Algemene informatie: Keuzedeel Duurzaamheid in het beroep
Wat je kiest, moet jij weten!
Inleiding
Iedereen wil een goede toekomst voor zichzelf en voor de generaties die nog komen. De mens wil graag gezond en veilig zijn. Op dit moment zijn er verschillende grote wereldproblemen waardoor niet iedereen gezond en veilig is. Er zijn veel vluchtelingen, het klimaat verandert, dier- en plantensoorten sterven uit én er zijn nog steeds grote armoede- en gezondheidsproblemen. Veel van deze problemen hebben te maken met duurzaamheid.
Hoe de toekomst er uit ziet weten we niet, want dat wordt bepaald door onze keuzes. In dit vak ga jij verkennen welke keuzes jij wil maken en waarom. In dit vak gaan we actief aan de slag met onderwerpen uit jouw omgeving, opleiding en dagelijks leven.
Dit keuzedeel bestaat uit vier periodes met verschillende thema's:
Periode 1: Duurzaamheid en ik
Periode 2: Mode en Kleding
Periode 3: Voeding
Periode 4: Onderzoek een bedrijf
Het kan zo zijn dat er een periode is aangepast naar jouw opleiding, dit hoor je van jouw docent. Zo krijgen studenten Autotechniek bijvoorbeeld opdrachten over autobekleding, in plaats van mode en kleding. Zo wordt dit vak voor elke opleiding zo toepasbaar mogelijk gemaakt.
In elke periode hebben we dezelfde aanpak. We starten met een inleiding en een korte omschrijving van de eindopdracht. Vervolgens ga je met kleinere opdrachten in de volgende stappen aan de slag, richting de eindopdracht van de periode:
Stap 1: Oriënteren
Stap 2: Onderzoeken
Stap 3: Maken
Stap 4: Presenteren
We sluiten elke periode af met een reflectie.
Kijk ter introductie het filmpje over duurzaam ondernemen:
HUH! Duurzaamheid, wat is dat?
Periode 1: Duurzaamheid en ik
Inleiding
Deze periode staat het thema Duurzaamheid en ik centraal. Duurzaamheid is zo breed als de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen. Van '1. Geen armoede' en '2. Geen honger', tot '4. Kwaliteitsonderwijs' en '10. Ongelijkheid verminderen'. Er is altijd wel minstens één van deze duurzame doelen waarbij jij een probleem of onderwerp kan bedenken in jouw leven. Wat ervaar jij, als student in Lelystad of Flevoland, als probleem? Welk probleem zou jij graag opgelost zien?
Om een probleem op te lossen moet je eerst goed snappen wat er aan de hand is. Hoe omschrijf je jouw probleem? En wat heeft het probleem met duurzaamheid te maken? Wie hebben dit probleem nog meer? Om dit te kunnen beantwoorden staan er een paar vragen centraal in deze periode:
Wat is duurzame ontwikkeling?
Hoe krijg je een (duurzaamheids)probleem duidelijk?
Wat betekent de balans tussen mens, natuur, welvaart?
Wat zijn de duurzame ontwikkelingsdoelen?
Wat zijn mijn persoonlijke keuzes en waarom?
De opdracht
Vanuit het Practoraat CRE wordt er op het MBO College Lelystad samengewerkt met Gemeente Lelystad, Gemeente Almere, De Provincie en veel bedrijven. Zij zijn allemaal nieuwsgierig wat er belangrijk is voor jongeren. Welke problemen ervaar jij en welke duurzame problemen moeten er worden opgelost?
De eindopdracht voor deze periode is:
Laat zien welk duurzaamheidsvraagstuk je bezighoudt in jouw leven. Onderzoek waar het vraagstuk over gaat en breng dat duidelijk in beeld.
Voor het eindproduct kan je kiezen voor een film, een kunstwerk, een folder of een andere vorm. Het meest belangrijk is dat door jouw of jullie product het meteen duidelijk is waar het duurzaamheidsvraagstuk precies over gaat en wat en wie ermee te maken hebben.
Je gaat deze periode leren om een probleem uit jouw leven te onderzoeken met de begrippen People -Planet - Prosperity en met de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties (DOD's). Vanuit jouw duurzame probleem vorm je een duurzaamheidsvraagstuk. Dit is dus iets wat jij je afvraagt, zoals 'Waarom ligt er zoveel afval op straat?' of 'Waarom kan ik mijn fiets niet goed parkeren bij het station?'. Het blijft een duurzaamheidsvraagstuk, waardoor je het onderzoekt, maar het probleem niet hoeft op te lossen.
Resultaat
Het eindproduct dat jullie maken, na een periode van onderzoek, wordt gepresenteerd aan de klas en docent(en) voor feedback. Door middel van de kleinere opdrachten in deze periode, werk je naar deze eindopdracht toe. Je docent geeft duidelijke instructies over waar het eindproduct aan moet voldoen. Overleg vooral met elkaar en je docent wat voor ideeën jij hebt voor je eindproduct en presentatie!
