Opdracht: Nederland: Nederland - Duitsland - vmbo-kgt34

Opdracht: Nederland: Nederland - Duitsland - vmbo-kgt34

Nederland - Duitsland

Intro

Nederland en Duitsland zijn buurlanden en zijn op vooral op economisch gebied van elkaar afhankelijk. Zo sterk dat Nederland wel eens het '17e Bundesland' van Duitsland wordt genoemd.

Ook op demografisch gebied lijken de landen op elkaar, maar wie beter kijkt, ziet ook wel wat opvallende verschillen.

​In deze opdracht vergelijk je demografische gegevens van Nederland met die van Duitsland.

Bekijk eerst de video over het demografisch transitiemodel. Daarin krijg je vast uitleg.
Kun je aangeven hoe je het geboorteoverschot in een land kunt berekenen?

 

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kun je:

  • de demografische cijfers van Nederland en Duitsland bekijken en vergelijken;
  • aangeven waardoor de omvang van de bevolking elke dag verandert;
  • uitleggen wat wordt bedoeld met demografische transitie;
  • de bevolkingsontwikkeling van Nederland en Duitsland omschrijven in de periode na de Tweede Wereldoorlog;
  • aangeven wat de gevolgen zijn in de toekomst van verdere bevolkingsgroei en vergrijzing in Nederland en in Duitsland.

 

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je bestudeert in de tabel de demografische cijfers van Nederland. Je beantwoordt vragen over deze tabel.
Stap 2 Je bestudeert in de tabel de demografische cijfers van Duitsland. Je beantwoordt vragen over deze tabel.
Stap 3 Je vergelijkt de demografische cijfers van Nederland met de cijfers van Duitsland. Je geeft aan of de stellingen wel of niet waar zijn. Je bespreekt samen met een klasgenoot de demografische verschillen en overeenkomsten.
Stap 4 Je maakt de sleepoefening over de bevolkingsontwikkeling in Nederland en in Duitsland.
Stap 5 Je leert wat een bevolkingsdiagram is. Je bekijkt de diagrammen van Nederland en Duitsland van 1950 tot 2020.
Stap 6 Je maakt de sleepoefening over de bevolkingsontwikkeling in Nederland en in Duitsland.
Stap 7 Lees wat de ontwikkeling van de bevolking betekent voor het dagelijkse leven in Nederland en Duitsland.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippen Je maakt zelf een begrippenlijst over deze opdracht.
Eindopdracht Je maakt de toets 'Nederland-Duitsland'.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.


Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 3 lesuren nodig.

Aan de slag

Stap 1: Nederland

In deze eerste stap staan de demografische cijfers van Nederland centraal.

Er zijn verschillende websites waar je informatie kunt vinden over de bevolkingsopbouw van Nederland.

De onderstaande informatie over 2016 komt van de site indexmundi.com.
Mogelijk dat de informatie op de website ondertussen is vernieuwd.

Bevolking 17.016.967
Leeftijdsopbouw   0-14 jaar: 16,56% (mannen 1.442.059 / vrouwen 1.375.479)
15-24 jaar: 12,11% (mannen 1.050.889 / vrouwen 1.010.596)
25-54 jaar: 39,83% (mannen 3.400.998 / vrouwen 3.377.311)
55-64 jaar: 13,14% (mannen 1.113.587 / vrouwen 1.123.165)
65 jaar en ouder: 18,35% (mannen 1.411.830 / vrouwen 1.711.053)
Bevolkingsgroei 0,4%
Geboortecijfer 10,9 geboorten/1.000 inwoners
Sterftecijfer 8,8 sterftegevallen/1.000 inwoners
Netto migratie percentage 1,9 migranten/1.000 inwoners
Bevolking naar sekse
bij geboorte: 1,05 man/vrouw
  0-14 jaar: 1,05 man/vrouw
15-24 jaar: 1,04 man/vrouw
25-54 jaar: 1,01 man/vrouw
55-64 jaar: 0,99 man/vrouw
65 jaar en ouder: 0,82 man/vrouw
totale bevolking: 0,98 man/vrouw
Zuigelingensterfte totaal 3,6 sterftegetallen / 1.000 levend geborenen
Levensverwachting bij geboorte totale bevolking: 81,3 jaar
mannen:              79,2 jaar
vrouwen:             83,6 jaar


Gebruik de gegevens in de tabel om de volgende vragen te beantwoorden.

