Huisvesting melkvee

Voorwoord en planning

Huisvesting melkvee 2020-2021
Huisvesting melkvee 2020-2021

Dit arrangement over huisvesting van melkvee is gemaakt voor MBO leerlingen van de veehouderij opleiding niveau 3 en 4 uit de eerste of tweede klas en is bedoelt als eerste kennismaking met dit onderwerp. Het kan door leerlingen van de hogere klassen of voor eerste jaars leerlingen van het hbo, gebruikt worden als naslag werk.

Open bestand moduulboek huisvesting melkvee

Dit arrangement is voor het laatst herzien in zomer 2020

Open bestand brochure moderne huisvesting melkvee.

Open bestand Huisvesting planning periode C

Open bestand Huisvesting planning periode D 4.1

Open bestand Huisvesting planning periode D 3.1

Inleiding

Dit Arrangement over het onderwerp huisvesting van melkvee, bestaat uit zes hoofdstukken. De eerste vier zijn de volgende;

Hoofdstuk 1: Welzijn van dieren en huisvesting

Hoofdstuk 2: Inrichting ligboxenstal

Hoofdstuk 3: Melksystemen

Hoofdstuk 4: Stalsystemen

hoofdstuk 5: Presentatie huisvesting

Hoofdstuk 6: Stage opdracht

Voor het maken van deze hoofdstukken heb je nodig de brochure  “Moderne huisvesting melkvee”. Klik op de volgende link om deze brochure gratis te downloaden.
http://edepot.wur.nl/42568
Van deze brochure heb je alleen de hoofdstukken 2, 4, 5 en 6 nodig.

In dit arrangement staat aan het begin van elk hoofdstuk een link naar een word document met vragen over het betreffende hoofdstuk. Maak de vragen door de antwoorden in het document te typen en deze vervolgens op te slaan in je eigen directory of pc.
De module of werkboek bij dit arrangement, is ook ook in zijn geheel als pdf bestand te downloaden via de link onder deze tekst.
De hoofdstukken van deze bundel lopen gelijk met de hoofdstukken van dit arrangement.
Bij het doorlopen van deze bundel is het sowieso makkelijker om bij de eerste vier hoofdstukken gebruik te maken van een pc. Er staan namelijk veel linken naar onder andere video’s en artikelen op internet.

Wanneer je een hoofdstuk of een gedeelte daarvan af hebt, kun je bij je docent een antwoordenblad krijgen om de vragen na te kijken.

Bij hoofdstuk 5 moet je in tweetallen een presentatie houden. Je moet daarvoor zelf een actueel thema kiezen over huisvesting.

Hoofdstuk 6  moet je maken op je stage bedrijf.

Open bestand moduulboek huisvesting melkvee versie 2020-2021_compleet (1).pdf

1. Welzijn van dieren en huisvesting

Open bestand moduulboek huisvesting melkvee

Klik op bovenstaande link "moduulboek huisvesting melkvee" en maak de vragen van hoofdstuk 1. Gebruik voor het vinden en het uitwerken van de vragen de brochure moderne huisvesting melkvee vanaf blz. 13. 

Door hier links op het beeldscherm, op één van de paragraven 1.1 t/m 1.3 te klikken, verkrijg je ook informatie om de vragen beantwoorden.

In dit hoofdstuk komen de volgende paragraven aan de orde:
1.1: Welzijn en gedrag
1.2: Diergezondheid
1.3: Thermocomfort

