Je draait een kraan open en er komt water uit. Je vindt dat heel gewoon. Toch komt daar heel wat voor kijken. Daarover gaat deze module: het winnen, opslaan, distribueren, zuiveren en verbeteren van ons drinkwater. En ook over het gebruik en de waarde van drinkwater.
Vraag: Waar komt ons drinkwater vandaan en hoe gaan wij daarmee om?
In deze module werk je aan leerdoelen op de leergebieden: Mens en maatschappij, Natuur en techniek, Rekenen en Wiskunde en Nederlands.
Werkwijze: Je beantwoordt de vragen in deze module alleen. De afsluitende tussenproducten en het eindproduct maak je met een groep. Voor sommige antwoorden moet je zelf zoeken op internet. Hierdoor werk je aan de 21e eeuwse vaardigheden: samenwerken, kritisch denken, ICT basisvaardigheden en mediawijsheid. Bij de tussenproducten en het eindproduct wordt ook creativiteit van jullie gevraagd.
Deelopdrachten
De module bestaat uit 5 deelopdrachten en een eindopdracht.
De te besteden tijd per onderdeel is ongeveer:
Waar komt drinkwater vandaan?
3 uur
Bestaat water alleen uit water?
2,5 uur
Gebruik van drinkwater
2,5 uur
Water en techniek
2 uur
De waarde van water
3 uur
Eindopdracht
7 uur
In het leerobject Planning maak je een planning waarin je aangeeft waneer je deze tijd gaat besteden en met wie je samenwerkt.
Aan het einde van de module kijk je in het leerobject Evaluatie terug op de module.
Hierdoor werk je aan de leerstrategieën: vooruitkijken en terugkijken.
Planning
Waar komt drinkwater vandaan?
Introductie
Vooraf
Voor het gemak noemen we al het water dat in huishoudens wordt gebruikt drinkwater. We bedoelen daar eigenlijk leidingwater mee. Leidingwater bestaat uit het water dat we drinken, uit warm tapwater en uit huishoudwater. Maar waar komt dat drinkwater eigenlijk vandaan?
Leerdoelen
In deze opdracht werk je aan de leerdoelen:
Ik kan de kringloop van water beschrijven
Ik kan helder en overtuigend presenteren
Ik kan passende opmaakelementen gebruiken in een document
En verder oefen je de volgende vaardigheden:
Creatief denken en handelen
Samenwerken
Afsluiting
Als afsluiting van deze opdracht maak je in tweetallen een poster over waterschaarste.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 3 uur, waarvan 1 uur voor het maken van de afsluitende poster.
Stap 1 - Wat is drinkwater?
Stap 2 - De grote en de kleine kringloop
Stap 3 - Waar komt drinkwater vandaan?
Drinkwater wordt in tweederde deel van Nederland gemaakt van grondwater. Grondwater is regenwater dat diep - tussen de 40 en 200 meter - de grond is ingezakt. Het is van nature gefilterd, maar het moet nog wel behandeld worden voordat het geschikt is als drinkwater. In het westelijk deel van Nederland is het grondwater niet geschikt voor het maken van drinkwater; het zoute water van de zee heeft zich ermee vermengd. Daarom wordt in dit deel van het land vooral oppervlaktewater gebruikt (dat wil zeggen water uit meren, rivieren enzovoort). De grote rivieren Rijn en Maas leveren elk ongeveer de helft van de benodigde hoeveelheid. Oppervlaktewater is vuiler dan grondwater. Daarom is het reinigingsproces uitgebreider en duurder, en dat maakt het drinkwater hier weer duurder dan in andere delen van Nederland.
Stap 5 - Waarom wordt van zeewater geen drinkwater gemaakt?
Stap 6 - Waterwingebied
Stap 7 - Grondwaterbeschermingsgebied
Grondwater is van nature beter beschermd tegen vervuiling dan oppervlaktewater. De verschillende grondlagen gedragen zich immers als een natuurlijke filter. Toch betekent dit niet dat het geen extra bescherming nodig heeft. Integendeel zelfs!
