In Zoeklicht Basis heb je een begin gemaakt met het gericht leren zoeken naar betrouwbare informatie. Zoals je weet is dit essentieel voor een goede onderbouwing van wat je oplevert. Zoeklicht Gevorderd gaat hierop door en is bedoeld voor studenten vanaf het tweede jaar.
Je leert hoe je:
een onderwerp bedenkt en afbakent
hoofd- en deelvragen formuleert
effectief informatie zoekt
de meest geschikte internetbronnen en databanken selecteert en gebruikt
de gevonden informatie beoordeelt op relevantie en betrouwbaarheid
omgaat met gevoelige informatie
informatie op een juiste manier in je verslag opneemt
Waarom literatuur zoeken?
Tijdens je studie zul je steeds vaker onderzoek gaan doen.
Wat is de rol van het zoeken naar literatuur bij onderzoek doen? Dit zie je in de volgende video.
Tijdens je stage bij de Gemeente Amsterdam krijg je de opdracht om onderzoek te doen naar de spreiding van toerisme.
Oriëntatie
Het is heel belangrijk om te weten wat je precies wilt onderzoeken. Dit begint met het verkennen van je onderwerp. Als je begint is je onderwerp vaak veel te breed om te onderzoeken. In de video zie je hoe je van een breed onderwerp tot een afgebakend onderwerp komt.
Om gericht de informatie te vinden die je nodig hebt formuleer je je onderwerp als (hoofd)vraag. Met deze vraag omschrijf je precies wat je wilt weten en geef je zo richting aan je zoektocht. Hoe formuleer je een goede hoofdvraag?
Vraag
Je hebt als hoofdvraag bedacht:
“Moet de infrastructuur worden aangepast om het groeiend aantal toeristen te kunnen verwerken en wat zijn die mogelijke aanpassingen?”
Deze hoofdvraag kan een stuk beter. Bedenk wat er niet goed is en wat je anders zou doen. Schrijf je verbetersuggesties eventueel op!
Hoe kom je tot een goede hoofdvraag?
Tijdens je oriëntatie heb je een probleem omgezet naar je onderwerp: “Aanpassingen in het openbaar vervoer voor een goede doorstroming van het groeiend aantal toeristen in Amsterdam.” Hoe kom je nu tot een goede hoofdvraag?
Je zult zien hoe de volgende vraag stap voor stap beter wordt:
De vraag volgt niet logisch uit de probleemstelling en het onderwerp. Je onderzoekt namelijk de Amsterdamse infrastructuur en niet de economie. Beter is:
Een goede hoofdvraag bestaat uit één vraag en niet uit meerdere. Je hoofdvraag wordt nu:
Nog iets om op te letten, een goede hoofdvraag is een open vraag en geen ja/nee vraag. Dus:
Deze vraag is nog wat vaag, wat bedoel je met “verwerken”? Maak je vraag specifieker:
Zorg dat je hoofdvraag niet te breed en niet te smal is. In je onderwerp had je al gekozen voor “openbaar vervoer” in plaats van “infrastructuur”. Dit moet terugkomen in je hoofdvraag. Je uiteindelijke hoofdvraag wordt nu:
Belang van je onderzoekspopulatie
Veel opleidingen verwachten dat je onderzoekspopulatie deel uitmaakt van je hoofdvraag. Een onderzoekspopulatie is de groep mensen of objecten waarop een onderzoek betrekking heeft en waarover een uitspraak wordt gedaan. Voorbeelden:
bij onderzoek naar het voorkomen van dementie onder vrouwen van dertig is je onderzoekspopulatie "vrouwen van dertig".
bij onderzoek over de kwaliteit van apotheken in de Randstad is je onderzoekspopulatie "apotheken in de Randstad".
Het opnemen van de onderzoekspopulatie in je hoofdvraag zorgt voor de juiste focus en een duidelijke afbakening.