Open bestand brochure moderne huisvesting melkvee.pdf

Inleiding
Aangezien koeien een groot gedeelte van het jaar of zelfs hun hele leven in een stal doorbrengen, heeft de huisvesting een zeer grote invloed op het welzijn van de koeien. Daarnaast krijgt het welzijn van productiedieren een steeds belangrijkere rol in onze samenleving. Zo passen steeds meer consumenten hun koopgedrag in de supermarkten er op aan. Ook worden de acties van belangengroepen zoals van de stichting "Lekker dier" steeds feller en heel direct gericht op supermarkten en producenten. Zo is de term "plofkip" door de tv reclame tegenwoordig een begrip. Ook in de politiek zijn partijen actief die op komen voor het welzijn van dieren.
Er zijn veehouders die dit zien als een bedreiging. Gelukkig is er ook een grote groep veehouders die hier weer kansen en nieuwe mogelijkheden in zien. Neem bijvoorbeeld weidemelk. De Nederlandse melkveehouderij dankt haar goede imago in zowel binnen- als buitenland aan grazende koeien in de wei, en het levert de veehouder iets extra op. Ook de melkfabrieken gaan steeds meer leveringseisen stellen aan de melkveehouders. Niet alleen over de kwaliteit en voedselveiligheid, maar ook steeds meer over het welzijn van de veestapel. Eén van de voorlopers hierin is de fabrikant van Ben & Jerry ijs. Zij maken zich sterk voor een beter welzijn voor de koe. Zij stimuleren hun veehouders
 om extra maatregelen te nemen op hun melkveebedrijven die gunstig zijn voor het welzijn van de koe en voor een beter milieu en dat in beloning voor weer een extra plus op de uit te betalen melkprijs. Bekijk eens de site http://www.benjerry.nl/onze-waarden/Better-Dairy, en de onderstaande video's over koeienleed in Europa en koekompas. Zie ook het onderzoeksrapport van WUR over ongerief van landbouwhuisdieren in Nederland. 

Een beter welzijn van de kalveren, pinken en koeien, heeft direct een positieve invloed op de technische en de economische resultaten van de melkveehouder.
Kortom: "
Blije koeien, blije boeren, blije burgers!"

WAAR TREK JIJ EIGENLIJK DE GRENS?! Klik op de onderstaande link en geef aan hoe jij vind dat landbouwhuisdieren behandelt moeten worden.

Open bestand Waar trek jij de grens.pdf

Open bestand Onderzoeksrapport over ongerief bij landbouwhuisdieren.pdf

Koeienleed in Europa

Koekompas: meten van welzijn

De "zure smaak" van melk!

1.1: Welzijn en gedrag

Informatie over welzijn en gedrag:
Lees het onderstaande artikel en bekijk de video over overbezetting.

Open bestand Huisvesting en overbezetting.pdf

Open bestand tijdsbeseding koe.pdf

Huisvesting en duurzaamheid

optimaal koecomfort


Hoe zou de koe het willen?
Voor de meeste melkveehouders is het vrij normaal om het kalf gelijk na de geboorte bij de koe weg te halen. Dit wordt mede gedaan om para-tbc te voorkomen. Maar wat doet dit met het welzijn van de moederkoe en het kalf? En wat ook niet onbelangrijk is; "Hoe kijkt de consument hiernaar?".
Bekijk de onderstaande video over familiekuddes.

1.2: Diergezondheid

Extra informatie over diergezondheid in relatie met huisvesting:

In de onderstaande artikelen en of video's kun je nog extra informatie vinden over de relatie met huisvesting en ...
- beschadigingen bij koeien
- klauwgezondheid
- mastitis
- vruchtbaarheid

 

Aanpassingen in de stal om problemen en beschadigingen bij koeien te voorkomen.

tekst

Klauwgezondheid en huisvesting

Mortelaro
Mortelaro

Open bestand huisvesting en klauwgezondheid.pdf

Open bestand Nieuwe Oogst - Mastitis gehalveerd in drie jaar[1].pdf

Invloed van de huisvesting op de vruchtbaarheid.

1.3: Thermocomfort

Koeien met hittestress

 

Informatie over hitte- en koudestress:
Zie onderstaande link en video's.

Open bestand Hittestress te lijf. In dit artikel worden een aantal tips gegeven die je als veehouder bij je koeien kunt nemen bij warm weer.

