Overzicht van sociaal-emotionele lesprogramma's Een korte beschrijving van de inhoud van verschillende programma's Sociaal-emotionele ontwikkeling voor zowel basisonderwijs, Voortgezet onderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs
Sociaal-emotionele ontwikkeling : Info, lessuggesties en aanpak bij problemen Dit document bestaat uit twee delen: deel 1: zes thema's met algemene achtergrondinfo en enkele lessuggesties. deel 2: worden tips gegeven voor een mogelijke aanpak van een aantal problematieken Het is geschreven voor het PO, maar ook goed bruikbaar voor het (V)SO.
Zeg nou zelf is een basisschoolmethode voor sociale weerbaarheid, maar ook geschikt voor leerroute 5 en 6 van het SO en het SBO.De handleiding omvat acht lessen waarin de kinderen ervaring op doen met de thema’s gevoelens, eigen mening, kritiek, boos zijn, pesten, aanraken en bang zijn. Elke les heeft een vaste lesopbouw: een inleidend verhaal, een videofragment en opdrachten waar de leerkracht met instructieoefeningen en klassengesprekken bij aansluit.
Proefkatern kinderen en hun sociale talenten Bij deze methode past Leerlingvolgsysteem Sociale Competentie (SCOL) Voorbeeldlessen over aardig doen, een taak uitvoeren, een keuze maken, omgaan met ruzie.
Sociale informatie verwerkings Test (SIVT) Het doel van de SIVT is inzicht verschaffen in de sociale informatieverwerking en externaliserende gedragsproblemen. Er zijn twee versies: 8-12 jaar en 13-17 jaar
SOVA trainingen voorbeelden van sociale vaardigheidstrainingen
STIP een methode spciaal ontwikkeld voor het SO-ZML en het VSO. De methode STIP is gebaseerd op de leerlijnen SEO.
Kwink voor sociaal-emotioneel leren: een online lesmethode voor sociaal-emotioneel leren inclusief burgerschap en mediawijsheid voor het PO. Praktisch, leuk en altijd actueel. Deze lesmethode is ook geschikt voor leerroute 5 en 6 in het Speciaal Onderwijs. De kosten: € 120,00 per groep per jaar.
Teach like a champion 3.0 is een boek voor de dagelijkse praktijk van leraren in de klas; direct toepasbaar in hun werk én die ook meteen zichtbaar effect opleveren: leerlingen zijn enthousiast, betrokken bij de les en de lestijd wordt effectief benut. Kosten € 49,95
Teach like a champion 2.0 ZML-editie Deze uitgave voor ZML is een aanvulling op Teach Like a Champion 2.0. De aanvulling kan het best gebruikt worden naast het basisboek. kosten € 32,50
Steffie.nl Steffie legt moeilijke dingen op een makkelijke manier uit. Het zijn gesproken animaties. Ook het nieuws wordt op een eenvoudige manier uitgelegd.
Dat kan ik zelf wel Het lespakket is geschikt is voor leerlingen met een lichamelijke beperking vanaf leerroute 4 SO en zeker ook leerlingen in het VSO. LET OP: Het lespakket DKIZW is alleen voor SO en VSO scholen te bestellen als pakket.
Astra op avontuur Gratis lespakket om met leerlingen in groep 5/6 het gesprek over gender en seksuele diversiteit aan te gaan. Het bestaat uit een animatiefilm ‘Astra gaat op avontuur’ en vier bijbehorende lessen van elk 30 minuten. Het lespakket bevat Astra pop (cut-out), stickers en 36 werkboekjes.
Een les over geluk met verschillende oefeningen en energizers om in de klas te werken rond het thema gelukkig zijn: positief roddelen, dankbaar zijn, geloven in jezelf, zelfverzekerd zijn, mediteren, falen mag.....
Kids'Skills Vaardighedenboek, Handleiding,Instructie ouders mijn vaardighedenboek Methodiek Kids Skills is een aangepaste vesie voor leerlingen leerroute 3 en 4 om in te zetten bij het oplossen van moeilijkheden waarmee leerlingen worden geconfronteerd. Centraal staat één heel belangrijk idee: praktisch alle problemen kunnen worden opgevat als vaardigheden die nog ontwikkeld moeten worden.