Waterwingebieden zijn uitermate kwetsbaar. Om ze te beschermen tegen mogelijke vervuiling, worden rond deze gebieden verschillende beschermingszones afgebakend. Binnen deze zones gelden strengere milieunormen dan elders.
Met onderstaand bord worden grondwaterbeschermingsgebieden aangeduid.
Afsluiting: Waterschaarste
Bestaat water alleen uit water?
Introductie
Vooraf
Drinkwater kan overal heel erschillend zijn. Het kan verschillen in smaak, reuk, kleur, samenstelling en ‘hard’ of ‘zacht’ zijn. Wat maakt drinkwater dan zo verschillend?
Leerdoelen
In deze opdracht werk je aan de leerdoelen:
Ik kan beschrijven welke stoffen in drinkwater voor kunnen komen
Ik verzamel, orden, interpreteer en vergelijk data en ik maak grafische representaties van data, ook met behulp van technologie
En verder oefen je de volgende vaardigheden:
Samenwerken
Kritisch denken
Informatievaardigheden
Denken en handelen vanuit internationaal perspectief
Afsluiting
Als afsluiting van deze opdracht maak je in drietallen een infographic over de kwaliteit van water in de verschillende landen van de EU.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur en 20 minuten, waarvan 1 uur voor het maken van de afsluitende Infographic.
Stap 1 - Zit er nog iets anders dan water in water?
Stap 2 - Aan welke kwaliteitseisen moet drinkwater voldoen?
Stap 3 - Waarom smaakt water anders in verschillende steden?
Waarom smaakt water anders in verschillende steden?
Smaak en kleur van drinkwater zijn afhankelijk van het soort water waarvan het wordt gemaakt en van de wijze waarop het gezuiverd wordt om het geschikt te maken voor consumptie. Er zijn regels voor de smaak en de kleur van het water. Dit zijn normen voor stoffen die niet schadelijk zijn voor de gezondheid, maar die wel kleur- of smaakveranderingen in het drinkwater kunnen veroorzaken. Het gaat om stoffen als ijzer en mangaan.
Stap 4 - Wat is het verschil tussen 'hard' en 'zacht' water?
Wat is het verschil tussen 'hard' en 'zacht' water?
In water zit kalk. Dit is in de ene regio meer dan in de andere, wat komt door het soort water dat gebruikt wordt om het drinkwater te maken. Als er veel kalk in het water zit spreek je van ‘hard’ water, anders is het ‘zacht’ water. Het waterleidingbedrijf kan je informeren over de hardheid van het water.
Afsluiting: Wat is de kwaliteit van het drinkwater in de EU?
Gebruik van drinkwater
Introductie
Vooraf
In ons land wordt per persoon per dag gemiddeld 134 liter water gebruikt. Dat water wordt gebruikt om te douchen, voor het toilet en om te wassen. Maar is dit veel of weinig en hoe zou je hierop kunnen besparen?
Leerdoelen
In deze opdracht werk je aan de leerdoelen:
Ik kan maatregelen voor duurzaam watergebruik beschrijven en waarderen
En verder oefen je de volgende vaardigheden:
Samenwerken
Creatief denken en handelen
Denken en handelen vanuit duurzaamheidsperspectief
Afsluiting
Als afsluiting van deze opdracht formuleer je in tweetallen een aantal maatregelen waarmee de school water kan besparen.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur, waarvan 1 uur voor het aflsuitende onderzoek.
Stap 1 - Hoeveel water gebruik ik per dag?
In ons land wordt per persoon per dag gemiddeld 134 liter water gebruikt. Dat water wordt gebruikt om te douchen, voor het toilet en om te wassen. In totaal gebruiken we in Nederland 1,1 biljoen liter. Dat is 1.100.000.000.000 liter. Huishoudens nemen daarvan 0,7 biljoen liter voor hun rekening, de rest wordt gebruikt door industrie, landbouw enzovoort. Dat is heel veel, maar in Nederland hebben we aan water doorgaans geen gebrek. Jaarlijks komt, via rivieren en neerslag, ongeveer 90 biljoen liter water ons land binnen.
