Thema: Energie vmbo-kgt34

Thema: Energie vmbo-kgt34

Thema Energie

Inleiding

Dit thema gaat over Energie. De onderwerpen zijn:

  • Een dag zonder elektriciteit
    Elektriciteit is zo vanzelfsprekend en onmisbaar. Bekijk eens wat je elektriciteitsverbruik is en wat het verschil is tussen grijze en groene stroom.
  • Energie uit fossiele brandstoffen
    Welke bronnen zijn nodig om elektriciteit op te wekken? Je leert welke weg elektriciteit aflegt vanuit de centrale naar je huis. Wat zijn de nadelen van fossiele brandstoffen om energie op te wekken?
  • Fossiele brandstoffen raken op
    Fossiele brandstoffen, zoals steenkool, aardgas en olie, zijn bronnen die vervuilend zijn voor het milieu en die als nadeel hebben dat ze op kunnen raken. Gebruik van kernenergie heeft als nadeel dat de straling van radioactief materiaal lang actief blijft.
  • Energie uit duurzame bronnen
    Het gebruik van zonne-energie, wind- en waterkracht, biomassa en bodem- en aardwarmte is minder vervuilend, en heeft als voordeel dat het niet op kan raken. In de toekomst zullen we steeds meer gebruikmaken van duurzame energiebronnen.
  • Bespaartips
    Om zuiniger met energie om te gaan moet je eerst investeren (in bijvoorbeeld aanschaf van zonnepanelen, led-lampen, isolatiemateriaal) voor het je energie oplevert. Het gebruik van een energielabel maakt ons bewuster van het omgaan met (duurzame) energie.
  • Nederland en Frankrijk
    In Nederland wordt elektriciteit anders opgewekt dan in Frankrijk. In Frankrijk wordt meer gebruikgemaakt van kernenergie, maar ook van getijdencentrales en zonne-energie.
  • Energietransport
    Elektriciteit wordt vanuit de centrale door een netwerk van kabels via transformatoren en regionale elektriciteitsnetwerken aan ons geleverd. Gas wordt vanaf het gasveld tot aan de consument door ondergrondse buizen via regionale gasnetwerken verspreid. De vraag naar elektriciteit en gas varieert. Er moet dus worden bijgeleverd of als reserve worden opgeslagen.
  • Energiecase: Brazilië
    Brazilië is een land wat vooroploopt in het gebruik van duurzame energie, zoals bio-ethanol en waterkracht. Helaas heeft dit grote gevolgen voor de natuur en de oorspronkelijke bewoners.
  • Zuidoost-Brazilië
    De welvaart in dit dichtbevolkte gebied is groot, er is veel industrie. De energiebehoefte is groot en gelukkig kan Zuidoost-Brazilië voor 75% zijn energiebehoefte halen uit hydro-elektriciteit.

 

Introductie - opdracht

Test je kennis over (schone) energie door het beantwoorden van deze quizvragen.

Heb je zeker vijf vragen goed beantwoord? Dan heb je al de nodige kennis van energie!

In dit thema gaan we verder in op (duurzame) bronnen van energie.

Wat kan ik straks?

Aan het eind van het thema kun je:

Leerdoel Opdracht
het gebruik van energie in de eigen regio beschrijven en verklaren en maatregelen voor een duurzamer gebruik van energie en de effecten ervan beschrijven.
  • Een dag zonder elektriciteit
  • Energie uit fossiele brandstoffen
  • Fossiele bronnen raken op
  • Energie uit duurzame bronnen
  • Energietransport
het gebruik van energie en de gevolgen ervan voor Nederland en een tegengestelde regio elders in Europa (Frankrijk) beschrijven en verklaren en maatregelen voor een duurzamer energiegebruik ervan beschrijven en de situatie in beide gebieden vergelijken.
  • Nederland en Frankrijk
  • Energietransport

het gebruik van energie en de gevolgen ervan in een buiten-Europese regio (Brazilië) beschrijven en verklaren en maatregelen voor een duurzamer gebruik van energie en de effecten ervan beschrijven.
  • Energiecase: Brazilië
  • Zuidoost-Brazilië

 

 

 

 

 

Wat ga ik doen?

Het thema 'Energie' bestaat uit de volgende onderdelen:

Onderdeel Tijd in lesuren Eindproduct
Inleiding 0,5 Quiz
Opdracht: Een dag zonder elektriciteit 2 Opstel
Opdracht: Energie uit fossiele brandstoffen 2 Stripverhaal
Opdracht: Fossiele bronnen raken op 2 Poster
Opdracht: Energie uit duurzame bronnen 2 Presentatie
Opdracht: Bespaartips 2 YouTubefilmpje
Opdracht: Nederland en Frankrijk 2 Kaart tekenen
Opdracht: Energietransport 2 Energietransportspel
Opdracht: Energiecase: Brazilië 2 Klassegesprek
Opdracht: Zuidoost-Brazilië 2 Fotoreportage
Afsluiting 2 Collage
Totaal 20,5  


De tijd is een indicatie en afhankelijk van de keuze van het eindproduct.

