Welkom bij het lesmateriaal van Nederlands, leerjaar 4!
Een nieuw schooljaar gaat beginnen. Nieuwe docenten, en nieuwe vakken. Misschien heb je al even rondgekeken, maar zoals je ziet, is de indeling voor Nederlands dit jaar ook nieuw.
Ik heb ervoor gekozen om het jaar in blokken te verdelen. Iedere periode bestaat uit 2 blokken. In ieder blok komt er een ander onderwerp aan de orde.
Dit betekent niet dat we na de eerste periode niks meer doen met het behandelde onderwerp. Alles komt toch indirect het hele jaar aan bod. Dat geldt ook voor de andere vaardigheden. Lezen blijft bijvoorbeeld bijna iedere periode terugkomen door middel van 1 oude examentekst die jullie na ieder blok gaan lezen en maken.
Daarnaast werken we dit jaar met vakbegrip. Dit is een website waaraan je kunt werken aan je leesvaardigheid en je woordenschat. Tot slot krijg je ook nog te maken met Samengevat. Dit is een boekje dat je op weg helpt naar je examen. Hier zul je vooral mee te maken krijgen na de 2e periode bij de examentraining.
Na ieder blok moet je je huiswerk inleveren in Google Classroom, hier heb je vorig jaar misschien ook al eens mee gewerkt. Iedereen typt daarom de antwoorden van de opdrachten in een Word-document. Heb jij een handigere manier? Meld dit dan bij je docent en OVERLEG. Misschien keurt de docent jouw manier ook wel goed. Bij opdrachten die je op internet maakt is het gemakkelijker om een printscreen te maken. Sla alle opdrachten goed op, zorg dat je alles op minimaal 2 plekken opslaat zodat niets kwijt raakt (bijv: pc en USB, pc en Google drive, etc.).
Ik wens jullie heel veel succes richting het examen, maar vooral ook heel veel plezier!
Linkjes
Hierbij wat informatie over de verschillende programma's die we dit jaar bij Nederlands gebruiken, inclusief linkjes:
1. Wikiwijs Nederlands mavo 4
Hier ben je nu, dit is de basis waarin je alle opdrachten en uitleg kunt vinden. Moet je dus huiswerk maken, kijk je als eerste hier. Zorg ervoor dat je deze link bij je favorieten toevoegd in je tabblad, zodat je niet meer hoeft te zoeken.
Dit is je huiswerksite. Wanneer de docent een nieuwe huiswerkopdracht aanmaakt, krijg jij een mailtje in je schoolmail (Google) van waaruit je direct de opdracht kan inleveren in Google Classroom. Wanneer er in SOM huiswerk wordt opgegeven, moet je dit ALTIJD in Google Classroom inleveren. Let op! Er is een tijdslimiet aan verbonden, je kunt dus maar tot een bepaald tijdstip de opdrachten inleveren!
Op verzoek van je docent kun je een account aanmaken op www.jufmelis.nl. Het is aan jullie docent of hiet gebruik van gemaakt wordt.
Wanneer je opdrachten in vo-content moet maken, staat er bij de opdracht zelf een linkje waar je naartoe moet.
Periode 1 blok 1
Spreekvaardigheid
De afgelopen jaren heb je een heleboel - bewust en onbewust - geoefend met Nederlands spreken. Denk aan: presenteren, overleggen in groepjes, in gesprek gaan met je docent, en ga zo maar door. Nu je in leerjaar 4 zit, heb je al heel wat ervaring met spreken (en gesprekken voeren). Deze ervaring ga je nu inzetten in de volgende opdracht.
Eind vorig jaar heb je stage gelopen, jouw ervaringen ga je nu verwerken in een presentatie. Deze opdracht telt mee als tentamen (3x). Lees voor de specifieke eisen en voorwaarden onderstaande bestandjes goed door.
Er zijn een heleboek handige filmpjes van Clipphanger die belangrijke spellingregels op een simpele en leuke manier uitleggen. Hieronder vind je er een heleboel. Als je ze allemaal wilt bekijken, mag dat. Weet je sommige regels al, maak je een keuze welke filmjes je bekijkt en welke niet.