Ook voorkomt het dat je zelf antwoorden gaat verzinnen: bij marktonderzoek zul je bijvoorbeeld willen weten wat je klantengroep (onderzoekspopulatie) vindt van een bepaald product. Bij sociale studies zul je misschien de mening willen kennen van een specifieke bevolkingsgroep (onderzoekspopultatie) over bijvoorbeeld het thema discriminatie.
Deelvragen
Vaak is een hoofdvraag te complex om hem in één keer te kunnen beantwoorden. Daarom splits je hem op in deelvragen. Zo maak je de hoofdvraag hanteerbaar.
Deelvragen geven altijd antwoord op een specifiek deel van de hoofdvraag. Alle deelvragen gezamenlijk beantwoorden de hoofdvraag. Vragen die niet bijdragen aan het beantwoorden van de hoofdvraag zijn niet relevant.
Je hoofdvraag is:
“Welke aanpassingen in het openbaar vervoer zijn nodig om te zorgen voor een efficiënte doorstroming van het groeiend aantal toeristen in Amsterdam?”
Je hebt nu een aantal deelvragen bedacht:
Wat waren de aanpassingen in de infrastructuur in Amsterdam in de laatste vijf jaar?
Hoe groot is het aantal toeristen in Nederland?
Is de doorstroming van toeristen in Amsterdam goed in vergelijking met andere Nederlandse steden?
Welke aanpassingen in het openbaar vervoer zijn er de afgelopen vijf jaar geweest?
Er mankeert wel wat aan deze deelvragen. Wat is er niet goed aan deze deelvragen en wat zou je anders doen? Schrijf je suggesties eventueel op!
Wat zijn goede deelvragen?
Het is belangrijk dat er een directe relatie is tussen deelvraag en hoofdvraag. Bij de hoofdvraag:
“Welke aanpassingen in de infrastructuur zijn nodig om te zorgen voor een efficiënte doorstroming van het groeiend aantal toeristen in Amsterdam?”
kunnen deelvragen zijn:
Wat waren de effecten van de groei van het aantal toeristen in Amsterdam op de verkeersdoorstroming in de laatste vijf jaar?
Hoe groot is de verwachte groei van het aantal toeristen in Amsterdam voor de komende vijf jaar?
Wat zijn de voornaamste knelpunten in de verkeersdoorstroming?
Hoe is de infrastructuur ingericht op de belangrijkste knelpunten?
Wat zijn de voornaamste criteria voor een efficiente verkeersdoorstroming?
Welke maatregelen in de infrastructuur zijn in vergelijkbare steden genomen om de doorstroming van toeristen te verbeteren?
Soms kun je deelvragen nog verder specificeren in zoekvragen.
Zoekvragen bij de laatste deelvraag kunnen zijn:
Welke maatregelen in de infrastructuur zijn in Berlijn genomen om de doorstroming van toeristen te verbeteren?
Welke maatregelen in de infrastructuur zijn in Barcelona genomen om de doorstroming van toeristen te verbeteren? etc.
Samenvatting
Je hebt geleerd om:
je vraag te verhelderen en je opdracht af te bakenen
je op verschillende manieren te oriënteren
je hoofdvraag op te splitsen in deelvragen
hoofd- en deelvragen te formuleren
Zoeklogboek
Het zoeklogboek kun je gebruiken voor je eigen project! Vul in wat je hebt gedaan en sla het op. Doe dit na elke module. Na de laatste module kun je het gehele logboek printen.
Noteer nu in jouw logboekje probleemstelling en je (onderzoeks-, deel-, zoek-) vragen.
2 - Bedenk zoektermen
Voorbeeldvraag
Voor een ontwikkelaar van educatieve games onderzoek je hoe games over de geschiedenis van Amsterdam effectief ingezet kunnen worden in het voortgezet onderwijs. Je kijkt eerst of je informatie over dit onderwerp kunt vinden.
TIP: Match de zoektermen met de informatiebron die je gebruikt.
