Deze periode ga je kennismaken met Economie en Ondernemen.
Je gaat bij E&O een hotel opzetten rond het Middellandse Zeegebied.
Maar weet jij ook waar je op moet letten in de keuken van een hotel?
Hoe zit het met de hygiëne?
Welke eetgewoontes hebben ze in jouw land?
Wat ga je op de menukaart zetten?
Ga je rekening houden met mensen die een andere eetgewoonte hebben?
Zoals vegetariërs of mensen die vanwege hun geloof een andere eetgewoonte hebben.
Als afsluiting van de periode ga je je hotel presenteren aan de klas en aan jullie ouders.
Ook zorg je dan voor een passend hapje of drankje die bij jullie op de menukaart staat.
Heel veel plezier!
Leerdoelen
Leerdoelen MNA
Na deze opdrachten kun je:
het verschil tussen de cellen van bacteriën en schimmels benoemen.
twee voorbeelden beschrijven waaruit blijkt dat bacteriën en schimmels nuttig kunnen zijn.
benoemen dat bacteriën en schimmels ziekteverwekkend kunnen zijn.
benoemen dat bacteriën en schimmels kunnen zorgen voor voedselbederf.
uitleggen waarom een goede hygiëne (in de keuken) belangrijk is.
beschrijven wat kruisbesmetting betekent.
uitleggen wat conserveren is.
de verschillende conserveermethoden benoemen en beschrijven
twee redenen noemen voor de veranderende eetgewoontes in Nederland
het verschil tussen een vegetariër en een veganist benoemen
drie voedingsmiddelen opnoemen die vleesvervangers zijn
beschrijven wat de invloed is van godsdienst op je voedingsgewoontes
een recept zoeken op internet en deze bewerken en personaliseren
een recept beoordelen op een aantal aspecten zoals benodigde tijd en haalbaarheid
een werkstuk maken dat voldoet aan de gestelde voorwaarden
een kostprijsberekening in Excel maken
een boodschappenlijst samenstellen
Leerdoelen LOB
uitleggen wat er goed ging en wat er niet goed ging bij het samenwerken en hoe je dat de volgende keer anders zou doen
in de rubrics aangeven hoe goed jij in staat bent om een werkstuk te maken
in de rubrics aangeven hoe goed jij in staat bent omte presenteren
je eigen koken beoordelen
Eindproduct
Deze opdracht rond je af door het maken van een verslag (bacterieonderzoek) en het maken een pictogram.
Het pictogram zal jou en je klasgenoten herinneren aan de hygiëneregels die gelden in de keuken.
Groepsgrootte
De opdracht doe je grotendeels alleen. Je overlegt wel regelmatig met een klasgenoot.
Het pictogram maak je samen met een klasgenoot.
Voedselbereiding
Wist jij dat bacteriën en schimmels zeer nuttig kunnen zijn?
Bijvoorbeeld bij het bereiden van voedsel?
Maar ze zijn niet alleen nuttig. Ze kunnen ook lastig zijn.
Bacteriën en schimmels kunnen voedselvergiftiging veroorzaken.
Ook kunnen ze voedingsmiddelen laten bederven.
Bacteriën en schimmels kunnen dus zowel nuttig als lastig zijn.
Hoe dat precies zit ga je in deze opdracht leren.
Je leert ook hoe je voedsel goed kunt bewaren en hoe je hygiënisch werkt in de keuken.
In de video hieronder zie je hoe bacteriën en schimmels al het groente fruit op deze schaal in 74 dagen bederven.
Een aantal soorten zijn sterk en worden minder aangetast. Welke zijn dat? Bespreek het met een klasgenoot.
Genoeg te doen.
Aan de slag!
Stap 1
Schimmels en bacteriën
Bestudeer uit de kennisbank de volgende pagina:
Levende organismen worden onderverdeeld in vier rijken:
het dierenrijk
het plantenrijk
het rijk van de schimmels
het rijk van de bacteriën.
Aan de manier waarop de cellen van een organisme zijn gebouwd, kun je zien bij welk rijk hij hoort.