Een animatie met gesproken uitleg over contact met anderen, over leuke dingen, maar soms ook minder leuke dingen. En wat de één leuk vindt, hoeft de ander helemaal niet leuk te vinden. Je leert wat hoe je kunt opkomen voor jezelf.
Gesprekskaarten Zelfbeeld Er zijn 3 soorten vragen per gespreksonderwerp.1) Activatie: Wat weet je al? 2) Relevantie: Wat heeft het met jou te maken?….3) Oplossing: Wat als…
Dat kan ik zelf wel Het lespakket is geschikt is voor leerlingen met een lichamelijke beperking vanaf leerroute 4 SO en zeker ook leerlingen in het VSO. LET OP: Het lespakket DKIZW is alleen voor SO en VSO scholen te bestellen als pakket.
De mensen om mij heen Gesproken uitleg over hoe waarom het belangrijk is om mensen om je heen te hebben. Hoe je vrienden en contacten in kaart kunt brengen, en tips over hoe je vriendschappen behoudt en nieuwe mensen kunt leren kennen.
Quiz: zelfvertrouwen Een online-quiz met meerkeuze- en open vragen over zelfvertrouwen. Wanneer je ingelogd bent, kun je de antwoorden van de leerlingen volgen. Geschikt voor leerroute 4, 5 en 6.
Promotiekaarten: Jezelf Op de voorkant staat de tekst en op de achterkant worden open vragen gesteld. Goed in te zetten tijdens de praktijklessen of stage.
Hulpmiddelen
De kracht van de denkdieren een prentenboek om kinderen kennis te laten maken met hun eigen executieve functies. Elk dier staat als metafoor voor een bepaalde executieve functie, die we allen nodig hebben om effectief en zelfstandig te kunnen leren, denken en handelen. Bij de bijbehorende handleidingwordt elk dier (en dus elke EF) concreet toegelicht met tips en aandacht voor het specifiek trainen van executieve functies
Mijn basisvaardigheden Het spel wordt gespeeld volgens de algemene regels van het . kwartetspel. Thema’s:Kennismaken, Complimenten, Kritiek, Voor jezelf opkomen, Hulp vragen, Jezelf presenteren, Luisteren, Nee zeggen, Samen spelen Kosten € 14,95
Sociaal offline/online Jezelf presenteren/aardig doen. Vijf leskaternen 'Jezelf presenteren': jezelf voostellen, ideeën aandragen, in het middelpunt staan, je mening geven, feedback geven. Kosten € 167,95
Sociaal offline/online Omgaan met ruzie/opkomen voor jezelf Twee katernen voor 'Opkomen voor jezelf'. Kosten € 115,50 De lessen zijn bedoeld voor leerlingen in de bovenbouw van het SO en voor leerlingen in het VSO met uitstroomprofiel dagbesteding of arbeid.
Respect
Aardig doen; rekening houden met anderen; positieve relaties hebben/onderhouden; complimenten geven; respectvol met elkaar omgaan;, praten en luisteren; contact met anderen; feedback geven op een prettige manier; belangstelling tonen, een gesprek voeren.
In te zetten bij meerdere leerlijnen
Week van Respect - 6 t/m 12 november 2023 Organiseer de Week van Respect bij jou op school of in de klas. Bekijk onze lesmaterialen, activiteiten en ondersteunende middelen.
Lessenserie Prowise Anders dan jij Centraal thema is Bewust zijn van overeenkomsten en verschllen van mensen. Drie andere lessenseries zijn: Ik ben wie ik ben; Ik houd rekening met je; Ik voel me vandaag.
SBO: Alles is gekleurd. Deze les gaat over het vormen, het hebben en het uiten van je eigen mening.
SBO: Meningmeter. De les gaat over hoe divers meningen over een gekozen onderwerp kunnen zijn en hoe iedereen in de klas daarover denkt. Dit doen we door het ontwerpen van onze eigen kleurrijke meningenpapegaai!