In artikelen voor een algemeen publiek zullen bijvoorbeeld vaak andere termen worden gebruikt dan in een artikel uit een vakblad.
Ook in een wetenschappelijk artikel zullen vaak andere (meer wetenschappelijke) woorden worden gebruikt. Het taalgebruik zal anders zijn dan in een publiekstijdschrift of zelfs een vakblad.
De thesaurus
Een handig hulpmiddel om nieuwe zoektermen te bedenken is een thesaurus. Dit is een woordenlijst waarin relaties tussen verschillende termen worden aangegeven, zoals ruimere of juist specifiekere termen. Wanneer je weinig zoekresultaten krijgt, kun je met ruimere termen zoeken. Wanneer je juist te veel resultaten krijgt, kun je met specifiekere termen gaan zoeken.
Bijvoorbeeld:
Voortgezet onderwijs
Synoniemen:
Middelbaar onderwijs
Secundair onderwijs
Ruimere termen:
Onderwijs
Educatie
Specifiekere termen:
VMBO
HAVO
VWO
Speciaal Voortgezet Onderwijs
Gerelateerde term:
Scholieren
Een voorbeeld van een algemene thesaurus is www.thesaurus.com.
Ook zijn er thesauri met woorden die allemaal gaan over een bepaald onderwerpsgebied, bijvoorbeeld de Thesaurus Politiekunde. Een aantal grote databanken heeft een eigen thesaurus, bijvoorbeeld Business Source Premier, Eric, SportDiscus en Proquest. Door in een thesaurus te kijken kom je eenvoudig op nieuwe zoektermen.
Samenvatting
Wat heb je geleerd?
Je hebt geleerd om bij het bedenken van zoektermen:
te denken aan spellingsvarianten, vervoegingen, samenstellingen en antoniemen
gebruik te maken van informatie die je al gevonden hebt
gebruik te maken van een thesaurus om nieuwe zoektermen te vinden
Zoeklogboek
Het zoeklogboek kun je gebruiken voor je eigen project! Vul in wat je hebt gedaan en sla het op. Doe dit na elke module. Na de laatste module kun je het gehele logboek printen.
Noteer nu in jouw logboek de zoektermen die je hebt bedacht.
3 - Kies informatiebronnen
Voorbeeldvraag
De gemeente Amsterdam wil sinds 2020 dat alle festivals in de stad volledig duurzaam zijn. Een festivalorganisator vraagt je om te onderzoeken welke manieren er zijn om zijn festival duurzamer te maken.
Soorten bronnen
Introductie
Je hebt in de basiscursus kennis gemaakt met verschillende soorten informatiebronnen ingedeeld naar vorm en inhoud.
Om te bepalen of je een informatiebron kunt gebruiken bij het beantwoorden van je vraag zijn er ook andere aspecten waarop je kunt letten: niveau en oorspronkelijkheid.
Niveau
Er zijn tijdschriften van verschillende niveaus. Wat zijn nu precies de verschillen tussen deze tijdschriften en wanneer zijn ze het meest geschikt om te gebruiken?
Vaktijdschriften
Een vaktijdschrift richt zich op de vakspecialist. Je vindt er praktische toepassingen van ideeën, modellen en/of theorieën. Artikelen beschrijven meestal voorkomende situaties in de beroepspraktijk. Deze kun je dan vergelijken met jouw eigen casus. Voorbeelden van vaktijdschriften zijn: Management Team en Technisch Weekblad.
Populair wetenschappelijke tijdschriften
Deze tijdschriften zijn bedoeld voor de algemene lezer. Je vindt daarom meestal geen uitgebreide beschrijving van een onderzoeksmethode of verwijzingen naar gebruikte bronnen. Om deze reden kun je dit soort tijdschriften beter niet gebruiken als bron voor je opdracht. Voorbeelden van populair wetenschappelijke tijdschriften zijn: Quest, Kijk en Psychologie Magazine.
