Staatsexamen maatschappijleer 2023 - Sonnewijser Oss

Staatsexamen maatschappijleer 2023 - Sonnewijser Oss

Inleiding

Voor het staatsexamen maatschappijleer gemeenschappelijk deel moeten de leerlingen twee examens afleggen:

- het schriftelijke examen

- het mondelinge examen

 

Voor het mondelinge examen moeten de leerlingen naast de domeinen (lesboek) 5 casussen kennen:

1. Chinese tieners mogen nog maar drie uur per week online gamen

2. Keerzijde van meer bouwen: woningoverschot dreigt in Lelystad, Helmond en Almere

3. Helmplicht jaagt mensen de auto in

4. Hup juf Ank! Houd voetbalouders maar eens een spiegel voor

5. Jongeren zeggen dat 0.0-bier de drempel voor 'echt' bier verlaagt

 

Het mondelinge examen duurt 25 minuten.

Van de vijf gegeven casussen zullen er twee tijdens het mondelinge examen geëxamineerd worden. Eén casus mag door de kandidaat gekozen worden, de andere wordt door de examinator gekozen.

Daarnaast worden ten minste twee domeinen, gekozen door de examinator, uit de examenstof geëxamineerd.

 

Deze wiki is gemaakt, zodat de kandidaten door zelfstudie de casussen en de domeinen kunnen verkennen.

Daarnaast zal het altijd nodig zijn om in groepsverband de onderwerpen verder uit te diepen in de klas.

 

Succes met de voorbereidingen!

Domeinen (lesboek)

Het mondeling examen bestaat uit een bespreking van twee casussen en twee domeinen. Het is mogelijk dat de leerling de casussen en domeinen kan kiezen. Dit is geen vanzelfsprekendheid. Zorg dus dat je voldoende kennis hebt over alle casussen en alle domeinen. Hieronder staan de domeinen in het kort uitgelegd. Dit is slechts een kort overzicht. Het is raadzaam om boek nogmaals te lezen en bestuderen.

Domein 1: Basisvaardigheden

Domein 2: Cultuur en socialisatie

Domein 3: Sociale verschillen

Domein 4: Macht en zeggenschap

Domein 5: Beeldvorming en stereotypering

 

Domein 1: Basisvaardigheden

Dit is een algemeen domein. De kennis komt voor in alle domeinen. Dit domein kan niet gekozen worden. Het is van groot belang dat je de kennis wel weet!

 

Maatschappelijk vraagstuk/probleem

  1. Er moet sprake zijn van een sociaal probleem. Er moet een grote groep mensen last van hebben.
  2. Er bestaan verschillende meningen over de oplossing van het probleem. 
  3. Het moet gaan om een probleem dat door middel van gezamenlijke actie of door de politiek kan worden opgelost. 
  4. Het vraagstuk krijgt de aandacht van de media.

 

Benaderingswijzen van een maatschappelijk vraagstuk/probleem

Vanuit de politiek-juridische invalshoek:

  • benoemen welke regels van toepassing zijn;
  • uitleggen hoe de overheid of hoe politieke partijen het probleem willen oplossen;

Denk aan het standpunt van verschillende politieke partijen.

Denk aan de indeling van politieke partijen en de verschillende stromingen

Links

Midden

Rechts

Ecologisch

Sociaaldemocratisch

Christendemocratisch

Liberalisme

Milieu

 

  • de machtsmiddelen van de verschillende maatschappelijke groepen en organisaties benoemen;

Denk aan verschillende machtsmiddelen, zoals status, geld, overtuigingskracht etc.

  • de machtsmiddelen van de overheid benoemen.

 

Vanuit de sociaaleconomische invalshoek:

  • de maatschappelijke positie van de verschillende maatschappelijke groepen onderscheiden;

Denk aan waar een groep zich op de maatschappelijke ladder bevindt.

  • het verband aangeven tussen de maatschappelijke positie van een groep en haar belangen;
  • benoemen welke (tegengestelde en gemeenschappelijke) belangen die groepen (en organisaties) hebben.

 

Vanuit de sociaal-culturele invalshoek:

  • de verschillende maatschappelijke groepen en organisaties en hun opvattingen ten aanzien van een maatschappelijk vraagstuk onderscheiden;

Denk aan de waarden en normen van verschillende maatschappelijke groepen.

  • benoemen welke (tegengestelde en gemeenschappelijke) normen en waarden die groepen en organisaties hebben;

 

Standpunt

Een standpunt geeft aan wat iemand ergens van vindt. Synoniemen voor standpunt zijn woorden als mening, oordeel en opinie.

 

Argument

  • moet steekhoudend zijn: met andere woorden het moet kloppen.
  • moet altijd gaan over het onderwerp waar discussie of meningsverschil over is.
  • is het meest krachtig wanneer het gebaseerd is op feiten, feitelijkheden en in sommige gevallen cijfers.

Domein 2: Cultuur en socialisatie

Socialisatieproces

Socialisatie is letterlijk 'het proces waarbij iemand – bewust en onbewust – de waarden, normen en andere cultuurkenmerken van zijn groep krijgt aangeleerd. ' Dit klinkt nogal apart, maar je kan het het beste vergelijken met het opgroeien van een baby.

Socialisatieproces is afhankelijk van: plaats; tijd; groep.

 

Instituties die een rol spelen bij een socialisatieproces

Mensen die van invloed zijn op het socialisatieproces. Bijvoorbeeld: Familie en vrienden, maar ook organisaties, media en de overheid zijn socialiserende instituties.

 

Aangeboren en aangeleerde eigenschappen

Eigenschappen die je vanaf je geboorte hebt, zoals uiterlijke kenmerken en karaktereigenschappen.

Eigenschappen die je gedurende je opvoeding krijgt aangeleerd.

 

Internalisatie

Gedrag is zo vanzelfsprekend geworden, dat je er niet meer over nadenkt.

 

Nurture en nature aanhangers (alleen GT)

Nature aanhangers beweren dat eigenschappen vooral aangeboren zijn. Nurture aanhangers zijn er van overtuigd dat eigenschappen overwegend worden aangeleerd doorheen de tijd.

 

Cultuur

Een groep met gemeenschappelijke kenmerken, zoals waarden, normen, gewoonten, tradities en feestdagen.

 

Dominante cultuur

Een overheersende cultuur binnen een samenleving.