Stap 1: Oriënteren
Introductie
De betekenis van het woord 'duurzaamheid'
In 1987 presenteerde de VN-commissie Brundtland het rapport ‘Our Common Future‘, waarin stond dat duurzame ontwikkeling alleen kan worden bereikt als de onderstaande drie punten in evenwicht zijn:
Mens (People), het sociale aspect
Natuur (Planet), het natuurlijke aspect
Welvaart (Prosperity), het economische aspect
Samengevat betekent duurzaamheid dat de mens, de natuur en de welvaart (PPP) langdurig in evenwicht moeten zijn. Zo voldoen wij aan onze behoeftes, zonder dat wij ervoor zorgen dat toekomstige generaties niet aan hun behoeftes kunnen voldoen. Als dit lukt dan noemen we dat duurzame ontwikkeling. Behoeftes zijn dingen die je nodig hebt.
De mens
Bedrijven (en dus mensen) moeten de mens goed behandelen. Iedereen moet goede arbeidsomstandigheden hebben en een eerlijk salaris betaald krijgen. Ook moeten we voorkomen dat kinderen werken. We maken geen verschillen tussen mensen.
De natuur
Daarnaast moeten we ervoor zorgen dat we goed met de natuur omgaan, door de grondstoffen die we gebruiken niet op te maken. Grondstoffen zijn 'stoffen' of materialen in de natuur, die gebruikt worden om een ander materiaal of producten te kunnen maken. Denk aan olie, hout of metaal.
We moeten onze grondstoffen gaan hergebruiken, recyclen. Zo kan je bijvoorbeeld beter tweedehands kleding kopen, dan dat je nieuwe kleding koopt en dus laat produceren, terwijl er oude kleding wordt weggegooid.
Welvaart
Bedrijven moeten op een eerlijke manier geld verdienen, ook in landen waar andere regels (wetten) gelden. Ze moeten blijven streven naar welvaart, ook voor de generaties ná ons. Luister naar deze uitleg over het evenwicht tussen mens, natuur en welvaart (PPP). 'Genoeg, voor iedereen, voor altijd'.
De 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen
Om de wereld duurzamer te maken hebben 193 landen (De Verenigde Naties) met elkaar 17 doelen afgesproken. In 2030 moeten deze gehaald zijn.
Met deze doelen kun je duidelijk maken of iets duurzaam is of niet. Je kan laten zien of het werk van een bedrijf helpt om de doelen te behalen of niet.
Er staat meer uitleg per doel op SDG Nederland. De 17 doelen zie je hier:
In dit vak zullen we de Duurzame Ontwikkelingsdoelen vaak gebruiken, afgekort als DOD's of in het Engels: SDG's, van de Sustainable Development Goals. In het volgende filmpje worden de doelen aan je uitgelegd door beroemdheden, je kan de ondertiteling zelf aanzetten.
De opdrachten in dit vak staan online voor je klaar, hier op Wikiwijs. Je vindt ze door op de blauwe onderstreepte opdrachttitels te klikken. Vraag aan je docent welke opdracht je moet maken, op welke manier en waar je deze moet inleveren.
Bedrijven laten graag zien hoe ze duurzaam ondernemen en dat ze maatschappelijk betrokken zijn. Hieronder staan twee filmpjes van bedrijven die hier uitleg over geven. Probeer eens in hun filmpje te zien hoe zij proberen te helpen om sociale (mens), ecologische (planeet) en economische (welvaart) belangen in balans te laten zijn? Ga naar de opdracht en kijk de filmpjes.
De duurzame ontwikkelingsdoelen zijn concrete afspraken over wat we samen willen bereiken. Maar doen we wel dat wat helpt om die doelen te bereiken? Kijk eens naar het filmpje van bol.com. Dragen zij bij aan het behalen van DOD's denk je? Waaraan wel en waaraan niet? Bekijk het filmpje en maak de opdracht.
Wat vind jij belangrijk?
Oriënteren op eigen waarden
Bij duurzame ontwikkeling gaat het om de keuzes die jij maakt en die we samen maken. Om kritische keuzes te maken heb je kennis nodig over een onderwerp. Het is belangrijk om verschillende meningen te horen en na te denken wat jij daarin belangrijk vindt. In dit keuzedeel komt jouw persoonlijke mening steeds aan bod. Er is geen goed of fout. Het gaat erom dat je kritisch nadenkt en een bewuste keuze maakt. Wat jij belangrijk vindt, noemen we jouw 'waarden'.
In deze opdracht ga je in een drietal aan de slag. Je interviewt elkaar over wat de ander belangrijk vindt. Als voorbereiding doe je deze test over je eigen waarden.