Opdrachten

Hieronder vind je de negen opdrachten die horen bij dit thema.
Maak je keuze.

Opdracht 1

Een dag zonder elektriciteit
Opdracht 2

Energie uit fossiele brandstoffen
Opdracht 3

Fossiele bronnen raken op
Opdracht 4

Energie uit duurzame bronnen
Opdracht 5

Bespaartips
Opdracht 6

Nederland en Frankrijk
Opdracht 7

Energietransport
Opdracht 8

Energiecase: Brazilië
Opdracht 9

Zuidoost-Brazilië

Afsluiting

Kennisbanken

Het thema 'Energie' bestaat uit de volgende Kennisbanken:

Energiebronnen

Energieverbruik

Eindproduct

Je hebt negen energieopdrachten gemaakt en ongeveer alle aspecten van energie onder de loep genomen: opwekking, transport, gebruik, fossiele brandstoffen, kernenergie en duurzame energiebronnen. Bovendien kunt je de situatie in Nederland vergelijken met die in Frankrijk en Brazilië.
Ben je met deze kennis klaar voor de toekomst?

Samen met twee of drie klasgenoten maak je een collage van krantenkoppen of nieuwskoppen. De koppen drukken uit welke toekomst ons te wachten staat, volgens jullie.

In het eindproduct:

  • brengen jullie in kaart hoe onze energietoekomst zich kan gaan ontwikkelen.
  • tonen jullie de grootste kansen en mogelijkheden op energiegebied in de naaste toekomst.
  • noemen jullie de nadelen en risico's van de verschillende ontwikkelingen.
  • maken jullie een inschatting van wat ons te wachten staat en geven jullie aan waar jullie voorkeuren liggen.

Hoe gaan jullie te werk?

  1. Zet alle positieve ontwikkelingen (mogelijkheden en kansen) op een rijtje.
  2. Zet alle negatieve ontwikkelingen (risico's en bedreigingen) op een rijtje.
  3. Overleg in je groepje en maak een inschatting van jullie visie.
  4. Verzamel krantenkoppen voor jullie collage.

Ter voorbereiding / werkwijze

1. Mogelijkheden en kansen
In de opdrachten die je maakte zijn verschillende positieve ontwikkelingen aan de orde gekomen. Denk aan verminderen van ons energiegebruik (betere isolatie, zuiniger apparaten). Of nieuwe vormen van energieopwekking die schoner en duurzamer zijn (meer zonnecollectoren en -panelen, windmolenparken, enzovoort).
Maar ook op het gebied van de fossiele brandstoffen zijn er ontwikkelingen.

  • Bekijk de volgende video over een BENG-woning (= Bijna Energie Neutraal Gebouw)
  • Kijk terug naar de opdrachten die je al maakte.
  • Zet alle positieve ontwikkelingen die je daarin kunt vinden op een rij.

2. Risico’s en bedreigingen
De toekomst van onze energievoorziening kent niet alleen positieve kanten. De verschillende brandstoffen om energie op te wekken kennen hebben hun nadelen en soms zelfs gevaren.

3. Overleg in je groepje
Maak een inschatting welke kant het opgaat:

  • Ziet onze energietoekomst er zonnig uit?
  • Of voorspellen jullie een hoop ellende en narigheid?
  • Is er misschien nog een tussenweg: we modderen maar een beetje aan?
  • Welk toekomstscenario verwachten jullie?

Onderbouw jullie inschatting met argumenten.

4. Verzamel krantenkoppen: ze vertellen een verhaal
Je kent ze misschien wel, koppen als 'Algerije meldt grote olievondst', 'Warmtewerende ramen vangen zonne-energie op', 'Groene stroom benauwt energiebedrijven', 'CO2 in atmosfeer historisch hoog', 'Nederland blijft achter bij Europa's duurzame koers', 'Nederland loopt achter met vergroening', 'Britse Ikea gaat zonnepanelen verkopen', enzovoort.

Jullie gaan je toekomstvisie op energie uitdrukken in krantenkoppen. Die verzamel je op een groot vel papier.
Hoe je een collage maakt, kun je bekijken in de gereedschapskist.

  • Zoek krantenkoppen die aansluiten bij jullie opvatting en maak er een mooie collage van. Eentje waar het optimisme of het pessimisme vanaf spat, of misschien weten jullie toch een middenweg te vinden?
  • Je hoeft er niet een hele berg kranten voor door te spitten. Op internet is genoeg te vinden.
    Op www.kranten.com kun je met één zoekopdracht een heleboel Nederlanders en Belgische kranten doorzoeken.

Klaar?

Is jullie collage klaar? Lees nog even bovenstaande punten door, die op de collage zichtbaar moeten zijn.
Kijk samen nog eens kritisch naar de collage. Zijn jullie tevreden of missen jullie nog punten?
Kijk in de gereedschapskist naar de beoordelingscriteria van een collage.

