Stap 1: Een mislukte staking

'Na de nederlaag'
De arbeider is verslagen.
De vrouw die de Vrijheid voorstelt,
wijst naar de opkomende zon,
de Toekomst.

In januari 1903 staken de spoorwegarbeiders voor meer loon en betere arbeidsomstandigheden. Met succes! In april 1903 staken veel spoorwegarbeiders voor de tweede keer, maar ditmaal wordt hun staking een groot fiasco. Daarover kun je meer lezen in de les ‘Stakingen’, stap 3.

Na de tweede spoorwegstaking van april worden tweeduizend spoorwegarbeiders ontslagen. Duizenden arbeiders worden in rang teruggezet en gekort op hun loon. De frustratie onder de spoorwegarbeiders is groot en velen zeggen hun lidmaatschap van de vakvereniging op.

Als een van de redenen voor de mislukking van de tweede spoorwegstaking wordt wel genoemd de manier waarop de arbeiders zijn georganiseerd. Bij de spoorwegen zijn er aparte verenigingen voor machinisten en stokers, voor conducteurs, voor het lagere kantoorpersoneel en voor het hogere kantoorpersoneel. Allemaal hebben ze hun eigen belangenclubs en de samenwerking laat te wensen over. Dergelijke bonden worden ‘sectorale bonden’ genoemd (de sector is: spoorwegen; andere sectoren zijn bijvoorbeeld: de havens of de diamantbedrijven).

Verdeeld naar geloof of ideologie

Verder zijn die sectorale bonden vaak ook nog eens verdeeld naar geloof of ideologie. Zo zijn er katholieke, protestantse, socialistische en anarchistische bonden (anarchisme = toestand zonder leiders; het individu is op geen enkele manier ondergeschikt aan iets of iemand).

Kortom: er is een bonte stoet aan kleine bonden met allemaal hun eigen wensen en ideeën en onderling zijn ze het niet eens. De directies van de twee spoorwegbedrijven vormen wel één front en ze kunnen de arbeiders makkelijk tegen elkaar uitspelen.

Door de mislukte spoorwegstaking beseffen enkele vakbondsleiders dat ze alleen wat kunnen bereiken als ze beter gaan samenwerken, onder het motto: ‘samen sta je sterk’.

Beantwoord de vraag.