ABCDate: Ontmoet nieuwe mensen Op deze website kunnen mensen met een verstandelijke beperking van 12 jaar of ouder elkaar ontmoeten. Ook staan er gesproken animatiefimpjes met uitleg over: vriendschap en relaties, opkomen voor je zelf, omgaan met elkaar, mensen om je heen.
Op Steffie.nl worden moeilijke zaken op een eenvoudige manier uitgelegd. Onderwerp: Relaties
Respectzone: groepsdynamica, sociale veiligheid, on the move De werkboeken zijn bedoeld voor de leerkracht en bevatten lesinstructie, opdrachten en lessuggesties. De lessen zijn bruikbaar voor burgerschapsvorming en kunnen worden geïntegreerd in elk vak. Geschikt voor leerroute 4 t/m 6
VSO: Meningmeter. Deze les is bedoeld om samen met je klas inzichtelijk te maken hoe iedereen over bepaalde onderwerpen denkt. Hoe verschillend meningen kunnen zijn en waar het gevoelig of misschien zelfs explosief wordt!
Promotiekaarten: Rekening houden met elkaar Op de voorkant staat de tekst en op de achterkant worden open vragen gesteld. Goed in te zetten tijdens de praktijklessen of stage.
Hulpmiddelen
Praattoppers Een Praattopper zijn 30 coachkaarten met daarop een gewenste gespreksvaardigheid. Op de voorkant staat een grappige cartoon die met een knipoog het belang van deze praattopper laat zien. Op de achterkant staat in voor kinderen begrijpelijke taal een uitleg over deze gespreksvaardigheid. Kosten € 22,50
Sociaal offline/online Jezelf presenteren/aardig doen. Vijf leskaternen 'Aardig doen': de ander erbij betrekken, een compliment geven, sorry zeggen, troosten, helpen. De lessen zijn bedoeld voor leerlingen in de bovenbouw van het SO en voor leerlingen in het VSO met uitstroomprofiel dagbesteding of arbeidsmarkt. Kosten € 167,95
Gevoelens
Ervaringen delen; gevoelens/emoties herkennen; impulscontrole; vertrouwen in de ander; vriendschap: weerbaarheid.
Direct in te zetten bij meerdere leerlijnen
Michiel Commandeur heeft twee kwartetspellen 'wat zeg je dan, dat zeg je dan' ontwikkeld over sociale vaardigheden. Door het hardop uitspreken van de categorieën en de bijbehorende uitspraken, leert de leerling spelenderwijs al heel veel bruikbare zinnetjes. je kunt het spel kostenloos downloaden of bestellen in de webwinkel (combideal € 19,95)
Werkbladen gevoelens herkennen om te gebruiken als bron/aanleiding voor een gesprek met kinderen die moeite hebben met het herkennen en omgaan met gevoelens.
Mijn hoofd vol gedachten is een werkboekje voor leerlingen die vaak piekeren, kampen met faalangst en die het moeilijk hebben om over hun gedachten te praten. Leerlingen krijgen tips over wat ze kunnen doen bij kleine en grote zorgen. Geschikt voor de midden en bovenbouw. Inloggen bij Klascement
Lessenserie over geluk. Met verschillende oefeningen en energizers om in de klas te werken rond het thema gelukkig zijn: positief roddelen, dankbaar zijn, geloven in jezelf, zelfverzekerd zijn, mediteren, falen mag..... Te gebruiken bij de bovenbouw SO en de onderbouw VSO.
Lessenserie Prowise: Ik voel kriebels Centraal thema is rekening houden met gevoelens van anderen. Drie andere lessenseries zijn: Ik houd rekening met elkaar; Ik voel me vandaag; Normen en waarden.
Een klachtenformulier dat bovenbouwleerlingen als voorbereiding kunnen gebruiken om moeilijke gesprekken te voeren met bv. een leraar of met een medeleerling.
Relax Korte filmpjes die leerlingen kunnen helpen om rustig te worden.
Hulpmiddelen
Verhalen met als thema gevoelens. €29,00 per verhaal.