Jouw omgeving en duurzaamheid
Oriëntatie op duurzaamheidsvraagstukken in Flevoland
Veel van ons zullen in Flevoland wonen: in Lelystad, Almere of misschien Dronten? Wat speelt er in deze provincie of plaatsen als het gaat om duurzaamheid? Wat zou jij belangrijk vinden, dat wordt opgelost? Je gaat in de komende opdrachten onderzoeken wat voor vragen er zijn over duurzaamheid in jouw omgeving. Daarna zul je één zo'n duurzaamheidsvraagstuk uitzoeken en er verder aan werken.
In deze opdracht ga je verkennen wat er allemaal speelt in Flevoland / Lelystad via een klein online onderzoek. Wat speelt er in het nieuws? Wat houdt de burgers bezig? En hoe kan je dit linken aan duurzaamheid (bijvoorbeeld door de 17 SDG's te gebruiken)?
Met je eigen ervaringen ga je een Lelystads duurzaamheidsvraagstuk kiezen om uit te werken. Je start met iets wat jij zelf ervaart en je gebruikt de duurzame ontwikkelingsdoelen om tot een goede keus te komen. Voorbeelden van zo'n vraagstuk zijn 'Waarom ligt er zoveel afval op straat?' of 'Waarom kan niet iedereen lokale en gezonde boodschappen betalen?'. Kies een vraagstuk (onderwerp) wat jij interessant vindt.
Stap 2: Onderzoeken
In de vorige fase - oriënteren - heb je geleerd wat duurzame ontwikkeling is en wat de balans tussen PPP (mens, natuur en welvaart) betekent. Je hebt een Lelystads probleem als duurzaamheidsvraagstuk gekozen, dat je verder wil onderzoeken. In deze fase gaan we verder met het onderzoek.
Actieonderzoek
We doen actieonderzoek. Dat betekent dat jullie je vraagstuk in de praktijk onderzoeken, samen met de mensen die betrokken zijn bij het probleem (de belanghebbenden).
Voor een volledig actieonderzoek kan je de stappen uit het "achtje van actieonderzoek" gebruiken. Als je op het plaatje drukt zie je welke stappen dat zijn. De eerste twee zijn eigenlijk al langs gekomen. We gaan nu naar de stap "verkennen". In deze stap denk je na over de volgende vragen; Wie zijn erbij betrokken? Wie zijn de experts? Wie zouden kunnen helpen om het probleem op te lossen?
We gaan verkennen met behulp van een mindmap (ook wel woordweb). Na de verkenning slaan we in deze periode wat tussenstappen over en gaan we direct naar de stap "maken van een plan". Voor meer informatie over de acties in het actieonderzoek klik hier.
Verkennen en een plan maken: In deze opdracht ga je samen brainstormen over het vraagstuk waar jullie mee aan de slag gaan. Wat heeft er allemaal mee te maken? Welke partijen zijn erbij betrokken? Welke experts en bronnen zijn er beschikbaar? Maak een plan hoe je dit gaat aanpakken en verdeel de taken.
En actie!
Ga aan de slag met je taken. Deel je plan met je docent voordat je gaat onderzoeken. Jullie doen dus onderzoek naar je duurzaamheidsvraagstuk dat je eerder hebt gekozen. Informatie die je in dit onderzoek vindt, verzamelen jullie in bijvoorbeeld een Word bestand of PowerPoint presentatie. Raak dit niet kwijt!
Jij en je medestudenten hebben allerlei informatie gevonden. Deel deze informatie, wees kritisch en beslis welke informatie je gaat gebruiken voor het eindproduct. Is het fake news of betrouwbaar? Via deze link kan je een aantal belangrijke vragen terugvinden om te checken of jullie bronnen betrouwbaar zijn. Hierna gaan we over naar de productiefase.
Stap 3: Produceren
In de vorige stappen heb je een duurzaamheidsprobleem gekozen en onderzocht. Welke problemen zien jullie en wat zijn jullie daarover te weten gekomen?
Je gaat nu een product in elkaar zetten. In dat product laat je zien wat je weten ben gekomen.
Dit eindproduct mag van alles zijn: bijvoorbeeld een film, poster of een (PowerPoint-) presentatie. Misschien heb je hier ondersteuning van de docent of andere deskundigen bij nodig. Overleg dit dan aan met je docent.
Als je product klaar is ga je het product presenteren. Gebruik hiervoor opdracht 1.8.
Bereid je presentatie voor. In deze opdracht staan de eisen nog een keer op een rij. Hieronder tref je tips aan om er een flitsende presentatie (pitcht) van te maken. Je wil ten slotte wel een voldoende halen voor deze presentatie! En wellicht kan je jouw studiegenoten en/of docenten wel aanzetten tot actie, om jouw duurzaamheidsvraagstuk (een beetje) op te lossen.