 

Subcultuur

Een cultuur die bij een kleine groep hoort. Bijvoorbeeld: de Surinaamse gemeenschap of de jeugdcultuur gothics.

 

Sociaal-culturele invalshoek/benaderingswijze

Je kunt (vanuit de sociaal-culturele invalshoek/benaderingswijze) van een bepaald maatschappelijk probleem beschrijven welke waarden en/of normen een rol spelen bij het vormen van een mening over dat probleem. In dat verband kun je bij een gegeven eenvoudige situatie aangeven:

- welke waarden en/of normen je gemeenschappelijk met anderen hebt,

- welke tegengestelde waarden en/of normen anderen kunnen hebben,

- welke waarden en/of normen voor anderen gelden

Domein 3: Sociale verschillen

Sociale verschillen ontstaan door verschillende oorzaken. Deze oorzaken zijn:

  • In welke plaats/land je bent geboren en opgegroeid.
  • In welke tijd je bent geboren.
  • Het opleidingsniveau.
  • Het gezin waarin je opgroeit.
  • Het inkomen van het gezin waarin je opgroeit.
  • Hoe er in het land wordt aangekeken tegen sekse (verschillen).
  • Welke kansen je hebt gekregen en welke kansen je hebt gegrepen.

 

Door sociale verschillen ontstaat er sociale ongelijkheid. Dit heeft als gevolg dat niet iedereen gelijke kansen heeft in de maatschappij.

Dit heeft een gevolg voor de sociale positie van mensen. In de uiterste gevallen zijn er:

Mensen die kansarm zijn. Voorbeeld:

  • Door problemen in het gezin heeft het kind minder mogelijkheden gekregen om zich te ontwikkelen. De kans op een goede baan verkleind.
  • Bedrijven kijken argwanend naar mensen met een bepaalde etnische achtergrond, waardoor deze mensen minder snel worden aangenomen.

 

Mensen die kansrijk zijn. Voorbeelden:

  • Kinderen met ouders die een hoog inkomen hebben, krijgen meer de kans om zich te ontwikkelen. Zo kunnen deze kinderen verschillende sporten uitoefenen en kunnen ze bijlessen betalen. Deze kinderen groeien op met meer kennis en vaardigheden. En hebben later een grotere kans op een goede baan.
  • Kinderen die zowel thuis als op school met de Nederlandse taal opgroeien, beheersen deze taal doorgaans beter.

 

De sociale positie bepaald de plaats op de maatschappelijke ladder. Deze plaats is afhankelijk van macht, kennis en inkomen. Ook doorzettingsvermogen bepaalt de plaats op de maatschappelijke ladder. Een persoon kan zich bewegen op de maatschappelijke ladder. Het is mogelijk om een hogere positie of lagere positie te krijgen. Dit heet sociale mobiliteit.

De overheid is voor sociale gelijkheid. Dat betekent dat iedereen dezelfde kansen krijgt in dezelfde situatie. Verschillende politieke partijen hebben hier een uitgesproken mening over. In grote lijnen komt deze mening op het volgende neer:

Sociaaldemocratie

Christendemocratie

Liberalisme

Links

Midden

Rechts

Gelijkheid is het grootste goed.

Het is de taak van de overheid om iedereen gelijke kansen te bieden.

De overheid biedt verschillende subsidies (geld) aan bedrijven, zodat mensen met een lagere sociale positie meer kans op werk krijgen.

De overheid biedt subsidies aan, zodat iedereen de mogelijkheid heeft om te studeren.

Naastenliefde is het grootste goed. Het is de taak van de overheid om pas in te grijpen op het moment dat het zelf echt niet lukt. De overheid wil de sociale gelijkheid stimuleren, maar laat het eerst over aan de mensen zelf.

Vrijheid en eigen verantwoordelijkheid is het grootste goed.

De overheid heeft vooral als taak om de veiligheid in het land te garanderen.

Ze willen wel de sociale gelijkheid stimuleren, maar vinden dit meer een taak van de mensen zelf.

PvdA, Groenlinks

CDA

Ja21, VVD

Domein 4: Macht en zeggenschap

Er zijn verschillende vormen van macht:

- Formele macht: invloed die iemand heeft vanuit een bepaalde functie.

- Informele macht: invloed die iemand heeft vanuit overtuigingskracht en/of persoonlijkheid.

 

Formele macht kun je in grote lijnen vergelijken met gezag. Het gezag met formele macht is dat er bij gezag vertrouwen is in iemands leiderschap.

Macht wordt uitgeoefend aan de hand van machtsmiddelen. Zoals geld, aantal, overtuigingskracht en functie.

In de maatschappij zijn regels vastgelegd in wetten. Aan deze regels moet iedereen zich houden, zowel de burgers als de overheid. Dit zijn geschreven regels (formele normen). Er zijn ook ongeschreven regels. Deze regels zijn gedragsregels die we leren door socialisatie. Er zijn regels in de maatschappij zodat de mensen op een veilige en prettige manier met elkaar kunnen samenleven.

Burgers kunnen invloed uitoefenen om regels te vernieuwen of te maken. Dit kan bijvoorbeeld door:

  • Een brief te schrijven aan een minister.
  • Te demonstreren.
  • Zelf een politieke partij opzetten.
  • Te stemmen.
  • Gebruik te maken van de media.

 

Het stappenplan van een nieuwe wet is als volgt:

Stap 1

Maatschappelijke probleem

Stap 2

Voorstel wet

Door een minister of een kamerlid.

Stap 3

Tweede kamer debatteert.

De Tweede Kamer heeft het recht om het voorstel te wijzigen. Dit heeft het recht van amendement.

Stap 4

De Tweede Kamer stemt over het wetsvoorstel.

 

Stap 5

Bij een meerderheid van de stemmen, wordt het wetsvoorstel voorgelegd aan de Eerste Kamer.

Stap 6

De Eerste Kamer stemt over het wetsvoorstel.

Stap 7

Bij een meerderheid van de stemmen wordt het wetsvoorstel aangenomen.

Stap 8

De Koning en de verantwoordelijke minister tekent het wetsvoorstel.

Stap 9

Het wetsvoorstel wordt gepubliceerd.

 

Politiek bestuur van Nederland

 

Gemeente

Provincie

Land

Dagelijks bestuur

Burgemeester & Wethouders

De burgemeester wordt 1 keer in de zes jaar benoemd.