Stap 2: Duitsland

In deze stap staan de demografische cijfers van Duitsland centraal.

De onderstaande informatie over 2016 komt van de site indexmundi.com.
Mogelijk dat de informatie op de website ondertussen is vernieuwd.

Bevolking 80.722.792
Leeftijdsopbouw   0-14 jaar: 12,83% (mannen 5.317.183 / vrouwen 5.040.664)
15-24 jaar: 10,22% (mannen 4.203.985 / vrouwen 4.044.789)
25-54 jaar: 40,96% (mannen 16.721.667 / vrouwen 16.345.911)
55-64 jaar: 14,23% (mannen 5.695.117 / vrouwen 5.788.493)
65 jaar en ouder: 21,76% (mannen 7.709.799 / vrouwen 9.855.184)
Bevolkingsgroei -0,16%
Geboortecijfer 8,5 geboorten/1.000 inwoners
Sterftecijfer 11,6 sterftegevallen/1.000 inwoners
Netto migratie percentage 1,5 migranten/1.000 inwoners
Bevolking naar sekse
bij geboorte: 1,06 man/vrouw
  0-14 jaar: 1,05 man/vrouw
15-24 jaar: 1,04 man/vrouw
25-54 jaar: 1,02 man/vrouw
55-64 jaar: 0,98 man/vrouw
65 jaar en ouder: 0,78 man/vrouw
totale bevolking: 0,97 man/vrouw
Zuigelingensterfte totaal 3,4 sterftegetallen/1.000 levend geborenen
Levensverwachting bij geboorte totale bevolking: 80,7 jaar
mannen: 78,4 jaar
vrouwen: 83,1 jaar


Gebruik de gegevens uit de tabel bij het beantwoorden van de vragen in de oefening.

 

Stap 3: Vergelijk Ned - Dtsld

In de vorige stappen heb je de demografische cijfers van Nederland en Duitsland bekeken.

In deze stap vergelijk je de cijfers van Nederland met de cijfers van Duitsland. Het grootste verschil tussen Nederland en Duitsland is misschien wel het aantal inwoners. In Duitsland wonen ruim 4,5 x zoveel mensen als in Nederland.

Maar er zijn meer verschillen.  In deze tabel zijn de cijfers van Duitsland en Nederland naast elkaar gezet. Bekijk de gegevens.

  Nederland Duitsland
Bevolking 17.016.967 80.722.792
Leeftijdsopbouw   0-14 jaar: 16,56%
15-24 jaar: 12,11%
25-54 jaar: 39,83%
55-64 jaar: 13,14%
65 jaar en ouder: 18,35%
  0-14 jaar: 12,83%
15-24 jaar: 10,22%
25-54 jaar: 40,96%
55-64 jaar: 14,23%
65 jaar en ouder: 21,76%
Bevolkingsgroei 0,4% -0,16%
Geboortecijfer 10,9 geboorten/1.000 inwoners 8,5 geboorten/1.000 inwoners
Sterftecijfer 8,8 sterftegevallen/1.000 inwoners 11,6 sterftegevallen/1.000 inwoners
Netto migratie percentage 1,9 migranten/1.000 inwoners 1,5 migranten/1.000 inwoners
Bevolking naar sekse bij geboorte: 1,05 man/vrouw
  0-14 jaar: 1,05 man/vrouw
15-24 jaar: 1,04 man/vrouw
25-54 jaar: 1,01 man/vrouw
55-64 jaar: 0,99 man/vrouw
65 jaar en ouder: 0,82 man/vrouw
totale bevolking: 0,98 man/vrouw
bij geboorte: 1,06 man/vrouw
  0-14 jaar: 1,05 man/vrouw
15-24 jaar: 1,04 man/vrouw
25-54 jaar: 1,02 man/vrouw
55-64 jaar: 0,98 man/vrouw
65 jaar en ouder: 0,78 man/vrouw
totale bevolking: 0,97 man/vrouw
Zuigelingensterfte 3,6 sterftegetallen/1.000 levend geborenen 3,4 sterftegetallen/1.000 levend geborenen
Levensverwachting bij geboorte totale bevolking: 81,3 jaar
mannen: 79,2 jaar
vrouwen: 83,6 jaar
totale bevolking: 80,7 jaar
mannen: 78,4 jaar
vrouwen: 83,1 jaar