Je kijkt dan of de volgende onderdelen van een cel wel of niet aanwezig zijn:
celwand
celkern
bladgroen
Stap 2
Vul de tabel in. Je mag gebruikmaken van de informatie uit de Kennisbank.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Practicum bacteriën
Overal om ons heen zitten bacteriën.
Bacteriën kun je met het blote oog niet zien.
Bacteriën kunnen zich heel snel vermenigvuldigen.
Ze groeien in een groep bij elkaar. Zo’n groep heet een kolonie.
Een kolonie kun je wel met het blote oog zien.
In dit practicum ga je zelf bacteriën kweken en bekijken.
Download de werkwijze via : practicum. Lees de werkwijze heel erg goed door zodat je weet wat je moet doen!
Lees het practicum een keer helemaal door.
Zoek de benodigdheden bij elkaar en voer het practicum uit.
Maak het onderzoeksverslag.
Download ook het onderzoeksverslag. Dit vind je onderaan deze bladzijde. Sla dit op in je Onedrive bij het vak MNA, in de map Ga mee op reis. Maak ook gelijk een goede titel voor dit verslag zodat je dit later kunt terugvinden.
De tekening die je maakt van je petrischaaltje lever je in bij je docent.
Het onderzoeksverslag, met je eigen beoordeling lever je in via Itslearning.
Schrijf je een verslag van een onderzoek voor biologie of NaSk, dan wordt dit een natuurwetenschappelijk verslag genoemd. Het is hierbij vooral belangrijk dat het doel van je onderzoek en de manier waarop je het uitvoert zo duidelijk mogelijk wordt weergegeven. Het schrijven van zo’n verslag gebeurt in verschillende stappen.
Stap 4
Maak de LOB opdracht : "Practicumverslag".
Stap 5
Conserveren
Bestudeer uit de kennisbank de volgende pagina:
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Eindproduct Als eindproduct van deze opdracht maak je samen met een klasgenoot een waarschuwingspictogram.
Een pictogram is een symbool. Hierdoor zie je in één blik wat er bedoeld wordt.
Zonder woorden begrijpt iedereen wat het betekent.
Je gaat een waarschuwingspictogram maken bij de hygiëneregels in de keuken.
Denk bijvoorbeeld aan:
Het handen wassen voordat je gaat koken.
Het voorkomen van kruisbesmetting.
Jullie mogen helemaal zelf kiezen welk materiaal en welke verwerkingsmethode jullie gebruiken voor het pictogram.
Jullie mogen knippen, plakken, kleuren of digitaal werken. De keuze is aan jullie.
Voor inspiratie kunnen jullie eventueel nog neuzen in de reisgids.
Klaar en tevreden?
Laat het resultaat beoordelen door je docent.
Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!
Schimmels
Organismen waarvan de cellen een celkern hebben en een celwand, en geen bladgroenkorrels.
Er bestaan zowel eencellige (gist) als meercellige schimmels (zoals paddenstoelen).
Bacteriën
Eencellige organismen zonder kern. Bacteriën hebben vaak nuttige eigenschappen voor mensen (10% van het lichaamsgewicht bestaat uit bacteriën): ze ruimen dode organismen op, maken voedingsmiddelen en helpen bij de spijsvertering. Ze kunnen ook schadelijke eigenschappen hebben, zoals ziekten veroorzaken en voedselbederf.
Eencellige organisme
Organisme bestaande uit één cel.
Bladgroen
Groene kleurstof in bladgroenkorrels (in planten), hebben functie bij fotosynthese.
Sporen
Voortplantingscellen van schimmels en sporenplanten.
Sporendrager
De organen van de schimmel waarin de sporen gevormd worden.
Melkzuurbacterie
Bacterie die gebruikt wordt om producten zoals yoghurt, karnemelk en zuurkool te maken.
Conserveren
Voedsel zo bewaren dat het relatief lang eetbaar blijft.
Pasteuriseren
Bij pasteuriseren worden de meeste sporen van de schimmel bestreden (bij 70 graden Celcius).
Steriliseren
Bij steriliseren worden alle sporen van de schimmel bestreden (bij 120 graden Celcius).
Vacuüm verpakken
Als je iets vacuüm verpakt, pak je het in zonder zuurstof. De meeste schimmels gaan dan dood, omdat voor hen zuurstof noodzakelijk is.
Voedselvergiftiging
Je spreekt van een voedselvergiftiging als je ziek bent door een schimmel en/of bacterie die zich in je eten bevond.
Hygiëne
Alles wat je doet om ervoor te zorgen dat organismen (planten, dieren en mensen) gezond blijven door ziekteverwekkers uit de buurt te houden of uit te schakelen.
Kruisbesmetting
Bij kruisbesmetting komen er bacteriën van het ene product op het andere product. Bijvoorbeeld door met je vork eerst in rauw vlees te prikken en daarna in groente.
Eetgewoontes
Intro
Ieder land heeft zo zijn eigen eetgewoontes.
Niet alleen wat je eet, ook hoe je eet, krijg je mee vanuit je cultuur.
Ook het land waar je eet heeft invloed op wat je eet.
Tafelmanieren verschillen per land. In Aziatische landen eten ze vaak met stokjes.
In sommige landen is slurpen en boeren netjes.
In Amerika organiseren ze zelfs wereldkampioenschappen hotdog eten.
Kijk naar de ‘regels’ in onderstaand filmpje.
Wat weet jij van tafelmanieren?
Eindproduct
Je rondt deze opdracht af door een recept te kiezen dat past binnen jullie hotel en het land waar jullie hotel komt te staan.
Dit gerecht ga je op het eind van dit thema klaarmaken en presenteren tijdens de presentaties bij Moeke Mooren.
Groepsgrootte
Deze opdracht doe je samen met je klasgenoot waarmee je ook je hotel gaat ontwerpen.
Tijd
Je hebt ongeveer één lesuur nodig voor stap 1 t/m 4.
En één lesuur voor het eindproduct.
Stap 1
Wereld(w)eten
Of je iets lekker vindt, wordt niet alleen bepaald door de smaak.
Ook kleur en geur zijn belangrijk.
Ook wat je gewend bent speelt een belangrijke rol.
Kijk naar de video. Welke invloed heeft je cultuur op je smaak?
Nederlandse gerechten?
Erwtensoep en stamppot zijn typisch Nederlandse gerechten. Dat is niet altijd zo geweest!
Zelfs de aardappel komt oorspronkelijk niet uit Nederland.
Hij is hier pas na de ontdekking van Amerika gekomen!
Onze eetgewoonten veranderen steeds.
Er komen steeds nieuwe producten bij vanuit het buitenland.
We leren ze kennen op vakantie of ze komen hier met mensen die eerst in het buitenland woonden, maar nu in Nederland.
Daarom staan er tegenwoordig verschillende gerechten uit andere landen op onze menukaart.
Er zijn veel restaurants en eetgelegenheden waar je pizza, roti en kousenband, shoarma, kebab, couscous, tandoori kip, saté of taco kunt eten of halen.
Maak nu onderstaande oefening over wereldgerechten en vul deze in in je werkboek.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Godsdiensten
Het christendom, het boeddhisme, de islam, het hindoeïsme en het jodendom zijn wereldgodsdiensten.
Elke godsdienst heeft wel een paar wetten en regels over eten.
Daarover gaat deze stap.
Maak voor je verder leest eerst de oefening en vul dit in in je werkboek.
Zo kan je ontdekken wat je al over deze godsdiensten en hun eetgewoontes weet.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Christendom
In het christendom mag eigenlijk alles gegeten worden.
Op feestdagen worden er wel speciale dingen gegeten.
Ook kennen katholieken een vastenperiode.
Deze periode duurt 40 dagen tussen carnaval en Pasen.
Islam
De Koran is het boek van de islam.
In de Koran staan onder andere ook voedingsvoorschriften.
Volgens de islamitische wetten zijn voedingsmiddelen onder te verdelen in halal en haram.
Halal betekent letterlijk; toegestaan, wettelijk of rein. Haram betekent; niet toegestaan, niet wettelijk of onrein.
Haramproducten zijn bijvoorbeeld producten op basis van bloed, varkensvlees en het vlees van dieren die aan een natuurlijke dood zijn gestorven (niet geslacht) of die niet in naam van Allah werden geslacht.
Ramadan is de vastenmaand waarbij moslims niets eten en niets drinken tussen zonsopgang en zonsondergang.
