Introductie
Koolhydraten vormen één van de drie groepen stoffen die in grote hoeveelheden in ons voedsel voorkomen. In deze activiteit kijken we waar koolhydraten eigenlijk voor nodig zijn en welke functie koolhydraten hebben in ons voedsel.
Veel mensen proberen door het volgen van een dieet hun gewicht op peil te houden. Soms doet men dit door van de soorten voedingsstoffen die we nodig hebben er één of meer uit te sluiten. Bananen bevatten bijna geen eiwitten en vetten, wel veel koolhydraten. Bananen lenen zich dus voor zo’n dieet.
Japanners massaal op bananendieet
In maart 2008 werd in Japan het boek 'Morning Banana Diet' op de markt gebracht. Dit dieet bestaat eruit dat je 's morgens alleen bananen eet en water op kamertemperatuur drinkt. De kilo's zouden er af vliegen. Het zou zelfs niet uit maken wat je de rest van de dag eet. Experts hebben hun twijfels over het dieet, maar toch volgen veel Japanners het bananendieet. De experts gaan er dan ook van uit dat het een trend is en geen succesvolle vermageringsmethode.
Wat ga je leren?
- Structuurformules tekenen van mono-, di- en polysachariden.
- Reactievergelijking geven (in structuurformules) van condensatie en hydrolyse van di- en polysachariden
Monosachariden
Lees de eerste twee pagina's van de kennisbank door.
KB: Koolhydraten en monosachariden
Zoals je hebt kunnen lezen zijn koolhydraten te onderscheiden in:
Monosachariden 
Disachariden 
Polysachariden 
Diabetes
Bij sommige mensen kan glucose niet goed worden opgenomen in de cellen.
Dit komt doordat er te weinig insuline of te weinig insuline-receptoren aanwezig zijn. De glucose hoopt zich dan op in het bloed.
Deze ziekte heet diabetes mellitus.
Door het te hoge glucosegehalte in het bloed kan verzuring optreden in weefsels en organen. De nieren zijn niet meer in staat al de glucose terug te laten gaan naar het bloed. Hierdoor komt er teveel glucose in de urine terecht, dit gaat gepaard met waterverlies. Hierdoor hebben diabetespatiënten vaak dorst en plassen ook veel.
Disachariden
Lees de volgende tekst op Kennisbank:
KB: Disachariden
Opdracht
Neem de onderstaande tabel over in jouw schrift en vul deze verder in. Gebruik hierbij bijvoorbeeld Binas tabel 67A.
| Disacharide |
Monosachariden waaruit het disacharide is opgebouwd |
| Sacharose |
Glucose + fructose |
| Lactose |
|
| Maltose |
|
In onderstaande figuren zie je de structuurformules van deze disachariden:
Sacharose 
Lactose 
Maltose 
Hydrolyse van disachariden
Disachariden zijn goed oplosbaar in water. De moleculen zijn te groot om door de celmembranen heen te kunnen, zoals glucosemoleculen dat wel kunnen. De moleculen van de disachariden worden in de dunne darm onder invloed van enzymen afgebroken tot monosacharide-moleculen.
Het afbreken van disachariden tot monosachariden heet hydrolyse.
In molecuulformules luidt de reactievergelijking van de hydrolyse voor sacharose:
\(\small{C}_{{{12}}}{H}_{{{22}}}{O}_{{{11}}}+{H}_{{2}}{O}→{C}_{{6}}{H}_{{{12}}}{O}_{{6}}+{C}_{{6}}{H}_{{{12}}}{O}_{{6}}\)
Opdracht
- Geef de reactievergelijking voor de hydrolyse van maltose in structuurformules.
- Geef de reactievergelijking voor de hydrolyse van lactose in molecuulformules.
Lactose intolerantie
Om lactose af te breken heb je het enzym lactase nodig.
Bij veel mensen (ca. 75 %) over de hele wereld is dit enzym niet of in zeer geringe hoeveelheden aanwezig in de dunne darm. Wanneer de lactose in de dikke darm terechtkomt, veroorzaakt die daar gasvorming en buikkrampen. Wanneer je hier last hebt van dit soort symptomen, is het mogelijk dat je een lactose-intolerantie hebt.
Polysachariden
Lees nu de laatste twee pagina´s van de kennisbank door over polysachariden.
KB: Polysachariden
Zetmeel en cellulose geven aan ons voedsel een bepaalde stevigheid. Door de lange, soms vertakte ketens kan zetmeel voor ons voedsel als bindmiddel dienen. Denk maar aan het binden van sauzen met aardappelzetmeel, bloem of maïzena.
Dit zijn allemaal zetmeelproducten.
Examenopgave koolhydraten
Onderstaande examenopgave geeft je de gelegeneheid om te oefenen met examenopgaven over sachariden. Succes!
Examenopgave (2014-1) - Geen gaatjes
Samenvatting