Beoordeling

In overleg met jullie docent kunnen jullie je standpunten op deze collage voor de klas toelichten.
De collage wordt inhoudelijk beoordeeld door de docent.
Bij de beoordeling wordt gelet op:

  • inhoud:
    • laat de collage zien hoe onze energievoorziening zich ontwikkelt volgens jullie?
    • laat de collage zien wat de grootste kansen en mogelijkheden zijn op energiegebied in de naaste toekomst?
    • laat de collage risico's en bedreigingen van de energieontwikkeling zien?
  • vorm:
    • is het een heldere en eenduidige collage geworden?
    • zijn jullie creatief geweest en ziet het geheel er verzorgd uit?
  • taalfouten: zijn er geen taalfouten in omschrijvingen of koppen blijven zitten?

Collage maken

Een collage bestaat uit knipsels die op een ander papier geplakt zijn en samen een nieuwe afbeelding vormen.

 

D-toets

Test je kennis. Maak de diagnostische toets.

Terugkijken

Intro

  • Lees de Inleiding van dit thema nog eens door.
    Zijn alle genoemde onderwerpen voldoende aan bod gekomen, volgens jou?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van dit thema nog eens door.
    Kun je een vergelijking maken tussen Nederland, Frankrijk en Brazilië wat het gebruik van duurzame energiebronnen betreft?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Voor dit thema was ongeveer 20 uur gepland.
    Had je voldoende tijd om alle opdrachten te maken en voor de collage aan het eind van het thema?
  • Inhoud
    In dit thema komen productie, verbruik en besparing van energie aan de orde.
    Welk onderdeel vond je het meest interessant? Kun je uitleggen waarom?
  • Eindopdracht
    Is het jullie gelukt om een collage te maken waarin positiviteit, risico's, nadelen en visie op het gebruik van energie tot uiting kwamen?
    Vond je het een leuk project om samen te werken met een aantal klasgenoten?

 

  • Het arrangement Thema: Energie vmbo-kgt34 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2020-10-09 14:43:49
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Het thema 'Energie' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO.

    Fair Use
    In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Meer informatie: Fair use

    Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk VO-content.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor VMBO-kgt leerjaar 3 en 4. In het thema ''Energie'' worden negen verschillende onderwerpen besproken. Het eerste onderwerp, genaamd "Een dag zonder elektriciteit", legt uit hoe energieverbruik werkt en wat de kosten ervan zijn. Het introduceert de begrippen groene en grijze stroom en stelt de vraag hoe milieubewust de leerling zelf is. Het tweede onderwerp, "Energie uit fossiele brandstoffen", legt eerst uit hoe energie kan worden opgewekt en welke energiebronnen er bestaan. Vervolgens wordt er specifiek aandacht besteed aan fossiele brandstoffen en wat deze precies zijn. Het onderwerp "Fossiele brandstoffen raken op" behandelt drie bronnen van fossiele brandstoffen: steenkool, aardolie en aardgas. Er wordt ook beschreven hoe kernenergie wordt opgewekt en hoe het opslaan van radioactief afval werkt. Het onderwerp "Energie uit duurzame bronnen" bespreekt vier duurzame energiebronnen: zonne-energie, windmolens, biomassa en bodem- en aardwarmte. Onderwerp vijf, "Bespaartips", bevat als eerste een bespaartest. Vervolgens wordt uitgelegd hoe isolatie geld kan besparen en wat een energielabel inhoudt. Het onderwerp "Nederland en Frankrijk" vergelijkt elektriciteitscentrales en energiewinning in Nederland en Frankrijk. Er wordt ook besproken of kernenergie een goed alternatief is voor fossiele brandstoffen. Het onderwerp "Energie transport" legt uit hoe het elektriciteits- en gasnetwerk werkt en hoeveel volt er door de bedrading gaat. Het volgende onderwerp, genaamd "Energiecase: Brazilië", bespreekt energiebronnen in Brazilië, zoals waterkracht, bio-ethanol, hydro-elektriciteit en biobrandstof. Er wordt ook verteld over de relatie tussen energiebronnen en economische groei in Brazilië. Het laatste onderwerp, genaamd "Zuidoost-Brazilië", bespreekt dichtbevolkte regio's van Brazilië en de relatie tussen een groot aantal mensen en de benodigde energie.
    Leerniveau
    VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Natuurlijke hulpbronnen en bronnen van energie; Aardrijkskunde; Duurzaamheid;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    20 uur en 30 minuten
    Trefwoorden
    aardrijkskunde, arrangeerbaar, stercollectie, vmbo leerjaar 3 & 4

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Gereedschapskist. (2019).

    Gereedschapskist activerende werkvormen

    https://maken.wikiwijs.nl/105906/Gereedschapskist_activerende_werkvormen

    VO-content - Kennisbanken. (2018).

    Kennisbank Aardrijkskunde - vmbo12

    https://maken.wikiwijs.nl/134827/Kennisbank_Aardrijkskunde___vmbo12

    VO-content - Toetsen. (z.d.).

    Aardrijkskunde vmbo34 - D-toetsen

    https://maken.wikiwijs.nl/156781/Aardrijkskunde_vmbo34___D_toetsen

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van