De ramadan wordt afgesloten met het Suikerfeest.
Kijk goed naar onderstaande video op de site van SchoolTV.
Welke regels rondom voeding tijdens de ramadan, komen in de video aan bod?
Jodendom
Joden houden zich ook aan bepaalde regels voor eten en drinken.
Ze eten koosjer.
Dat betekent: ze eten alleen dingen die volgens de bijbel en de tradities toegestaan zijn.
Zo is het verboden bloed te eten of te drinken.
Melk- en vleesproducten worden nooit samen gegeten.
De dieren die niet gegeten mogen worden staan in de bijbel.
Daar horen bijvoorbeeld varkens, konijnen, paling, en zeevruchten bij.
De dieren die wel gegeten mogen worden, moeten door een speciaal daarvoor opgeleide slachter geslacht worden.
Hindoeïsme
Hindoestanen geloven in reïncarnatie.
Reïncarnatie betekent dat je na de dood weer op aarde terugkeert in een ander lichaam.
Dit kan een mensenlichaam zijn, maar ook een dier of zelfs een plant.
Hindoestanen zien alle levende wezens als een deel van God; daarom zijn veel oudere hindoes vegetarisch.
Zij eten dus geen vlees of vis.
Niet-vegetarische hindoes eten geen rund- of kalfsvlees, want de koe is een heilig dier volgens de hindoes.
Schrijf in je werkboek in één of twee zinnen: wat is de invloed van het geloof op de eetgewoonten van de gelovigen.
Stap 3
Vegetarisch eten
Mensen hebben verschillende redenen om vegetarisch te eten.
Bedenk minimaal drie redenen waarom mensen vegetarisch eten.
Je mag gebruikmaken van internet om je antwoorden op te zoeken.
Welke redenen heb je gevonden? Bespreek ze met een klasgenoot.
Schrijf je redenen op in je werkboek.
Bekijk het volgende filmpje over vleesvervangers.
Discussieer na het bekijken van de video met een klasgenoot over de volgende stelling: “Vleesvervangers moeten naar vlees smaken.”.
Vegetariërs eten geen vlees, gevogelte en vis.
Ongeveer vier procent van de Nederlandse bevolking eet elke dag vegetarisch.
Bijna alle vegetariërs eten of drinken wel eieren, melk en melkproducten, zoals kaas.
Daarnaast is er een groeiende groep parttime vegetariërs of 'flex' vegetariërs, die een of meer dagen per week geen vlees eten.
Veganisten eten helemaal geen producten van dierlijke oorsprong, dus ook geen melk, melkproducten of eieren.
Met vlees krijg je belangrijke voedingsstoffen binnen. Missen vegetariërs die dan?... Nee!
Vegetariërs en zelfs veganisten kunnen heel gezond eten als ze vleesvervangers eten, zoals noten, tofu, tempé en peulvruchten.
Beschrijf in je eigen woorden het verschil tussen vegetariërs en veganisten.
Vasten
Gedeeltelijk of helemaal niet eten en drinken in een bepaalde periode.
Ramadan
Islamitische maand. In deze maand vasten de moslims overdag. Tussen zonsopkomst en zonsondergang wordt niet gegeten en gedronken. Ook zijn er andere leefregels, zoals niet roken, van kracht.
Suikerfeest
Viering van het einde van de ramadan. Tijdens het Suikerfeest worden veel zoete lekkernijen gegeten. Ook geven mensen cadeaus en voedsel aan mensen die het minder goed hebben.
Halal
Voedingsmiddelen die volgens de islamitische wetten zijn toegestaan.
Haram
Voedingsmiddelen die volgens de islamitische wetten niet zijn toegestaan.
Koosjer
Voedingsmiddelen die volgens de joodse wetten, bijbel en tradities zijn toegestaan.
Vegetarisch
Het niet eten van vlees, vis en gevogelte.
Veganistisch
Het niet eten van producten van dierlijke oorsprong. Dus geen vlees, melk(producten), eieren.
Reïncarnatie
Reïncarnatie betekent dat je na je dood terugkomt op aarde in een ander lichaam. Dit kan een mensenlichaam zijn, maar ook een dier of zelfs een plant.
Stap 4
Kookopdracht
Vooraf
Jullie hebben in stap 1 van "eetgewoontes" al een recept uitgezocht en uitgewerkt die past bij je hotel.
In deze opdracht ga je dit recept helemaal vervolmaken.
Stap 1
Je gaat een recept voor jouw eigen hotel koken.
Het moet een recept zijn uit het land waar jouw hotel komt te staan.
Dit doe je op school.
Het moet aan de volgende voorwaarden voldoen:
Het gerecht moet zo gemaakt worden dat je het kan laten proeven aan alle gasten die bij de presentatie van je hotel aanwezig zijn.
Het gerecht moet in een uur gemaakt kunnen worden.
Je maakt een goede boodschappenlijst.
Je maakt een kostprijsberekening. Dit doe je in Excel (apart inleveren) en een afdruk maken voor in je kookboekje.
Je maakt van je recept een kookboekje. Dat kookboekje moet de volgende onderdelen bevatten:
Een voorkant met jullie namen, klas, datum en een illustratie (plaatje) van jullie gerecht.
Het recept: ingrediënten, hoeveelheden, voor hoeveel personen, hoeveel tijd kost het om dit te maken en een duidelijke beschrijving van de werkwijze.
De boodschappenlijst. (met hoeveelheden!)
Een lijstje met materialen die je nodig hebt om dit recept te maken. Denk aan keukenmachines, staafmixers etc.
De kostprijsberekening.
De uitnodiging voor je gasten.
Een verslag over jullie samenwerking.
Stap 2
Wat moet je voorbereiden?
1. Welk recept ga je maken?
2. Kunnen we dit recept zo presenteren dat alle gasten hiervan kunnen proeven. Beschrijf hoe je dit wilt doen.
3. Welke keukenmaterialen heb je nodig om dit recept te kunnnen maken?
4. Welke keukenmaterialen zijn niet op school aanwezig?
5. Hoeveel tijd kost het om dit gerecht te maken?
Stap 3
Kostenberekening met Excel
Jullie moeten van jullie gekozen gerechten een KOSTPRIJS berekening maken.
Dat wil zeggen dat je uitrekent wat een gerecht ECHT kost.
Soms heb je voor een gerecht 100 gram bloem nodig. Maar je kunt dat alleen kopen per 1000 gram.
(Om prijzen op te zoeken kun je het best de site van Albert Hein of de Jumbo gebruiken.)
Je berekent dan niet de kosten voor 1000 gram, maar een tiende daarvan.
Je kunt dat natuurlijk allemaal met een rekenmachine uitrekenen, maar dat gaan wij niet doen.
Wij gaan dat doen met Excel.
Stap 4
Bekijk het filmpje over hoe je een kostprijsberekening maakt in Excel.
Een werkstuk lijkt op een verslag. Het gaat over een bepaald onderwerp, die vaak in meerdere deelonderwerpen verdeeld wordt door middel van alinea’s en hoofdstukken. Met een werkstuk kun je veel informatie presenteren en combinaties maken van tekst en afbeeldingen.
Stap 2
Klaar?
Download als laatste het beoordelingsformulier en vul dit in.
Dit (ingevulde) formulier voeg je toe aan je werkstuk.
Lever je poster in bij je docent of via de inleverknop.
Begrippenlijst
Schijf van vijf
Hulpmiddel opgesteld door het Voedingscentrum dat je kunt gebruiken bij het kiezen van gezonde voeding. Eet elke dag iets uit alle vijf vakken; van de grootste vakken moet je het meeste eten.
Ballaststoffen
Onverteerbare resten van plantaardig voedsel; deze voedingsvezels zijn belangrijk voor een effectieve darmperistaltiek en verlaten je lichaam met de ontlasting.
Het arrangement PAX VMBO - Ga mee op reis is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0
Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of
bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Schimmels en bacteriën
Schimmels - nuttig of lastig
Conserveren
Hygiëne
Wereldgerechten
Godsdiensten
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Leerdoelen MNA
Wist jij dat bacteriën en schimmels zeer nuttig kunnen zijn?
Schimmels en bacteriën
format bacterie verslag 2020
Conserveren
Christendom
Vegetarisch eten
Kostprijsberekening
Werkstuk:
Beoordeel je eigen werk.docx