De gedeputeerde Staten en de commissaris van de Koning

Regering

Koning + ministers

Volksvertegenwoordiging

Gemeenteraad

Grootte is afhankelijk van het aantal inwoners van een gemeente

Provinciale Staten

De gekozen leden van de Provinciale Staten kiezen de leden van de Eerste Kamer.

Eerste en Tweede Kamer

Eerste Kamer= 75 zetels

Tweede Kamer= 150 zetels

Domein 5: Beeldvorming en stereotypering

Het beeld dat je hebt bij een bepaald idee, probleem of groep mensen wordt bepaald door je eigen achtergrond, de mensen met wie je omgaat, de tijd en plaats, de overheid en wat je ziet en leest via de media. In Nederland hebben we aan de ene kant steeds meer zeggenschap over wat we zien en lezen. Dit komt door streamingsdiensten en de sociale media. De reclame speelt hier slim op in. Zo ontvang je via de sociale media gepersonaliseerde reclame gebaseerd op jouw eigen zoekfuncties.

 

Er bestaan rolpatronen.

- Bij rolbevestigend gedrag gedraag je je zoals van je verwacht wordt. Een leerkracht legt vakken/kennis uit bijvoorbeeld. Bij roldoorbrekend gedrag, wordt gedrag vertoont dat je niet verwacht. Een leerkracht komt met een joint in de klas is niet het gedrag dat je verwacht. Roldoorbrekend gedrag heeft in sommige situaties ook voordelen. Denk bijvoorbeeld aan werkende getrouwde vrouwen. Voor de Tweede Wereldoorlog was dit gewenst en in veel gevallen niet geaccepteerd. In de Tweede Wereldoorlog zijn veel vrouwen gaan werken, zodat de economie bleef draaien. Veel mannen konden niet werken in Nederland, omdat ze meevochten met de oorlog. Het heeft na de oorlog nog jaren geduurd voordat het geaccepteerd was dat getrouwde vrouwen werken. Het is echter begonnen met roldoorbrekend gedrag in de Tweede Wereldoorlog.

 

Als gevolg van beeldvorming kunnen er vooroordelen ontstaan. Een vooroordeel houdt in dat je een bepaald beeld bij iemand hebt, zonder de feiten te kennen of hier rekening mee te houden. Dit heeft meestal een negatief gevolg. Bij stereotypering heb je een beeld bij een groep, zodat de feiten te kennen of hier rekening mee te houden.

 

Vooroordelen en stereotypering kan leiden tot discriminatie. Mensen worden anders behandelt of buitengesloten op grond van persoonlijke kenmerken. Discriminatie heeft gevolgen voor de sociale gelijkheid ofwel de sociale ongelijkheid.

Begrippenlijst

 

Begrip

Uitleg

Voorbeeld

1

Aangeleerde eigenschappen

Eigenschappen die je gedurende je opvoeding krijgt aangeleerd.

Je leert een taal spreken door de taal die je omgeving spreekt.

2

Aangeboren eigenschappen

Eigenschappen die je vanaf je geboorte hebt, zoals uiterlijke kenmerken en karaktereigenschappen.

Dat je verlegen bent.

3

Beeldvorming

De gedachtes die ontstaan bij iets of iemand. Hierdoor ontstaan mogelijk vooroordelen en stereotypes.

Hoe vorm je een beeld van migranten?

4

Belangen

Iets waar je voordeel uithaalt.

Beter voor het milieu.(meer groen)

Makkelijker bereikbaar. (meer wegen)

5

Belangengroep

Belangengroepen (consumentenbonden) komen op voor werknemers, werkgevers, ondernemers, artsen, automobilisten, enz. - actiegroepen (bijv. aan de snelweg) zijn tamelijk een stuk kleiner dan belangengroepen, ze komen op voor bijv. de renovatie van een huis.

FNV

6

Christendemocratie

Christendemocraten vinden Bijbelse waarden zoals naastenliefde en samenwerking belangrijk.

Mensen moeten elkaar helpen en steunen.

7

Compromis

Twee of meer partijen komen tot een besluit door hun standpunten op elkaar af te stemmen.

Onderhandelen over de prijs van een product op de rommelmarkt.

8

Cultuur

Een groep met gemeenschappelijke kenmerken, zoals waarden, normen, gewoonten, tradities en feestdagen.

De Nederlandse cultuur.

9

Cultuuroverdracht

Het overbrengen van de cultuur door je omgeving. Bijvoorbeeld: het overdragen van je ouders van bepaalde waarden, normen en gewoonten.

- U zeggen tegen ouderen.

- Sinterklaasfeest.

- Halloweenfeest.

10

Democratie

De macht ligt bij de burgers van een samenleving. Bijvoorbeeld: In Nederland kiezen burgers over hun bestuur.

Indirecte democratie:

De volksvertegenwoordiging maakt belangrijke beslissingen.

Directe democratie:

Het volk beslist mee over belangrijke beslissingen (via een referendum).

11

Dictatuur

Een bestuursvorm waarbij het volk heel weinig of niets te zeggen heeft. Eén of enkele machthebber(s) hebben alle macht.

China

12

Discriminatie

Iemand in een gelijk geval, ongelijk behandelen.

Bij solliciatie bij gelijke vaardigheden, kiezen voor de man in plaats van de vrouw.

13

Emancipatie

Ervoor proberen te zorgen dat mensen gelijke rechten hebben.

Dat vrouwen in Nederland mogen stemmen sinds 1919.

14

Etnische afkomst

De etnische achtergrond is de bevolkingsgroep waartoe je behoort.

Marokkanen of Indische afkomst.

15

Extreemrechts

Extreemrechtse partijen hebben zulke extreme opvattingen die door de ‘gewone’ partijen niet worden gedeeld. Vaak wordt extreemrechts geassocieerd met een grote liefde voor het eigen land en de eigen nationaliteit.

Je ziet vaak dat extreemrechtse partijen dan ook een afkeer hebben tegen ‘vreemden’ in hun eigen land, bijvoorbeeld immigranten. Er wordt vaak gezegd dat extreemrechts populairder wordt als het slecht gaat met een land.

16

Feit

Iets is waar, want je kunt het controleren.

De zon komt op in de ochtend.

17

Formele macht

Als je macht hebt vanuit je officiële functie of beroep.

De minister president heeft formele macht.

