Titelpagina
Omgaan met groepsdruk.
Voor leerlingen van 14 tot 19 jaar op het VMBO/MBO.
Opleiding:
Docent Gezondheidszorg en Welzijn
Hogeschool Rotterdam, Rochussenstraat 198
Vak:
Samenwerkend leren
Docent:
S.J.J. (Saskia) Lavooij
Ontwikkeld door:
Lilian Leupe-Koers 0949571
Elif Demir 0941646
Insu Sevinç 0792093
Daniëlle Bolijn 0950525
Inleverdatum:
11 februari 2019
Inleiding
Wie wij zijn.
Wij zijn vier hbo-studenten van de Hogeschool Rotterdam, op het moment van maken zitten we in het tweede leerjaar van de tweedegraads lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn. Door het vak 'Samenwerkend leren' zijn wij als studenten aan elkaar gekoppeld om een lessenreeks te ontwerpen.
Doel en context.
'Wat is groepsdruk?'
'Hoe heb je hier invloed op?'
Op deze en nog vele andere vragen krijg je antwoord in deze lessenreeks. Jullie gaan zelf actief aan de slag en elke week komen er andere onderwerpen aan bod.
In deze lessenreeks maak je kennis met het onderwerp groepsdruk. Het hoofddoel van deze cursus is: omgaan met groepsdruk.
De literatuur schrijft over groepsdruk het volgende;
Een school is veilig als de sociale, psychische en fysieke veiligheid van leerlingen niet door handelingen van anderen wordt aangetast. Dat betekent dat er een veilige en positieve sfeer is op school. Het betekent ook dat de school optreedt tegen pesten, uitschelden, discriminatie, geweld en andere vormen van ongepast gedrag, en deze zoveel mogelijk voorkomt. (Veiligheid.nl, 2015)
Daarom gaan jullie in deze lessenreeks die bestaat uit 4 lessen over groepsdruk aan de slag met het leren creëren van een veilige en positieve sfeer. Tijdens deze lessen komen diverse werkvormen aan bod. Elke les rond je bepaalde opdrachten af en daarmee werk je toe naar het eindproduct.
Opdracht
Je gaat met behulp van verschillende werkvormen zoals: samenwerkingsgames (‘over de streep’), simulatiespel (=rollenspel), infographic's en een experiment aan de slag over het onderwerp groepsdruk met verschillende thema’s.
Na het afronden van de 4 lessen, met ondertussen de gelegenheid voor feedback en evaluatie ga je de lessenreeks afsluiten met een reflectieverslag waarin je beschrijft hoe de samenwerking is verlopen en wat je ervaring was (reflectie) met de methode (zie beoordelingsformulier onder het kopje ‘beoordeling’).
Gedurende de methode is het belangrijk dat je je laat leiden door het lessenprogramma wat is uitgewerkt onder het kopje ‘uitwerking’. De les moeten jullie als klas geheel zelf uitvoeren met behulp hiervan. De docent zal alleen aanwezig zijn voor eventuele vragen en/of onduidelijkheden.
Verwerking
Welkom bij de cursus over ‘groepsdruk’. Waarom een cursus over groepsdruk?
In de praktijk, merendeel onder jongeren, komt groepsdruk vaak voor. Rond de pubertijd komt dit vooral voor, omdat jongeren op zoek zijn naar je eigen identiteit en het loskomen van hun ouders. Tijdens deze ontwikkeling zoeken jongeren steun bij de leeftijdsgenoten.
Dit pakt niet altijd positief uit!
Om te starten zijn er begeleide bijeenkomsten. Tijdens al deze bijeenkomsten zal er onder begeleiding van een docent gewerkt worden aan diverse opdrachten. Er zal veel worden samengewerkt en er wordt gewerkt aan het hoofddoel: ‘omgaan met groepsdruk’. Er worden tools aangereikt en middels diverse werkvormen gaan we werken aan het einddoel. Ook hebben we in alle 4 de lessen lesdoelen opgesteld. Zo wordt er in diverse lessen gewerkt aan het onderwerp groepsdruk.
Les 1: Say no!
Voorbereiding:
Welkom bij de nieuwe lessenreeks van groepsdruk.
Je start ter voorbereiding op de eerste les met het lezen van de inleiding en de opdracht in de wikiwijs, deze kan je aan de linkerkant van je beeldscherm vinden.
Les 1: Say no!
Welkom:
Lesdoelen:
- Ik kan einde van deze les groepsdruk herkennen.
- Ik kan einde van deze les durven ‘nee’ te zeggen.
Wat ga je doen tijdens deze les?
Onderdeel 1, inlezen:
We starten gezamelijk in een kring met het inlezen van een stuk. Hiervoor heb je 15 minuten de tijd, ook beantwoord je de bijbehorende vragen. Nadat je de bron hebt doorgelezen en de vragen hebt beantwoord schrijf jij je antwoorden in het kort op een post-it, dit plak je dan op het bord. De post-it van iedereen wordt besproken. Nadat iedereen is geweest kijken jullie nog een filmpje.
Onderdeel 2, over de streep:
Na het filmpje gaan we verder met een klassikaal spel/opdracht waarbij verschillende stellingen worden opgenoemd en jullie dan 'over de streep' gaan en kiezen voor 'ja', 'nee' of 'misschien'. De stellingen zijn verdeeld in 3 thema's van groepsdruk.
Hoe ga je het doen?
Inlezen
Voor we beginnen met de les heb je 15 minuten de tijd om de volgende bron te lezen en de vragen te beantwoorden die onder de bron staan.
(Jouw GGD.nl, 2014)
Vragen:
1. Wat denk je dat groepsdruk is?
2. Bedenk voorbeelden van groepsdruk die heel veel spanning geven en negatieve sfeer hebben. Hoe denk je dat dit komt?
3. Wat kun je zelf doen om er voor te zorgen dat je mee kunt doen in de groep, maar wel jezelf blijft?
Nadat je de bron hebt gelezen en de vragen hebt beantwoord schrijf jij je antwoorden in het kort op een post-it, dit plak je dan op het bord. Eén persoon gaat voor het bord staan en gaat het proces begeleiden waarbij iedereen een beurt krijgt om zijn post-it te verantwoorden. Nadat iedereen een beurt heeft gekregen kijken jullie naar het volgende filmpje:
(Indebuurt033 Amersfoort, 2017)
Over de streep
Tijdens de les gaan we het hebben over de ervaringen die we hebben over groepsdruk en het niet 'nee' durven zeggen door middel van het spel 'Over de streep'. Hierbij is een docent aanwezig om het proces te begeleiden.
We gaan het lokaal in drie vlakken delen, namelijk: JA, MISSCHIEN en NEE.
Ook delen we de klas in drie teams met verschillende thema's:
1. Hoe herken je groepsdruk;
2. Durven 'nee' te zeggen;
3. Voor jezelf opkomen.
Ieder team bedenkt drie stellingen die te maken hebben met het thema dat ze hebben. Bijvoorbeeld:
- Is groepsdruk dat je verplicht wordt gesteld door groepsgenoten onder verleiding, wat niet mag/kan (bijv. stelen in de winkel)?
- Is er aanwezigheid van groepsdruk dat in het heden speelt vanuit diversiteit? (bijv. hoofddoek dragen omdat het vanuit je omgeving moet)
- Durf jij 'nee' te zeggen tegen je zwaar religieuze ouders over je eigen beslissingen?
Hoe spelen we het spel?