Spelling tegenwoordige tijd
Klokhuis 'd' of 't'?
Spelling verleden tijd
'Me' en 'mijn'
'Als' en 'dan'
Klokhuis 'Als en dan'.
'Hun' en 'hen'
'Na' en 'naar'
Voor extra hulp kun je ook nog eens een kijkje nemen op de volgende website, door op onderstaande link te klikken...
Spelling is en blijft belangrijk in de Nederlandse taal. Je kunt vast zelf enkele argumenten bedenken. Lees de tekst door op onderstaand linkje te klikken. Deze tekst gaat over het belang van goed kunnen spellen. Noteer de mening van de schrijver in één zin, inclusief haar argumenten (voor én tegen). Typ de antwoorden in een Word-document, sla het goed op.
Het is belangrijk om in je laatste leerjaar nog eens alle belangrijke spellingregels te herhalen. Om te zorgen dat je dit goed onthoudt, ga je wat opdrachten maken. Dit ga je doen in Cambiumned, je maakt de opdrachten van (spellingregels):
hoofdletters (oefening 1 t/m 4), leestekens (de eerste 3 oefeningen), aan elkaar of los (oefening 1 t/m 3), tussenklank in samenstellingen (alle drie de oefeningen) en meervoudsuitgangen (oefening 1 + 2).
Maak van iedere uitslag een printscreen zodat je je huiswerk aan het einde van het blok kan uploaden in Google Classroom!
Opdracht 3.
Nu we de algemene spelling hebben geoefend, gaan we nog wat oefenen met werkwoordspelling. Dit blijft het meest lastige gedeelte van de spelling, aldus veel leerlingen. Klik op onderstaand bestand om bij de oefenbladen te komen. Kijk goed wat je op welk blad precies moet invullen (ieder blad heeft een andere titel). De docent benoemt welke bladzijden je moet maken. De antwoorden mag je in het bestand zelf typen, maar je mag het ook in je schritft schrijven. Als je voor dat laatste kiest, maak dan foto's van je schrift zodat je de antwoorden (+ verbetering) gemakkelijk kunt inleveren in Google Classroom.
Klik op onderstaande linkjes om de examenteksten van deze periode te lezen, plus bijbehorende vragen te beantwoorden. Lees tekst 1 en 2 en maak bijbehorende opdrachten. Bij tekst 1 gaat het om meerkeuzevragen en bij tekst 2 dien je een samenvatting te maken. Beide heb je al meerdere keren geoefend. Houd bij het lezen en maken van de opdrachten onderstaande tips in gedachten:
- bij meerkeuzevragen twijfel je (meestal) tussen twee antwoorden. Kies dan het antwoord dat het meest volledig is/ het meest omvat.
- In de kernzinnen van de tekst (1e en laatste zin van iedere alinea) staat (meestal) de belangrijkste informatie, dit noemen we 'hoofdzaken'. De minder belangrijke zaken uit de tekst noemen we 'bijzaken'. In de samenvatting staan ENKEL de hoofdzaken!
- De inleiding en het slot zijn, naast de kernzinnen, de belangrijkste stukken van de tekst. Haal hier dus ook belangrijke informatie uit.
- Alle vragen die je volgens de samenvattingsopdracht moet beantwoorden in je samenvatting, lees je voor je de tekst leest. Wanneer je tijdens het lezen informatie tegenkomt die hierbij hoort, markeer je dit meteen.
- Zorg bij het maken van een samenvatting te allen tijde voor een lopend verhaal. Wanneer je hiervoor enkele woordjes moet veranderen mag dat. Maar blijf zoveel mogelijk bij het originele verhaal uit de tekst.
- Tentamen spreekvaardigheid n.a.v. stage (tijdens de lessen)
- Algemene toets Spelling (Toets 1 in PTA)
Periode 1 blok 2
Schrijfvaardigheid
Een artikel schrijven
Je leest heel wat af in je leven, ook artikelen. Vaak heel verschillende artikelen. In kranten, maar ook in tijdschriften. Bedenk eens waarom het ene artikel je wel uitnodigt tot lezen en waarom je bij een ander denkt: “Laat maar.”
Als jij een artikel schrijft, wil je dat je publiek het met interesse zal lezen. De volgende tips kunnen je helpen bij het schrijven van zo’n artikel.
Opdracht 1: artikel schrijven
Je docent heeft voor jou een onderwerp paraat. In overleg met je docent mag je ook zelf een onderwerp kiezen/bedenken.
In onderstaand bestand staat precies in stappen uitgelegd hoe je een artikel moet schrijven. Doorloop alle stappen!
Klik op onderstaand document, dit is een oud examen van 2014. Lees bladzijde 8 en 9 voor de opdrachtomschrijving. Je gaat deze opdracht tijdens de les maken, wat je niet af krijgt maak je thuis af. We kijken deze opdracht klassikaal na tijdens een volgende les zodat je weet waar je op moet letten tijdens je examen.
Bij het maken van deze opdracht mag je overleggen met klasgenoten maar IEDEREEN schrijft zijn/haar eigen artikel.
Klik op onderstaande documenten. Dit zijn lessen uit het programma van Vakbegrip.nl. Dit programma helpt je op het gebied van leesvaardigheid en woordenschat naar een hoger niveau. Hartstikke handig in je examenjaar!
Zakelijke brief
In dit blok gaan we nog één keer herhalen hoe je ook alweer een zakelijke brief schrijft. Kijk voor uitleg nog eens allebei de filpmjes hieronder. De theorie is al gericht op je examen dat je straks gaat maken. De brief die je hierbij gaat schrijven, is dus ook al oefenmateriaal voor je examen. Het wordt dus streng nagekeken.
brief/e-mail examen Nederlands
Zakelijke e-mail vmbo
Opdracht 1.
Klik op onderstaande linkjes en lees alle handige tips die er staan goed door.
In onderstaand document zie je twee opdrachten staan waarbij je een zakelijke brief/e-mail moet gaan schrijven. Maak beide opdrachten. Opdracht 1 wordt vervolgens door je docent gecontroleerd op de manier zoals dat ook bij het examen gebeurt, waarna de opdracht klassikaal besproken wordt. Bij opdracht 2 kijk je elkaars brieven na op dezelfde manier als je docent heeft gedaan. Ook dit wordt klassikaal besproken.
Een - vaak - lange, saaie, moeilijke tekst samenvatten, hoort ook bij de mogelijkheden tijdens het maken van je examen. Daarom besteden we hier nog één keer aandacht aan het samenvatten van zo'n tekst.
Opdracht 1.
Lees het stappenplan voor samenvatten goed door. Klik hiervoor op het linkje hieronder.
In onderstaand document staat een officiële examenopdracht inclusief tekst die je moet gaan samenvatten. Maak deze opdracht, als iedereen klaar is, wordt de opdracht klassikaal besproken.
Mocht je nog wat extra hulpmiddelen nodig hebben bij je opdrachten en vind je het bekijken van filmpjes met uitleg prettig? Hieronder staan nog twee filmpjes die precies uitleggen hoe je een examentekst moet samenvatten. Mochten ze van elkaar verschillen waardoor je gaat twijfelen, bespreek dit dan ALTIJD met je docent!
Stappenplan samenvatten
Hoe vat je een examentekst samen? vmbo GT/TL
Examentekst
Klik op onderstaande linkjes om de examentekst te lezen en de bijbehorende vragen te beantwoorden. Het gaat hier niet alleen om leesopdrachten, ook woordenschat wordt hierbij geoefend.
In het kader van kijk- en luistervaardigheid ga je enkele afleveringen kijken van de serie '4 handen op 1 buik'. Deze serie gaat over jonge vrouwen die ongepland zwanger zijn geraakt en nu de verantwoordelijkheid voor zichzelf en hun kind moeten (gaan) dragen. Bekende Nederlandse vrouwen nemen ieder een jonge vrouw onder hun hoede om ze te begeleiden in dit moeilijke proces.
Afleveringen 4 handen op 1 buik
Kijk de volgende afleveringen: Rosa en Xandra Brood, Joana en Denise en Monique Smit, Isalyn en Kim Kötter.