Wetenschappelijke tijdschriften
Wetenschappelijke tijdschriften bevatten artikelen geschreven door wetenschappers voor wetenschappers. De onderzoeksmethode is altijd duidelijk omschreven en gebruikte bronnen zijn nauwkeurig beschreven. Zo kun je nagaan hoe de auteur aan zijn gegevens is gekomen. In de artikelen vind je ook vaak verklaringen voor bepaalde verschijnselen in de beroepspraktijk. Deze kun je vervolgens koppelen aan jouw eigen casus. Voorbeelden van wetenschappelijke tijdschriften zijn: The Lancet, The Journal of Machine Learning Research en The Journal of Applied Developmental Psychology.
Oorspronkelijkheid
Je kunt informatie ook indelen naar oorspronkelijkheid. Je kunt onderscheid maken tussen primaire en secundaire bronnen:
In primaire bronnen staan nieuwe gegevens. Dit zijn bijvoorbeeld onderzoeksverslagen en rapporten.
Secundaire bronnen maken gebruik van informatie uit primaire bronnen. Ze bespreken een onderwerp aan de hand van verschillende artikelen en publicaties. Vaak geven ze een goed beeld van wat er over een onderwerp is onderzocht en gepubliceerd. Denk bijvoorbeeld aan een handboek of een overzichtsartikel.
Databanken en Google Scholar
Je kent Google natuurlijk al en je weet dat de Bibliotheek toegang biedt tot verschillende databanken. Maar hoe vind je de juiste databanken voor jouw specifieke opdracht?
dat informatiebronnen van elkaar verschillen in niveau en originaliteit
wat het verschil is tussen vakbladen en wetenschappelijke tijdschriften
wat het verschil is tussen primaire en secundaire informatie
hoe je een databank vindt die past bij je vraag
hoe je Google Scholar gebruikt om in HvA-databanken te zoeken
Zoeklogboek
Het zoeklogboek kun je gebruiken voor je eigen project! Vul in wat je hebt gedaan en sla het op. Doe dit na elke module. Na de laatste module kun je het gehele logboek printen.
Noteer nu in jouw logboek de informatiebronnen die je gaat doorzoeken.
4 - Zoek informatie
Voorbeeldvraag
Je zoekt informatie over het verbeteren van de luchtkwaliteit in Amsterdam. Je eerste zoekactie in een databank heeft 15 resultaten opgeleverd die allemaal relevant zijn.
Hoe zorg je ervoor dat je zoveel mogelijk relevante informatie vindt, terwijl je tegelijkertijd zoveel mogelijk niet-bruikbare informatie wegfiltert?
Als je zoekt in een databank is het niet altijd duidelijk met welke zoektermen je de beste resultaten krijgt. Een thesaurus kan je daarbij helpen. In module 2 heb je al gezien dat een thesaurus kan helpen bij het bedenken van zoektermen. Je kunt in een aantal databanken ook direct zoeken met behulp van een thesaurus. Je zoekt dan heel gericht en krijgt daardoor vaak goede zoekresultaten.
Wanneer je een artikel hebt gevonden dat over je onderwerp gaat, kun je dit goed gebruiken om andere publicaties over hetzelfde onderwerp te vinden. In de basiscursus heb je al gezien dat je oudere literatuur kunt terugvinden aan de hand van literatuurlijsten bij gevonden artikelen. Wil je recentere artikelen vinden? Dan kun je gebruik maken van de "cited by" functie.