1. Gezamenlijk staan we aan de zijlijn.
2. Zodra de vraagstelling heeft plaatsgevonden kan je in één van de drie vlakken gaan staan.
3. De bedoeling is dat mensen die kiezen voor MISSCHIEN overgehaald worden door mensen die bij JA en NEE staan.
4. Hiervoor moeten ze zich beargumenteren waarom diegene aan zijn kant moet staan.
5. Zodra iedereen uit het MISSCHIEN vak naar JA of NEE is gegaan, gaan we de aantal deelnemers per vak tellen.
6. Zo gaan we dit per thema uitwerken op het whiteboard met de argumenten.
7. We bespreken de uitkomsten nadat alle stellingen zijn geweest.
Met wie?
Het inlezen en het beantwoorden van de vragen doe je alleen. Daarna bespreek je gezamenlijk met elkaar de post-its. Het spel speel je met elkaar onder leiding van een docent.
Hulp nodig?
De volgende websites kunnen je helpen als je meer informatie nodig hebt:
(Gravemaker, R, 2018)
(Figee, A, van Rijn, L, 2015)
(Jouw GGD.nl, 2014)
Ook kun je de volgende tips gebruiken:
Als je last hebt van groepsdruk, kunnnen deze tips helpen (Info voor jou, 2014):
- Maak van tevoren afspraken met jezelf over wat je wel en niet wilt. Als je goed weet waat je grens ligt, ga je er minder snel in mee.
- Vertel de groep dat je zelf wilt besluiten of je meedoet en dat je daarvoor tijd nodig hebt.
- Zit je in een situatie waarin je meteen moet besluiten, loop dan weg.
- Vraag één van de vrienden die je vertrouwt, of deze met je wilt praten.
- Neem altijd je eigen besluit, ook als de groep dat niet leuk vindt. Durf nee te zeggen.
- Praat ook eens met een buitenstaander over jouw vriendengroep.
Tijd?
Voor deze les staat 2 lesuren = 100 minuten
Resultaat?
Aan het einde van het gehele lesprogramma (les 4) is er gelegenheid om over alle lessen feedback te geven, zoals: wat vond je ervan, was het effectief, wat ontbrak in het programma, waar had meer aandacht aan besteed moeten worden etc.
Klaar?
Als er nog vragen zijn kunnen deze gesteld worden bij de docent die 'Over de streep' heeft begeleidt.
Les 2: Speak up!
Voorbereiding:
Voor de les zou je wat informatie kunnen doorlezen om een beter beeld te krijgen van waarom het belangrijk is om je stem te laten horen (speak up!) bij sprake van groepsdruk. Er zijn een aantal websites onder het kopje 'Hulp nodig?' die je kan doornemen.
Ook zijn er een aantal video's uitgekozen die gaan over groepsdruk, hierin kan je zien waarom het belangrijk is om je stem te laten horen en groepsdruk tegen te werken. Hieronder volgen er twee, bekijk deze.
(The Media Class of Mandalay Middle School, 2016)
Het is belangrijk dat je het gehele lesprogramma hebt gelezen voor aanvang van de les. Het is handig dat je het lesprogramma ook uitprint. Dan weet je wat er voor je te wachten staat, de docent zal het lesprogramma niet nogmaals doornemen. Als er onduidelijkheden zijn mag je altijd je vragen stellen bij de docent.
Les 2: Speak up!
Welkom:
Lesdoelen.
- Voor jezelf en anderen op kunnen komen;
- Sterk in je schoenen kunnen staan.
Wat ga je doen tijdens deze les?
Speak up wil niet betekenen dat je alleen voor jezelf moet spreken, maar je kan anderen hiermee ook helpen. Samen sta je sterker, je geeft iemand die te maken heeft met groepsdruk de benodigde steun om ook de groepsdruk tegen te werken.
Tijdens deze les zijn we voornamelijk bezig met het uitoefenen van rollenspelen om te beleven wat groepsdruk is. Ook om te leren hoe je hierbij je stem kunt laten horen (tegenspreken).
Je gaat in groepjes van zeven of acht personen aan de slag en gaat de tijd benutten om groepsdruk te beleven en tegen te gaan. Er zal een docent tijdens de les aanwezig zijn om te controleren of alles volgens de planning verloopt en om jullie vragen te beantwoorden.
De rollenspelen zullen uitgevoerd worden met behulp van casussen. De casussen staan vermeld in een apart document die je vanzelf tegenkomt bij het doornemen van deze les. Elke groep moet elke casus hebben voldaan. Er zijn altijd 3 waarnemers die observeren en het werkblad invullen.
Hoe ga je het doen?
Rollenspel
- Maak groepjes van minimaal 7 en maximaal 8 personen;
- Schrijf/typ de groepjes op het bord om een goed overzicht te hebben;
- Groep 1 begint met casus 1, groep 2 met casus 2 etc.;
- Er worden bij elke groep minimaal 3 waarnemers gekozen bij een casus. De waarnemers mogen de casus met de rolverdeling niet zien. Het werkblad voor de waarnemers is aanwezig in de klas, je kunt het bij de volgende link ook terugvinden:
- Waarnemers worden bij elke casus gewisseld. Iedereen moet een rol van de waarnemer hebben genomen.
- Elke groep heeft per casus een tijdslimiet van 5 minuten, en 10 minuten om dit na te bespreken (hoe zou je het best kunnen reageren als slachtoffer? Wat zou je als verdediger kunnen betekenen?). Er zijn in totaal 3 casussen.
- Aan het einde van de les zal er nog een evaluatie plaatsvinden met behulp van Mentimeter. Hierin kunnen jullie je bevindingen plaatsen en eventueel je vragen achterlaten met je mailadres (dan kan het antwoord teruggemaild worden). Je mag je naam erbij zetten, maar het mag ook anoniem.
Met wie?
Er wordt gewerkt in groepjes van zeven of acht personen. De Mentimeter dient iedereen persoonlijk in.
Hulp nodig?
De volgende websites kunnen je helpen als je meer informatie nodig hebt.
(Tina2011, 2011)
(Jouw GGD.nl, 2014)
(Mindmasters, 2014)
Ook kun je volgende tips gebruiken.
Als je last hebt van groepsdruk, kunnnen deze tips helpen (Info voor jou, 2014):
- Maak van tevoren afspraken met jezelf over wat je wel en niet wilt. Als je goed weet waat je grens ligt, ga je er minder snel in mee.
- Vertel de groep dat je zelf wilt besluiten of je meedoet en dat je daarvoor tijd nodig hebt.
- Zit je in een situatie waarin je meteen moet besluiten, loop dan weg.
- Vraag één van de vrienden die je vertrouwt, of deze met je wilt praten.
- Neem altijd je eigen besluit, ook als de groep dat niet leuk vindt. Durf nee te zeggen.
- Praat ook eens met een buitenstaander over jouw vriendengroep.
Tijd?
Voor deze les staat 1 lesuur = 50 minuten
Resultaat?
Aan het einde van het lesprogramma 4 is er nog gelegenheid om het gehele lesprogramma te bespreken en je mening hierover te geven (wat vond je ervan? Wat het effectief?). Ook kan je je feedback achterlaten (wat had meer effect kunnen leveren?).
Klaar?
Vul dan de Mentimer in:
Link naar de Mentimeter
Les 3: Shapen.
Voorbereiding:
Tijdens les 3 ga je aan de slag met het maken van een infographic, die je daarna ook gaat presenteren. Bestudeer ter voorbereiding op les 3 onderstaand stuk over de infographic en voer de opdracht uit die staat onder het kopje ‘Website’.
De infographic
Algemene informatie over de infographic:
Een infographic is vrij vertaald: een poster met informatie als toevoeging bij je presentatie. De infographic maak je online, daarvoor zijn verschillende websites te gebruiken. Er zijn een aantal dingen handig om rekening mee te houden (Geniuswhale, 2016);
1. Concreet onderwerp
De infographic gaat over één onderwerp, dit om de aandacht van de toehoorders te behouden. Ook kun je dieper en specifieker ingaan op het onderwerp.