In de productiefase heb je het eindproduct en de presentatie afgemaakt. Je gaat nu presenteren aan de klas. Je ontvangt feedback op jouw presentatie. Daarna reflecteer je op jouw leerproces en eventuele samenwerking, in opdracht 1.9.
Tijdens deze periode heb je een proces doorlopen. Dat leggen we vast in het portfolio als afsluiting van periode 1. In deze opdracht reflecteer je op:
Jouw eigen waarden
De inhoud van jouw duurzaamheidsvraagstuk
Jouw leerproces en samenwerking
Periode 2: Mode- en kleding
Inleiding
In deze periode staat het thema mode en kleding centraal. De afgelopen jaren is deze industrie regelmatig in het nieuws omdat de bedrijven vaak niet-duurzaam handelen. Ze houden zich niet of slecht aan de 17 duurzaamheidsdoelen.
Vervuiling, onveilige fabrieken en kinderarbeid zijn voorbeelden waar je misschien wel eens van gehoord hebt. Gelukkig zijn steeds meer klanten (consumenten) én bedrijven (producenten) uit de mode en kleding op zoek naar duurzame oplossingen.
In deze periode onderzoek je met medestudenten wat duurzame mode en kleding is. Je hebt aan het einde van de periode een goed idee van wat duurzame mode en kleding is. Je weet ook welke invloed deze industrie heeft op het evenwicht tussen mens, natuur en welzijn (PPP), dus op duurzaamheid.
Ook doe je onderzoek naar wat jij belangrijk vindt en hoe jij keuzes maakt om kleding te kopen.
De opdracht
De mode- en kledingindustrie heeft een hele slechte invloed op de natuur en op de mensen die er werken. Helaas kunnen we die problemen niet in één keer oplossen, maar misschien kunnen we wel nadenken over goede oplossingen voor deze problemen.
De groepsopdracht voor deze periode is:
Laat zien hoe je modieus kan zijn met duurzame en betaalbare kleding die bij jou past.
In deze opdracht ga je werken aan een modetijdschrift over duurzame kleding. Met een groepje van 4 studenten zorg je voor een bladzijde in het tijdschrift waarop één van jullie als model poseert met een duurzame en betaalbare outfit. Die outfit heb je zelf gekozen.
Eerst moet je weten hoe je duurzame en betaalbare kledingkeuzes maakt. Omdat je modieus wilt zijn en omdat kleding bij jou als persoon moet passen, kijk je naar je eigen keuzes. Op basis waarvan kies jij je kleding?
Daarna gaan jullie in Lelystad en omgeving op zoek naar een mooie, duurzame en betaalbare outfit.
Resultaat
De outfit en jouw tijdschrift-bladzijde worden gepresenteerd. Samen met de opdrachten worden ze beoordeeld. Waar het eindresultaat aan moet voldoen vind je hier.
Stap 1: Oriënteren
Introductie Fast Fashion
Vaak wordt de schuld van duurzaamheidsproblemen in de mode- en kledingindustrie gegeven aan "Fast Fashion". Misschien heb je er al eens van gehoord. Bedenk anders eens of je de term 'fastfood' al wel kent.. Wat zouden overeenkomsten zijn tussen fast fashion en fastfood?
Bekijk het filmpje hieronder, waarin wordt uitgelegd wat Fast Fashion is en welke problemen het oplevert.
Klik op het filmpje en vergeet niet de ondertiteling in te schakelen. Je kunt de snelheid ook aanpassen. Kies voor 0.75 als het je te snel gaat (met het wieltje rechtsonder)!
Maak deze eerste opdracht over fast fashion, met behulp van het filmpje hierboven.
Wat is duurzame kleding?
In de eerste periode heb je geleerd dat duurzaamheid het evenwicht is tussen de belangen voor:
Mens (People)
Natuur (Planet)
Welvaart (Prosperity) of ook wel economie
Voor kleding is dit evenwicht er meestal niet. Het lastige is dat jij, als koper, niet kan zien waar kleding vandaan komt en hoe het is gemaakt. Je bent je daardoor vaak niet bewust van de gevolgen van je koopgedrag.
In deze periode gaan we proberen dat beter te begrijpen. Je kijkt naar je eigen kledingkast en hoe bewust jij keuzes maakt, wanneer en waar je kleding koopt.
Wat vind jij belangrijk?
Wat is voor jou belangrijk als je kleding koopt? Waarom vind je dat belangrijk? In dit interview ga je bewust nadenken over wat jij belangrijk vindt. Interview je klasgenoten om de beurt en noteer de vragen en antwoorden goed.
Om deze opdracht te maken moet je je favoriete kledingstuk meenemen!
Stel vragen, luister goed naar de antwoorden en vraag door wanneer je iets niet snapt of ergens nieuwsgierig naar bent!