Link naar hittestressmonitor

Open bestand Wat is hittestress 1.pdf

Open bestand Hittestressmonitor.pdf

Test

Tip 29: Hittestress

gevolgen van warm weer

Test

Maatregelen bij extreme warmte op melkveebedrijf in Calefornië.

test1

Koudestress bij koeien en kalveren
Bekijk de onderstaande video en of artikelen over koudestress.

Koudestress

Open bestand Vijf tips voor probleemloze opfok in de koude maanden.pdf

Perfecte kalverstraat
Perfecte kalverstraat
Perfecte kalverstraat
Perfecte kalverstraat

2. Inrichting ligboxenstal

Open bestand Moduulboek huisvesting melkvee

Klik op bovenstaande link "moduulboek huisvesting melkvee" en maak de vragen van hoofdstuk 2. Gebruik voor het vinden en het uitwerken van de vragen de brochure moderne huisvesting melkvee vanaf blz. 24. 

Door hier links op het beeldscherm, op één van de paragraven 2.1 t/m 2.5 te klikken, verkrijg je ook informatie om de vragen beantwoorden.

In dit hoofdstuk komen de volgende paragraven aan de orde:

2.1 Vloer: Bestaande en nieuwe vloertypen en mestschuiven.
2.2 Ligplaatsen: Ligruimte, constructie/maatvoering en ligbed.
2.3 Afzonderingsruimten: Afkalfstal, ziekenstal, behandelstraat en seperatieruimte.
2.4 Voedervoorziening: Voerhekken, automatisch voeren, krachtvoerboxen en drinkvoorziening.
2.5 Klimaat: Ventilatie en licht.

Open bestand Brochure: Moderne huisvesting melkvee

Open bestand Handboek Melkveehouderij hoofdstuk 10 Bedrijfsgebouwen.pdf

2.1 Vloeren

Aanvullende informatie voor het maken van de vragen van paragraaf 2.1
- Verschillende vloeren bij melkvee
- Emissiearme vloeren
- Mestschuiven
- Mestrobots

Open bestand Vloeren en klauwgezondheid

Open bestand Verschillende stalvloeren voor melkvee 1.pdf

Rubber vloer van Cowrubber
Rubber vloer van Cowrubber

https://www.concrelit.nl/cl/nieuws/open-dag-c6-stal-in-hallum
Stal Aarts

De vorming van ammoniak uit mest en urine

Ammoniak is een gas dat in de veehouderij ontstaat wanneer ureum uit de urine van koeien of varkens wordt afgebroken door het enzym urease. Dit enzym komt voor in de feces en daardoor ook in met mest besmeurde oppervlakken in de stal. Ook de bodem bevat ureasevormers. Ureum wordt met behulp van urease omgezet in ammonium. Naarmate urine meer ureum bevat is er dus meer omzetting naar ammonium mogelijk.

 

Informatie over emissiearme vloeren:

Ammoniak ontstaat als vaste mest en urine langere tijd met elkaar in contact komen. Het principe van emissiearme stalsystemen is er dan ook op gebaseerd om dunne en dikke fractie op de vloer van elkaar te scheiden. Door daarnaast de put af te dekken kan er geen ammoniak ontsnappen als vaste mest en urine alsnog bij elkaar komen. De lucht boven de mest raakt verzadigd met ammoniak, waardoor de productie stopt. Naast de beperking van ammoniak is de beloopbaarheid een belangrijk aandachtspunt. In het verleden stonden emissiearme vloeren er om bekend nogal glad te zijn. Tegenwoordig heeft een dichte vloer met een goed profiel geen oneffenheden en geeft zelfs veel grip. Dat zorgt voor een beter loopgedrag. Aandachtspunt is nog wel het ontstaan van een mestfilmpje bij sterk drogend weer of als de koeien buiten lopen. Dit is op te lossen door de vloer voor het schuiven te bevochtigen, bijvoorbeeld door een sproeier op de mestrobot of een spoelleiding langs de boxrand.