Klik op onderstaand bestandje en maak de opdrachten die bij deze afleveringen horen.
Tijdens de les kijk je de film 'Terug naar de Kust'. Dit is een Nederlandse boekverfilming. Het boek is oorspronkelijk door Saskia Noort geschreven en is erg bekend. Het kijken van deze film is onderdeel van je fictiedossier, je sluit dit onderdeel af met een presentatie. Na het bekijken van de film ga je in groepjes uiteen om de presentatie voor te bereiden. Je presenteert dus in groepjes. Ieder groepje presenteert een ander onderdeel van de inhoud van de film.
De onderwerpen die te verdelen zijn, zijn:
- Hoofdpersonen
- Tijd
- Plaats
- Titel
- Genre
Als je je onderwerp weet, ga je tijdens het kijken van de film letten op alle elementen die tijdens de film aan bod komen, die met jouw onderwerp te maken hebben. Na het bekijken van de film, bereid je je allemaal voor op de presentatie en ga je beslissen wat je gaat vertellen. Ieder groepje maakt een presentatie in de vorm van een Pecha Kucha. Dit is een diavoorstelling van minimaal 10, maximaal 20 afbeeldingen in totaal. Iedere afbeelding wordt 20 seconden vertoond, in die tijd moet jij dus je verhaal vertellen bij die afbeelding. Jullie als groepje kiezen zelf de afbeeldingen die jullie willen laten zien. Je maakt dus géén gebruik van tekst in je powerpoint, je vertelt de groep iets aan de hand van afbeeldingen die volgens jullie te maken hebben met het onderwerp.
Bijvoorbeeld: je hebt als onderwerp 'hoofdpersonen'. Dan kun je een afbeeldingen zoals hierboven in je Pecha Kucha terug laten komen en vertellen wie dit zijn. Maar je mag ook een afbeelding kiezen van iets wat je doet denken aan de hoofdpersonen of van bekende figuren waarin jij eigenschappen van de hoofdpersonen herkent. Dan kun je heel mooi uitleggen wat jouw interpretatie was en waarom je deze afbeelding hebt gekozen. Denk hierbij wel aan de tijd (max. 20 seconden).
Je Pecha Kucha maken jullie gewoon in Powerpoint. Je kunt hier ook heel gemakkelijk de tijd instellen per dia. Jullie krijgen als groep één en hetzelfde cijfer voor de presentatie. De voorbereiding, samenwerking en planning tellen ook mee in het cijfer.
Examentekst
Klik op onderstaande linkjes om de examentekst te lezen en de bijbehorende vragen te beantwoorden. Het gaat hier niet alleen om leesopdrachten, ook woordenschat wordt hierbij geoefend.
- Presentatie film (toets 3 in PTA) (tijdens de lessen)
- Tentamen Kijk- en Luistervaardigheid
Periode 2 blok 2
Lezen en woordenschat
Leesvaardigheid is een onderdeel dat bij het vak Nederlands altijd terug zal komen. Specifieker verwoord: begrijpend lezen zul je blijven oefenen bij het vak Nederlands, ook als je naar het MBO gaat of de havo.
Je hebt vast wel eens te maken gehad met leesstrategieën. Ook dit jaar heb je deze strategieën weer nodig. Hieronder zie je ze nog eens op een rijtje (dit is leerstof voor de toets!):
Welke leesstrategieën ken je en in welke situatie gebruik je deze?
1. Oriënterend lezen; als je snel wilt zien of een bepaalde tekst voor jou interessant/bruikbaar is.
2. Globaal lezen; als je het onderwerp van de tekst weet en je vermoedt dat de tekst voor jou van belang is.
3. Intensief lezen; als je een tekst goed wilt begrijpen.
4. Kritisch lezen; als je de betrouwbaarheid van een tekst moet beoordelen.
5. Studerend lezen; als je een tekst moet leren (controle en onthouden).
6. Zoekend of doelgericht lezen; als je op zoek bent naar bepaalde informatie.
Afgestemd op jullie doel wat betreft leesvaardigheid - het examen halen - volgen hier enkele 'lessen' die speciaal ontworpen zijn voor het mbo of examenleerlingen van het vmbo. Eén les bevat een tekst, vragen en opdrachten voor woordenschat passend bij die tekst.
