Thema: Interactie met de omgeving - v456

Thema: Interactie met de omgeving - v456

Thema Interactie met de omgeving

Intro

Biodiversiteit in een veranderende wereld

Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch ecologisch onderzoek.
De onderzoekers bestuderen organismen, populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen. Kijk naar de informatievideo over het NIOO.

Het onderzoek vindt plaats zowel op het land als in het zoete water.
Deze samenwerking tussen ecologen is nodig om de vaak uiterst complexe ecologische vraagstukken te ontrafelen.
Bij ecologie draait het allemaal om de interacties tussen organismen.
Maar ook om de samenhang tussen de levende organismen en hun omgeving: het milieu.
Ecologen proberen daarbij onderzoeksvragen op te lossen zoals:

  1. Hoe is het mogelijk dat een minuscuul insect een voedselplant kan vinden die kilometers verderop staat?
  2. Waarom kunnen er zoveel soorten samenleven in een gebiedje dat soms niet groter is dan een waterdruppel?
  3. Waardoor kan een vogel zich aanpassen aan een milieuverandering,
    of juist niet?
  4. Of hoe kan een enkele plantensoort de structuur van een heel landschap bepalen?

Onderzoekers willen daarbij niet alleen die ene vraag oplossen,
ze zoeken ook naar algemene regels of patronen die in de natuur gelden:
de essentie van de ecologie.

In dit thema duik je de ecologie en ga je op zoek naar structuren in de natuur zowel in Nederland als daarbuiten.

Veel succes!

Wat ga ik leren?

Aan het eind van dit thema:

  • beschrijf en benoem je voedselrelaties in voedselketens en
    voedselwebben. 
  • onderscheid je in een beschreven ecosysteem producenten,
    consumenten en reducenten. 
  • beschrijf je kringlopen van elementen in een ecosysteem en
    benoemt welke factoren daarop van invloed zijn.
  • noem je planten- en diersoorten die een voedselketen/voedselweb vormen.
  • beschrijf je de dynamische relatie van organismen met hun biotische
    en abiotische omgeving en illustreer je die met voorbeelden. 
  • beredeneer je wat de gevolgen zijn van verschillende interne of externe
    veranderingen in een levensgemeenschap of ecosysteem.
  • leg je uit hoe een ecosysteem werkt en noemt welke relaties er zijn
    tussen organismen bij de energiestromen in een ecosysteem.
  • beschrijf je energiestromen in een ecosysteem, ook kwantitatief, en
    licht toe welke factoren daarop van invloed zijn.
  • beschrijf je de variatie van en dynamische veranderingen in
    ecosystemen aan de hand van verschillen in abiotische en biotische
    factoren.
  • herken je dat een ecosysteem in verschillende evenwichtssituaties
    kan verkeren. 
  • leg je uit welke rol biotische factoren, abiotische factoren en
    concurrentie binnen en tussen populaties spelen bij de dynamiek
    (instandhouding en ontwikkeling) van een ecosysteem.
  • beschrijf je wat onder duurzame ontwikkeling wordt verstaan, in het
    bijzonder duurzame voedselproductie.
  • beargumenteer je  op welke wijze vraagstukken rond duurzame
    ontwikkeling kunnen worden benaderd.

Deelconcepten
habitat, trofische niveaus, predatie, vraat, accumulatie, beperkende factor, indicatorsoort, persistent, concurrentie, producent, consument, reducent, foto- en chemo-autotroof, biomassa, fotosynthese, eutrofiëring, migratie, exoot, biodiversiteit, symbiose, parasitisme, mutualisme, commensalisme, draagkracht, successie,  soortensamenstelling, rode lijst, verspreidingsgebied, biologisch evenwicht, competitie, geboorte, sterfte, biobrandstof, uitspoeling, broeikaseffect, pioniersoort, climaxecosysteem, gradiëntecosysteem, biologisch afbreekbaar

Wat kan ik al?

Wat weet je al over dit onderwerp? Bestudeer als herhaling de Kennisbank onderbouw: 

Planten en hun omgeving - onderbouw

Relaties tussen organismen - onderbouw

Voedselweb en voedselketen - onderbouw

Ecosysteem - Biotoop - onderbouw

 

Maak nu de oefening om je kennis te testen.

Wat ga ik doen?

Het thema Interactie met de omgeving bestaat uit de volgende onderdelen.
In de tabel staat per activiteit hoeveel SLU je ongeveer nodig hebt.

Activiteit

Aantal SLU

Inleiding

 

Wat kan ik straks?

0,5

Wat kan ik al?

2

Wat ga ik doen?

0,5

Modules

 

Module: Warme soep

8

Module: Het gaat te goed!