Klik op de link van het artikel "Emissiearme vloeren" onder deze tekst, voor meer informatie over emissiearme stalsystemen.

Verder vind je nog artikelen en video's over: Groene vlag vloer, Comfort G4, VDV Ecovloer.

Open bestand Emissiearme vloeren.pdf

Open bestand RAV-lijst emissiearme stalsystemen.pdf

Test

Open bestand Groene vlag vloer

Open bestand Gezonde klauwen op Groene Vlag-vloer

Groene vlag vloer

Test

Emissiearme vloer: Comfort G4

HCI profielvloer

Test

VDV Ecovloer

Welzijn roostervloer
Welzijn roostervloer

Test

High Welfare Floor

 

Informatie over mestschuiven en mestrobots:

Open bestand Mestschuiven

Open bestand Vergelijking mestrobot

Open bestand tussen mestrobot en kabelschuif.pdf

Groene vlag en gescheiden mest
Groene vlag en gescheiden mest
Stal Ferwoude
Stal Ferwoude

2.2 Ligplaatsen

Koe opstaan slowmotion

Box met matras en zaagsel
Box met matras en zaagsel

Foute maatvoering ligboxen

Hier vind je informatie over:
- Ligboxafscheidingen
- Ligbed
- Strooisel
 

Tip 13: Ligboxafstelling en comfort

De manier waarop koeien gaan staan en liggen.

Open bestand Dagbesteding van lacterende koeien.pdf

 

Informatie over ligboxafscheiding:

Open bestand Afstelling van de ligbox

Flexibele boxafscheiding

h

hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh

Informatie over strooisel in ligbox:

Door hier onder op de verschillende strooiselmateriaal te klikken verkrijg je extra informatie.

Open bestand Onderzoek naar verschillende ligboxstrooisels

Open bestand Kalk + stro matras

Open bestand Compost

Open bestand Gescheiden mest

Open bestand Onderzoek van vaste fractie in de ligbox

Open bestand Zand in de ligbox

 

Informatie over boxbedekking:
Klik op de onderstaande linken voor meer informatie.

Open bestand Waterbedden

Open bestand Gelmatras

Open bestand Rubber mat

Open bestand Dikke hakken

Open bestand Knievaltest

Spinder: NL-Friesko waterbed

Dual waterbed

 

De twee onderstaande video's geven nog eens duidelijk aan dat koeien in ligboxen met voldoende open ruimte voor in de box en een hoger afgestelde schoftboom makkelijker en sneller gaan liggen. Met als gevolg:
* Hogere melkproductie, omdat er meer bloed door het uier stroomt als de koe ligt.
* Minder klauwproblemen, omdat bij een liggende koe de klauwen worden ontlast en sneller opdrogen.

Zandboxen
Zandboxen
flexibele schoftboom
flexibele schoftboom
flexibele boxafschijding   BK-Boxen
flexibele boxafschijding BK-Boxen
nieuwe boxen
nieuwe boxen
nieuwe boxen
nieuwe boxen

2.3 Afzonderingsruimten

Hiervind je informatie over:
- Afkalfstal
- Ziekenstal
- Seperatieruimte/behandelstraat

niks

Ligging afkalfstal

regel over

Open bestand Investeren in afkalfstal een must.pdf

regel over

Sress vrij afkalven

Afkalfstal
Afkalfstal

       

Behandelstraat:
Voor meer informatie bekijk de onderstaande afbeeldingen en video.

Open bestand Behandelstraat3.pdf

2.4 Voervoorziening

Hier vind je informatie over:
- Voerhekken; (feedstall, feedwall, weelinkvoerhek)
- Automatische voersystemen
- Krachtvoerautomaat
- Drinkbakken

Afbeeldingen van verschillende voerhekken:

Open bestand Verschillende type voerhekken.pdf

Veiligheidsvoerhek

 

Bekijk de onderstaande video over het Weelink voerhek. Wil je meer weten klik dan op onderstaande link.