Gemiddeld waterverbruik per persoon per dag:
Bad en douche
47,3 liter
Wastafel
4,2 liter
Toiletspoeling
39 liter
Was
25,5 liter
Afwas
5,8 liter
Voedselbereiding
2 liter
Overig
8,2 liter
Totaal
134 liter
Er wordt van uitgegaan dat per persoon gemiddeld twee liter water per dag wordt gedronken. Hoewel er over het algemeen voldoende water is, probeert de overheid wel het waterverbruik terug te dringen, om het milieu te sparen.
Stap 2 - Wat kost een liter drinkwater?
Wat kost een liter drinkwater eigenlijk en wat zijn dan de kosten per jaar?
Stap 3 - Waarom is het belangrijk om minder water te gebruiken?
Waarom is het belangrijk om minder water te gebruiken?
De productie van schoon drinkwater vormt een zekere belasting voor het milieu. Oppervlaktewater bijvoorbeeld is vaak verontreinigd als gevolg van lozingen van chemisch afval en het gebruik van mest en bestrijdingsmiddelen in de landbouw. Om dit water schoon te krijgen zijn desinfectiemiddelen en chemicaliën nodig. Een afvalproduct dat bij dit reinigingsproces ontstaat, is vervuild slib. Dit slib moet worden verwerkt of opgeslagen. Verder is het zo dat Nederlanders steeds meer water verbruiken. Het kost daardoor ook steeds meer geld en energie om water te produceren. De winning van grondwater ten slotte draagt ook bij aan de daling van de grondwaterspiegel en daardoor aan verdroging van bijvoorbeeld natuurgebieden. Om al die redenen is het belangrijk om zuinig met water om te gaan.
Maak de opdrachten in de volgende oefening.
Toets: Waarom is het belangrijk om minder water te gebruiken?
Afsluiting: Wat kan onze school doen om water te besparen?
Water en techniek
Introductie
Vooraf
Zonder technologie kunnen we niet over schoon drinkwater beschikken. De techniek heeft de mens door de eeuwen heen in staat gesteld water te winnen, op te slaan, te distribueren, te zuiveren en te verbeteren.
Leerdoelen
In deze opdracht werk je aan de leerdoelen:
Ik kan het proces van productie en distributie van drinkwater beschrijven
Ik kan maatregelen voor duurzaam watergebruik beschrijven en waarderen
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur beschikbaar.
Stap 1 - Watervoorziening vroeger
Watervoorziening vroeger
De Nederlandse watervoorziening zoals we die vandaag kennen, is tamelijk recent; maar haar fundamenten gaan vele eeuwen terug. Het is waar dat wij pas de laatste eeuw grote vooruitgang hebben geboekt. Toch probeert men al eeuwen lang, op diverse manieren, water op te slaan en te distribueren.
De eerste primitieve mensen waren sterk afhankelijk van de natuurlijke omstandigheden. Ze gingen daar wonen waar water te vinden was. Zij vestigden zich aan de rand van een rivier of in de nabijheid van een natuurlijke bron. Zij ontdekten hoe water beheerst en gecontroleerd kon worden.
Ongeveer 7000 jaar geleden, ontdekten de mensen dat men water kan vinden door het graven van putten. Zo verzamelde men in Jericho water in waterputten, die men als bron gebruikte. In Egypte heeft men putten teruggevonden waarvan de wanden bekleed waren met bamboetwijgen. Het water werd opgehaald met emmers en lederen zakken (sjadoef). Men begon in die tijd ook reeds met het aanleggen van waterleidingen door greppels uit de rotsen te houwen of door geulen in het zand te graven. Later gebruikten de Egyptenaren holle palmbomen voor het aanleggen van waterleidingen. In China, Java en Japan maakte men leidingen in bamboe.
De eerste kilometerlange aanvoerleiding werd in Pergamon gebouwd, zo'n 200 jaar vóór Christus. In het oude Griekenland werden zelfs valleien overbrugd. De Grieken waren dan ook de eersten om water onder hoge druk aan te voeren waarbij het principe van de communicerende vaten werd toegepast.