Stel, je zoekt naar informatie over het verband tussen sterftecijfers en de luchtvervuiling door het verkeer in Amsterdam. Door te zoeken in de HvA Bibliotheek vind je het volgende artikel:
Dit artikel sluit mooi aan op je onderwerp, maar is niet heel recent. Wanneer je nu "Cited by" (Geciteerd door) aanklikt, krijg je een overzicht van bronnen die dit artikel hebben geciteerd. Je hebt grote kans dat hier ook artikelen tussen staan die over hetzelfde onderwerp gaan. De artikelen die je op deze manier vindt, zijn altijd recenter dan het artikel waaruit geciteerd is. Bovendien zegt het aantal citaties iets over het gevonden artikel. Wanneer een artikel vaak geciteerd is, is het waarschijnlijk een heel belangrijk artikel. Door op "Citations" te klikken krijg je juist een overzicht van oudere artikelen waarnaar in dit artikel wordt verwezen. Tip: Ook Google Scholar biedt beide mogelijkheden.
Science Direct
Wie citeert wie, en wat er geciteerd wordt vind je terug in de databank Web of Science. Hier vind je onder andere verwijzingen naar wetenschappelijke artikelen. Als een gevonden titel ook in onze databanken aanwezig is, dan kun je het direct full text ophalen.
Samenvatting
Wat heb je geleerd?
Je hebt geleerd om:
je zoekresultaten specifieker te maken
te zoeken met behulp van een thesaurus
te zoeken met behulp van een citatie-index
Zoeklogboek
Het zoeklogboek kun je gebruiken voor je eigen project! Vul in wat je hebt gedaan en sla het op. Doe dit na elke module. Na de laatste module kun je het gehele logboek printen.
Noteer nu in jouw logboekop welke manier je hebt gezocht en wat je hebt gevonden.
5 - Maak je selectie
Voorbeeldvraag
Hoe beoordeel je snel een wetenschappelijk artikel?
Je vindt een interessant artikel over obesitas bij schooljeugd in Amsterdam.
Snel artikelen scannen
Voor sommige projecten moet je je verslag onderbouwen met wetenschappelijk bewijs. Dat bewijs zul je vaak aantreffen in wetenschappelijke rapporten of tijdschriften. Deze hebben een vaste structuur die je helpt bij het snel kunnen lezen en beoordelen ervan. Als voorbeeld nemen we een wetenschappelijk artikel.
In de cursus Zoeklicht Basis heb je gezien waar je op kunt letten bij het beoordelen van websites. Voor het beoordelen van publicaties zijn ook een aantal criteria om in samenhang toe te passen. Voor de meeste typen publicaties komen ze overeen. Zoals je in onderstaand schema ziet zijn er wel een aantal aanvullende criteria specifiek voor wetenschappelijke publicaties. Direct onder het plaatje worden ze toegelicht. Je kunt ook gebruik maken van een checklist. Dit is een Word-document en kun je dus opslaan en uitprinten.
Waar let je op?
Heb je niet genoeg bronnen gevonden van goede kwaliteit? Ga dan één of meerdere stappen terug in je zoekproces. Check bijvoorbeeld of je:
je vraag specifieker of juist breder moet maken
alle belangrijke zoektermen hebt gebruikt
of er nog andere geschikte databanken zijn
je zoektermen op de juiste manier hebt gecombineerd
Tip: Niet alle deelvragen kunnen beantwoord worden door te zoeken in de literatuur. Redenen daarvoor kunnen zijn:
Een onderwerp is te nieuw: er is simpelweg nog niet over gepubliceerd. Als er wel lopende onderzoeken zijn, zou je contact kunnen leggen met de onderzoekers.
Het antwoord op jouw vraag is vertrouwelijk: het kan bijvoorbeeld gaan om gevoelige bedrijfsinformatie. Je zou in dit geval bedrijven kunnen benaderen.
Samenvatting
Wat heb je geleerd?
Je hebt geleerd:
hoe je snel een wetenschappelijk artikel scant
waar je op let als je een wetenschappelijk artikel beoordeelt op autoriteit en inhoud.
Zoeklogboek
Het zoeklogboek kun je gebruiken voor je eigen project! Vul in wat je hebt gedaan en sla het op. Doe dit na elke module. Na de laatste module kun je het gehele logboek printen.