Meer informatie over het Weelink voerhek.

Weelink voerhek

 

Bijzondere voerhekken:
Hier vind je informatie en afbeeldingen van nieuwe/bijzondere voerhekken/voersystemen.

Open bestand Artikel over feedwall

 

Automatische voersystemen

Automatisch voersysteem van Wasserbauer

Video over een automatisch voersysteem

automatisch voeren

doorloop krachtvoerbox
doorloop krachtvoerbox

 

Drinkbakken:
Uit onderzoek is gebleken dat:
* Koeien geven de voorkeur aan drinken uit een grote open bak.
* Koeien drinken langer per keer uit een grote open bak.

* Koeien drinken vaker uit een grote open bak.
Lees ook het artikel "Koeien drinken liever uit open waterbak"

Open bestand Koeien drinken liever uit open waterbak

Open bestand hygiene drinkwater.pdf

Open bestand Resultaten van onderzoek naar type drinkbakken.pdf

Loopbrug
Loopbrug

2.5 Klimaat

Kalver huisvesting
Kalver huisvesting
Kalver huisvesting
Kalver huisvesting
Rolgordijn
Rolgordijn

Hier vind je informatie over ventilatie en licht.

In de onderstaande link staat een bestand met een video waar een rookproef wordt gedaan bij verschillende type nokken.

Open bestand Demonstratie met rookproef bij verschillende type nokken

 

Informatie over ventilatie:

Open bestand Onderzoek naar stalklimaat

Open bestand Stalgordijnen

Open bestand Afbeeldingen van verschillende nokken.pdf

Verlichting in melkveestallen
Verlichting in melkveestallen

 

Informatie over verlichting:

Open bestand Beter licht in de stal loont

Open bestand Lichtkleur en lichtduur

Open bestand Nachtverlichting

Open bestand Keuze in verlichting

Ledverlichting

3. Melksystemen

Vroeger...R.Landman, Oosthem
Vroeger...R.Landman, Oosthem

Open bestand Moduulboek huisvesting melkvee

Inleiding:

Klik op bovenstaande link "moduulboek huisvesting melkvee" en maak de vragen van hoofdstuk 3. Gebruik voor het vinden en het uitwerken van de vragen de brochure moderne huisvesting melkvee vanaf blz. 45. Ook kun je goed gebruik maken Wiki Melkwinning. Gebruik daarvoor de onderstaande link.

Door op één van de paragraven 3.1 of  3.2 links in het beeldscherm te klikken verkrijg je ook informatie om de vragen beantwoorden.

In dit hoofdstuk komen de volgende paragraven aan de orde:
3.1: Het automatisch melksysteem.
3.2: Melkstallen

 

Wikimelkwinning

Open bestand brochure moderne huisvesting melkvee.pdf

Open bestand Handboek Melkveehouderij hoofdstuk 9 Melkwinning.pdf

3.1 Automatisch melksysteem

Hier vind je informatie over verschillende typen automatische melksystemen.

 

Lely A5

Lely A5

vms delaval

Melkrobot GEA

Aansluiten van melkrobot tussen de achterbenen

Melkrobot in draaimelkstal

melkrobot op grupstal

3.2 Melkstallen

Hier vind je informatie over verschillende type melkstallen.

 

Gebruik voor het maken van de vragen de onderstaande link. De vragen gaan alleen over de paragraven 7.3 en 7.4

Swingover

Rapid exit

80-stands Carousel buitenmelker

Wachtruimte met opdrijfhek

Selectiepoort

Sprayrobot

4. Stalsystemen

Open bestand Moduulboek huisvesting melkvee

Klik op bovenstaande link "moduulboek huisvesting melkvee" en maak de vragen van hoofdstuk 4. Gebruik voor het vinden en het uitwerken van de vragen de brochure moderne huisvesting melkvee vanaf blz. 51.