Wie is Felix? Happy Bots Felix is een maatje om aan te vertellen hoe je je voelt. Felix is voor iedereen die het moeilijk vindt om te communiceren over hoe ze zich voelen, of zich er bewuster van willen worden. Er zijn gratis downloads om goed met Felix te kunnen werken. De prijs van Felix is € 445,- incl. de kosten van het eerste jaar abonnement van € 85,- per jaar (excl. 21 % btw.) Een over hun Een video over ervaring met Felix in de klas.
Je kunt aan iemands gezicht zien of iemand boos, blij of verdrietig is. Hoe doen we dat eigenlijk, 'gezichten lezen'? Nienke legt hoe je gezichten kunt lezen
Allerlei leuke filmpjes met alles wat je wilt weten over liefde, vriendschap en geluk. (ABCDate)
Vriendschap en relaties Animatie met gesproken uitleg over verschillende soorten relaties. Vriendschap is anders dan een liefdesrelatie.
SchoolTV: Vriendschap: wat zou jij doen? Een filmpje van ong. 15 minuten met afwisseling van het geven van voorbeelden en het houden van een interview met meerdere leerlingen.
Beeldende verhalenmet als thema sociaal-emotionele ontwikkeling. (Schubi verhalendoos.) Geschikt voor de onderbouw leerroute 5 en 6 en voor SO leerlingen leerroute 2 t/m 4. Kosten tussen de € 25,00 en €35,00 per verhaal.
De Boosdoos. De ik-ben-niet-BoosDoos is een middel voor volwassenen om kinderen (vanaf zeven jaar) te leren gedrag en gevoel te scheiden. De achterliggende emoties worden bij het boze kind ontdekt en benoemd. Zo leert het kind het verschil tussen gedrag en… Kosten € 29,95.
Lekker in je vel spel De set bestaat 48 emoties en gevoelens door middel van een kleurenschema overzichtelijk in kaart gebracht. Prikkelende vragen, beeld en tekst helpen gevoelens en emoties bespreekbaar te maken, deze te herkennen en er beter mee om te gaan. Kosten € 11,95
Colorcards:
Hoe voelen zij zich? Deze kaarten presenteren een variëteit aan activiteiten in het dagelijks leven, die een grote invloed of impact hebben. Voorbeelden kunnen zijn: ouderlijke ruzie, bezoek aan tandarts, huisdier voeren, verhuizing, geen geld hebben. Kosten € 65,30
Emoties en expressie Setfotokaarten met de volgende onderwerpen: bezorgd, piekeren, geschrokken, blij, verdrietig, boos, onenigheid, bang, plezier, verrast, in de war en liefde. Kosten € 61,45
Een doos vol gevoelens Een doos vol gevoelens is opgebouwd rond de vier basisgevoelens: blij, bang, boos, verdrietig. Geschikt voor het SO-ZML. Kosten € 165,00
Fotobox Woordenschat- emoties behandelt emoties herkennen, zoek de juiste foto bij de juiste emotie, een ervaring opnieuw vertellen, een situatie weergeven door middel van rollenspel, tekeningen, enz. Geschikt voor leerroute 2 t/m 4. Kosten € 59,99
Blobcards - emoties zijn het begin om met elkaar in groepjes over emoties te praten/ discussiëren. Een aantal voorbeelden van afbeeldingen zijn: vechten, buiten gesloten voelen, feest vieren, elkaar steunen, verdriet, blijdschap enz.Geschikt voor leerroute 5 en 6/7. Kosten € 41,45
Emoties in beweging: Emotiewiel. Emoties in Beweging bevat 8 algemene emoties aan de voorzijde van het wiel en 8 succesvolle oplossingen aan de achterzijde. Kosten € 13,01
Faalangst herkennen en aanpakken Het is belangrijk dat leraren weten hoe ze faalangst bij hun leerlingen herkennen en hoe ze kunnen handelen.
Het effect van lessen seksuele vorming en veiligheid Op de Van Koetsveldschool in Amsterdam krijgen de zml-leerlingen tussen de vier en twaalf jaar lessen over seksuele vorming en veiligheid. Leerlingen geven daardoor beter hun eigen grenzen aan en hebben meer respect voor diversiteit, vinden de leraren. Bekijk hun tips.