Noteer nu in jouw logboek welke resultaten bruikbaar zijn.
6 - Verwerk je resultaten
Voorbeeldvraag
Welke gegevens mag je gebruiken?
Voor je stage bij een bedrijf heb je medestudenten geïnterviewd. Je hebt een bestand gemaakt met alle namen van de studenten en de uitgewerkte interviews.
Privacygevoeligheid
Bij de basiscursus heb je geleerd dat je altijd je bron moet vermelden als je werk van anderen gebruikt. Maar sommige typen informatie mag je helemaal niet opnemen in je verslagen. Andere informatie mag juist door iedereen gebruikt worden. Hoe weet je nu of je bepaalde informatie in je verslag mag verwerken?
Informatie mag je dus niet zomaar gebruiken. Je moet bijvoorbeeld altijd je bronnen vermelden. Op internet zie je vaak wat je mag doen met bepaalde informatie, doordat er een Creative Commons (CC) licentie bij staat. Met een CC-licentie geeft een auteur aan iedereen toestemming om onder bepaalde voorwaarden zijn werk te gebruiken. “Gebruiken” betekent hier dat je het werk mag kopiëren, verspreiden en tonen aan anderen.
Een CC-licentie bestaat uit de volgende bouwstenen:
Bouwsteen
Betekenis
Naamsvermelding. Anderen mogen je werk gebruiken, zolang ze je naam vermelden. Deze bouwsteen staat bij elke licentie.
Niet-commercieel. Anderen mogen je werk gebruiken, zolang ze er geen geld aan verdienen.
GeenAfgeleideWerken. Anderen mogen je werk gebruiken, zolang ze je werk niet aanpassen of het als basis voor nieuw materiaal gebruiken.
GelijkDelen. Anderen mogen je werk gebruiken als basis om nieuw materiaal te maken, zolang ze dezelfde licentie gebruiken als jij hebt gedaan.
APA-stijl
Bij de HvA is de APA-stijl de meest gebruikte citatiestijl. Wil je leren hoe je bronnen vermeldt in APA-stijl? Ga naar de APA-module.
Samenvatting
Wat heb je geleerd?
Je hebt geleerd:
dat je toestemming nodig hebt om iemands gegevens te gebruiken
dat je namen van personen moet anonimiseren
dat je bedrijfsgegevens zorgvuldig moet behandelen
wat een Creative Commons licentie is
welke CC-licenties er bestaan en wat hun betekenis is
Zoeklogboek
Nu kun je je zoeklogboek helemaal afmaken. Vul in wat je hebt gedaan en sla het op. Je kunt nu ook het complete logboek opslaan en printen.
Snel naar een onderwerp
Onderstaande begrippen verwijzen naar de plaats in de cursus waar ze worden toegelicht.
Zoeklicht Basis en Zoeklicht Gevorderd zijn interactieve cursussen.
De inhoud van beide is grotendeels ook terug te lezen in Zoeklichtnaslagwerk. Dit naslagwerk bevat alleen tekst.
In Zoeklicht Gevorderd heb je geleerd hoe je effectief en efficiënt kunt zoeken vanuit een complexe vraag. Test nu in onderstaande toets of je de stof hebt begrepen!
Beoordeling
De toets bestaat uit 30 vragen, Bij 18 goede antwoorden oftewel 60%, ben je geslaagd.
Verplicht?
Of de toets verplicht is bepaalt je opleiding. Dat geldt ook voor de manier waarop je toetsresultaat wordt gebruikt.
HvA-studenten
Ga naar de toets voor Zoeklicht Gevorderddoor op de button te klikken:
Let op: Er staan soms meerdere toetsen klaar, voor deze cursus kies je ZOEKLICHT GEVORDERD
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Het arrangement Zoeklicht Gevorderd is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Wij streven naar continue verbetering van onze cursussen. Heb je opmerkingen of suggesties over Zoeklicht Gevorderd? Neem contact op met de informatiespecialist van je opleiding. Ga voor de contactgegevens naar de faculteitspagina op de website van de bibliotheek.