2. Niet te lang
Het doel is om informatie te presenteren in begrijpelijke stukken zodat het bij te houden is. Zorg er dus voor dat de infographic niet te lang is.
3. Hou het overzichtelijk en aantrekkelijk
Zorg er voor dat de tekst goed leesbaar is en niet te veel tekst bij elkaar. Maak gebruik van kleur. Zorg voor een goed kleurenpalet en dat de kleuren het geheel niet te druk maken.
4. Afsluiting
Vermeld de bronnen die je hebt gebruikt en eventueel een conclusie.
Website
Tijdens de les ga je de volgende website gebruiken voor het maken van je infographic: www.easel.ly. Maak voor aanvang van de les een account aan en verken het programma.
Link naar de website voor het maken van de infographic
Les 3: Shapen.
Welkom:
Lesdoelen.
- Je leert wat Shaping is en wat het inhoud.
- Je leert hoe je een infographic maakt.
- Je leert hoe belangrijk het is om eigen keuzes te maken en voor jezelf op te komen.
Wat ga je doen tijdens deze les?
Jullie beginnen deze les met het kijken naar een video en jullie bespreken deze met elkaar. Daarna gaan jullie aan de slag met het verzamelen van informatie en het verwerken ervan in een infographic. Tot slot presenteren jullie de gemaakte infographic aan elkaar en evalueren jullie met elkaar de les.
Hoe ga je het doen?
Inleiding
Bekijk de volgende video:
Praat kort met elkaar over de video aan de hand van de volgende vragen:
- Waar gaat deze video over?
- Iedereen kan vast een moment noemen waarop hij/zij in een situatie was waarin je zelf iets wilde maar de rest het niet deed, dus jij ook niet.
- Wat is de boodschap van deze video?
Uitleg
Zoals je in het filmpje hebt gezien kon de man alleen heel goed een dessert bestellen, maar zodra hij met een groep was en de anderen het dessert weigerden hij ook geen dessert durfde te vragen.
Het thema van deze les is Shaping. Shaping verwijst naar de werkwijzen die groepen inzetten om mensen te ‘shapen’ (vormen) naar de groepsnorm. Dan komen we automatisch weer terecht bij ons hoofdthema groepsdruk. Alle groepsleden doen het dus Kees wordt geacht het ook te doen. En dan kan er een middel ingezet worden om Kees te shapen naar de groepsnorm.
Er zijn verschillende manieren die groepen toepassen om nieuwe mensen te shapen naar de groepsnorm. Het kan gaan om beloningen, verleiding (positie, bescherming, aandacht), maar ook straffen zoals geestelijke manipulatie of lijfelijke straffen (pesten, uitsluiten, vernederen, bang maken) kunnen worden ingezet om iemand te vormen naar de groepsnorm.
In het filmpje zit ook een duidelijke boodschap. Namelijk dat we niet altijd naar anderen moeten luisteren en moeten doen wat zij doen, maar dat we ook zelf dingen moeten ondernemen zonder de inbreng van anderen. Dat we zelf onze keuzes moeten maken gebaseerd op onze eigen ideeën en niet die van anderen.
Verwerking
Jullie hebben nu heel kort en beknopt iets gezien en gelezen over Shaping. Misschien is het je nu nog niet helemaal duidelijk, maar dat is geen ramp. Want jullie hebben als voorbereiding op deze les een stukje gelezen over het maken van een infographic en ook al een account aangemaakt op de website easel.ly. Het is namelijk zo dat jullie een infographic gaan maken over het onderwerp Shaping. Jullie gaan zelf opzoek naar meer informatie over Shaping en verwerken dit in een infographic.
Presenteren
Als iedereen de infographic heeft gemaakt, maken jullie tweetallen en presenteren jullie aan elkaar de infographic.
Kort gezegd
- Verzamel informatie over Shaping.
- Log in op easel.ly
- Maak je infographic.
- Presenteer je infographic aan je maatje.
Met wie?
Er wordt gestart als groep, daarna gaan jullie zelfstandig aan de slag. Bij het presenteren zoek je een maatje en vorm je een tweetal. En de evaluatie doe je met de hele groep.
Hulp nodig?
Gebruik google scholar voor het zoeken naar wetenschappelijke bronnen.
Maak gebruik van informatie bronnen van de mediatheek.
Ook kun je de volgende tips gebruiken.
- Zoek ook in het Engels.
- Gebruik de tips, die je bij de voorbereiding hebt gelezen, bij het maken van je infographic.
Tijd?
Voor deze les staat 2 lesuren = 100 minuten.
Resultaat?
Aan het einde van lesprogramma 4 is er nog gelegenheid om het gehele lesprogramma te bespreken en je mening hierover te geven. Ook kun jij je feedback achterlaten.
Klaar?
Evaluatie
Jullie blikken als groep terug op de les, met behulp van onderstaande vragen. Verwerk de uitkomst in Word en mail dit naar je docent (zie beoordelingsformulier).
- Wat hebben we geleerd over het onderwerp Shapen?
- Wat vonden we van het maken van de infographic?
- Wat ging goed, wat kan de volgende keer beter?
Les 4: Me, myself and I!
Voorbereiding:
Voor deze les hoeft geen voorbereidende opdracht worden uitgevoerd.
Les 4: Me, Myself and I.
Welkom:
Lesdoelen:
- Voor jezelf durven kiezen.
- Leren wat groepsdruk met je kan doen.
Wat ga je doen tijdens deze les?
- Jullie gaan starten met opzoeken wat nu eigenlijk 'Me, myself and I' en 'groepsdruk' met elkaar te maken hebben. De bevindingen schrijf je op een poster en presenteer je voor de klas. Deze opdracht voer je uit in 4-tallen.
- De presentaties van de posters.
- Jullie krijgen nog een laatste opdracht van de docent.
- Kringgesprek - wat neem je mee naar huis over de les vandaag?
- Inleveren: Reflectie hele lesprogramma.
Hoe ga je het doen?
Posters maken (30 minuten)
Jullie gaan in groepjes een poster maken. Hier krijgen jullie 30 minuten de tijd voor. Je maakt de poster op de gegeven flappen. Er staan tekst en plaatjes op de poster. Alles is beschreven in korte zinnen/steekwoorden. Jullie gaan zelf op zoek naar informatie op het internet.
Posters presenteren (20 minuten)
De posters worden gepresenteerd. Iedere posterpresentatie duurt 4 minuten en ieder lid van elk groepje verteld iets over de poster en de gevonden informatie.
Opdracht docent (40 minuten)
De docent geeft jullie een opdracht. Er moeten wel alvast groepen gemaakt worden.
- 2 mensen die iets alleen willen doen.
- 2 groepen maken van mensen die over blijven.
- 2 spelleiders
Kringgesprek (10 minuten)
In de kring wordt besproken hoe iedereen deze lessenreeks heeft ervaren. De lessenreeks wordt door dit kringgesprek afgesloten en er is dus ook gelegenheid tot vragen stellen betreffende de nog in te leveren documenten (zie beoordelingsformulier).
Huiswerk
Jullie gaan een reflectie schrijven. In deze reflectie beantwoord je de volgende vragen:
- Wat heb je geleerd tijdens deze lessenreeks?
- Wat vond je van deze lessenreeks?
- Was het effectief?
- Wat neem ik mee van deze lessen?
- Wat ga ik anders doen in mijn gedrag naar anderen?
- Wat had meer effect kunnen leveren in deze lessenreeks?
- En wat je verder nog kwijt wilt.
Met wie?
Er wordt in wisselende samenstelling gewerkt tijdens deze les. Bij ieder onderdeel van deze les staat vermeld met hoeveel personen er gewerkt gaat worden.