Het was pas in het Romeinse Rijk dat de watervoorziening een grote groei kende. In die periode werd de basis gevormd voor ons huidige bevoorradingssysteem. De winplaatsen voor water waren zodanig uitgerust dat er een maximale bescherming was tegen verontreiniging van buitenaf. Zo werd de bovenkant van de goot waar het water door stroomde met stenen afgedekt. Het zijn vooral de aquaducten die nu nog tot de verbeelding spreken. Veertien aquaducten voerden water naar Rome vanwaar het verdeeld werd over de verschillende stadsdelen. Vooral de rijken, de thermen en de openbare fonteinen maakten gebruik van dit waterleidingnet.
Behalve aquaducten bouwden de Romeinen ook grote pompen waarmee water omhoog kon worden gepompt.
Na de ineenstorting van het Romeinse Keizerrijk vervoerden de aquaducten lange tijd geen water meer. Hierdoor ging de technische kennis verloren. De bewoners moesten zelfs dragers inhuren om zich te bevoorraden met water.
Later, in de Middeleeuwen, werden nergens nog waterleidingnetten aangelegd die konden vergeleken worden met de Romeinse bouwwerken. De mensen waren tevreden met het ophalen van water uit waterputten, zowel in de stad als daarbuiten. Maar de hygiëne bij deze openbare putten was zo slecht, dat er regelmatig epidemieën uitbraken zoals de pest. De waterputten waren zeer eenvoudig van constructie: het ophaalsysteem bestond uit een touw en een katrol. Omdat alle huizen van hout waren gebouwd, was het brandrisico zeer groot. Het putwater werd dan ook hoofdzakelijk gebruikt bij het bestrijden van branden en minder als drinkwater.
Om de toenemende verontreiniging van het drinkwater tegen te gaan, werden later de putten afgedekt en voorzien van handpompen.
Tot in het begin van de twintigste eeuw haalden ook in ons land mensen hun drinkwater met een emmer uit een beek of gracht of uit een waterput. Als ze dat water dronken, kregen ze vaak een besmettelijke ziekte zoals tyfus of cholera. Want afvalwater en menselijke uitwerpselen werden vaak geloosd in dezelfde beek of gracht waar het drinkwater uit werd gehaald.
De eerste waterleiding van Nederland kwam in 1853 in Amsterdam. Omdat er geen schoon water was, gingen in 1865 veel mensen dood aan de ziekte cholera. De vraag naar schoon water werd groter, dus werd het leidingnet uitgebreid. Dat gebeurde eerst in de steden. Pas na 1945 waren ook de meeste mensen op het platteland aangesloten op de waterleiding.
Er ontstonden waterleidingbedrijven die tot op heden ervoor zorgen dat water geschikt wordt gemaakt voor consumptie. Door een uitgebreid buizensysteem gaat het water naar de gebruikers. Een rioleringssysteem zorgt dat het afvalwater wordt afgevoerd.
Dagelijks leveren waterleidingbedrijven enorme hoeveelheden drinkwater aan hun klanten.
Een aanzienlijke hoeveelheid wordt rechtstreeks in het distributienet gepompt.
Op momenten dat de afname van de verbruikers zeer laag is, tijdens de nacht bijvoorbeeld, wordt het water tijdelijk opgeslagen in reservoirs.
Het volgende gedeelte gaat daarover.
Reinwaterkelder
Doel
Het opvangen van piekverbruiken, zodat de waterzuivering aan een constant debiet kan blijven werken.
(Debiet: het aantal m³ water dat op een bepaalde punt per tijdseenheid passeert).
Principe
Dankzij de reinwaterkelders wordt er een watervoorraad opgebouwd waaruit kan worden geput wanneer de vraag in het waterleidingnet groter is dan de capaciteit van de waterproductiecentra.