7

Module: Silent land

6

Afsluiting

 

Samenvattend

1

Examenvragen

1

Terugkijken

0,5

Totaal:

26 à 27

Modules

Bij dit thema's horen de volgende modules.
Maak hieronder je keuze.

Module 1

Warme soep
Module 2

Het gaat te goed!
Module 3

Silent land

Afsluiting

Samenvattend

Examenopgaven

Je hebt in de modules veel theorie bestudeerd en veel vragen beantwoord en opdrachten gemaakt.
Als het goed is, ben je nu klaar voor het beantwoorden van een aantal examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.

Tips

 

VWO 2021-TV1

VWO 2021-TV1 Vraag 7
VWO 2021-TV1 Vraag 32
VWO 2021-TV1 Vraag 38

VWO 2021-TV2

VWO 2021-TV2 Vraag 8
VWO 2021-TV2 Vraag 13
VWO 2021-TV2 Vraag 27

VWO 2021-TV3

VWO 2021-TV3 Vraag 1
VWO 2021-TV3 Vraag 4
VWO 2021-TV3 Vraag 32

 

Meer oefenen?
Ga naar ExamenKracht en oefen ook met de nieuwste examens.
Van de examenvragen kan de voortgang worden bijgehouden op ExamenKracht.
Vraag verdere instructies aan je docent.

Extra opdracht

Terugkijken

Reflectie
Welke module sprak je het meest aan?
Overleg met een klasgenoot wat de reden hiervan is.

Intro

  • Lees de intro van dit thema nog eens door.
    Leg uit waarom er voor dit onderwerp is gekozen. Wat heeft het onderwerp van de intro te maken met dit thema?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van dit thema nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond een totale studiebelasting van 26 à 27 SLU.
    Ben je meer of minder tijd met het thema bezig geweest?
    Met welke module ben je het langst bezig geweest? En met welke het kortst?
  • Herhaling
    Heb je voor je aan de modules begon de toets bij 'Wat kan al?' gemaakt?
    Wist je het meeste nog?
  • Inhoud
    Welke module sprak je het meest aan?
    Overleg met een klasgenoot wat de reden hiervan is.
     
  • Examenvragen
    Je hebt de examenvragen gemaakt.
    Ging het goed? Had je de theorie uit de modules nodig om de vragen te kunnen maken?

  • Het arrangement Thema: Interactie met de omgeving - v456 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2022-03-16 12:02:13
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Dit thema Interactie met de omgeving is ontwikkeld door medewerkers van StudioVO. Bij het ontwikkelen van het materiaal is gebruik gemaakt van of wordt verwezen naar materiaal van de volgende websites:

    www.schooltv.nl www.youtube.com www.bioplek.org www.wikipedia.org


    Fair Use
    In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Meer informatie: Fair use

    Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk VO-content .

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor biologie voor vwo leerjaar 4/5/6. Dit thema heet interactie met de omgeving. Aan het eind van dit thema: beschrijf en benoem je voedselrelaties in voedselketens en voedselwebben. onderscheid je in een beschreven ecosysteem producenten, consumenten en reducenten. beschrijf je kringlopen van elementen in een ecosysteem en benoemt welke factoren daarop van invloed zijn. noem je planten- en diersoorten die een voedselketen/voedselweb vormen. beschrijf je de dynamische relatie van organismen met hun biotische en abiotische omgeving en illustreer je die met voorbeelden. beredeneer je wat de gevolgen zijn van verschillende interne of externe veranderingen in een levensgemeenschap of ecosysteem. leg je uit hoe een ecosysteem werkt en noemt welke relaties er zijn tussen organismen bij de energiestromen in een ecosysteem. beschrijf je energiestromen in een ecosysteem, ook kwantitatief, en licht toe welke factoren daarop van invloed zijn. beschrijf je de variatie van en dynamische veranderingen in ecosystemen aan de hand van verschillen in abiotische en biotische factoren. herken je dat een ecosysteem in verschillende evenwichtssituaties kan verkeren. leg je uit welke rol biotische factoren, abiotische factoren en concurrentie binnen en tussen populaties spelen bij de dynamiek (instandhouding en ontwikkeling) van een ecosysteem. beschrijf je wat onder duurzame ontwikkeling wordt verstaan, in het bijzonder duurzame voedselproductie. beargumenteer je op welke wijze vraagstukken rond duurzame ontwikkeling kunnen worden benaderd.
    Leerniveau
    VWO 6; VWO 4; VWO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Interactie; Systeem; Wisselwerking met abiotische en biotische omgeving; Biologie; Hoe vorm en functioneren van organismen passen bij de omgeving waarin zij leven; Aanpassing;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    22 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    abiotische factor, arrangeerbaar, biologie, biotische factor, concurrentie, duurzame ontwikkeling, ecosysteem, stercollectie, voedselproductie, vwo4/5/6

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Interactie van de omgeving

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van