Of stuur een email aan Harrie van der Meer, Coördinator Informatievaardigheid/Onderwijsmateriaal, email: h.a.l.van.der.meer@hva.nl
Geraadpleegde literatuur voor Zoeklicht Gevorderd:
Association of College and Research Libraries. (2015). Framework for information literacy for higher education. Retrieved from http://www.ala.org/acrl/ standards/ilframework
Gruwel, S., & Wopereis, I. (2014). Word informatievaardig : Digitale informatie selecteren, beoordelen en verwerken. Groningen etc.: Noordhoff.
LOOWI werkgroep Normering Informatievaardigheden (n.d.). Informatievaardigheid: normen voor het hoger onderwijs. n.p.: LOOWI
Poelmans, P., & Severijnen, O. (2013). De APA-richtlijnen: Over literatuurverwijzing en onderzoeksrapportage. Bussum: Coutinho.
Sieverts, E. (2011). De informatie vinden die je zoekt. Retrieved jan 16, 2012 from http://www.library.uu.nl/medew/it/eric/zoeken-en-vinden-2011.pdf
Veen, M. J. P., & Westerkamp, K. (2010). Deskresearch. Amsterdam: Pearson Education.
Vrije Universiteit Amsterdam. Webcursus informatievaardigheden : Algemeen - niveau A. Retrieved jan 16, 2017, from http://libguides.vu.nl/a-algemeen
Gebruikte afbeeldingen voor Zoeklicht Gevorderd:
Altmann, Gerd [Geralt].(n.d.) [ keyboard with privacy on it] [Photograph]. Retrieved from: https://pixabay.com/en/keyboard-computer-empty-private-895556/
Alvarez, Guido [ Guido "random" Alvarez]. (2008) Summer fountain children body composition. [Photograph]. Retrieved from: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Summer_fountain_children_body_composition.jpg
alxpin. (n.d.). Helicopter in dusk [photograph]. Retrieved from: http://www.gettyimages.nl/license/157650246
Exel, Martijn van (n.d.) [ I amsterdam sign with people] [Phototgraph]. Retrieved from: https://www.iamsterdam.com/en/see-and-do/things-to-do/top-20-things-to-do-in-amsterdam
Globaloraria. (n.d.) [ Girl with laptop] [Photograph]. Retrieved from https://www.flickr.com/photos/globaloria/8450545513/sizes/m/in/photostream/
Journal of applied Developmental Psychology (2016). [Cover of Journal of Applied Developmental Psychology] [Photograph]. Retrieved from: https://www.elsevier.com/journals/personal/journal-of-applied-developmental-psychology/0193-3973
Mark, David van der. (2016). [I amsterdam sign with girl on it] [Photograph]. Retrieved from: http://flickriver.com/photos/d_vdm/30913048540/
Mark, David van der. (2016) [I amsterdam sign with feet in it] [ Photograph]. Retrieved from: https://www.flickr.com/photos/d_vdm/10928713594/in/photostream/
Management Team (2016) [Cover MT Magazine] [Photograph]. Retrieved from: https://www.mt.nl/
Psychologie Magazine (2017) [Cover Psychologie Magazine maart 2017) [Photograph]. Gekregen van uitgeverij WPG Media.
Wij hebben ons uiterste best gedaan om de rechthebbenden van de door ons gebruikte afbeeldingen te achterhalen. Dat is helaas niet in alle gevallen gelukt. U kunt contact met ons opnemen wanneer wij een foto hebben gebruikt waarvan u de eigenaar bent.
We did our utmost to identify the rightful claimants of the images used by us. Unfortunately, we were unsuccessful in doing so in a number of cases. Please contact us should you be the owner of an image we have used.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Download tekst van deze video
Je hebt geleerd om:
