Sociale media vmbo-kgt34

Sociale media vmbo-kgt34

Sociale media

Intro

Wat de sociale media zijn hoeven we je niet uit te leggen, ook al gebruik of ken je ze niet allemaal. Deze opdracht gaat over sociale media als actiemiddel. Jullie onderzoeken hoe sterk sociale media-acties kunnen zijn en waarom veel regeringen de sociale media proberen te dwarsbomen.

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • een groot aantal sociale media bij naam noemen.
  • drie kenmerken van de sociale media omschrijven.
  • beschrijven hoe de sociale media kunnen worden ingezet als actiemiddel en kan ik een voorbeeld noemen van sociale media als actiemiddel geven.
  • beschrijven hoe en waarom sommige regeringen gebruikers van sociale media censureren.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Er zijn verschillende definities van 'sociale media' en verschillende kanalen. Ik beschrijft hoe ik tegen sociale media aankijk. 
Stap 2 Facebook wordt regelmatig ingezet als actiemiddel tegen onrecht. Ik bepaal of ik dit een geschikt middel vind. 
Stap 3 Mensen vinden elkaar via sociale media om samen op te staan tegen bijvoorbeeld een regering. In deze stap lees ik hier een voorbeeld van. 
Stap 4 Niet alle regeringen zijn blij met sociale media en de invloed daarvan. Daarom wordt er regelmatig censuur toegepast. Wat dat is en hoe dat werkt lees ik hier. 
Afronding
Onderdeel Activiteit
Samenvattend Hier vind ik de begrippenlijst die hoort deze opdracht.
Eindproduct Een mensenrechtenactie bedenken en bepalen via welk sociale medium ik mijn mening erover zou kunnen verspreiden.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.

​
Tijd
Voor deze opdracht heb je twee lesuren nodig.

 

Aan de slag

Stap 1 - Sociale Media

Één betekenis van het begrip ‘sociale media’ is moeilijk te geven. Als je op internet naar een definitie zoekt, vind je 34 verschillende. Een mooie is die van Wikipedia: ‘Sociale media’ is een verzamelnaam voor online platformen waar de gebruikers, zonder of met minimale tussenkomst van een professionele redactie, de inhoud verzorgen.'

Belangrijke onderdelen van de term ‘sociale media’ zijn drie woorden: persoonlijk, samen en tweezijdig.

  • Persoonlijk: het gaat om iets wat je zelf leuk, grappig, interessant of belangrijk vindt.
  • Samen: je wilt het graag delen met anderen.
  • Tweezijdig: anderen kunnen reageren op wat je geplaatst hebt en op die reactie kun je zelf ook weer reageren.

Je kunt bijvoorbeeld op je Facebookpagina een foto met een tekst plaatsen en anderen kunnen daar weer op reageren. Of je plaatst een filmpje op YouTube en gebruikers kunnen direct in de commentaren laten weten wat ze er van vinden.

Met behulp van sociale media kun je ook je mening met anderen delen en druk uitoefenen. In 2012 werd bekend dat Chinese werknemers van Apple-leveranciers ziek waren geworden door giftige schoonmaakmiddelen. Apple kreeg in talloze Twitter-berichten en op Facebook-pagina’s veel negatieve publiciteit. Niet alleen het bedrijf Apple werd aangesproken, maar ook de directeuren werden bij naam genoemd en persoonlijk aangesproken. Dat noemt men ‘name and shame’, iemand publiekelijk aan de schandpaal nagelen. Niemand wil bij de slechteriken horen. De bazen van Apple voelden zich gedwongen om de beschuldigingen grondig te laten onderzoeken.

Er zijn allerlei sociale media; onderstaande lijst is zeker niet volledig. Er komen nieuwe bij en andere verdwijnen weer. Wie kent Six Degrees nog, een sociaal netwerk dat tussen 1997 en 2001 populair was? Of Hyves dat van 2004 tot 2013 heeft bestaan? In dit tijd waren dat razend populaire websites. 