Hulp nodig?
De docent loopt rond bij alle opdrachten om een helpende hand te bieden en vragen te beantwoorden.
Tijd?
Voor deze les staat 2 lesuren = 100 minuten.
Resultaat?
Aan het einde van deze les is er gelegenheid om het gehele lesprogramma te bespreken en je mening te geven. Ook kun je feedback achterlaten.
Klaar?
Bedankt voor jullie aandacht en medewerking tijdens deze lessenreeks. Wij hopen dat jullie er tools hebben kunnen uithalen om mee aan de slag te kunnen in het dagelijks leven.
Les 4: Docentenhandleiding voor opdracht met docent
Tekst om aan de leerlingen te vertellen:
Welkom allemaal. Jullie hebben net de posters gepresenteerd en het gehad over het onderwerp me myself and i. We gaan nu nog 1 laatste opdracht doen. Hierbij weet je van te voren niet wat er gaat gebeuren maar dat is ook juist de bedoeling. Wat is iedereens taak: Opletten en meedoen.
De opdracht:
De leerlingen verdelen in 2 groepen, per groep:
1 spelleider, 1 iemand die een opdracht alleen wil doen en de rest is samen.
Wat te doen
1. De mensen die een opdracht alleen willen doen – gaan de gang op en gaan daar wachten.
2. De 2 leerlingen worden de gang opgestuurd en krijgen de opdracht mee van de docent dat ze goed op moeten letten en straks gewoon mee moeten doen met de opdracht.
3. De spelleiders hebben als taak om gewoon de opdracht straks te begeleiden. Daar hebben ze verder geen informatie voor nodig. Zij mogen geen mening hebben over de opdracht en mogen geen hints geven aan 1 van de kandidaten. De spelleiders kunnen gewoon in het lokaal blijven.
4. De 2 groepen die over blijven krijgen een gezamenlijke uitleg. Waarom de groep in 2-en? Omdat de groep anders te groot is voor het experiment.
Uitleg groep
We gaan het experiment van Asch uitvoeren. Hier hebben jullie al een filmpje over gezien in 1 van de vorige lessen. Maar bij deze nog een filmpje:
De mensen die nu op de gang zijn gaan we dus proberen mee te nemen in onze bevindingen. Jullie krijgen straks plaatjes te zien en we gaan met elkaar afspreken wat jullie wanneer gaan antwoorden. En dan gaan we kijken of de leerling die van niets weet met jullie meegaat.
Het is belangrijk om dit serieus uit te voeren en niet te lachen. Anders heeft de leerling het door.
Vragen?
In de bijlage de PowerPoint met daarin de diverse plaatjes.
Afspraak volgorde antwoorden:
Welke vorm spreekt je het meeste aan: Kies A of B
Welke vorm is het kleinst. We kiezen het goede antwoord. Dus allemaal 3
Welk lijntje is even groot? – 1 We kiezen het goede antwoord. Dus allemaal 2
Vanaf nu gaan we foute antwoorden geven!
Welk lijntje is even groot? – 2 – Kies 2!
Welk lijntje is even groot? – 3 - kies 2!
Welk lijntje is even groot? – 4 – Kies 1!
Welk lijntje is even groot? – 4 – Kies 3!
Nu gaan we in een kring bespreken en gaan we kijken of we degene die op de gang heeft gestaan mee hebben kunnen krijgen met onze antwoorden.
Mocht het zo zijn dat die persoon in eerste instantie niet mee gaat met de antwoorden kan 1 iemand uit de groep diegene wel aanspreken zo van: Huh zie je dat niet? Dat klopt niet wat jij zegt hoor. Wij zien het allemaal wel goed, waarom jij niet.
Infobronnen
https://www.infovoorjou.nl/familie-vrienden/mijn-vrienden/groepsdruk/
https://www.jouwggd.nl/onderwerp/groepsdruk//?success_msg=region-1
https://www.managementboek.nl/code/inkijkexemplaar/9789492221049/groepsdruk-leonie-van-rijn.pdf
https://www.npo3fm.nl/nieuws/tussenuur/385914-experiment-bezwijkt-deze-klas-onder-groepsdruk
https://www.youtube.com/watch?v=7jF6VgMZQR0
https://www.jouwggd.nl/onderwerp/groepsdruk//?success_msg=region-1
https://www.youtube.com/watch?v=MoCq2mL4YbA
https://www.youtube.com/watch?v=-Od6ENjJJ-U
https://mens-en-samenleving.infonu.nl/psychologie/77754-omgaan-met-groepsdruk.html
https://www.jouwggd.nl/onderwerp/groepsdruk/
https://www.mindmasters.nl/kennisbank/zelfvertrouwen/groepsdruk/
Geniuswhale (2016, 27 oktober). Zelf een infographic maken met deze 11 gratis websites. Geraadpleegd op 3 februari 2019, van http://geniuswhale.com/infographic-maken-19-gratis-websites/
https://www.youtube.com/watch?v=XxfcaY86jpw
https://www.youtube.com/watch?v=tcU0dynxUyk
Beoordeling
Beoordeling
|
Student:
|
|
Studentnummer:
|
|
|
Docent:
|
|
Datum:
|
|
|
Beoordeling:
|
|
|
Alle onderstaande punten moeten Voldaan zijn voor het voldoende afronden van deze lessenreeks
|
Voldaan/ Niet voldaan
|
Toelichting
|
|
1
|
Aanwezigheid les 1
|
|
|
|
2
|
Aanwezigheid les 2
|
|
|
|
3
|
Aanwezigheid les 3
|
|
|
|
4
|
Aanwezigheid les 4
|
|
|
|
5
|
Inleveren – Les 2: Foto van de mentimeter met daarin je eigen bijdrage
|
|
|
|
6
|
Inleveren – Les 3: Infographic
|
|
|
|
7
|
Inleveren – Les 3: Infographic presenteren
|
|
|
|
8
|
Inleveren – Les 3: Groepsevaluatie van de les
|
|
|
|
9
|
Inleveren – Les 4: Reflective schrijven over de lessenreeks
|
|
|
|
8
|
Stijl / Spelling
Ø Spelling en zinsopbouw zijn correct
Ø Bij meer dan 8 fouten op de eerste 3 pagina’s breekt de docent de beoordeling af.
|
|
|
|
9
|
Inleveren documenten
- Alle documenten worden ingeleverd bij de docent op de afgesproken inleverdatum
|
|
|
Afsluiting
Uiterlijk twee weken na afloop van de cursus lever je digitaal alle documenten in, zoals ze beschreven staan in de beoordelingscriteria, bij je docent.
Heb je verder nog vragen of opmerkingen dan mag je deze uiteraard bij je docent neerleggen.
Verantwoording
Bronnen
Analyse bronnen
We hadden 8 bronnen verzameld en daarbij de bronnen van de docenten bekeken. Deze bronnen hadden we afzonderlijk verzameld, daarna gezamenlijk bekeken. We hebben uiteindelijk vier bronnen gekozen als naslagwerk. Tijdens de analyse van de bronnen kwamen gemeenschappelijke termen zoals pesten, negatieve groepsdruk, agressie en veilige leerklimaat naar voren. Deze zijn de basis begrippen voor sociale veiligheid en groepsdruk.
De bron van www.cps.nl is zeer van belang, omdat veiligheid de basis is op een school. Zo moet er een veilige goede leerklimaat zijn op scholen zodat studenten zich kunnen ontwikkelen. In deze bron staat welke aanleiding er was om dit in het leven te roepen. Een andere bron die we gebruikt hebben is www.schoolpsycholgencongres.nl. In dit artikel worden ontwikkelingen rond pesten in het Nederlandse onderwijs beschreven. Deze aspecten zijn belangrijk bij onze onderwerp die we gekozen hebben voor onze wikiwijs. Pesten is namelijk in een belangrijk onderdeel dat valt onder groepsdruk.
