Het arrangement Vakbonden vmbo-kgt34 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur

VO-content

Laatst gewijzigd

2021-06-15 09:33:49

Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

• het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
• het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
• voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting

Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO KGT leerjaar 3 en 4. Deze les valt onder het thema Industriële samenleving. Het onderwerp van de les is Vakbonden. De mislukking van de spoorwegstaking in 1903, heeft als een van de redenen het feit dat er niet een gezamenlijke vakbond was die voor iedereen goed opkwam en dat veel verenigingen die er waren ook nog eens verdeeld waren op basis van geloof of ideologie. Na de mislukking, kwam het motto 'Samen sta je sterk' op. Jan Oudegeest richtte met Henri Polak de eerste 'moderne' vakbond op: de NVV. Iedereen die hier lid van was, deed het bestuurswerk er in de vrije tijd bij. Contributie was nodig om een stakingskassen te vullen maar staken mocht alleen wanneer het hoogstnodig was en wanneer de uitzichten reëel waren. Ha het stakingsverbod van minister-president Kuyper, wordt het socialisme populairder en na succes van de NVV, komt er een protestantse tegenhanger in 1909: het Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV) en dit bestaat nog steeds. Polak besloot om net als België met weerstandkassen te werken: geld voor arbeiders die staakten of werkeloos waren geraakt door een staking. Zijn ideaal wordt na zijn dood bereikt: in 1951 gaat het Weerstandsfonds van start met één algemene stakingskas. Om de hoogoplopende arbeidsconflicten te sussen, werden er vier 'rijksbemiddelaars' aangesteld. Tijdens de WOII, stelden Duitse bezetters hun eigen bemiddelaars in maar hierdoor was protesteren niet meer een optie. Na 1945 wordt het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen (BBA) ingesteld en deze bestaat nog steeds. Hier werden maximumlonen ingesteld en arbeiders werden gestraft als ze meer wilden dan dit maximum. Het college van Rijksbemiddelaars werd opgeheven in 1970 nadat er nieuwe wetten ervoor zorgde dat de loongrens verdween. Begrippen die bij deze les horen zijn: anarchie, socialisme, sectorale (vak)bonden en vakcentrale.

Leerniveau

VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;

Leerinhoud en doelen

De tijd van de wereldoorlogen (1900 - 1950); Geschiedenis;

Eindgebruiker

leerling/student

Moeilijkheidsgraad

gemiddeld

Studiebelasting

2 uur en 0 minuten

Trefwoorden

anarchie, arrangeerbaar, buitengewoon besluit arbeidsverhoudingen (bba), geschiedenis, rijksbemiddelaars, stakingen, stercollectie, vakbonden, vmbo-kgt34, weerstandkas