Fast Fashion, duurzame ontwikkelingdoelen en PPP
Om duurzame keuzes te kunnen maken moet je weten hoe de kledingindustrie werkt. Hoe en waar wordt kleding gemaakt (geproduceerd)?
In elke stap van het maken en verkopen van kleding zijn er belangrijke keuzes te maken. Zowel door de fabrikanten (producenten) en de modemerken, als door jou als koper (consument).
Aan de hand van het onderstaande filmpje en opdracht 2.3 ga je jouw kennis hierover vergroten. Je gebruikt dit voor de keuze van een outfit en de presentatie daarvan. Je outfit bestaat straks uit minstens 3 kledingstukken.
In deze opdracht bekijk je 'het leven' van een katoenen T-shirt en ga je op zoek naar de schade aan mens, natuur en welvaart.
Stap 2: Onderzoeken
In de vorige stap 'Oriënteren' heb je geleerd wat duurzame kleding is en wat Fast Fashion is. In deze fase gaan we dit probleem voor de duurzaamheid verder onderzoeken.
Duurzame kleding in Lelystad en omgeving
Je gaat onderzoeken welke (kleding)winkels zich richten op duurzaamheid. Dit betekent overigens niet dat je je duurzame outfit móet kopen in die kledingwinkels. Je kan ook kiezen voor het zelf maken van kleding, een kringloopwinkel of een (online) ruilbeurs. Denk ook eens aan Vinted... is deze app altijd duurzaam?
Ga op onderzoek uit: wat voor duurzame kleding wordt er waar verkocht rondom ons MBO College Lelystad heen? Waar kan je het beste naartoe gaan, wanneer je een duurzame outfit wil?
Experts en Expertise
Het is nu tijd om experts te spreken over Fast Fashion en duurzame kleding. Een expert weet ergens veel van van, bijvoorbeeld door hun studie of beroep. De informatie die je vindt, verzamel je en gebruik je ook voor de eindpresentatie van deze periode. Dit helpt je bij het samenstellen van je outfit.
Hieronder krijg je drie suggesties om informatie te krijgen van experts. Heb je een ander idee? Overleg dit dan met je docent.
Bezoek het Fashion for Good museum in Amsterdam, of de website.
Interview een expert over duurzame mode.
Bezoek accounts op sociale media over duurzame kleding of mode voor tips.
Kies als groep opdracht 25A of 25B en ga aan de slag.
Opdracht 2.5 B Interview een expert
Interview een deskundige (liefst uit Lelystad). Stel vragen over Fast Fashion en over de keuzes die hij/zij maakt. Je kan de vragen stellen via de mail, bellen, of via bijvoorbeeld dm op Instagram. Natuurlijk kan je ook langsgaan bij de kringloopwinkel of een andere duurzame 'winkel', om wat interviewvragen te stellen. Schrijf (typ) goed je vragen en antwoorden uit, zodat je die kunt inleveren voor deze opdracht.
Van theorie naar beelden
In de vorige opdrachten heb je informatie verzameld en ideeën over duurzame kleding gekregen. Je gaat dit gebruiken bij het kiezen van een duurzame outfit voor één van jullie.
Eerst ga je aan de slag met een moodboard. Wat voor outfit willen jullie? Wat moet het uitstralen en wat past er bij jullie model? Wat is jullie inspiratie?
Je maakt samen met je groep een moodboard met jullie ideeën over een duurzame outift.
Stap 3: Produceren
Het tijdschrift
Het resultaat van deze periode is een mooi tijdschrift over duurzame outfits. Het tijdschrift moet jongeren aanspreken. Er is een bepaalde opbouw om de outfit en de informatie te presenteren. Vraag aan je docent hoe je je eindpresentatie en tijdschriftpagina moet/mag vormgeven.
Outfit samenstellen
Met je groep ga je de outfit samenstellen. Je kunt van de docent een klein budget krijgen om het echt aan te schaffen, als je dat leuk vindt. Gebruik je voorbereidende werk om de duurzame kledingstukken te vinden, te maken of te kopen.
Vraag in de winkels ook aan de verkopers en/of managers welke kleding duurzaam is en wat dat betekent. Waarom kiezen zij daarvoor? En wat vinden ze lastig? Deze antwoorden kan je gebruiken in je eindpresentatie.
Dit is het eindproduct waar de hele periode om draait! Wees creatief, werk samen en vraag om hulp als je dat nodig hebt.
Wil je tips voor het maken van een goede foto? Kijk dan hier of hier. Probeer de foto's de uitstraling te geven die past bij jullie ideeën over de outfit, het model en duurzaamheid. Denk na over de locatie, licht, kleuren en houding van het model. Dat heeft veel invloed op hoe de pagina eruit ziet.