Datingsites Badoo, Lexa, Tinder, Pepper
Fotosites Flickr, Instagram, Imgur, Picasa, Pinterest, Snapchat
Microblogs Twitter, Tumblr
Sociale bladwijzers (Social bookmarking) Delicious, Diigo, MindMeister, Pearltrees
Sociale netwerken (*= voor zakelijk gebruik) Facebook, Glogster, Hangouts, Padlet, WhatsApp, Tiktok, LinkedIn*, Xing*
Sociale nieuws- en informatiesites Digg, Indymedia, Wikipedia
Videosites Animoto, Dailymotion, Vimeo, YouTube
Weblogs Blogger.com, Blogspot, CoveritLive, Wordpress
Actiemedia Avaaz.org, petities.nl

 

Stap 2 - Facebook als actiemiddel

Al jarenlang is er in Nederland discussie over de zwarte pieten tijdens het Sinterklaasfeest. Sommigen vinden de zwarte pieten bespottelijk en discriminerend jegens mensen van Afrikaanse afkomst. In oktober 2011 riep een groep mensen de Facebook-pagina ‘Zwarte Piet is Racisme’ in het leven. In twee jaar tijd kregen ze enkele honderden medestanders aan hun kant, maar veel aandacht kreeg hun protest niet.
Tot november 2013. De voorzitter van een werkgroep van de Verenigde Naties bestempelde zwarte piet als racistisch en vroeg Nederland de sinterklaastraditie af te schaffen. Het aantal medestanders liep op Facebook op tot ruim dertienduizend.

De tegenbeweging was nog veel groter. ‘Blijf met je poten van onze Zwarte Pieten af’ was het motto. Twee mensen richtten een Facebook-pagina op: (‘Pietitie’) en in enkele weken kregen ze meer dan twee miljoen mensen (!) aan hun zijde.
En nu nog steeds is deze discussie actueel een speelt sociale media een grote rol.

Deze discussie via Facebook is een mooi voorbeeld van een actie via de sociale media. Als je aandacht weet te vangen, kan het heel snel gaan.

Stap 3 - Facebookrevolutie

Amnesty International zet de sociale media in om mensen te informeren en om actie te voeren. De persvoorlichter Emile Affolter: "We roepen mensen op mee te doen aan acties en te discussiëren over actuele onderwerpen. Een goed voorbeeld van een succesvolle actie via sociale media was een actie over gedwongen huisuitzettingen in Nigeria. We riepen onze supporters via Facebook op direct berichten te plaatsen op de profielpagina van de betrokken gouverneur in Nigeria. Deze man had een serieuze pagina op Facebook, met een professionele profielfoto. Opeens verschenen er veel bezorgde berichten over de geplande uitzettingen op zijn pagina. Dat vond hij niet leuk."

De revolutie in Tunesië is volgens de blogger Sidi Bouziz te danken aan Facebook. In 2008 ontstonden de eerste Tunesische Facebookpagina's. Een op de tien Tunesiërs had binnen een jaar een eigen Facebookpagina. Facebook was zo succesvol dat de Tunesische regering in mei 2009 Facebook verbood. Ook YouTube werd verboden. Een blunder, want iedereen kon nu zien dat Tunesië censuur had. Het verbod op Facebook en YouTube werd snel weer teruggedraaid.

In december 2010 beging de verkoper Mohamed Bouazizi een wanhoopsdaad. Hij zat zonder inkomsten sinds zijn groente- en fruitkraam door de autoriteiten in beslag genomen was. Uit wanhoop en protest stak hij zichzelf in brand. Zijn daad betekende het begin van grootschalige protesten tegen de werkloosheid en het gebrek aan democratie in Tunesië. De berichten gingen als een lopend vuurtje van de ene naar de andere Facebookpagina.
Uiteindelijk vluchtte de Tunesische dictator Ben Ali naar het buitenland. De revolutie in Tunesië staat sindsdien bekend als de ‘Facebookrevolutie’.

Stap 4 - Kat-en-muis-spel

Wie in China een computer koopt, is verplicht om filtersoftware te installeren, de ‘Groene Dam’ genoemd. Wie op een Chinese internetpagina het Chinese of Engelse woord voor ‘mensenrechten’ intypt, krijgt dankzij deze software nul hits of een foutmelding.

Alles wat niet past bij de ideeën van de Chinese regering is onderhevig aan (internet)censuur. Deze censuur staat bekend als de Great Chinese Firewall. Over Tibet, Taiwan, mensenrechten, homoseksualiteit en veel andere onderwerpen kan de Chinese internetter geen informatie vinden. Bekende websites als de Engelstalige Wikipedia zijn regelmatig geblokkeerd.

De Chinese regering heeft veel eigen Chinese versies van de sociale media laten ontwikkelen. Aan de ene kant is dat handig, omdat het Chinese schrift veel eigen tekens gebruikt. Aan de andere kant maken die Chinese varianten het de regering ook makkelijker om de sociale media te controleren.

De Chinese varianten van Facebook heten RenRen en Douban. De Chinese variant van YouTube is YouKu en de Chinese variant van Twitter is t.sohu.com.

Wetenschappers van de universiteit Harvard onderzochten de Chinese sociale media. Zij vonden dat 13% van de sociale media in dat land wordt gecensureerd. De Chinese regering heeft tienduizenden ‘censors’ in dienst die ongewenst materiaal verwijderen en de betreffende internetters blokkeren. Hoe dat gaat zie je in de volgende video. Denk je dat zoiets in Nederland ook kan gebeuren?


Maar er zijn wel heel veel Chinese internetgebruikers (meer dan 300 miljoen) en die zijn onmogelijk allemaal in de gaten te houden. Als een pagina verwijderd wordt, plaatst de volgende hetzelfde bericht vaak nog een keer. De ‘censors’ en internetgebruikers zijn zo continu bezig met een kat-en-muis-spel bezig, zoals Floris Harm en voormalig China correspondent voor de NOS vertelt in de volgende video:

Afronding

Samenvattend

Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.

Sociale media
Een verzamelnaam voor online platformen waar de gebruikers, zonder of met minimale tussenkomst van een professionele redactie, de inhoud verzorgen.
Groene dam
Filtersoftware die mensen in China verplicht op hun computer moeten installeren. Door deze software worden veel websites geblokkeerd.
Censuur
Door de staat opgelegde beperking van de vrijheid van meningsuiting door vóór de publicatie van die uiting controle uit te oefenen en/of wijzigingen in die uiting op te leggen. Bijvoorbeeld in China het verplicht moeten laten installeren van software waardoor bepaalde websites niet opgezocht kunnen worden.
Facebookrevolutie
Revolutie (opstand en snelle omwenteling van het gezag) in een land die is georganiseerd via Facebookberichten. Dit gebeurde bijvoorbeeld in Tunesië in 2010.
Great Chinese Firewall
Alles wat niet past bij de ideeën van de Chinese regering is onderhevig aan (internet)censuur. Deze censuur staat bekend als de Great Chinese Firewall.

Eindproduct

Als eindproduct van deze opdracht kies je samen met een klasgenoot een mensenrechtenactie en kies je een social media dat je volgens jullie het beste zou kunnen gebruiken om je mening daarover te verspreiden.

Met jullie keuze van een mensenrechtenactie en een social media laat je zien dat je de leerdoelen hebt behaald.

Welk sociale medium zou je voorkeur hebben?
Kijk in de krant, het journaal of een nieuwssite als nu.nl of er in de afgelopen tijd nieuws over mensenrechten is geweest. Hieronder staat een mooi voorbeeld van zo’n item.

