Modulehandleiding
Tussen het 12e en 18e jaar ontwikkelen jongeren zich psychisch, sociaal en fysiek erg snel. Over het onderwerp relaties en seks wordt niet alleen veel gepraat, de meeste leerlingen beginnen er ook mee te experimenteren.
In deze module staat het begrip relationele en seksuele vorming centraal. Naast kennis (o.a. seksuele ontwikkeling, gedrag van jongeren en SOA’s) en vaardigheden (o.a. communicatie en grenzen stellen) van zaken op dit terrein ligt het accent ook op de didactische context. M.a.w. hoe geef ik les binnen dit thema in een multiculturele klas, of hoe ga ik om met het onderwerp homoseksualiteit en welke werkvormen zijn hierbij passend. Tot slot wordt in deze module aandacht besteed aan de invloed van moderne media op het (seksuele) gedrag van jongeren en het onderzoek dat hiernaar wordt verricht onder andere door de Rutgers WPF.
De student:
- Kan vormen van (risico) seksueel gedrag van jongeren beschrijven, oorzaken en gevolgen benoemen t.a.v. seksualiteit
- Kan het ASE model toepassen op het onderwerp seksualiteit
- Heeft inzicht in de rol die seksualiteit en relaties in ons leven en in onze samenleving inneemt.
- Kan diverse anticonceptiemiddelen benoemen en de werking daarvan verklaren.
- Kan SOA- problematiek beschrijven en preventieaspecten daarvan benoemen
- Kan standpunt innemen ten aanzien van seksuele gedragingen
- Kan preventiestrategieën t.a.v. seksualiteit omschrijven en toepassen
- Kan aangeven op welke wijze moderne media het seksuele gedrag van jongeren beïnvloeden
- Toont interesse in leefstijl van anderen
- Kan werkvormen toepassen gericht op bewustwordingsprocessen en gedragsverandering
3. Literatuur
- Hoofdstuk 15 Voortplantingsstelsel, uit Anatomie en Fysiologie van de mens, Ludo Gregoire, Thieme Meulenhoff, 2010, 6e druk
- Seksuele diversiteit, hoofdstuk 7, uit Handboek Seksuologie, Gijs e.a., Bohn Staffleu en van Loghum, 2009
- Soa : gonorroe, herpes genitalis, HIV , genitale wratten en chlamydia : www.soaaids.nl/soa/meest_voorkomende_soa
- Powerpoint: menstruatiecyclus en voorbehoedsmiddelen
Aan te schaffen boek:
Hoofdstuk 5 Jongeren en seksualiteit, uit Lekker belangrijk, Nicolien van Halem, Noordhoff Uitgevers, 2013.
Deze module wordt op de volgende wijze afgesloten:
Als uitgangspunt voor het tentamen gelden de hiervoor genoemde hoofdstukken uit de literatuur ( tijdens de eerste les wordt dit verder bekend gemaakt).
Les 1 - communiceren over seksualiteit (P)
Les 2 - menselijk lichaam en menstruatiecyclus (M)
In deze les krijg je informatie over de voortplantingsorganen van de man en vrouw. Ook leer je hoe de menstruatiecyclus is opgebouwd en hoe dit hormonaal in elkaar steekt.
Uiteindelijk kan je de stof op HBO begrijpen en leer je ook het op VMBO niveau uit te leggen, zodat alle leerlingen in je klas het snappen.
Het bestand met theorie is hier toegevoegd:
In de tekst staan natuurlijk de voortplantingsorganen. In de les gaan we oefenen met de organen, het is belangrijk dat je niet alleen de namen maar ook de functies van de verschillende lichaamsdelen van de man en vrouw kent.
Oefening voor de voortplantingsorganen van de man
Oefening voor de voortplantingsorganen van de vrouw
Hieronder zie je de menstruatiecyclus van de vrouw. Je moet weten wat de verschillende hormonen zijn en wat er in welke fase van de cyclus gebeurt.
De menstruatiecyclus van de vrouw
Hieronder zijn de belangrijkste elementen van de menstruatiecyclus hoe jullie hem moeten kunnen inzichtelijk gemaakt.
Bij biologie hebben ze in de samengevat een goede samenvatting met een extra uitleg.
Les 3 - jongeren en sex (P)
In deze les gaan we het hebben over jongeren en seksualiteit. Aan de ene kant gaan we in op de belangrijkste onderzoekgegevens uit Seks onder je 25 ste. Maar we gaan ook in op de vakdidactiek rondom het vak seksualiteit. Welke werkvormen sluiten goed aan bij dit onderwerp.
Aan het begin van de les trek je een kaartje met een vraag; deze mag je beantwoorden tijdens de les.
http://www.seksuelevorming.be/themas-voor-seksuele-vorming
Kort samengevat laat het onderzoek ‘Seks onder je 25e 2012’ zien dat er sinds 2005 geen grote verschuivingen in het seksuele gedrag en de seksuele gezondheid van jongeren hebben plaatsgevonden. In het algemeen is het goed gesteld met de seksuele gezondheid van jongeren. Het merendeel van de jongeren beschermt zichzelf bijvoorbeeld tegen zwangerschap, het condoomgebruik bij de eerste keer is hoog, ouders zijn voor veel jongeren een belangrijke bron van informatie. Er zijn echter ook zorgen. Seksuele grensoverschrijding komt nog onverminderd vaak voor, de eerste geslachtsgemeenschap komt voor veel jongeren onverwacht, veel meisjes vonden de eerste keer vervelend, binnen relaties stoppen jongeren te snel met het gebruik van condooms en homoacceptatie is nog steeds punt van aandacht.
jonge starters lopen meer risico Jonge starters zijn jongeren voor wie de eerste geslachtsgemeenschap voor het 14de jaar plaatsvindt. Van alle 12- en 13-jarigen heeft drie procent wel eens geslachtsgemeenschap gehad. Deze kleine groep loopt bij seksuele contacten meer risico, vooral op grensoverschrijding, soa’s en ongeplande zwangerschap. Van de meisjes voor wie de eerste keer met 13 jaar of eerder plaatsvindt, wordt 33 procent hiertoe overgehaald of gedwongen. Jongens en meisjes van 12 tot en met 14 jaar zijn in seksuele interacties minder assertief en ze hebben minder controle en zelfvertrouwen dan oudere jongeren. Ruim een derde van de jongens en een kwart van de meisjes gebruikte geen anticonceptie wanneer de eerste keer voor het 14de jaar plaatsvond.
verdere informatie hierover kan je op de ppt lezen.
http://www.rutgers.nl/feiten-en-cijfers/seksuele-gezondheid-en-gedrag/seks-onder-je-25e
Het praten over onderwerpen rondom seksualiteit verloopt beter in een omgeving waar leerlingen zich veilig en prettig voelen. In de volgende opdracht gaan jullie kijken welke werkvormen jullie kunnen gebruiken om een veilige sfeer te creeren of om het thema te introduceren. En wat zijn de randvoorwaarden voor het creeren van een veilige sfeer en bij het geven van seksuele en relationel vorming.
Daarnaast gaan jullie kijken welke situatie jullie acceptabel vinden of niet.
Les 4 - roulerend practicum (P&M)
Les 5 - gastles
Les 6 - SOA en anticonceptie (M)
Les 7 - normen en waarden rondom sexualiteit
Voortplantingsorganen en menstruatiecyclus