Werking
Het gefilterde water komt via verzamelleidingen in ondergrondse reservoirs terecht. Het waterniveau in deze reservoirs wordt bewaakt via automatische peilmetingen. Zodra het peil in de reinwaterkelders te laag is geworden, wordt de waterproductie opgevoerd. Wanneer het water in de kelders terug op peil is gekomen, stopt de extra toevoer naar de reinwaterkelders. Het water uit deze kelders wordt door hogedrukpompen in het distributienet gepompt.
Hogedrukpomp
Doel
Het gezuiverde drinkwater tot bij de klanten transporteren en het beschikbare water van een constante druk voorzien.
Principe
Door het gebruik van hogedrukpompen kan men het water vanuit de reinwaterkelders naar de watertorens of rechtstreeks in het distributienet pompen.
Werking
De pompen sturen water onder hoge druk door de distributieleidingen. Ze bevoorraden zowel rechtstreeks de gebuikers als de watertorens. De sturing van de hogedrukpompen gebeurt op basis van de gemeten waterdruk in het leidingennet en/of door het waterpeil in watertorens.
Watertoren
Doel
Zorgen voor een voorraad gezuiverd water in de buurt van de verbruiker en het opvangen van drukschommelingen en piekverbruiken. De watertoren is dus zowel een debiet- als een drukregelaar.
Principe
Debietregelaar
Het water wordt vanuit de reinwaterkelders door hogedrukpompen naar de watertoren en de verbruikers gepompt. Deze pompen hebben een vrij constant debiet. Als het verbruik van de klanten lager ligt dan het gepompt debiet, dan wordt het overschot opgeslagen in de watertoren. Ligt het verbruik hoger, dan wordt het tekort aangevuld door de reservevoorraad uit de watertoren.
Drukregelaar
Door het hoogteverschil tussen het water in de kuip en het water in de distributieleidingen, wordt er op natuurlijke wijze druk gecreëerd dankzij de zwaartekracht en het systeem van de "communicerende vaten".
Werking
Structureel gezien is een watertoren niet meer dan een reservoir of kuip die op een steun rust. De kuip heeft meestal een dubbele wand en wordt bovenaan afgedekt. Op die manier kan de temperatuur constant gehouden worden en wordt het water beschermd tegen vervuiling.
In principe heeft een watertoren slechts twee leidingen. Via de aanvoerleiding wordt de kuip langs boven gevuld. Aan het uiteinde is een klep voorzien die automatisch afgesloten wordt als de vlotter aangeeft dat de kuip vol is. Via een rooster in de bodem van de kuip wordt het water in de distributieleiding gebracht, waarna het verdeeld wordt naar de klanten. Dit gebeurt door de natuurlijke wet van de zwaartekracht, zonder de hulp van pompen of andere installaties. De aanvoer en distributie kunnen via dezelfde leiding gebeuren, of via twee verschillende. Belangrijk is dat de aan- en afvoer zodanig geplaatst zijn dat het water in de kuip regelmatig ververst wordt.
Daarnaast is er steeds een overloop voorzien aan de bovenkant van de kuip. Mocht er een probleem zijn met de zelfwerkende klep, dan kan het water toch nog weg. Deze overloop is via een leegloopleiding met de riool verbonden. Deze laatste leiding is ook nodig om de kuip, bij onderhoudswerken bijvoorbeeld, te laten leeglopen.
Hoe weet men hoeveel water de kuip bevat ?
De watertorens zijn uitgerust met een automatisch peilsysteem waarmee de hoeveelheid water in de kuip gemeten kan worden. Deze meting kan op verschillende manieren gebeuren.
De meest recente methode is de ultrasone peilmeting. Een toestel dat boven de kuip hangt, stuurt - voor het menselijk oor onhoorbare - geluidspulsen uit die worden teruggekaatst door het wateroppervlak. Deze echo's worden door het toestel opgevangen en aan de hand van het tijdsverschil tussen het uitzenden en het ontvangen van de signalen wordt het waterpeil van de toren berekend. Deze peilgegevens kunnen ofwel via een rechtstreekse telefoonlijn opgevraagd worden, of staan in rechtstreekse verbinding met een computer die de vulcommando's opstart of stopzet.
