In deze handleiding vind je de verantwoording, leerdoelen, lesplanningen, een PPT die je kunt gebruiken ter introductie van de lessen en overige suggesties.
Veel plezier!
Anja Schoots
Verantwoording en doelen
De lessenserie is geschreven om leerlingen inzicht te geven in de effecten van taalgebruik. Deze lessenserie is toegespitst op schrijven maar veel van wat
Taxonomie van Bloom
leerlingen leren, kan makkelijk gebruikt worden voor mondelinge spreekvaardigheid.
De lessen zijn georiënteerd op de hogere denkvaardigheden van Bloom (zie op de volgende pagina de leerdoelenindeling). De lessen vereisen enige basiskennis op het gebied van grammatica, poëzie, formulering en begrijpend lezen. De basiskennis is behandeld in leerjaar 1 en 2 van het VWO. Er is bewust gekozen voor minimale extra theorie bij deze serie lessen, zodat de denkvaardigheden vooral ingezet kunnen worden voor analyse, evaluatie en creatie. Voor leerlingen bij wie de kennis toch wat weggezakt is, is een hoofdstuk 'theorie' opgenomen waar ze de benodigde informatie terug kunnen vinden.
Deze serie lessen is bedoeld om te oefenen. Er zit geen toetsing aan vast. De schrijfopdracht zou je kunnen gebruiken als formatieve toets. Leerlingen geven elkaar feedback op deze opdracht. Je zou eventueel gebruik kunnen maken van de schrijfrubric van het SLO. Deze heb ik opgenomen onder het kopje 'materialen'. Mijn advies zou echter zijn dat pas bij een tweede schrijfopdracht te doen, zodat de leerlingen nu nog vrijuit kunnen experimenteren. Door de feedback te koppelen aan leerpunten geef je feedforward voor de volgende opdracht. Aan het eind van de lessenserie vullen leerlingen een reflectieformulier in van Google Forms. Het is aan te raden hier een eigen link in te plaatsen zodat je van je eigen leerlingen de reflectie krijgt. Het formulier dat er nu in staat is gekoppeld aan mijn account (Anja Schoots). Dat geldt ook voor de inleverpadlet van de klaaropdracht (zie leerlingenmateriaal.
Les 2: vergelijken analyses, reflectie, geleerde samenvatten
Les 3: schrijven tekst op basis van geleerde in les 1 en 2
Les 4: reflectie op elkaars teksten, geleerde samenvatten, evaluatie lessenserie
De lessen vragen van de docent om een introductie en nabespreking. Tijdens het zelfstandig werken, kan je als docent waar nodig gedifferentieerde begeleiding bieden.
De lesformulieren vind je via onderstaande links. Tips voor de introductie en extra materialen die je kunt inzetten, vind je onder het kopje 'materialen'.
Heb je een groep die al begint te zuchten en te steunen als ze het woord 'schrijven' horen? Met deze opwarmer, breng je ze zo in de juiste stemming. De opdracht is bedoeld om leerlingen over een drempel heen te helpen.
Het idee is bekend onder 'writing prompts'. Je laat leerlingen één minuut schrijven rondom een opdracht, zoals 'De kat van de buren zit in de boom en jij hebt een ladder. Beschrijf wat er gebeurt.'
Op deze site vind je allerlei ideeën voor opdrachten. De site is in het Engels maar kun je makkelijk vertalen: http://creativewritingprompts.com/
Connotatie en kennis van de schrijver - extra
Spannend
De lessenserie gaat over het effect dat taal heeft op het begrip van de lezer. Bepaalde woorden hebben een connotatie waar je als schrijver bewust gebruik van kunt maken. Een 'jurkje' kopen is wat anders dan een 'japon' kopen. Het geeft al meteen een verwachting van de gelegenheid waarvoor het kledingstuk gekocht wordt. Zo kan ook de naam van de schrijver een bepaalde 'connotatie' hebben.
Je zou de leerlingen dit gedicht voor kunnen leggen en vragen wat ze er bij voelen, welke indruk ze van de schrijver hebben. Let op, na het gedicht komt een verrassende wending.
Denk daaraan
Als je moeder is oud geworden
en jij ook wat ouder bent
Als wat vroeger haar licht af ging
nu tot last zich heeft bekend
Als haar lieve trouwe ogen niet meer kijken als voorheen
Als haar voeten moe geworden niet meer dragen steen en been
Steun haar dan met beide armen
en leidt haar met blij gemoed
Want het uur komt dat je huilend
haar voor het laatst begeleiden moet
Vraagt ze iets, geef dan ook antwoord
Vraagt ze nog iets, wordt dan niet moe
Vraagt ze nog wat, spreek haar
niet te ruw maar rustig toe
Kan zij niet meer alles volgen
leg dan alles uit bedaagd
Want het bittere uur zal komen
Dat haar mond om niets meer vraagt
De verrassende wending: dit gedicht is geschreven door Adolf Hitler. Wat komt er nu in je op? Welk effect heeft de kennis van de schrijver op de interpretatie van de woorden? Een spannende actie die interessante gespreksstof op kan leveren.
Het arrangement Docentenhandleiding effecten van taal is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Anja Schoots
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2016-08-02 10:57:31
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leerdoelen naar niveau taxonomie Bloom