18

Geschreven regels

Er zijn geschreven regels. Die vind je bijvoorbeeld in wetten, reglementen en contracten. Ze maken duidelijk wat je rechten en plichten zijn

Je mag niet door een rood stoplicht rijden.

19

Ongeschreven regels

Ongeschreven regels zijn door de jaren heen door iedereen overgenomen, zonder dat iemand ze echt heeft bedacht of heeft opgeschreven. Het zijn gewoontes die je uitvoert zonder dat iemand het zegt.

Je zegt gedag tegen een bekende.

20

Gezag

Iemand die iets te zeggen heeft over andere mensen vanuit een functie, heeft gezag.

Te vergelijken met formele macht.

21

Grondwet

De belangrijkste wet van een rechtsstaat. Hierin staat dat de macht van de overheid is beperkt en hierin staan de grondrechten van burgers vastgelegd.

Kiesrecht.

Vrijheid van meningsuiting.

22

Identificatie

Mensen spiegelen zichzelf aan anderen. Ze vergelijken zich en nemen andermans gedrag over.

Je helpt mee, omdat mensen die je leuk vindt dit ook doen.

23

Imitatie

Gedrag kopiëren. Kinderen nemen andermans gedrag over, vaak van de ouders.

Je neemt een mening letterlijk over van een ander.

24

Individuele belangen

Belang voor 1 persoon.

Persoonlijke overtuiging.

25

Collectieve belangen

Belang voor een groep mensen.

Vrijheid

26

Informele macht

Als je veel invloed hebt op mensen vanwege je kennis, overtuigingskracht of charisma.

Influencers

27

Liberalisme

Liberalen vinden het belangrijk dat iedereen vrijheid heeft, en mensen moeten hun eigen verantwoordelijkheid nemen.

VVD, JA21

28

Maatschappelijk probleem
  1. Er moet sprake zijn van een sociaal probleem. Veel mensen hebben er last van.
  2. Er bestaan verschillende meningen over de oplossing van het probleem. ...
  3. Het moet gaan om een probleem dat door middel van gezamenlijke actie of door de politiek kan worden opgelost. ...
  4. Het probleem krijgt de aandacht van de media.

 

Lerarentekort.

Corona.

29

Maatschappelijke ladder

Indeling van de positie van mensen in de maatschappij, bepaald door macht, status, functie, aanzien, geld.

Een rechter staat hoog op de ladder, en een bouwvakker lager.

30

Maatschappelijke positie

De plek op de maatschappelijke ladder, bepaald door macht, status en inkomen.

Chirurg staat hoog op de ladder, en een vakkenvuller lager.

31

Macht

Het hebben van invloed op het gedrag van een ander, zodat deze naar jouw wens gaat handelen. Het hebben van invloed op het gedrag van een ander, zodat deze naar jouw wens gaat handelen.

Werkgever heeft macht over werknemer.

32

Machstmiddelen

Manieren om invloed uit te oefenen.

1. Aantal

2. Geweld

3. Functie

4. Kennis

5. Geld

33

Massamedia

Media die met hun boodschap zoveel mogelijk mensen proberen te bereiken.

Krant, televisieprogramma's.

34

Mening

Iets wat jij vindt.

Ik vind rode schoenen mooier dan blauwe schoenen.

35

Normbesef

Je weet dat er regels zijn en je kent de voor- en nadelen wanneer je hiernaar handelt.

Je rijdt niet door een rood licht. Je weet dat de kans bestaat dat je een ongeluk veroorzaakt of dat je een boete krijgt.

36

Overheidsbeleid

Regels en plannen die worden gemaakt door de overheid.

Regeringsakkoord.

37

Persoonlijkheidsvorming

Het is het ontwikkelen van denkvaardigheden, persoonlijkheid en karakter, kennis maken met alle culturele en maatschappelijke kanten van de wereld waarin we leven.

38

Politieke agenda

Het heeft de aandacht van politieke partijen.

Stikstofbeleid.

 

39

Politieke partij

Een politieke partij is een groep mensen met dezelfde ideeën over allerlei onderwerpen, zoals economie, defensie en onderwijs etc.

CDA, SP, FvD

40

Politieke stromingen

De visie (/mening) van een grote groep mensen over hoe we moeten samenleven in Nederland.

Sociaaldemocratie

Christendemocratie

Liberalisme

Ecologische stroming

41

Positieve actie

Positieve actie is de aanduiding voor programma's waarin bepaalde groepen met een zwakke positie, zoals vrouwen en minderheden, extra kansen wordt geboden op de arbeidsmarkt, in scholen en dergelijke.

Bedrijven ontvangen subsidie wanneer ze mensen met een handicap aannemen.

42

Rechten

Wetten en regels waar je gebruik van mag maken.

Recht op vrijheid van godsdienst.

43

Plichten

Wetten en regels waar je je aan moet houden.

Leerplicht (ook recht op onderwijs).

 

44

Rolpatroon

Je gedragen precies zoals van jou (in je rol) wordt verwacht.

De rol van ouder: ouders gedragen zich volwassen in het bijzijn van hun kind.

45

Samenleving

Een groep mensen die samen een geheel vormen. Ze moeten zich bijvoorbeeld houden aan de dezelfde wetten.

De Nederlandse samenleving, iedereen die in Nederland woont.

46

Selectie

Het kiezen van een bepaalde groep binnen de samenleving.

Op basis van leeftijd of inkomen.

47

Selectieve beeldvorming

Het onbewust keuzes maken over welke informatie je tot je neemt.

Informatie vanuit de ene politieke partij tot je nemen, en van de andere politieke partij niet.

48

Sociaal milieu

De omgeving waarin je opgroeit.

Naast het gezin en de school wordt de vrije tijd gezien als het derde milieu waarin het kind opgroeit. De vrije tijd is belangrijk omdat de kinderen daar de mogelijkheden krijgen om hun gedrag te oefenen en uit te proberen.

49

Sociale controle

Sociale controle is de beheersing van het gedrag van individuen en groepen door de samenleving.

De buren houden de buurt in de gaten.

50

Sociale media

Online platformen waarop mensen informatie met elkaar kunnen uitwisselen.

Tik tok

Snapchat

51

Sociale mobiliteit

Het veranderen van maatschappelijke positie.

Door een verandering van inkomen, opleiding, beroep of functie.

52

Sociale verschillen

Een situatie waarin verschillen tussen mensen in al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden tot een ongelijke verdeling van mensen in de maatschappij.