Verder hebben we de bron van veiligheid NL gebruikt omdat hier concreet en duidelijk wordt benoemt wat de wettelijke verplichtingen zijn bij sociale veiligheid in het onderwijs. Ook kan veiligheid NL hulp aanbieden om procedures anders aan te pakken op school. Met name hulp bij het veiligheidsplan en de lesplannen vergroten de veiligheid en het welzijn van de leerlingen.
En als laatst hebben we als bron de site van de rijksoverheid gebruikt, hierin kun je namelijk een actieplan en de plannen van vo-raad vinden. Dit is een goede bron om gebruik van te maken voor het verwerken van informatie in de Wikiwijs. Hierin is stapsgewijs beschreven hoe scholen een eigen draai kunnen geven. De scholen zijn zelf verantwoordelijk bij het maken van een veiligheidsbeleid.
De overige (incomplete) bronnen waren meer praktische bronnen die we gaan gebruiken bij het ontwikkelen van onze lessen serie en niet als bron bij onze analyse. De deelonderwerpen zoals tips voor in de lessen
Wij als team hebben gekozen voor vertrouwelijke en wetenschappelijke bronnen.
In de bijlage hebben we een korte samenvatting van de bron en waarom we deze gebruiken als bron voor onze wikiwijs. Ook hebben we lesbronnen verzameld die vermeld staan in de bijlage.
De uiteindelijke overeenkomsten van al deze bronnen zijn dat er een aanpak is voor een incident op school. Alle scholen dienen gebruik te maken van een actieplan. Dit om te voorkomen dat er ongewenste situatie zich herhaaldelijk voortdoet op school. In een actieplan zijn verschillende onderwerpen uitgewerkt.
Definitie van sociale veiligheid.
Er zijn diverse definities te vinden over sociale veiligheid. De volgende twee bronnen beschrijven voor ons gedeeltelijk de definitie van sociale veiligheid:
Een school is veilig als de sociale, psychische en fysieke veiligheid van leerlingen niet door handelingen van anderen wordt aangetast. Dat betekent dat er een veilige en positieve sfeer is op school. Het betekent ook dat de school optreedt tegen pesten, uitschelden, discriminatie, geweld en andere vormen van ongepast gedrag, en deze zoveel mogelijk voorkomt. (Veiligheid.nl, 2015)
Een school is sociaal veilig als een leerling zichzelf kan zijn, niet bang is en zich veilig voelt. (Ouders&onderwijs, 2015)
Deze twee bronnen vonden wij incompleet en daarom zijn we uitgekomen bij de definitie die de onderwijsinspectie hanteerd. Deze definitie vat samen wat de andere bronnen gedeeltelijk benoemen.
Op de site van de onderwijsinspectie hebben ze concreter en helder de volgende definitie beschreven.
Een veilige omgeving voor scholieren en onderwijspersoneel houdt in dat er een prettige sfeer op school is. Incidenten zoals ongepast gedrag, intimidatie, pesten, diefstal en agressie worden voorkomen. Dat kan door op tijd te signaleren en hier gericht tegen op te treden(Onderwijsinspectie, 2015).
Daarom sluiten wij aan bij deze definitie, ook omdat alle partijen in de school worden benoemd (scholieren en onderwijspersoneel) en omdat je sociale veiligheid alleen kunt creeëren als alle partijen zich daar voor inzetten.
Waarom het thema Groepsdruk?
Waarom wij gekozen hebben voor het thema 'Groepsdruk'.
Naar aanleiding van het gekozen onderwerp 'sociale veiligheid' zijn wij op zoek gegaan naar een deelonderwerp. Dit hebben wij gedaan middels mondelinge gesprekken met onze naaste collega's. De vraag die wij als eerst hebben gesteld is:
- Als je denkt aan het onderwerp sociale veiligheid, wat speelt er jouw inziens bij de leerlingen (gezien dit onderwerp).
Toen hebben we met elkaar de verzamelde antwoorden vergeleken en gekeken waar er overeenkomsten te vinden waren. Dit heeft er toe geleid dat we hebben gekozen tussen:
We hebben niet gekozen voor pesten, omdat onze scholen daar al goede lessen voor hebben en omdat er voor het onderwerp groepsdruk minder aandacht is en daardoor ook minder materiaal is.
Landelijk beleid sociale veiligheid.
Een veilige omgeving voor scholieren en onderwijspersoneel houdt in dat er een prettige sfeer op school is. Incidenten zoals ongepast gedrag, intimidatie, pesten, diefstal en agressie worden voorkomen. Dat kan door op tijd te signaleren en hier gericht tegen op te treden.
Sociale veiligheid op school. Elke school moet een veiligheidsplan hebben. In een veiligheidsplan staat beschreven wat een school onderneemt om o.a. pesten en andere ongewenste incidenten te voorkomen. Ook staat erin hoe scholen dit controleren.
Actieplan sociale veiligheid op school. Hiervoor heeft de PO-raad een plan gemaakt ter ondersteuning van het proces op scholen (PO-Raad, & VO-Raad, 2014).
Analyse beleidsstukken scholen.
Het Avicenna college heeft een protocol wat betreft sociale veiligheid: het pestprotocol.
Dit protocol is duidelijk beschreven voor zowel pesten als digitaal pesten, en dan spreken we over cyberpesten.
Het begint met een preventieprotocol, waarin duidelijk staat beschreven wat de school doet aan preventie. Maar ook staan er handige tips beschreven voor de ouders en leerlingen. Daarna volgt een stappenplan dat gevolgd wordt na een melding van (digitaal) pesten. Hierin volgen vijf stappen die doorlopen worden.
- De mentor
- De pestcoördinator en de teamleider
- De rol van de SMW-er / schoolpsycholoog (interne schorsing)
- Na contact met externe instanties volgt externe schorsing
- Schoolverwijdering
Voor de gepeste(n) is er daarna nog nazorg. Deze stappen van nazorg staan ook beschreven in het document van het protocol.
Het ROC Mondriaan heeft een integriteitscode.
Dit document verwoordt hoe je geacht wordt jezelf te gedragen. Heel kort wordt benoemd wat de vervolgstappen zijn als er niet wordt gehandeld volgens de integriteitscode. De gedragslat in dit document bevat 10 punten van gedragingen, onder andere de volgende punten:
- We zijn eerlijk
- We respecteren en helpen elkaar
- We houden rekening met elkaar.
Voor hulp bij sociale veiligheid wordt er in het document doorverwezen naar de vertrouwenspersoon.
Ook is er een document met daarin het plan voor de anti-pestweek. Hierin staat beschreven wat ze in deze week doen en wat er behandeld wordt.
De CSG Prins Maurits heeft een document voor het waarborgen van de sociale veiligheid.
In dit document staat uitgebreid beschreven welke preventieve voorzorg er wordt gegeven. Ook staan alle stappen er in beschreven voor als er melding is gemaakt van een sociale onveiligheid. De volgende stappen worden gevolgd:
- De mentor
- De teamleider
- Interne instanties
- Inlichten directie (schorsing)
- Externe instanties
- Schoolverwijdering
- Nazorg
Droomsessie
Droom 1
Droom 2
Nb. Wikiwijs weigert de foto's in de breedte neer te zetten. Wikiwijs draait deze zelf in de lengte.
CIMO
Onder deze link staat de CIMO uitgewerkt in een tabel.