Ruzie en conflict
Omgaan met pesten; omgaan met vooroordelen en discriminatie; omgaan met sociale druk; gedrag inschatten van de ander; omgaan met verschillen.
Direct in te zetten bij meerdere leerlijnen
Week tegen het pesten nationaal en internationaal heeft tot doel leerlingen leren dat ook zij iets kunnen doen tegen pesten. Er zijn een aantal lessen uitgewerkt. Ook ijn er films incl. lesmateriaal die ingezet kunnen worden.
Tips om te kalmeren als je boos bent. Op deze site leert de leerling strategieën leren om zichzelf op zo'n moment en op de langere termijn te kunnen kalmeren.
Kaartenset Wat helpt mij als ik boos ben. Gratis download.
Zelf een kwartetspel maken Het samen maken van een kwartetspel laat leerlingen nadenken over sociale veiligheid en manieren waarop je kunt omgaan met (pest)gedrag in de groep.
Kletskaartjes: pesten De kletskaartjes stimuleren de leerlingen woorden te geven aan gevoelens en behoeftes. Waar liggen hun wensen en grenzen en waar liggen die voor anderen?
Het ZAPP heldengame. Een game tegen pesten! Met de gloednieuwe Zapp Heldengame leer je jouw klas op een hele nieuwe manier kennen. Geschikt voor de midden en bovenbouw.
SBO: Grapje! Week tegen Pesten 2022. In dialoog gaan over verschillen en meningen en de positieve kanten en krachten van humor ontdekken. Tegelijk richt de les zich op de gevaren van grappen met een verkeerde intentie en de negatieve gevolgen die dat kan hebben.
Beertje anders.nl Beertje Anders maakt dezelfde situaties mee als jonge kinderen en laat zien hoe hij ermee omgaat. Op deze website staan veel filmpjes die gratis bekeken kunnen worden. Ook de kleurplaten en veel werkbladen zijn gratis te downloaden. Voor het gebruiken van alle digitale materialen kan een lidmaatschap afgesloten worden. Lidmaatschap school € 85,00 per schooljaar
SchoolTV: Pesten wat zou jij doen? Een filmpje van ong. 15 minuten met afwisseling van het geven van voorbeelden en het houden van een interview met meerdere leerlingen.
Veilig in de klas In vier lessen leer hoe je respectvol met elkaar omgaat, wat non-verbale en verbale communicatie is en je leert wat ongewenst gedrag is hoe je het herkent en hoe je daarmee omgaat.
VSO Grapje: week van het pesten 2022. In dialoog gaan over verschillen en meningen en de positieve kanten en krachten van humor ontdekken. Tegelijk richt de les zich op de gevaren van grappen met een verkeerde intentie en de negatieve gevolgen die dat kan hebben.
Promotiekaarten: Omgaan met ruzie Op de voorkant staat de tekst en op de achterkant worden open vragen gesteld. Goed in te zetten tijdens de praktijklessen of stage.
Hulpmiddelen
Het pestpreventiepakket GroepsGedoe zet jongeren op een laagdrempelige manier aan het denken. Jongeren krijgen meer zicht op de impact die pesten heeft op de groep en hoe schadelijk dit is voor iedereen. Het bevat drie verschillende spel/werkvormen: Kwartet-Gedoe; Dilemma-Gedoe; Stellingen-Gedoe (kosten € 29,50)
Sociaal offline/online Omgaan met ruzie, opkomen voor jezelf. Vier katernen voor 'Omgaan met ruzie' De lessen zijn bedoeld voor leerlingen in de bovenbouw van het SO en voor leerlingen in het VSO met uitstroomprofiel dagbesteding en het arbeidsmarktgerichte uitstroomprofiel. Kosten € 115,50
Professionaliseringsmateriaal
Veiligheid in de klas. Tijdens de 4 lessen wordt er gewerkt aan preventie van pesten door de leerlingen weerbaarheidslessen te bieden.
Kiezen
Keuzes maken om een doel te bereiken; weloverwogen kiezen; verantwoordelijkheid nemen voor je keuzes; afweging maken in keuzes; keuzes beargumenteren.