Presenteren van de outfit
Het werk van de afgelopen periode zit er bijna op. Samen met de groep heb je onderzocht wat duurzame kleding is, hoe daar in de omgeving mee om wordt gegaan en welke ideeën jullie daarbij hebben. Je hebt een outfit gekozen en de pagina gemaakt voor het "MBO College Lelystad modetijdschrift". Je gaat nu kort aan de klas presenteren welke keuzes jullie hebben gemaakt en waarom.
Opdracht 2.8 Presenteren
Presenteer jullie duurzame en modieuze outfit in de klas, samen met de tijdschrifpagina.
Net als in periode 1 sluiten we af met een reflectie.
Periode 3: Voeding
Inleiding
Je bent wat je eet!
De afgelopen jaren gaat het in het nieuws vaak over voeding. De productie van ons voedsel kost veel energie en water. We halen ons voedsel vaak uit verre landen en weten niet altijd waar het vandaan komt en hoe het is gemaakt.
In en rond Lelystad wordt veel voedsel geproduceerd dat vaak niet in Lelystad wordt gegeten. Die voeding heeft vaak een lange reis van de boer (de producent) naar de klant. Dat noemen we een lange keten. Een korte keten heeft juist veel voordelen voor mens en natuur. Daarom gaan we daarmee aan de slag.
In deze periode staat het thema voeding centraal. Voeding speelt een grote rol in ons leven. Je bent wat je eet is de titel van deze periode. Wat bedoelen we daarmee? Is dat wel zo? Iedereen wordt opgevoed in een bepaalde cultuur met eigen eet-gewoonten of rituelen. Wat je eet heeft veel invloed op hoe fit en gezond jij je voelt.
We maken in deze periode door middel van onze eigen gerechten kennis met elkaar en dat wat we belangrijk vinden: Je bent wat je eet! Toch?
In deze periode staan de volgende vragen centraal:
Wat is duurzame voeding?
Wat zijn mijn persoonlijke waarden en keuzes rondom voeding?
Wat betekent een korte voedselketen in Lelystad?
Hoe onderzoek ik of een gerecht duurzaam is? (En hoe laat je dat zien?)
Door een vraag van "De Lelystadse boer" gaan we recepten bekijken en misschien koken, proeven en áltijd verduurzamen. Je favoriete gerechten en je eigen eetcultuur staan centraal.
De opdracht
De Lelystadse Boer
We gaan samenwerken met de "De Lelystadse Boer". De Lelystadse Boer is een samenwerking van zeventig boeren. De uitbreiding van Lelystad Airport zou overlast geven, maar zij willen vooral denken in kansen in plaats van problemen. De boeren geloven dat ze samen met het vliegveld, het business-park, de gemeente, de provincie en anderen kansen kunnen pakken en mooie projecten kunnen realiseren.
De Lelystadse Boer wil mensen stimuleren om lokaal te eten. Ze willen mensen bij elkaar brengen en laten zien wat er in Lelystad en omgeving te krijgen is. Lokaal eten betekent dat je je eten van zo dichtbij mogelijk koopt. Eten wat in Lelystad zelf is gegroeid, of wat misschien wel in je eigen tuin groeit.
De Lelystadse boeren zijn op zoek naar mooie recepten waarmee ze kunnen laten zien dat deze met lokale en duurzame producten kunnen worden gemaakt. Ook wil de Lelystadse Boer, net als het MBO College Lelystad, bijdragen aan kennis en bewustwording over voeding.
Je bent wat je eet!
We gaan op verzoek van De Lelystadse Boer aan de slag met de volgende groepsopdracht.
Laat zien dat jij met lokale en duurzame producten een gerecht ,
dat past bij jouw identiteit en cultuur, kan koken.
Maak een duurzaam recept voor De Lelystadse Boer.
In dit filmpje vertelt Patricia Hooiveld, een van de Lelystadse boerinnen, over haar bedrijf en de opdracht.
In deze opdracht ga je werken aan een receptenpagina over duurzame en lokale voeding. Met een vast groepje van vier studenten zorg je voor enkele bladzijden in het boek.
Hierin staat jullie recept met een eigen duurzaam keurmerk. Geef aan waarom de ingrediënten in dit recept duurzaam zijn en waar de ingrediënten vandaan komen. Onderzoek echt waar elk ingrediënt groeit en/of wordt geproduceerd en hoe het naar hier wordt getransporteerd. En hoe duurzaam is de verpakking?
Overleg met je docent of jullie de recepten ook echt gaan proeven in de les.
Resultaat
Het gepresenteerde recept wordt samen met de opdrachten beoordeeld. Waar alles aan moet voldoen lees je hier.
Stap 1: Oriënteren
Introductie
Duurzaamheid en voeding
Net zoals in periode 1 en 2 gaan we dit duurzaamheidsprobleem vanuit de balans mens, natuur en welzijn (PPP) bekijken. Wanneer is voedsel duurzaam?