Sociale verschillen ontstaan door kansen, sociaal milieu.

53

Sociale ongelijkheid

Mensen hebben ongelijke kansen.

Sommige mensen zijn kansarm, en anderen zijn kansrijk.

54

Socialisatieproces

Socialisatie is letterlijk 'het proces waarbij iemand – bewust en onbewust – de waarden, normen en andere cultuurkenmerken van zijn groep krijgt aangeleerd.

Je wordt opgevoed in een streng gelovig gezin.

55

Socialiserende instituties

Socialiserende instituties = instellingen, organisaties en collectieve gedragspatronen (gemeenschappelijke gewoonten) waarbinnen en waarlangs de cultuuroverdracht in een samenleving plaatsvindt.

Het gezin, school, de overheid en de media.

56

Socialisme

Een politieke stroming die het belangrijk vindt dat alles gelijk verdeeld wordt.

Opkomen voor kwetsbaren in de samenleving.

57

Status

Het aanzien dat iemand heeft. Hoe er tegen iemand aan wordt gekeken.

De koning heeft een hoge status.

Rapper Boef heeft een hoge status.

58

Stereotype

Een stereotype is een overdrijving, een uitvergroting als kenmerk voor een hele groep.

Alle Nederlands zijn gierig.

59

Subcultuur

Een cultuur die bij een kleine groep hoort binnen de dominante cultuur.

De Surinaamse gemeenschap of de jeugdcultuur gothics.

60

Tijd- en plaatsgebonden regels

Regels die gelden in een bepaalde tijd en in een bepaalde plaats.

Criminaliteit is een tijd gebonden begrip: opvattingen over criminaliteit en hoe dit kan worden voorkomen of bestreden veranderen in de loop van tijd. Hierdoor ontstaan nieuwe rechtsregels. Ook is Criminaliteit is een plaatsgebonden begrip: opvattingen over criminaliteit verschillen per land/cultuur.

61

Vooroordelen

Een oordeel (mening) geven over iets of iemand, zonder dat je dit doet op basis van feiten.

Dat iemand die blond is, dom is.

62

Waarden

Dat wat voor iemand belangrijk is. Uitgedrukt in één woord.

Gezondheid, betrouwbaarheid, gelijkheid.

63

Normen

Normen zijn regels die voortkomen uit waarden.

Je vraagt aan de ander hoe het gaat.

64

Wet

Geschreven regels gemaakt door de overheid.

Je mag niet door rood rijden.

65

Pressiegroep

Organisaties en groepen die voor lange tijd bewust invloed proberen uit te oefenen op de politieke besluitvorming, noemen we pressiegroepen. Dit zijn geen politieke partijen, want pressiegroepen focussen op één gebied.

De invloed van een pressiegroep hangt af van haar omvang, geld, positie en kennis.

Voorbeelden zijn werknemersorganisaties FNV en CNV. Zij behartigen de belangen van werknemers bij bijvoorbeeld CAO-onderhandelingen.

66

Actiegroep

In tegenstelling tot pressiegroepen zetten actiegroepen zich vaak maar voor korte tijd in op één specifieke kwestie. Ze zijn minder professioneel en georganiseerd, omdat het na de ene kwestie meteen klaar is.

Kick Out Zwarte Piet (KOZP) is hier een voorbeeld van: zoals de naam al zegt is deze groep gefocust op één specifiek onderwerp (het afschaffen van Zwarte Piet). Hoewel dit misschien wel langer duurt (al een aantal jaren) dan bij een normale actiegroep, is deze beperkte focus wel het bewijs dat KOZP een actiegroep is.

Casus 1: Gamen

Informatie uit syllabus

Inleiding

Klik op onderstaande link en lees het artikel.

https://www.nieuwsnos.nl/nieuws/buitenland/chinese-tieners-mogen-nog-maar-drie-uur-per-week-online-gamen-612cd8aa47f3b

Bron: NOS Nieuws, 30 augustus 2021

Verslavende games

Klik op de onderstaande link, lees het artikel en bekijk het filmpje.

https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2305281-verbied-verslavende-games-voor-minderjarigen

Bron: NOS Nieuws, 8 oktober 2019

Fortnite niet meer beschikbaar

Klik op de onderstaande link, lees het artikel.

https://nos.nl/artikel/2405688-fortnite-niet-meer-beschikbaar-in-china

Bron: NOS Nieuws, 15 november 2021

 

Beantwoord de volgende vragen:

  1. Waarom is dit een maatschappelijk probleem?
  2. Welke groepen hebben met dit maatschappelijk probleem te maken?
  3. Welke belangen hebben zij hierbij?
  4. Hoe bemoeit de politiek zich met dit maatschappelijk probleem?
  5. Waarom is het van belang dat dit maatschappelijk probleem media-aandacht krijgt?

Aanvullende informatie

Klik op de onderstaande link en lees het artikel.

https://nos.nl/artikel/2376105-alibaba-krijgt-miljardenboete-van-china-jack-ma-te-machtig-geworden

Bron: NOS Nieuws, 10 april 2021

 

Beantwoord de volgende vragen:

6. Welke sancties heeft de Chinese overheid opgelegd aan het bedrijf Alibaba van Jack Ma?

7. Wat wil de Chinese overheid met deze sancties bereiken?

Eigen mening/oplossing

Beantwoord de volgende vragen, en probeer per antwoord een begrip (zie begrippen) te gebruiken.

  • Wat vind je van de maatregelen die de Chinese overheid heeft genomen om gameverslaving bij minderjarigen tegen te gaan?
  • Zou deze maatregel voor minderjarigen in Nederland net zo makkelijk te handhaven zijn als in China?
  • Waarom denk je dat?
  • Hoe denk jij dat dit maatschappelijk probleem opgelost dient te worden? Geef 2 mogelijk oplossingen.

Begrippen en antwoorden

Zoek de betekenis van de volgende begrippen op:

Begrippenlijst    

Actieve overheid

Belangen

Dictatuur

Formele macht

Geschreven wetten        

Gezag

Maatschappelijk probleem

Macht

Massamedia

Mening

Overheid

Sanctie

Sociale media

Wet

Preventie

 

 

Casus 2: Woningoverschot

Informatie uit syllabus

Inleiding

Klik op de link en bekijk onderstaand filmpje

Zo ontstond de wooncrisis - YouTube

Bron: NOS op 3, 11 september 2021

Keerzijde van bouwen

Klik op de link en bekijk het filmpje.