Context
Onze context gaat over de VMBO/MBO leerlingen tussen de 14 en 19 jaar. Qua onderwerp hebben wij het over groepsdruk omdat wij merken aan onze leerlingen op school dat zij hiermee te maken hebben. Wij hebben onze lessenreeks geschreven voor een 2e of 3e jaars groep omdat er in zo’n groep al een vertrouwensband is tussen de leerlingen. Daarnaast is het wat ons betreft belangrijk dat de lessen worden gedaan in het bijzijn van de SLB-er omdat die op de hoogte is van diverse problematieken in de groep en hierbij dus een sturende rol kan hebben. Deze lessenreeks zal niet voor elke 2e of 3e jaars groep uit te voeren zijn omdat de vertrouwensband erg belangrijk is.
Waarom is die erg belangrijk? Omdat de onderwerpen die worden aangesneden vragen om openheid van de leerlingen en dit kunnen de leerlingen alleen zijn als ze elkaar vertrouwen. De basis moet aanwezig zijn. Met de basis bedoelen wij dat er geen pestgedrag moet zijn en dat iedereen geaccepteerd moet worden zoals die is. Hierin is een grote taak weggelegd bij de SLB-er.
Vele leerlingen ervaren dat het ‘erbij horen’ erg belangrijk is en doen hier graag aan mee.
Culturele diversiteit.
De docent is al een jaar op pad met de leerlingen die deze lessenreeks gaan doorlopen. De docent heeft dus ondertussen kennis van de verschillende culturen en achtergronden van de leerlingen (SLO, 2018). De docent heeft deze kennis opgedaan door mentorgesprekken, inlezen in verschillende culturen en eventueel een bijscholing.
Concreet waarneembare voorbeelden:
In les 1 wordt in de vragen toegespeeld op de culturele diversiteit, er komen onderwerpen aan bod waarin de leerlingen kunnen verschillen van mening. Dit komt voor tuit bijvoorbeeld waarden, normen, gewoonten, rituelen, procedures. Door dit bespreekbaar te maken bied je de leerlingen de kans om met elkaar van gedachten te wisselen zodat de leerlingen meer van elkaar en hun achtergrond te weten komen.
In les 2 worden diverse casussen behandeld waardoor de leerlingen ervaringen kunnen uitwisselen, waarbij hun waarden en normen en basisaannamen aan bod komen. En zo kunnen ze zien dat er verschillen onderling zijn. De docent heeft hierin een leidende rol want hij/zij kan er voor zorgen dat iedereen aan bod komt en waarden/normen/basisaannamen worden gedeeld.
In les 3 is er veel ruimte voor creativiteit en inbreng, vanuit de eigen waarden en normen. Iedereen heeft hierin de vrijheid en sluit daarom aan bij de culturele diversiteit.
Tijdens les 4 werken ze in wisselende groepjes waardoor ze steeds met andere culturen/waarden/normen/basisaannamen in contact komen. Tevens wordt er in deze les een evaluatiemoment gehouden door onder andere een kringgesprek, hierin worden eventuele botsingen/verschillen bespreekbaar gemaakt.
Asch.
Als we het over groepsdruk hebben dan komt Asch naar voren.
‘’De overeenstemmingsexperimenten van Asch zijn een serie van experimenten in het kader van normatieve sociale beïnvloeding, binnen de sociale psychologie waarin werd aangetoond in hoeverre de mening van mensen bepaald wordt door de meerderheid in een groep (conformisme). De experimenten zijn in de jaren vijftig van de vorige eeuw uitgevoerd door de Amerikaanse psycholoog Solomon Asch.
Asch liet proefpersonen lijnstukken van verschillende lengtes beoordelen. Iedereen kan de verschillen tussen de lijnstukken zien (zie figuur 1). In het experiment liet Asch bijvoorbeeld 6 rolspelers bij een van de opdrachten beweren dat lijnstuk 1 even groot was als lijnstuk A.
De proefpersonen geloofden dat de rolspelers serieus hun antwoord gaven. Bij een derde van de opdrachten stemden de proefpersonen in met de mening van de meerderheid, terwijl driekwart van de proefpersonen bij één opdracht met de mening van de meerderheid meeging. Degenen die zich conformeerden deden dit ofwel omdat ze niet de indruk wilden wekken anders te denken. Maar ook velen van degenen die bij hun eigen juiste mening bleven, vermeldden na afloop van het experiment dat zij onder druk stonden.’’ (Mcleod, 2008).
Figuur 1
Er zijn diverse factoren die een rol spelen bij de groepsdruk die de leerlingen kunnen ervaren. Het erbij horen, zoals al eerder aangegeven. Maar daarnaast ook de eigenheid van een ieder, de gezinssituatie, de economische achtergrond en eventuele gebeurtenissen die in het leven van de leerling zijn voorgevallen.
We willen hiermee rekening houden tijdens onze lessenreeks doordat we alle leerlingen wel betrekken bij alle opdrachten maar er is ook ruimte voor het afzijdig houden bij het beantwoorden van vragen of eventuele opdrachten. Nadat deze lessenreeks is geweest heeft de SLB-er ook weer een extra inzicht gekregen in de onderlinge verhoudingen maar ook in de individuele problemen die er eventueel naar boven zijn gekomen.
Wij hebben ons ingelezen in het probleem, dit is terug te zien aan de bronnen die we hebben gezocht. Daarnaast hebben wij alle 4 ook ervaring doordat we voor de klas zijn en zelf SLB-er zijn. Het erbij horen is van alle tijden maar tegenwoordig wordt alles steeds inzichtelijker ook vanwege de media. Het is erg belangrijk om ervoor te zorgen dat er aan bepaalde voorwaarden te voldoen. De zogenoemde ‘regels’. Deze regels zullen worden besproken en herhaald tijdens de lessenreeks. Dit om ervoor te zorgen dat de leerlingen zich aan bepaalde gedragsregels kunnen houden en dat dit voor iedereen duidelijk is bij aanvang van elke les.
Interventies
Te bereiken effecten met interventies
- Leerlingen kunnen groepsdruk herkennen.
Leerlingen kunnen een slachtoffer zijn van groepsdruk maar dit simpelweg niet herkennen. Daarom is het belangrijk dat ze het herkennen en zodoende hierop kunnen tegenpresteren.
Groepsdruk is in sommige gevallen moeilijk te herkennen, in het geval van expliciete (uitdrukkelijke) groepsdruk is duidelijk te zien dat iemand door een of meerdere groepsleden onder druk wordt gezet. Degene die de druk uitoefent, spreekt een gedragsverwachting uit. Daaraan wordt een sanctie gekoppeld. Als de persoon die onder druk staat zich succesvol aanpast maar onder zichtbaar protest, dan mag men vermoeden dat hij heeft gehandeld in strijd met zijn persoonlijke overtuigingen en wensen. (de Jong, & van Gemert, 2010)
- Leerlingen kunnen omgaan met groepsdruk
Als je het gevoel hebt last te hebben van negatieve groepsdruk wat kan je dan het beste doen? Na het volgen van onze lesprogramma kunnen de leerlingen deze (hoofd)vraag beantwoorden en weten ze hoe ze in praktijk moeten handelen.
De hoofdvraag is verbonden aan de volgende deelvragen (m.b.t. groepsdruk):
- Vind ik dit echt belangrijk?
- Geeft me dit een goed gevoel?
- Ga ik niet over mijn grens heen?
- Doe ik dit omdat ik het zelf graag wil of omdat vrienden dit van me verwachten?
- Wat zijn de gevolgen als ik ja zeg?
- Wat zijn de gevolgen als ik nee zeg?
Deze vragen helpen de leerlingen met de bewustwording van groepsdruk en geeft ze een ‘duwtje’ om de groepsdruk tegen te werken (Tina2011, 2011).
