met eigen fouten door dit te bespreken; reflecteren op resultaat en op proces; aangeven waar hij/zij goed/minder goed in is; achteraf controleren of de taak aan de (kwalitatieve) eisen voldoet.
Leerlijn lerenleren PO/SBO: 5. Reflectie op werk
Direct in te zetten
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Algemeen
Instrumenten
Observatielijsten
Methodes
- Kwink voor sociaal-emotioneel leren: een online lesmethode voor sociaal-emotioneel leren inclusief burgerschap en mediawijsheid voor het PO. Praktisch, leuk en altijd actueel. Deze lesmethode is ook geschikt voor leerroute 5 en 6 in het Speciaal Onderwijs. De kosten: € 120,00 per groep per jaar.
- Proefkatern kinderen en hun sociale talenten Bij deze methode past Leerlingvolgsysteem Sociale Competentie (SCOL) Voorbeeldlessen over aardig doen, een taak uitvoeren, een keuze maken, omgaan met ruzie.
- Teach like a champion 3.0 is een boek voor de dagelijkse praktijk van leraren in de klas; direct toepasbaar in hun werk én die ook meteen zichtbaar effect opleveren: leerlingen zijn enthousiast, betrokken bij de les en de lestijd wordt effectief benut. Kosten € 54,95
- Programma Alternatieve denkstrategieën (PAD) is een preventieprogramma waarmee scholen de sociaal-emotionele competenties van hun leerlingen kunnen vergroten om zo gedragsproblemen te voorkomen.
Jezelf
Opkomen voor jezelf; jezelf presenteren; jezelf kennen en waarderen; goed voor jezelf zorgen; zelfvertrouwen; zelfbeeld; zelfcontrole.
Basisleerlijn SEO 2007
Direct in te zetten
- Dat kan ik zelf wel Het lespakket is geschikt is voor leerlingen met een lichamelijke beperking vanaf leerroute 4 SO en zeker ook leerlingen in het VSO. LET OP: Het lespakket DKIZW is alleen voor SO en VSO scholen te bestellen als pakket.
- Astra op avontuur Gratis lespakket om met leerlingen in groep 5/6 het gesprek over gender en seksuele diversiteit aan te gaan. Het bestaat uit een animatiefilm ‘Astra gaat op avontuur’ en vier bijbehorende lessen van elk 30 minuten. Het lespakket bevat Astra pop (cut-out), stickers en 36 werkboekjes.
- Digitale prentenboeken over dat ben ik
- Een les over geluk met verschillende oefeningen en energizers om in de klas te werken rond het thema gelukkig zijn: positief roddelen, dankbaar zijn, geloven in jezelf, zelfverzekerd zijn, mediteren, falen mag.....
- De Onderwijsspecialisten: Omgaan met stress wat is stress? wat voel je, wat kan je doen en enkele voorbeelden.
Respect
Aardig doen; rekening houden met anderen; positieve relaties hebben/onderhouden; complimenten geven; respectvol met elkaar omgaan;, praten en luisteren; contact met anderen; feedback geven op een prettige manier; belangstelling tonen, een gesprek voeren
Basisleerlijn SEO 2007
Direct in te zetten
- Lessenserie Prowise Anders dan jij Centraal thema is Bewust zijn van overeenkomsten en verschllen van mensen. Drie andere lessenseries zijn: Ik ben wie ik ben; Ik houd rekening met je; Ik voel me vandaag.
- SBO: Alles is gekleurd. Deze les gaat over het vormen, het hebben en het uiten van je eigen mening.
- SBO: Meningmeter. De les gaat over hoe divers meningen over een gekozen onderwerp kunnen zijn en hoe iedereen in de klas daarover denkt. Dit doen we door het ontwerpen van onze eigen kleurrijke meningenpapegaai!
- Week van Respect - 6 t/m 12 november 2023 Organiseer de Week van Respect bij jou op school of in de klas. Bekijk onze lesmaterialen, activiteiten en ondersteunende middelen.
- Week van de Respect 11-17 november 2024
Gevoelens
Ervaringen delen; gevoelens/emoties herkennen; impulscontrole; vertrouwen in de ander; vriendschap: weerbaarheid.
Basisleerlijn SEO 2007
Direct in te zetten
- Lessenserie Prowise: Ik voel kriebels Centraal thema is rekening houden met gevoelens van anderen. Drie andere lessenseries zijn: Ik houd rekening met elkaar; Ik voel me vandaag; Normen en waarden.
- Huisje, boompje, beestje: vriendschap. geschikt voorgroep 3 t/m 5
- Werkbladen gevoelens herkennen om te gebruiken als bron/aanleiding voor een gesprek met kinderen die moeite hebben met het herkennen en omgaan met gevoelens.
- Lessenserie bij boek Woeste Willem & emoties
- Voorbeeld van een Gevoelsboekje
- Lessenserie over geluk. Met verschillende oefeningen en energizers om in de klas te werken rond het thema gelukkig zijn: positief roddelen, dankbaar zijn, geloven in jezelf, zelfverzekerd zijn, mediteren, falen mag..... Te gebruiken bij de bovenbouw SO en de onderbouw VSO.
- Vier spellen over gevoelens Te gebruiken bij de bovenbouw SO en de onderbouw VSO.
- Een klachtenformulier dat bovenbouwleerlingen als voorbereiding kunnen gebruiken om moeilijke gesprekken te voeren met bv. een leraar of met een medeleerling.