Het grootste verschil tussen Nederland en Duitsland is misschien wel het aantal inwoners. In Duitsland wonen ruim 4,5 x zoveel mensen als in Nederland.
Maar er zijn meer verschillen. Gebruik de gegevens uit de tabel bij maken van de volgende oefening.

Bespreek met een klasgenoot de demografische overeenkomsten en verschillen tussen Nederland en Duitsland.

  1. Welke verschillen springen het meest in het oog?
  2. Hadden jullie deze verschillen verwacht? Waarom wel of waarom niet?

Stap 4: Bevolkingsontwikkeling

De omvang van de bevolking verandert elke dag. Hoe de omvang verandert hangt af van:

  • natuurlijke groei
  • sociale groei (migratie)

Maak de volgende oefening.

Stap 5: Bevolkingsdiagrammen

Een bevolkingsdiagram (zie afbeelding)  is een grafiek of diagram van de leeftijdsopbouw van een bevolking in de vorm van een rug-aan-rug-histogram voor mannen en vrouwen.  De beide histogrammen tonen het aantal mannen (links) en het aantal vrouwen (rechts) van een bepaalde bevolking in leeftijdsgroepen van vijf jaar. Ze kunnen als absoluut aantal of als percentage van de totale bevolking worden weergegeven.
Een bevolkingsdiagram wordt vaak een bevolkingspiramide genoemd, maar eigenlijk klopt die benaming niet.

Ga naar de website populationpyramid.net. Op deze website vind je bevolkingspiramides van alle landen van de wereld van 1950 tot 2100.
Bekijk het bevolkingsdiagram van Nederland van 2020. Ga met je muis over de diagrammen en bekijk de informatie. Zoek uit hoe je het bevolkingsdiagram van een ander jaartal in beeld krijgt. Zoek ook uit hoe je het bevolkingsdiagram van Duitsland van 2020 in beeld kunt krijgen.

Maak de volgende oefeningen.

Stap 6: Bevolkingsontwikkeling

Maak nu de volgende sleepoefening.

Stap 7: Gevolgen

Ontwikkeling van bevolking en dagelijks leven in 2050

Je hebt heel wat cijfers voorbij zien komen.
Wat betekenen ze voor de ontwikkeling van de bevolking van Nederland en Duitsland in het dagelijks leven en voor de toekomst?

Staatspensioen

Nederland en Duitsland kennen beide een staatspensioen. In Nederland hebben we hiervoor de Algemene Ouderdomswet (AOW). Als je werkt, ontvang je salaris. Een deel daarvan gaat als belasting naar de staatskas, een ander deel gaat als premie naar onder meer de AOW.

Zowel in Duitsland als in Nederland is er sprake van vergrijzing. Als de bevolking vergrijst, daalt het aantal werkenden ten opzichte van het aantal AOW’ers en wordt het lastiger om de AOW te financieren.
De overheid kan verschillende dingen doen: de AOW-premie laten stijgen, de AOW-uitkering verlagen of de pensioenleeftijd verhogen.
In Duitsland en Nederland is voor het laatste gekozen; in beide landen gaat de pensioenleeftijd omhoog van 65 naar 67 jaar.