- Leerlingen kunnen sterk in hun schoenen staan
Waarom dit van belang is binnen het concept groepsdruk: jongeren die sterk in hun schoenen staan, zullen bijvoorbeeld minder snel het gevoel hebben dat ze een sigaret nodig hebben om erbij te horen. Ze zijn meer weerbaar tegen groepsdruk.
- Leerlingen kunnen hun stem laten horen bij sprake van groepsdruk (‘speak up’)
Het komt vaak voor dat veel mensen in een groep doen wat één persoon zegt. En dat terwijl de meerderheid er niet achter staat. Als één iemand er wat van zegt, dan durven meer mensen ook voor zichzelf op te komen.
Als een leerling door groepsdruk dingen gaat doen die heftig zijn, zoals bijvoorbeeld stelen, vernielen, drugs gebruiken, mensen lastig vallen, dan kan het ook helpen om met iemand van buiten de groep te praten of met vertrouwde mensen (je ouders, een familielid, een hulpverlener of een leraar) (Maakjekeus.nl, 2014).
Waar kun je aan zien dat de interventie effect heeft gehad?
Door middel van observatie, evaluatie en enquêtes kan er worden geconcludeerd of het lesprogramma daadwerkelijk effect heeft gehad op de groep.
Interventies leidend tot het beoogde effect
TPACK
Met behulp van het TPACK model wordt er een leerzaam lesprogramma ontwikkeld met verschillende werkvormen.
TPACK staat voor Technological Pedagogical Content Knowledge, de specifieke deskundigheid van de leraar om de kennis en de vaardigheden die bij een vak horen, op een aantrekkelijke en begrijpelijke manier te presenteren aan de leerling met behulp van ict (TPACK.nl, 2018).
Enquête
Na het lesprogramma wordt er een enquête afgenomen van alle deelnemende leerlingen (dit mogen ze ook anoniem invullen). Zonodig kunnen er aanpassingen gedaan worden om de gewenste effecten te kunnen bereiken.
Enquête zal bestaan uit de volgende onderdelen:
- Kennis;
- Toepassing;
- Feedback op het proces van het lesprogramma;
- Verandering in de groep (groepsdynamica);
- Eigen mening.
Er wordt elk jaar een vernieuwde (verbeterde) versie van het lesprogramma ontwikkeld. Hierbij wordt er rekening gehouden met de uitslag van de enquêtes en de context.
Teambuilding
Er worden één of meer activiteiten georganiseerd met de mentor van de doelgroep waarbij de leerlingen elkaar ondersteunen en helpen om het doel gezamenlijk te bereiken.
Voorbeelden:
- Computergame die alleen voltooid kan worden door samen te werken;
- Escape room: een kamer waar je alleen uitkomt door samen te werken;
- Een bordspel in teams dat gaat over groepsdruk.
- Teambuilding outdoor (bijv. outdoor valley).
Welke eerdere ervaringen zijn hiermee? Wat zegt de literatuur hierover?
TPACK model: Het TPACK model is nieuw voor ons in de team en daarom ook wel een uitdaging, we verheugen ons erop om ermee aan de slag te gaan.
Wat betreft de literatuur, zie de beschrijving van TPACK onder het kopje interventies leidend tot het beoogde effect.
Enquête: Een enquête is een vaak gebruikte en bekende tool (ook binnen onze groep) wat handig is om een doel, kwaliteit, en/of mening te kunnen meten.
De literatuur: Enquêtes bieden harde cijfers; enquêtes leveren essentiële benchmarks op; enquêtes legen het ‘waarom’ bloot en enquêtes geven een stem (SurveyMonkey, 1999).
Teambuilding: Als team hebben we bij de cursus ‘samenwerkend leren’ tijdens de eerste bijeenkomst een virtuele game gespeeld achter computers die we alleen konden behalen door samen te werken. Dit was een leuke en effectieve manier voor onze teambuilding.
De literatuur: Je werkt met elkaar aan teamopdrachten waarbij samenwerking en communicatie centraal staan. Je krijgt inzicht in de onderlinge verschillen binnen de klas en laat de leerlingen elkaar beter leren kennen (OutDoorValley, 2018).
Mechanismen
Om de interventies te leiden tot het gewenst effect kunnen we verschillende technieken inzetten. Een voorbeeld hiervan is reflectiemethodiek. De methodiek zorgt voor meer reflectie waardoor een beter zelfinzicht bij de student ontstaat.
Wat is een reflectiemethodiek?
De methodiek is een hulpmiddel of een doorlopende strategie voor zowel docenten als studenten om zicht te krijgen op hun functioneren en dit zelfstandig bij te sturen (Schop, 2011).
Fase 1: handelen
- Wat wilde ik bereiken?
- Waar wilde ik op letten?
- Wat wilde ik uitproberen?
Fase 2: Terugblikken op het handelen
- Wat gebeurde er concreet?
- Wat wilde ik?
- Wat deed ik?
- Wat dacht ik?
- Wat voelde ik?
Fase 3: Bewust worden van essentiële aspecten
- Hoe hangen de antwoorden op de vorige vragen met elkaar samen?
- Wat is daarbij de invloed van de context/de school als geheel?
- Wat betekent dit nu voor mij?
- Wat is dus het probleem (of de positieve ontdekking)?
Fase 4: Formuleren van handelingsalternatieven
- Welke alternatieven zie ik?
- Welke voor- en nadelen hebben die?
- Wat neem ik mij nu voor de volgende keer?
Wanneer kan je reflectiemethode inzetten?
Reflectie op het handelen, in dit geval groepsdruk, vergroot het inzicht in eigen gedrag en beweegredenen voor dat gedrag. Ook een belangrijk effect is dat inzicht in het eigen handelen ook leidt tot meer inzicht in het handelen van de ander. Zo kun je een situatie als groepsdruk beter herkennen en handhaven. Dit kan een samenwerkingsrelatie ook versterken.
Hoe kan ik reflectiemethode gebruiken?
Reflectiespel is een vorm van leren die uw emotionele intelligentie vergroot, het helpt je effectiever te handelen, omdat je bewust stilstaat bij jouw eigen ervaringen, gedrag en het effect wat dat heeft op anderen.
Een ander mechanismen kan gesprekstechnieken zijn…
Een stappenplan waardoor je terugblik hebt op je eigen handelen. Zo komen alle belangrijke punten aan bod om inzicht te krijgen als student over je eigen handelen. Dit kun je inzetten om samenhang te creeren in de klas als er sprake is van groepsdruk.
7 stappen voor oplossingsgerichte gesprekstechniek:
- Wat is nuttig om te bespreken? Waar heb je last van?
- Wat zou je willen i.p.v. het probleem? (de gewenste toestand i.p.v. de gevreesde toekomst)
- Wat heb je al bereikt en hoe?
- Wat heb je gedaan waardoor het goed ging?
- Wat is het volgende stapje?
- Vooruitgang monitoren
- Vaststellen verdere veranderbehoefte
Hieronder zijn tools die langer bestaan en gebruikt worden. Echter zijn dit ook denk en gesprekstechnieken die daadwerkelijk goed werken als het ingezet wordt.
- Denk In Kwaliteiten. Besteed aandacht aan hetgeen goed is gegaan en probeer ‘om te denken’.
- Neem ANNA mee: Altijd Navragen, Nooit Aannemen. Vraag altijd na of je goed begrepen hebt wat de ander bedoelt.
- Smeer NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander. Niemand kan in het hoofd van een ander kijken en je weet dus nooit wat de ander wil gaan zeggen. Als iets onduidelijk is, vul dan niet in maar vraag na wat er bedoeld wordt.
- Wees een OEN: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig. Sta open voor de ander, wees eerlijk in hetgeen je duidelijk wilt maken en ben oprecht nieuwsgierig naar de ander.