Door op één van de paragraven 4.1 t/m 4.5 links in het beeldscherm te klikken verkrijg je ook informatie om de vragen beantwoorden.

In dit hoofdstuk komen de volgende paragraven aan de orde:
4.1: Potstal en hellingstal
4.2: Vrijloopstal
4.3: Grupstal
4.4: Ronde stal

4.5: Hellingstal


4.6: Dakconstructies

 

Open bestand brochure moderne huisvesting melkvee.pdf

4.1 Potstal en hellingstal

Potstal

Potstal

Heuvelstal

4.2 Vrijloopstal

Veel informatie over dit onderwerp staan op een speciale site over vrijloopstallen. Hier vind je video's, artikelen en onderzoeksrapporten.

 

http://www.vrijloopstallen.nl/

Open bestand vrijloopstal begint met de bodem.pdf

bedding cleaner vrijloopstal

 

De Koeientuin

4.3 Grupstal

4.4 Ronde stal

Open bestand Lees artikel over "ronde stal" in Denemarken

Roundhouse

4.5 Hellingstal

4.6 Dakconstructies

Informatie over dakconstructies

 

Klik op deze link over informatie over verschillende dakconstructies.

Open bestand Dakconstructies doorgelicht

Open bestand Afbeeldingen van verschillende dakconstructies.pdf

Boogstal

Italiaanse stal (zaagtanddak)

Open bestand Flexhal of flexstal (goedkoop bouwen)

5. Presentaties huisvesting

Hier komen de presentaties gemaakt door leerlingen uit de eerste klas van niveau 3 en 4.

 

Open bestand Opdracht Presentatie Stalsystemen

6. Stage opdrachten en werkbladen

Open bestand Stage opdrachten huisvesting

Klik op de bovenstaande link voor de stage opdrachten.
 

Open bestand Welzijnswijzer melkvee

Open bestand Checklist welzijnswijzer

 

Toelichting bij werkblad huisvesting (praktijk):
Benodigd materiaal bij een praktijkles huisvesting zijn; thermometer, meerdere meetlinten (van min. 3 en 5 m), lux-meter, rookapparaat, witte emmer (voor kwaliteit water).

Open bestand Werkblad huisvesting (praktijk)

7. project huisvesting

Inleiding

De wereld om ons heen verandert dagelijks. Ondernemers moeten hier op inspelen, ook binnen de melkveehouderij.De invloed van de consument wordt groter, met als kernwoord :dierwelzijn. Door eisen moeten stallen worden aangepast, maar hoe?

 

Opdracht

Maak een werkstuk en een presentatie over een optimalisatie van een huisvesting project.

De groepen maak je per regio, zodat je makkelijk het project-bedrijf kunt bezoeken. Het project-bedrijf is een van jullie stage-bedrijven. Er zijn 6 onderdelen waaruit je kunt kiezen als onderwerp voor je opdracht, dit zijn:

1 Koecomfort

2 Diergezondheid

3 Kalveropfok

4 Uitstoot verminderen

5 Goedkoop bouwen

6 Arbeidsefficientie

 

 

 

 

 

Open bestand Project Huisvesting 3.2 A

Open bestand Huisvesting verslag 3.2 B

Bronnen

 

Bruikbare bestanden:

Open bestand Moderne huisvesting melkvee

Open bestand Welzijnswijzer melkvee

Open bestand Handboek Melkveehouderij hoofdstuk 9 Melkwinning.pdf

Open bestand Handboek Melkveehouderij hoofdstuk 10 Bedrijfsgebouwen.pdf

Open bestand Onderzoeksrapport: Lichtkleur en lichtduur

 

Moduulboek:
Hieronder kun je het volledige moduulboek downloaden in pdf.

Open bestand “moduulboek huisvesting melkvee versie 2020-2021pdf”

Test