Provincie niet bang voor woningoverschot in Flevoland - YouTube

Bron: Omroep Flevoland, 23 juni 2022

 

Klik op de link en lees het artikel.

Keerzijde van meer bouwen: woningoverschot dreigt in Lelystad, Helmond en Almere (nos.nl)

Bron: NOS (in samenwerking met Omroep Flevoland), 22 juni 2022

 

Klik op onderstaande link en lees de tekst.

Atlas voor gemeenten 2022 - Wonen - Atlas Research

Bron: Atlas Research, 21 juni 2022

 

Beantwoord de onderstaande vragen.

  1. Waarom is dit een maatschappelijk probleem?
  2. Welke risico’s brengt veel bouwen met zich mee?
  3. Hoe groot is het tekort aan woningen volgens het onderzoek van Atlas research?
  4. In welke gemeente is het tekort volgens het onderzoek het grootst?
  5. Wat wordt er bedoelt met woondruk?
  6. Welke drie steden ‘bungelen’ onderaan het lijstje van de onderzoekers?
  7. Wat vinden de onderzoekers ervan dat deze drie gemeenten toch huizen gaan bouwen en waarom vinden ze dat?

Aanvullende informatie

Klik op onderstaande link en lees de tekst.

Omroep Flevoland - Nieuws - 'Woningoverschot Almere en Lelystad dreigt zonder extra investeringen'\

Bron: Nu.nl, 9 december 2020

 

Lees ook:

‘Schaarste aan woning zal verder oplopen’ - Direct Wonen Blog

Bron: Direct wonen, 2 december 2019

 

Beantwoord de volgende vraag.

8. Wat zou jij de minister van volkshuisvesting adviseren?

Eigen mening

Beantwoord de volgende vraag.

9. Denk jij dat jij later een huis kan kopen? Waarom wel of niet?

Begrippen en antwoorden

Zoek de betekenis van de volgende begrippen op.

 

Woningnood

Woningoverschot

Leegstand

Woondruk

Woningvoorraad

Bouwoverschot

Vraag en Aanbod

Schaarste

Huurwoning

 

Casus 3: Helmplicht

Informatie uit syllabus

Aanleiding

De meeste mensen die een ongeluk krijgen in het verkeer zijn fietsers. En van deze mensen is één derde ouder dan 55 jaar. Maar toch draagt bijna niemand op de fiets een helm, ook niet op de e-bike. Het zit niet lekker, het verpest je kapsel en het ziet er niet mooi uit. En zo snel gaat de fiets toch ook niet? Toch kan een helm voorkomen dat iemand bij een val ernstig gewond raakt. Moet de fietshelm verplicht worden, net als de autogordel en de brommerhelm?

Bekijk het volgende filmpjes en beantwoord daarna de onderstaande vragen.

 

Kabinetsadviseur dringt aan op helmplicht (wnl.tv)

Bron: Goedemorgen Nederland, 13 april 2022

 

Artsen: 'Helmplicht voor rijden met elektrische fiets' - YouTube

Bron: 1Limburg, 27 augustus 2021

 

Vragen

  1. Wat is de voornaamste reden voor het invoeren van helmplicht op de fiets?
  2. Wie heeft dit idee aangekaart?
  3. Wat is het maatschappelijke probleem?
  4. Waarom is dit een maatschappelijk probleem?
  5. Welke groepen hebben met dit maatschappelijke probleem te maken?
  6. Welke belangen hebben zij hierbij?
  7. Hoe bemoeit de politiek zich met dit maatschappelijke probleem?
  8. Waarom is het van belang dat dit maatschappelijke probleem media-aandacht krijgt?
  9. Noem minimaal twee oplossingen voor dit probleem.
  10. Welke oplossing vind jij de beste oplossing en waarom?

Regels helmplicht

Klik op onderstaande links en lees de artikelen. Beantwoord daarna de onderstaande vragen.

 

Helmplicht op snorfiets vanaf 1 januari 2023 | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl

Bron: Rijksoverheid, 30 juni 2022

 

Welke regels gelden voor mijn elektrische fiets (e-bike, e-bakfiets en fatbike)? | Rijksoverheid.nl

Bron: Rijksoverheid, z.d.

 

Vragen

11. Wat is het verschil tussen een elektrische fiets en een snorfiets?

12. Wanneer is de helmplicht op een snorfiets ingegaan?

13. Wat is het gevolg van het niet dragen van een helm op een snorfiets?

Fietsregels in Europa

Klik op onderstaande link en lees het artikel. Beantwoord daarna de onderstaande vraag.

 

Fietsverkeersregels in Europa | ANWB

Bron: ANWB, z.d.

 

Vraag

14. In welke landen in Europa is het dragen van een helm op een fiets verplicht?

Eigen mening

Klik op onderstaande links en lees de artikelen. Beantwoord daarna de onderstaande vragen.

 

Moet fietshelm verplicht worden? | Veel ongelukken en letsel door fietsen - YouTube

Bron: MAX Meldpunt, 6 mei 2022

 

Helmplicht leidt echt niet tot meer veiligheid | Opinie | AD.nl

Bron: Algemeen dagblad, 26 april 2022

 

Reacties op verplichten fietshelm 60-plussers: ‘De manier om het fietsen bij deze groep te ontmoedigen’ | Opinie | AD.nl

Bron: Algemeen dagblad, 15 april 2022

 

‘Helmplicht is een lapmiddel, doe liever snel wat aan de fietsinfrastructuur’ | Opinie | destentor.nl

Bron: De Stentor, 29 april 2022

 

Een fietshelmplicht voor 60-plussers, hoe denken Overijsselaars daar over? - RTV Oost

Bron: RTV Oost, 13 april 2022

 

15. Noem twee argumenten voor het invoeren van helmplicht op de fiets.

16. Noem twee argumenten tegen het invoeren van helmplicht op de fiets.

Begrippen en antwoorden

Zoek de betekenis van de volgende begrippen op.

 

Begrippen

Rechten

Plichten

Kabinet

Belangen

Wet

Maatschappelijk probleem

Leeftijdsdiscriminatie

Sanctie

Geldboete

Waarden

Normen

Vergrijzing

Wetsvoorstel

Belastinggeld

 

 

Casus 4: Voetbalouders

Informatie uit syllabus

Aanleiding

Lees onderstaande tekst en bekijk de filmpjes via de linkjes. Beantwoord daarna de vragen.