Op woensdag 19 maart 2014, op de dag van de gemeenteraadsverkiezingen, lieten veel PVV’ers weten dat ze minder Marokkanen in hun stad wilden. Onmiddellijk plaatsten een heleboel mensen met een Marokkaanse achtergrond een foto van zichzelf op Twitter. Met Nederlands paspoort. Hoezo, minder Marokkanen? Born here!

Op de foto hiernaast Nasrdin Dchar, Nederlands acteur, die met de actie via Twitter begon.


Selecteer een onderwerp waar je wat meer van weet of waarover je snel informatie kunt vinden en waar je een uitgesproken mening over hebt. Het moet wel te maken hebben met mensenrechten.

Bedenk hoe je met je mening zo snel mogelijk, zo veel mogelijk mensen zou kunnen bereiken.
Welke van de social media zou je voorkeur hebben?
Twitter, Whatsapp, Facebook, Instagram of YouTube?
Bepaal je keuze met duidelijke argumenten en zet deze op papier.

Beoordeling

Jullie laten je keuze van je mensenrechtenactie en de social media beoordelen door jullie docent.
Bij de beoordeling let de docent op:

  • De inhoud: laat je duidelijk zien dat jullie een mensenrechtenactie hebben bedacht en goede argumenten hebben gebruikt bij de keuze van het sociale medium dat jullie zouden gebruiken voor jullie mensenrechtenactie?
  • De vorm: is jullie mensenrechtenactie en de beoordeling/keuze voor een sociale medium met zorg gemaakt: leesbaar en boeiend geschreven?
  • Taalfouten: bevatten jullie teksten in de antwoorden en de keuze van de mensenrechtenactie en de beoordeling van het sociale medium niet teveel taalfouten?

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro nog eens door. Past de intro goed bij de opdracht.
    Ben je in deze opdracht nog sociale media tegengekomen die je nog niet kende?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Had je die tijd ook nodig voor deze opdracht of kwam je tijd te kort?
  • Inhoud
    Wist je al veel over het onderwerp social media? Vind je dit een interessant onderwerp?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht? Op welke manier hebben jij en je klasgenoot de keuze gemaakt? Ging dit in goed overleg? 
    Hadden jullie een bepaald onderwerp of thema in gedachten voor jullie de keuze maakten? Is het gelukt om bij dit thema een passende actie te vinden? 

  • Het arrangement Sociale media vmbo-kgt34 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    02-06-2025 14:56:31
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO KGT leerjaar 3 en 4. Deze les valt onder het thema Cultureel-mentale ontwikkelingen. Het onderwerp van de les is Sociale media. Het begrip is een verzamelnaam voor online platformen waar de gebruikers, zonder of met minimale tussenkomst van een professionele redactie, de inhoud verzorgen. Belangrijk hierbij zijn de termen persoonlijk, samen en tweezijdig. Sociale media worden gebruikt om zaken te delen, zij het van een positief of negatief karakter. Er zijn verschillende soorten websites zoals datingsites, fotosites, microblogs, sociale bladwijzers, sociale netwerken, videosites, webblogs en actiemedia. Actiemedia zijn speciaal voor het voeren van acties of petities maar andere sociale netwerken zoals twitter of facebook worden daar ook voor gebruikt. Over het algemeen kan iedereen plaatsen wat hij/zij wil maar in bijvoorbeeld China is er veel censuur. Bepaalde onderwerpen die het land niet wil dat mensen daar informatie over hebben, is niet te vinden (Great Chinese Firewall). Daarom heeft de Chinese regering ook eigen sociale media ontworpen om mogelijk zo de informatie beter te kunnen controleren. Mensen proberen het te omzeilen. Begrippen die verder horen bij deze les zijn groene dam en facebookrevolutie.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    De tijd van televisie en computer (vanaf 1950); Geschiedenis;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, censuur, facebook, geschiedenis, mening delen, online platformen, sociale media, sociale netwerken, stercollectie, vmbo-kgt34

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Wikiwijs is een dienst van