- Laat OMA thuis: Probeer je Oordelen, Meningen en Aannames/Adviezen voor je te houden en luister met een open houding naar de ander.
- Gebruik LSD: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen kan helpend zijn om aandachtig te luisteren. Als je LSD goed beheerst, kan dit de relatie ten goede komen.
Als er sprake is van groepsdruk kun je de bovengenoemde technieken inzetten. Als we gezamenlijk inzicht kunnen creëren kunnen we de doelen halen die we nodig hebben in een veilige leerklimaat. Dit kan een goede effect hebben op het groepsproces.
Storyboard
Zoals te zien is dit storyboard niet compleet ingevuld, dit komt echter doordat wij mondeling en op papier al ver gevorderd waren met de wikiwijs. De docenten waren hiervan op de hoogte.
Samenwerkingsdocument
We hebben na de eerste feedbackronde ons samenwerkingsdocument niet hoeven aanpassen. De samenwerking verloopt soepel en iedereen houdt zich aan de gemaakte afspraken.
Toelichting gekregen feedback op de wikiwijs.
Naar aanleiding van de gekregen feedback, hebben wij de volgende conclusies getrokken:
- We misten een bron bij de definitie van sociale veiligheid. Echter was de definitie nog niet compleet en hebben wij deze volledig gemaakt. Daarnaast hebben wij ook ons voorwerk toegevoegd waarin te zien is dat wij aan de slag zijn gegaan met de bronnen die wij verzameld hadden.
- De feedback dat het spel 'Over de streep' niet in de eerste les kan plaatsvinden, daar kunnen wij ons niet in vinden. Zoals beschreven in de context hebben wij deze lessenreeks ontwikkeld voor een groep die al minimaal 1 jaar met elkaar een groep vormen. In feedback van anderen hebben wij ook terug kunnen lezen dat zij wel onze opbouw begrijpen.
- De feedback over hoe zorgen we ervoor dat vriendjes en vriendinnetjes niet bij elkaar zitten, is gedekt doordat de docent bij iedere les een begeleidende rol heeft. Wij gaan ervan uit dat de docent voor de eigen groepsdynamiek verantwoordelijk is.
- Er is feedback gegeven dat er geen goede verantwoording is waarom wij voor het thema groepsdruk hebben gekozen. Wij hebben dit bekeken en onze vooranalyse toegevoegd. Het klopt dat wij dit nog niet hadden benoemd.
- Ook kregen wij de feedback om de cultruele diversiteit meer te benoemen. Dit hebben wij toegevoegd in de context.
Hiernaast nog een algemene opmerking:
Wij ervaarden de feedback nogal teleurstellend, daar wij zelf aan de andere groepjes geen goede feedback konden geven daar zij zelf nog niks tot zeer weinig in de verantwoording hadden geplaatst.
Bronnenlijst
Info voor jou. (2014). Groepsdruk. Geraadpleegd op 3 februari 2019, van https://www.infovoorjou.nl/familie-vrienden/mijn-vrienden/groepsdruk/
Jouw GGD.nl. (2014). Groepsdruk. Geraadpleegd op 3 februari 2019, van https://www.jouwggd.nl/onderwerp/groepsdruk//?success_msg=region-1
Indebuurt033 Amersfoort. (2017, 18 april). #Raketaal – Groepsdruk (videobestand). Geraadpleegd op 3 februari 2019, van https://www.youtube.com/watch?v=7jF6VgMZQR0
Gravemaker, R. (2018, 8 september). Bezwijkt deze klas onder groepsdruk? Geraadpleegd op 3 februari 2019, van https://www.npo3fm.nl/nieuws/tussenuur/385914-experiment-bezwijkt-deze-klas-onder-groepsdruk
Figee, A., & van Rijn, L. (2015). Groepsdruk In 10 stappen naar succesvol teamgedrag. Amsterdam: Uitgevers BV.
Pierce, J. (2015, 12 januari). Teen peer pressure PSA: ‘Stand Up to Your Friends’ (videobestand). Geraadpleegd op 3 februari 2019, van https://www.youtube.com/watch?v=MoCq2mL4YbA
The Media Class of Mandalay Middle School. (2016, 22 januari). Peer pressure (videobestand). Geraadpleegd op 3 februari 2019, van https://www.youtube.com/watch?v=-Od6ENjJJ-U
Tina2011. (2011). Omgaan met groepsdruk. Geraadpleegd op 3 februari 2019, van https://mens-en-samenleving.infonu.nl/psychologie/77754-omgaan-met-groepsdruk.html
Mindmasters. (2014, 27 juni). Groepsdruk. Geraadpleegd op 3 februari 2019, van https://www.mindmasters.nl/kennisbank/zelfvertrouwen/groepsdruk/
Berger, Jonah. (2016, 11 november). Invisible influence: The Hiden Forces that Shape Behavior by Jonah Berger (Videobestand). Geraadpleegd op 3 februari 2019, van https://www.youtube.com/watch?v=XxfcaY86jpw
Geniuswhale. (2016, 27 oktober). Zelf een infographic maken met deze 11 gratis websites. Geraadpleegd op 3 februari 2019, van http://geniuswhale.com/infographic-maken-19-gratis-websites/
SBS6. (2017, 5 september). Wat doet groepsdruk met je? Mensenkennis (videobestand). Geraadpleegd op 4 februari 2019, van https://www.youtube.com/watch?v=tcU0dynxUyk
Veiligheid.nl. (2015, oktober). Sociale veiligheid. Geraadpleegd op 4 februari 2019, van https://www.veiligheid.nl/kinderen-professionals/scholen/sociale-veiligheid
Onderwijsinspectie. (2015, 1 augustus). Sociale veiligheid. Geraadpleegd op 4 februari 2019, van https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwerpen/sociale-veiligheid
Ouders&onderwijs. (2015). Zorgplicht sociale veiligheid. Geraadpleegd op 4 februari 2019, van https://www.oudersonderwijs.nl/op-school/pesten-veiligheid-en-gezondheid/pesten/zorgplicht-sociale-veiligheid/
PO-Raad, & VO-Raad. (2014, september). Actieplan sociale veiligheid op school. Utrecht: Drukproef.
SLO. (2018). Culturele diversiteit. Geraadpleegd op 4 februari 2019, van http://durftecombineren.slo.nl/Cultureelerfgoed/diversiteit/
Mcleod, Saul. (2008). Asch Experiment. Geraadpleegd op 4 februari 2019, van https://www.cbsd.org/cms/lib/PA01916442/Centricity/Domain/2773/commonlit_asch-experiment_student.pdf
de Jong, J. D., & van Gemert, F. H. M. (2010). Een studie naar het concept groepsdruk. (Reeks Criminologie; No. 6). Amsterdam: VU Criminologie.
Maakjekeus.nl. (2014). Sterk in je schoenen. Geraadpleegd op 4 februari 2019, van https://www.maakjekeus.nl/wel-niet-gebruiken/sterk-in-je-schoenen/
TPACK.nl. (2018). Integratie van ICT in het onderwijs. Geraadpleegd op 4 februari 2019, van http://www.tpack.nl/#
SurveyMonkey. (1999). Waarom enquêtes? Geraadpleegd op 4 februari 2019, van https://nl.surveymonkey.com/mp/why-survey-understanding-survey-methodology/
OutDoorValley. (2018). Teambuilding met de klas. Geraadpleegd op 4 februari 2019, van https://outdoorvalley.nl/scholen/schooluitje/teambuilding-met-de-klas/
Schop, Gert-Jan. (2011). Model Korthagen. Geraadpleegd op 4 februari 2019, van https://reflectiesite.nl/model-korthagen/#.XFiguPZFzIV
Casussen groepsdruk