De oudste peilsystemen werken mechanisch. Dit verloopt als volgt. Op het water drijft een vlotter die via een kabel verbonden is met een aanduidingsmechanisme op een peillat beneden in de watertoren. In een aantal watertorens werkt men ook met sondes die op bepaalde afstanden in de kuip geplaatst worden. Deze sondes sturen het signaal door of ze nog in contact zijn met water of niet. Een andere methode is het plaatsen van een klok op de bodem van de kuip die de druk van het water meet en zo berekent hoeveel water er nog in de kuip is. Deze peilmethodes worden echter systematisch vervangen door de ultrasone peilmeting
Stap 6 - Afvoerwater
De waarde van water
Introductie
Vooraf
Water is onontbeerlijk voor mens, plant en dier. Water is de bron voor alle leven. Water is waardevol voor het lichaam en de geest, maar ook voor de ons omringende wereld.
Leerdoelen
In deze opdracht werk je aan de leerdoelen:
Ik kan de belangrijkste functies van water voor het menselijk lichaam benoemen
Ik kan maatregelen voor duurzaam watergebruik beschrijven en waarderen
En verder oefen je de volgende vaardigheden:
Samenwerken
Creatief denken en handelen
Afsluiting
Jullie maken in tweetallen een slogan over de waarde van water.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2,5 uur, waarvan 30 minuten voor het bedenken van een slogan.
Stap 1 - Water is onmisbaar
Water is een onmisbare brandstof voor ons lichaam. Een volwassen mens moet dagelijks bijna drie liter water in voedsel en drank tot zich nemen. Deze hoeveelheid is onmisbaar. Zonder water kunnen we ten hoogste vier dagen overleven, terwijl we het zonder voedsel veel langer zouden uithouden. Daarom wordt water als de belangrijkste voedingsbron gezien, en hebben een miljard mensen ter wereld er een dagelijkse voettocht van drie uur voor over om het te bemachtigen.
Maak de onderstaande opdrachten over de onmisbaarheid van water.
Met een groep maak je een eindproduct over drinkwater.
De groepen worden door je docent in overleg met jullie samengesteld.
In de eindopdracht integreer je de leerdoelen waaraan je tot nu toe in deze module hebt gewerkt.
Jullie kunnen als groep kiezen één van de volgende eindproducten kiezen:
De waterkrant
Jullie maken een geïllustreerde huis-aan-huis krant van het drinkwaterbedrijf met artikelen en interviews over drinkwater. Je gebruikt hierbij de inhoud van de verschillende opdrachten in deze module.
Je wordt beoordeeld op inhoud, opmaak en leesbaarheid van de waterkrant.
De waterrap
Jullie maken een rap waarmee jullie jongeren overtuigen om verantwoord met water om te gaan. Zoals dat hoort bij een rap is deze op of soms net over het randje.
Je wordt beoordeeld op creativiteit, inhoud en overtuigingskracht van de rap en natuurlijk op een goede beat.
De mini waterzuivering
Met behulp van materialen van school (NaSk) eventueel aangevuld met eigen of gekochte materialen maken jullie een werkende zuiveringsinstallatie. De installatie moet een glas slootwater kunnen zuiveren tot verantwoord drinkbaar water.
Je wordt beoordeeld op het principe en de uitvoering van de installatie en de uitleg over de werking. En natuurlijk is er een bonuspunt als jullie zelf het gezuiverde water opdrinken.
Eigen opdracht
Weten jullie nog een veel beter, interessanter, mooier of belangrijker eindproduct over drinkwater te bedenken? Overleg het met je docent en als het qua diepgang en hoeveelheid werk overeenkomt met de bovenstaande producten én natuurlijk over drinkwater gaat, dan wordt het zeker goedgekeurd.
Beoordelingscriteria voor jullie eindproduct in overleg met de docent.
Stap 1 - Planning
Stap 2 - Uitvoering
De uitvoering is natuurlijk niet digitaal, maar live voor de hele klas.
Je docent beoordelt je en geeft feedback op je eindproduct en jouw rol in de groep.
Afsluiting
Beantwoord de volgende vragen om het project drinkwater te evalueren.