 

Woningbehoefte

Door veranderingen in de leeftijdsopbouw van de bevolking, verandert ook de woningbehoefte. Zowel in Nederland als Duitsland zijn de gezinnen gemiddeld kleiner geworden, hebben veel mensen wel een partner, maar geen kinderen en wonen veel mensen alleen. Daardoor is de behoefte aan kleine woningen gestegen.
Ook stijgt de behoefte aan seniorenwoningen en woningen die aangepast zijn voor mensen met een beperking (zonder drempels en met een traplift bijvoorbeeld).

 

Recreatie

We worden met zijn allen steeds ouder en blijven ook langer gezond. Ouderen blijven langer actief en, niet onbelangrijk, zijn relatief welvarend. Daardoor krijgt recreatie een steeds grotere rol in de economie.

 

Multiculturele samenleving

Door de komst van (veel) immigranten uit vele landen is er in Nederland en Duitsland een grote verscheidenheid ontstaan aan talen, culturen (kleding, muziek) en godsdiensten. Beide landen zijn multicultureel geworden.

 

Zorg

Ondanks de toegenomen vitaliteit van ouderen zijn er door de vergrijzing meer en meer mensen die verzorging nodig hebben.
Die zorg is duur en om de kosten in de hand te houden, wordt er een beroep gedaan op de mantelzorgers: mensen in de omgeving, familie, vrienden, buren, die (een deel van de) zorgtaken overnemen van de beroepsverzorgers.

 

Afronding

Begrippenlijst

In deze opdracht ben je veel begrippen tegengekomen.
Maak zelf een begrippenlijst.

geboortecijfer
....
sterftecijfer
....
natuurlijke bevolkingsgroei
....
sociale bevolkingsgroei
....
demografische transitie
....
bevolkingsdiagram
....
vruchtbaarheidscijfer
....
levensverwachting
....
multiculturele samenleving
....

 

Eindopdracht: Toets

Test je kennis. Maak de toets.

Terugkijken

Intro

  • Had je na het lezen van de intro al een idee waar de opdracht over zou gaan? Snap je na het bekijken van de video hoe de demografische transitie verloopt?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je aan de hand van een bevolkingsdiagram bekijken hoe de bevolkingsgroei verloopt?

Hoe ging het?

  • Inhoud
    Je hebt de demografische gegevens van Nederland en Duitsland bestudeerd. Waardoor wordt de bevolkingskrimp in Duitsland afgeremd? Kun je een voorbeeld geven?
  • Begrippenlijst
    Heb je zelf een begrippenlijst gemaakt? Lukte het je zonder de begrippen op te moeten zoeken?
  • Eindopdracht
    Wat was de score voor de toets? Ben je tevreden met de score?
  • Het arrangement Opdracht: Nederland: Nederland - Duitsland - vmbo-kgt34 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2022-11-01 15:25:06
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze opdracht hoort bij het thema 'Bevolking en ruimte: Nederland - Duitsland', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor vmbo-kgt leerjaar 3 en 4. Tijdens deze opdracht ga je dieper in op de demografische aspecten van Nederland en Duitsland. Je begint met het bekijken en vergelijken van demografische cijfers van beide landen, waardoor je inzicht krijgt in de huidige bevolkingssituatie. Daarna leer je meer over de oorzaken van de dagelijkse veranderingen in de bevolkingsomvang. Je leert ook over demografische transitie, wat essentieel is om te begrijpen hoe bevolkingen evolueren. Vervolgens duik je in de bevolkingsontwikkeling van Nederland en Duitsland in de periode na de Tweede Wereldoorlog. Ten slotte ga je kijken naar de mogelijke toekomstige gevolgen van verdere bevolkingsgroei en vergrijzing in Nederland en Duitsland. Veel plezier met het maken van de opdracht!
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Bevolkingskenmerken; Migratie; Aardrijkskunde; Bevolking en ruimte;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    3 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, bevolking en ruimte, bevolkingsdiagram, bevolkingsontwikkeling, demografie, nederland, nederland en duitsland, stercollectie, vmbo-kgt34

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Leermateriaal, StudioVO. (2020).

    De cijfers NL en Dtsld

    https://maken.wikiwijs.nl/155279/De_cijfers_NL_en_Dtsld