 

Stukje geschiedenis

In 2007 startte de campagne van Stichting Sire: Geef kinderen hun spel terug

De nieuwste campagne van SIRE heeft het thema 'Geef kinderen hun spel terug'. In de campagne staat opgekropte doordeweekse stress als een van de oorzaken van negatief gedrag van (veelal) ouders langs de sportvelden centraal. Een belangrijk doel is bovendien het bespreekbaar maken van het soms te fanatieke gedrag van een deel van de ouders.

 

SIRE | Geef kinderen hun spel terug | Schilder | 2011 - YouTube

Bron: Sire, 9 september 2011

 

Je kind aanmoedigen is namelijk iets anders dan schreeuwende, agressieve bemoeizucht langs de lijn van het sportveld. Van kinderen wordt, zeker in sportief opzicht, vaak het uiterste gevraagd, terwijl die kinderen gewoon een leuke wedstrijd (een spel) willen spelen. De betrokkenheid van ouders bij hun sportende kinderen is goed, maar daarbij zijn ze niet zelden zó fanatiek, dat het lijkt alsof ze het spel helemaal willen overnemen, over de hoofden van de kinderen heen. Kinderen hebben hier last van. Het kan gevolgen hebben voor zowel de emotionele als fysieke ontwikkeling.

 

SIRE | Geef kinderen hun spel terug - YouTube

Bron: Sire, 18 september 2012

 

SIRE pakt voetbalouders aan | RTL Nieuws

Bron: RTL Nieuws, 8 september 2021

 

Vragen

  1. Wat is de betekenis van Sire?
  2. Wat is de reden dat Sire met deze campagne is gestart?

     

Huidige situatie

Lees onderstaande tekst en het artikel via de link. Beantwoord daarna de vragen.

Tijdens de Coronatijd was het voor ouders vaak verboden om bij wedstrijden en trainingen aanwezig te zijn. Met als gevolg dat er meer rust was voor de spelende kinderen en jeugd.

 

 

'Wat een rust!': deze trainers missen ouders langs de lijn niet (nos.nl)

Bron: NOS, 18 juni 2020

 

 

In de huidige tijd is het nog steeds een actueel thema. Producent Hollands Licht ontwikkelt samen met Luizenmoeder-ster Ilse Warringa een nieuwe komische dramaserie over voetbalouders.

 

Vragen

3. Wat is het probleem?

4. Hoe komt het dat dit probleem media-aandacht krijgt?

5. Is het een maatschappelijk probleem?

6. Wat zijn de oorzaken van dit probleem?

7. Noem minimaal twee oplossingen?

8. Welke oplossing vindt jij de beste oplossing en waarom?

9. Noem minimaal twee gevolgen van dit probleem?

10. Bij welke sporten is het overactieve, agressieve gedrag van ouders van sportende kinderen nog meer herkenbaar?

11. Zo ja, waarom is dat zo? Zo nee, hoe kun je dit verklaren?

Eigen mening

Ouders niet meer welkom bij voetbaltraining

Lees onderstaande artikelen en bekijk de filmpjes. Beantwoord daarna de vragen.

 

Ouders langs de lijn tijdens voetbaltrainingen? Niet meer bij OJC Rosmalen - Omroep Brabant

Bron: Omroep Brabant, 31 augustus 2021

 

Bij deze club zijn voetbalouders zelfs niet meer welkom op de training: “Ze denken dat ze de nieuwe Messi of Ronaldo in huis hebben” (Dilbeek) | Het Nieuwsblad

Bron: Nieuwsblad, 28 augustus 2018

 

Je doet het voor de kinderen | Sketch | Het Klokhuis - YouTube

Bron: Het Klokhuis, 31 augustus 2019

 

Jiskefet - Voetbalvader - YouTube

Bron: Jiskefet, 5 augustus 2013

 

Martin van Waardenberg - Voetbal vader - YouTube

Bron: Youtube, 22 februari 2011

 

 

Vragen

12. Noem twee argumenten voor het verbieden van ouders tijdens voetbaltrainingen.

13. Noem twee argumenten tegen het verbieden van ouders tijdens voetbaltrainingen.

Terecht of niet?

Lees onderstaand artikel en beantwoord de vragen.

 

WTF! 7-jarig jochie door flippende ouders niet meer welkom bij RBC | Sportnieuws

Bron: Sportnieuws, 20 april 2017

 

Vragen

14. Welk probleem wordt in het artikel besproken?

15. Is het terecht dat Jayden niet meer welkom is bij de voetbalclub?

16. Noem twee andere mogelijke oplossingen voor dit probleem?

Voetbalvandalisme als maatschappelijk probleem

Lees onderstaande artikelen en beantwoord de vragen.

 

Voetbalvandalisme voorkomen | Voetbalvandalisme | Rijksoverheid.nl

Bron: Rijksoverheid, z.d.

 

De oorzaken van voetbalvandalisme en hooliganisme | Sport: Voetbal (infonu.nl)

Bron: sport.infonu.nl, z.d.

 

Voetbalvandalisme - SGP

Bron: SGP, z.d.

 

 

Vragen

17. Waarom is voetbalvandalisme een maatschappelijke probleem?

18. Welke groepen hebben met dit maatschappelijke probleem te maken?

19. Welk belang speelt een rol voor elke groep?

20. Noem twee oorzaken van dit probleem.

21. Noem twee oplossingen voor dit probleem.

22. Leg uit welke oplossing jij het beste vindt?

Voetbalwet

Lees onderstaand artikel en beantwoord de vragen.

 

Bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast - Voetbalwet | Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters

Bron: Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters, z.d.