Het arrangement Drinkwater is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Paul Westeneng
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2023-05-13 22:17:21
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Dit arrangement is gebaseerd op materiaal in Word formaat van Digischool.
Het sluit aan op de leerdoelen waterbewustzijn en waterbewust gedrag uit het curriculumvoorstel Watereducatie van het SLO (2012).
Daarnaast sluit het aan op de volgende kerndoelen:
Aardrijkskunde (HAVO) - Maatregelen voor duurzaam watergebruik beschrijven en waarderen - Oplossingen aandragen om duurzaam watergebruik te bevorderen - De verschillende fasen van de waterkringloop beschrijven en verklaren
Biologie (Havo) - Benoemen van de belnagrijkste functies van [...] en water voor het lichaam
Scheikunde - Bij de naam van [10] moleculaire stoffen de formule weergeven en omgekeerd
Natuur- en scheikunde (VMBO KGT) - Kringloop van water beschrijven - Productie en distributie van drinkwater beschrijven
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
De leslijn "Drinkwater" gaat over: het winnen, opslaan, distribueren, zuiveren en verbeteren van ons drinkwater. En ook over het gebruik en de waarde van drinkwater. Dit vakoverstijgend thema kan goed als uitgangspunt dienen voor projectmatig werken. Bij deze leslijn is een correctiemodel gevoegd. Het bevat naast antwoorden en aanvullende informatie vele lessuggesties. De leerstof is bestemd voor onderbouw VO (VMBO, HAVO/VWO).
Natuurlijke hulpbronnen en bronnen van energie;
Micro-macro denken;
Biologie;
Formuletaal;
Scheikunde;
Instandhouding en ontwikkeling;
Instandhouding;
Aardrijkskunde;
Natuurlijke hulpbronnen nu en toekomst;
Duurzaamheid;
De leslijn "Drinkwater" gaat over: het winnen, opslaan, distribueren, zuiveren en verbeteren van ons drinkwater. En ook over het gebruik en de waarde van drinkwater. Dit vakoverstijgend thema kan goed als uitgangspunt dienen voor projectmatig werken. Bij deze leslijn is een correctiemodel gevoegd. Het bevat naast antwoorden en aanvullende informatie vele lessuggesties. De leerstof is bestemd voor onderbouw VO (VMBO, HAVO/VWO).
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
De smaak van water
'Hard' en 'zacht' water?
Gezondheid
Wat kost een liter drinkwater?
Waarom is het belangrijk om minder water te gebruiken?
Watervoorziening vroeger
Waterleiding
Afvoerbuizen
Water is onmisbaar
Hoeveel water heb je nodig?
Water en gezondheid
Evaluatie
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Je draait een kraan open en er komt water uit. Je vindt dat heel gewoon. Toch komt daar heel wat voor kijken. Daarover gaat deze module: het winnen, opslaan, distribueren, zuiveren en verbeteren van ons drinkwater. En ook over het gebruik en de waarde van drinkwater.
Vooraf
Vooraf
Vooraf
Vooraf
Het was pas in het Romeinse Rijk dat de watervoorziening een grote groei kende. In die periode werd de basis gevormd voor ons huidige bevoorradingssysteem. De winplaatsen voor water waren zodanig uitgerust dat er een maximale bescherming was tegen verontreiniging van buitenaf. Zo werd de bovenkant van de goot waar het water door stroomde met stenen afgedekt. Het zijn vooral de aquaducten die nu nog tot de verbeelding spreken. Veertien aquaducten voerden water naar Rome vanwaar het verdeeld werd over de verschillende stadsdelen. Vooral de rijken, de thermen en de openbare fonteinen maakten gebruik van dit waterleidingnet.
Na de ineenstorting van het Romeinse Keizerrijk vervoerden de aquaducten lange tijd geen water meer. Hierdoor ging de technische kennis verloren. De bewoners moesten zelfs dragers inhuren om zich te bevoorraden met water. 
Doel
Doel
Doel
Vooraf
De mini waterzuivering
Eigen opdracht