We kijken naar het hele productieproces van voedsel, de keuzes van de consument (wat kopen we), de betaalbaarheid en of de prijs wel eerlijk is. De boeren en de werknemers moeten natuurlijk ook voldoende geld overhouden om van te kunnen leven. Hoeveel krijgen zij betaald, van het geld wat jij voor het product betaalt?
Kijk dit filmpje om wat meer informatie te krijgen over hoe ons voedsel invloed heeft op de omgeving.
Wat vind jij belangrijk?
Wat vind jij belangrijk als je voeding kiest? Dat komt terug in de volgende opdrachten.
Opdracht 3.1: Interview
In deze opdracht ga je elkaar interviewen over wat de ander belangrijk vindt rondom eten.
In deze opdracht ga je onderzoeken wat duurzame voeding voor jou is. Samen maken jullie een keurmerk. Wat vinden jullie belangrijk aan voeding?
Als we het hebben over duurzaamheid gebruiken we ook wel de term ‘ecologische voetafdruk’. Dat is de schade die jij, door jouw leefgewoonten, aanbrengt aan het milieu.
Je kunt zo’n voetafdruk berekenen voor je vervoer (kies je voor de fiets, de auto, of de trein?), voor vakanties (maak je een lange vliegreis of blijf je in de buurt?) voor je kleding (denk aan de vorige periode) maar ook voor je voeding.
In opdracht 3.4 heb je een gerecht gekozen dat je gaat opnemen in het receptenboek. Je gaat dit recept duurzamer maken. De ingrediënten die je nodig hebt, ga je op duurzaamheid onderzoeken. Je gebruikt hierbij de keurmerkenlijst en doet actieonderzoek in de praktijk.
Je gaat zelf, of georganiseerd via school, naar De Lelystadse Boer. In leert welke producten er zijn bij De Lelystadse Boer en je stelt vragen over de duurzaamheid van jouw ingrediënten.
Stap 3: Produceren
We werken in het receptenboek met een format zodat alle verschillende recepten goed bij elkaar passen. Dat format ontvang je van de docent.
Je gaat nu met elkaar een pagina maken voor het receptenboek. Zorg voor foto's waarop het gerecht goed te zien is. Maak eventueel ter voorbereiding een moodboard.
Naast de receptpagina heb je verslag gedaan van het onderzoek via de formulieren 3.2 t/m 3.7. Samen met de presentatie wordt dat de eindbeoordeling van de periode.
Stap 4: Presenteren
Presenteren van de receptenpagina
Je gaat nu je onderzoek en je recept delen met je klasgenoten en met de Lelystadse boer. Presenteer je pagina en overtuig de groep van jullie inzet en goede smaak.
Feedback
Je krijgt feedback van drie medestudenten, de docent en misschien iemand van De Lelystadse Boer of een andere lokale producent. Waar zij op gaan letten kun je hier terugvinden.
Het feedbackformulier is onderdeel van de opdracht. Geef zorgvuldig feedback en kijk daarvoor dit filmpje.
Tijdens deze periode heb je een proces doorgelopen.
Dat leggen we vast als afsluiting van periode 3. In deze opdracht reflecteer je op:
Jouw eigen waarden
De inhoud
Het proces
Periode 4: Onderzoek jouw vakgebied
Inleiding
Het MBO College Lelystad wil studenten duurzaam opleiden. We willen, samen met de bedrijven, het onderwijs meer aan laten sluiten op de omgeving en de duurzaamheidsdoelen.
Dit keuzedeel is onderdeel van een leerlijn circulaire economie. In dit filmpje wordt uitgelegd wat dat is.
Werken de bedrijven en organisaties waar jij straks gaat werken circulair? Zijn ze al bezig met het recyclen van grondstoffen?
De opdracht
Je gaat aan de slag met de volgende opdracht:
Onderzoek of bedrijven en organisaties uit Lelystad en omgeving duurzaam werken.
De bedrijven of organisaties passen bij jouw beroep.
Resultaat
Van je onderzoek maak je een presentatie. De presentatie is het slot van alle opdrachten.
Waar de presentatie aan moet voldoen, lees je hier.
Stap 1: Oriënteren
Introductie
Duurzaamheidsprincipes
Om een bedrijf te onderzoeken kijk je naar vier regels voor duurzaamheid, ‘De duurzaamheidsprincipes’. De principes zijn:
Put de bodem niet uit. Wij gebruiken steenkool en olie maar vervuilen hiermee de aarde en we maken alles op.
Gebruik geen schadelijke chemische stoffen. We maken en gebruiken te veel plastic en chemische stoffen. Dat verdwijnt nooit meer uit de natuur.
Tast de natuur niet aan. We grijpen teveel in in de natuur. Door het kappen van bossen verdwijnen plant- en diersoorten. De natuur (het ecosysteem) werkt dan niet meer zoals bedoeld.