 

Vragen

23. Leg uit wat de voetbalwet inhoudt?

24. Waarom is de voetbalwet ingesteld?

25. Leg uit hoe een wet tot stand komt?

Begrippen en antwoorden

Socialisatie

Cultuur

Sociale controle

Identiteit

Identificatie

Groepsidentificatie

Rolpatronen

Asociaal gedrag

Groepsdruk

Sire

Waarden

Normen

Belangen

Belangentegenstelling

Sanctie

Grensoverschrijdend gedrag

Voetbalvandalisme

Maatschappelijk probleem

Casus 5: Alcoholvrij bier

Informatie uit syllabus

Inleiding

Jongeren denken dat alcoholvrij bier de drempel verlaagt om bier met alcohol te gaan drinken. Bijna vier op de vijf jongeren tussen de 12 en 18 jaar hebben wel eens een alcoholvrij drankje gedronken. Ouders zijn zich minder bewust van het drempelverlagende effect dan hun kinderen. Voor jongeren wordt de overstap naar echte alcohol zo een stuk gemakkelijker want ze worden door de lekkere smaak nieuwsgierig gemaakt naar echte alcohol. Als een van je ouders alcoholist is heb je een 34% grotere kans om ook alcoholist te worden. Als beide ouders alcoholist zijn is er zelfs een 40% grotere kans. Genen alleen verklaren niet of iemand alcoholist wordt of niet. Ook omgeving en andere zaken als opvoeding, je persoonlijkheid en je gewoontes spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van verslaving.

Klik op onderstaande link en lees het artikel.

https://www.ad.nl/koken-en-eten/jongeren-zeggen-dat-0-0-bier-de-drempel-voor-echt-bier-verlaagt~ab2324618/

Bron: Algemeen Dagblad, 6 juli 2021

Maatregelen

Welke maatregelen worden er genomen om alcoholgebruik onder jongeren af te remmen?

Drinken van alcohol is mogelijk extra schadelijk voor de gezondheid van jongeren onder de 18 jaar. Bijvoorbeeld voor hun hersenen, omdat die nog volop in ontwikkeling zijn. De overheid wil jongeren met regels en campagnes beter informeren en beschermen tegen de gevaren van alcohol.

 

Maatregelen om jongeren minder te laten drinken

  • Meerderjarigen zijn strafbaar als ze alcohol geven aan minderjarigen op openbare plekken.
  • Winkels en webwinkels mogen geen alcohol verkopen aan jongeren onder de 18 jaar. Dit geldt ook voor bijvoorbeeld cafés, sportkantines en festivals.
  • De overheid maakt afspraken met scholen over (niet) drinken van alcohol rond school en tijdens schoolactiviteiten.
  • Alcoholmerken mogen geen reclame maken voor jongeren.
  • Ouders krijgen meer informatie van bijvoorbeeld organisaties zoals Trimbos. Zij informeren over gebruik van alcohol door jongeren.
  • Campagnes zoals NIX18 en Dranquilo moeten ouders en jongeren meer bewust maken van de gevaren van alcohol.
  • Kroegen en (online)winkels controleren strenger op leeftijd bij verkoop van dranken met alcohol.

 

Gevaren van alcohol bij jongeren

Er kleven verschillende gevaren aan alcoholgebruik bij jongeren. Zo kan een glas alcohol zorgen voor roekeloos gedrag. Omdat jongeren sneller beslissingen maken zonder daarover na te denken.

Maar ook op het gebied van gezondheid kunnen er problemen ontstaan. Bij veel drinken kan het hart, de lever en de maag beschadigd raken. Wetenschappers geven aan dat alcoholgebruik negatieve invloed kan hebben op de hersenontwikkeling van jongeren. Jongeren lopen dan mogelijk meer risico op problematisch alcoholgebruik op latere leeftijd.

Klik op onderstaande link en lees het artikel.

https://www.alcoholinfo.nl/effecten/risicos-voor-jongeren

Bron: Trimbos, 23 maart 2022

Laten staan

Wat levert het je op als je alcohol laat staan?

Wat doet een maand zonder alcohol met je lijf? Wat zegt de wetenschap? Klik op onderstaande link en bekijk de video.

https://www.youtube.com/watch?v=bpv8Dtw255w, 23 maart 2022

Bron: Universiteit van Nederland

 

Beantwoord de volgende vragen.

1. Waarom is dit een maatschappelijk probleem?

2. Welke groepen hebben met dit maatschappelijk probleem te maken?

3. Welke belangen hebben zij hierbij?

4. Hoe bemoeit de politiek zich met dit maatschappelijk probleem?

5. Waarom is het van belang dat dit maatschappelijk probleem media-aandacht krijgt?

Eigen mening

Beantwoord de volgende vragen en probeer per antwoord een of meerdere begrippen uit de begrippenlijst te gebruiken.

  • Wat vind je van de maatregelen die de overheid neemt om het alcoholgebruik onder jongeren te minimaliseren?
  • Wat denk je dat beter werkt, meer campagnes vanuit de overheid in de media en bijv. op school (zoals NIX18) of straffen wanneer je betrapt wordt op het drinken van alcohol terwijl je nog geen 18 bent?
  • Waarom denk je dat?
  • Hoe denk jij dat dit maatschappelijk probleem opgelost dient te worden? Geef twee mogelijke oplossingen.
  • Spelen jouw ouders hierin een rol en hoe zouden zij kunnen bijdragen aan een oplossing voor dit probleem?

Begrippen en antwoorden

Zoek de betekenis van de volgende begrippen op.

Begrippenlijst  

Actieve overheid

Afschrikking

Argument

Asociaal

Belangen

Belangtegenstelling

Beeldvorming

Bijkomende straf

Cultuur

Feit

Geschreven regels          

Geldboete

Groepsnorm

Imitatie

Maatschappelijk probleem

Macht

Media

Massamedia

Mening

Normen en Waarden

Openbaar ministerie (OM)

Overheid

Overtreding

Preventie

Rolpatroon

Samenleving

Sanctie

Strafbaar gedrag

Strafbeschikking

Strafblad

Sociale media

Status

Vooroordelen

Wet

 

Klik hier voor het antwoord op de vragen.

Klik hier voor de uitleg van de begrippen.

  • Het arrangement Staatsexamen maatschappijleer 2023 - Sonnewijser Oss is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Sita Parker
    Laatst gewijzigd
    2024-04-05 15:55:19
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Voorbereiding op staatsexamen maatschappijleer 2023 Sonnewijser Oss
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    maatschappijleer, mondeling, sonnewijser, staatsexamen

    Bronnen

    Bron Type
    https://youtu.be/qEccp6DWxlc
    https://youtu.be/qEccp6DWxlc     		Video
    https://youtu.be/qFSx7UP8XpE
    https://youtu.be/qFSx7UP8XpE     		Video
    https://youtu.be/bpv8Dtw255w
    https://youtu.be/bpv8Dtw255w     		Video

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van