Hulpmiddelen
- Michiel Commandeur heeft twee kwartetspellen 'wat zeg je dan, dat zeg je dan' ontwikkeld over sociale vaardigheden. Door het hardop uitspreken van de categorieën en de bijbehorende uitspraken, leert de leerling spelenderwijs al heel veel bruikbare zinnetjes. je kunt het spel kostenloos downloaden of bestellen in de webwinkel (combideal € 19,95)
- Boek: Alles over emoties is gemaakt om kinderen te helpen hun gevoelens te herkennen en benoemen. Ze leren hierover te praten en hoe ze met hun emoties om kunnen gaan. Kosten € 12,99
- Beeldende verhalen met als thema sociaal-emotionele ontwikkeling. (Schubi verhalendoos.) Geschikt voor de onderbouw . Kosten tussen de € 25,00 en €35,00 per verhaal.
Professionaliseringmateriaal
Ruzie en conflict
Omgaan met pesten; omgaan met vooroordelen en discriminatie; omgaan met sociale druk; gedrag inschatten van de ander; omgaan met verschillen.
Basisleerlijn SEO 2007
Direct in te zetten
- Week tegen het pesten nationaal en internationaal heeft tot doel leerlingen leren dat ook zij iets kunnen doen tegen pesten. Er zijn een aantal lessen uitgewerkt. Ook zijn er films incl. lesmateriaal die ingezet kunnen worden.
- Filmpje: Kinderen hebben ruzie over een boomhut In het dorp Wierden loopt het niet helemaal lekker tussen een groepje kinderen en een paar ouderen. De kinderen bouwen graag boomhutten, maar de ouderen zijn daar niet blij mee. En dat zit de kinderen behoorlijk dwars. Geschikt voor de bovenbouw.
- Zelf een kwartetspel maken Het samen maken van een kwartetspel laat leerlingen nadenken over sociale veiligheid en manieren waarop je kunt omgaan met (pest)gedrag in de groep.
- Mr Right geeft uitleg over Pesten: gepest, Pesten: de pester, Pesten: de kijker, Omgaan met cyberpesten
- Wat kun je doen als je gepest wordt Vraag grote mensen om te helpen.
- Kletskaartjes: pesten De kletskaartjes stimuleren de leerlingen woorden te geven aan gevoelens en behoeftes. Waar liggen hun wensen en grenzen en waar liggen die voor anderen?
- Het ZAPP heldengame. Een game tegen pesten! Met de gloednieuwe Zapp Heldengame leer je jouw klas op een hele nieuwe manier kennen. Geschikt voor de midden en bovenbouw.
- SBO: Grapje! Week tegen Pesten 2022. In dialoog gaan over verschillen en meningen en de positieve kanten en krachten van humor ontdekken. Tegelijk richt de les zich op de gevaren van grappen met een verkeerde intentie en de negatieve gevolgen die dat kan hebben.
Bovenbouw
Kiezen
Keuzes maken om een doel te bereiken; weloverwogen kiezen; verantwoordelijkheid nemen voor je keuzes; afweging maken in keuzes; keuzes beargumenteren.
Basisleerlijn SEO 2007
Direct in te zetten
- Dilemmakaartjes De leerlingen krijgen verschillende dilemma's voorgeschoteld waaruit een keuze gemaakt kan worden.
- Verantwoordelijkheid een werkblad rond verantwoordelijkheid nemen in verschillende situaties. Geschikt voor de bovenbouw leerroute 5 en 6/7
Hulpmiddelen
- Praatdomino biedt ondersteuning bij het vertellen van een verhaal. De Praatdomino kan ook worden ingezet bij het voor-structureren van een komende gebeurtenis, zoals een schoolreisje, verjaardag, Sinterklaas, een uitstapje maken enz. € 27,50
- Praatdomino is een onderdeel van de communicatiekoffer. De inhoud van de Communicatiekoffer heeft als doel handvatten en tips te bieden om de communicatie aan te gaan met kinderen die het op dat gebied erg moeilijk hebben: denk o.a. aan autisme. € 149,50
Mogelijkheden en beperkingen
Accepteren gebruik hulpmiddelen; aangeven wat wel/niet zelfstandig kan; inzicht in eigen en andermans beperking/stoornis.
Basisleerlijn SEO 2007
Direct in te zetten
- Een Ik-boek en handleiding voor scholen met leerlingen met een handicap Het ‘Ik‐boek’ heeft als doel het ik‐besef te vergroten ondanks hun handicap. het Ík-boek' heeft twee versies: een foto versie en een invulversie.
Hulpmiddelen
Over ons
Andere themapagina's
Als community Gespecialiseerd Onderwijs verzamelen we open lesmateriaal en bundelen we onze vondsten op themapagina's.
Tot zover hebben we de onderstaande themapagina's ontwikkeld:
Onze uitgangspunten
Bij het maken van de themapagina's hebben we rekening gehouden met een aantal uitgangspunten:
- criteria die we hanteren om te bepalen of iets goed open lesmateriaal is of niet.
- het Landelijk doelgroepenmodel. Iedere wikiwijs is ingericht op thema, leerlijn en uitstroombestemming.
- het implementeren van open leermateriaal in de organisatie.
Lees meer over onze uitgangspunten
Beheerder van deze pagina
Samen met een team leraren onderhouden wij de (V)SO themapagina's.
De beheerder van deze themapagina is Anja van den Berg.
Heb je een vraag? Neem gerust contact met me op via LinkedIn.
Neem contact op