Bruikbaar bij meerdere leerlijnen
Film-educatie: film en gratis les van de maand mei over keuzes maken
Dilemmakaartjes De leerlingen krijgen verschillende dilemma's voorgeschoteld waaruit een keuze gemaakt kan worden.
Verantwoordelijkheid een werkblad rond verantwoordelijkheid nemen in verschillende situaties. Geschikt voor de bovenbouw leerroute 5 en 6/7
Hulpmiddelen
Praatdomino biedt ondersteuning bij het vertellen van een verhaal. De Praatdomino kan ook worden ingezet bij het voor-structureren van een komende gebeurtenis, zoals een schoolreisje, verjaardag, Sinterklaas, een uitstapje maken enz. € 27,50
Praatdomino is een onderdeel van de communicatiekoffer. De inhoud van de Communicatiekoffer heeft als doel handvatten en tips te bieden om de communicatie aan te gaan met kinderen die het op dat gebied erg moeilijk hebben: denk o.a. aan autisme. € € 149,50
Wilsonbekwaamheid Een animatie met gesproken uitleg over wat wilsonbekwaamheid is. Wat je wat je allemaal moet weten om een beslissing goed te nemen en waarom je soms een keuze niet zelf mag maken.
Meningmeter Deze les is bedoeld om samen met je klas inzichtelijk te maken hoe iedereen over bepaalde onderwerpen denkt.
Verantwoordelijkheid Een lessenreeks over het nemen van verantwoording. Geschikt voor leerroute 5 en 6/7
Promotiekaarten: Kiezen Op de voorkant staat de tekst en op de achterkant worden open vragen gesteld. Goed in te zetten tijdens de praktijklessen of stage.
Hulpmiddelen
Sociale Slimmeriken is een spel over de keuzes die je maakt op social media. Word jij zomaar met iedereen vrienden op Facebook? Zet je de webcam wel eens aan? En welke social media gebruik je eigenlijk?
Professionaliseringsmateriaal
Bewust kiezen Bewust kiezen is een belangrijke vaardigheid om te leren. In het artikel lees je zeven tips hoe je kinderen hierbij kan helpen.
Een Ik-boek en handleiding voor scholen met leerlingen met een handicap Het ‘Ik‐boek’ heeft als doel het ik‐besef te vergroten ondanks hun handicap. het Ík-boek' heeft twee versies: een foto versie en een invulversie.
Observatielijst executieve functies Deze observatielijst kunnen leerlingen in de bovenbouw zelf invullen en dit evt. bespreken met hun leraar.
Steffie.nl: alles over de dood. Een animatie met gesproken uitleg met wat dood zijn is en hoe begraven en cremeren gaat. Je kunt ook een eigen wensenboekje invullen, waarin kan jij aangeven wat jij zou willen als je dood bent. Ook zijn er tips om iemand anders te helpen bij zijn of haar verdriet.
Steffie.nl: bekijk het nuchter. Op deze website krijg je gesproken uitleg wat het drinken van alcohol en blowen (het roken van hasj of wiet) met je kan doen. Je krijgt uitleg over de leuke en minder leuke effecten van alcohol en blowen, over de risico’s van alcohol en blowen en wanneer je beter niet kunt drinken en blowen. Ook kun je hier testen hoe jij met alcohol en blowen omgaat.
SchoolTV; Alcohol wat zou jij doen? Een filmpje van ong. 15 minuten met afwisseling van het geven van voorbeelden en het houden van een interview met meerdere leerlingen.
Hulpmiddelen
Werken aan executieve functies SLO: leeractiviteiten om executieve functies te ontwikkelen: leerlingen ontdekken samen de betekenis en samenhang van de executieve functies; geven aan waar ze goed in zijn en welke vaardigheid ze willen ontwikkelen; ontdekken hoe het bij hen werkt.
Website Zonder stempel is een website van en voor LHBTI’s met een verstandelijke beperking.
Over ons
Andere themapagina's
Als community Gespecialiseerd Onderwijs verzamelen we open lesmateriaal en bundelen we onze vondsten op themapagina's.
Tot zover hebben we de onderstaande themapagina's ontwikkeld:
Het arrangement Leemateriaal voor 'Sociaal emotionele ontwikkeling' in het GO is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