Doe geen dingen waardoor anderen beperkt worden in het kunnen vervullen van hun basisbehoeften.
Bekijk eventueel dit korte filmpje dat de duurzaamheidsprincipes uitlegt. Om de principes wat meer duidelijker te maken, ga je op onderzoek uit naar nieuws dat hier mee te maken heeft.
Je verzamelt 4 nieuwsberichten die passen bij de duurzaamheidprincipes.
De duurzaamheidsprincipes zijn de vier grote hoofdstukken over duurzaamheid. Er staat eigenlijk wat we níet meer moeten doen als we duurzaam willen leven en werken.
Maar wat moeten we dan wél doen? Ook hier zijn afspraken over. Dat zijn de duurzaamheidsthema’s. Ze maken duidelijker wat we moeten doen: het zijn regels.
Je ziet nu vier afbeeldingen, met elk een filmpje over een duurzaamheidsthema. Bekijk de filmpjes en maak de opdracht.
Je gaat op zoek naar bedrijven/organisaties uit Lelystad e.o. die passen bij jouw opleiding. Je onderzoekt hoe zij duurzaam werken.
Korte presentatie over bronnenonderzoek
Nu komen we weer bij de 17 duurzaamheidsdoelen (DOD’s) die de 193 landen opstelden. Een doel is iets dat je wilt bereiken, je streeft naar iets beters, iets nieuws. Door deze doelen op te stellen weet de hele wereld waar we naartoe moeten.
Het arrangement Keuzedeel Duurzaamheid in het beroep B is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteurs
Fleur Broer
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2022-09-22 14:58:22
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Dit arrangement is vormgegeven in opdracht van het MBO College Lelystad door O3-effect. O3-effect heeft als missie " Samen bouwen aan onderwijsinnovatie voor duurzame ontwikkeling.
www.O3-effect.nl
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Dit keuzedeel bestaat uit content gekoppeld aan de thema's:
1. Duurzaamheid en ik
2. Hoe duurzaam is de mode- en kledingindustrie
3. Voeding en duurzaamheid
4. Onderzoek naar duurzaamheid bij bedrijven en organisaties passend bij de opleiding
Leerniveau
MBO, Niveau 2: Basisberoepsopleiding;
MBO, Niveau 3: Vakopleiding;
HAVO 4;
VMBO theoretische leerweg, 4;
MBO, Niveau 4: Middenkaderopleiding;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 5;
VWO 4;
VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4;
VMBO gemengde leerweg, 4;
VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
Leerinhoud en doelen
Natuur en groene ruimte;
Natuur, leven en technologie;
Duurzame consumptie en productie;
Energiestromen;
Energie;
Natuurlijke hulpbronnen en bronnen van energie;
Vitaal burgerschap;
Biodiversiteit;
Homeostase;
Ecologisch denken;
Handel;
Consumptie en consumenten-organisaties;
Dynamisch evenwicht;
Productie en consumptie;
Biologie;
Afhankelijkheid van biodiversiteit;
Economisch burgerschap;
Mens en natuur;
Scheikunde;
Ruil;
De mens en zijn fysieke- en ruimtelijke leefomgeving (duurzaamheid, ruimtelijke inrichting en milieu);
Arbeid, productie en bedrijfsleven;
Kunst en cultuur;
Economie;
Identiteit en diversiteit;
Gezondheid, bescherming en veiligheid;
Milieu;
Energie in de toekomst;
Systeem aarde;
Produceren en presenteren;
Voedselrelaties;
Bedreigingen van biodiversiteit;
Groen;
Sociaal-maatschappelijk burgerschap;
Mode en commercie;
Gezondheid;
Ethisch en integer handelen;
Transport, scheepvaart en logistiek;
Natuur [vervallen na 2014];
Kringlopen;
Verwerking agrarische producten;
Burgerschap;
Gezonde leefwijze;
Agrarische bedrijfseconomie;
Mens en maatschappij;
Natuur- en milieueducatie;
Duurzame ontwikkeling;
Voeding;
Landbouw breed;
Invloed van de mens;
Voedselrelaties in contexten;
Natuurkunde;
Natuur en milieu;
Duurzaamheid;
Ecosysteem;
Interdisciplinariteit;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
120 uur en 0 minuten
Trefwoorden
actie onderzoek, circulaire economie, duurzaamheid, duurzame ontwikkeling, leren voor duurzame ontwikkeling, lob, mbo, thematisch onderwijs, vo
Dit keuzedeel bestaat uit content gekoppeld aan de thema's:
1. Duurzaamheid en ik
2. Hoe duurzaam is de mode- en kledingindustrie
3. Voeding en duurzaamheid
4. Onderzoek naar duurzaamheid bij bedrijven en organisaties passend bij de opleiding
Omschrijving van de opdracht P1