Maak alle lessen, tenzij de opdracht van de docent anders is. De docent beslist tevens of de teksten klassikaal besproken worden, je ze zelf of gezamenlijk na dient te kijken.
In de Nederlandse taal is de grammatica erg belangrijk. Kennis en het toepassen van de juiste grammaticaregels zorgen er namelijk voor dat je in je mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid groeit: je maakt correcte Nederlandse zinnen. Kun jij benoemen in welke situatie dit nuttig is??
De Nederlandse grammatica delen we op in twee delen: zinsontleding (redekundig ontleden) en woordbenoemen (taalkundig ontleden). Wanneer we een zin gaan ontleden op de redekundige manier, spreken we over: onderwerp, persoonsvorm, lijdend voorwerp, etc. Wanneer we een zin ontleden op de taalkundige manier, spreken we over: zelfstandig- en bijvoeglijk naamwoord, lidwoord, voorzetsel, etc. In dit blokje behandelen we kort de belangrijkste onderdelen van het redekundig ontleden. Het volgende blokje gaan we verder met taalkundig ontleden.
Opdracht
In Cambiumned staat hele handige uitleg en opdrachten over belangrijke zinsdelen. Lees en maak de volgende oefeningen:
oefening zinsdelen bepalen, oefening 1, 2 + 3 van persoonsvorm, oefening 2 onderwerp en persoonsvorm, oefening onderwerp en lijdend voorwerp, oefening 1 + 2 lijdend voorwerp, oefening 1 + 2 meewerkend voorwerp, oefening 1 + 2 bijwoordelijke bepaling, oefening 1 + 2 bijvoeglijke bepaling. Dit is een heleboel, maar je krijgt van je docent tijd om deze opdrachten te maken. Hiermee gaan we daarnaast verder op wat we vorig jaar hebben geleerd en herhalen we de belangrijkste dingen, dus een heleboel komt je al bekend voor.
Maak printscreens van de uitslagen van de oefeningen zodat je het gemakkelijk kunt uploaden in Google Classroom.
Mocht je nog behoefte hebben aan extra uitleg over zinsontleden op een andere manier, kun je altijd onderstaande filmpjes bekijken.
Handig filmpje zinsontleding
Handig filmpje zinsontleden 2
Extra opdracht.
Om je uit te dagen (én grammatica stiekem een beetje leuker te maken), gaan we een bordspel spelen waarbij je de theorie en kennis die je al hebt, moet toepassen. De docent benoemt de voorwaarden, spelregels en of we dit spel klassikaal of in groepjes gaan spelen. Je kunt in onderstaand bestand alvast zien hoe het bordspel eruit ziet (zo kun je je misschien wat voorbereiden...).
Na zinsontleden gaan we nu verder met woordbenoemen (taalkundig). We gaan hierbij enkel de belangrijkste woordsoorten nog eens herhalen die je de afgelopen jaren geleerd hebt. Hierbij is het belangrijk om de kennis die je al hebt nog wat op te frissen. Je gaat wederom opdrachten maken in Cambiumned. Maak de opdrachten van de volgende onderdelen: oefening lidwoorden, oefening zelfstandige naamwoorden bijvoeglijke naamwoorden en lidwoorden, oefening werkwoord of zelfstandig naamwoord, oefening 1 voorzetsels, oefening 3 voorzetsel bijwoord of voegwoord, oefening bijwoorden, oefening voegwoorden.
Voordat je de opdracht maakt, lees je ALTIJD eerst de uitleg die bij het woordsoort hoort.
Extra hulpmiddel:
Op Youtube vind je veel handige filmpjes die enkele woordsoorten nog eens toelichten. Zoek naar het kanaal 'Wijzer over de basisschool'. Dit is oorspronkelijk voor de basisschool maar ook heel goed toepasbaar voor leerlingen op het voortgezet onderwijs! Zo hebben ze een filmpje dat het verschil tussen rede- en taalkundig ontleden nog eens verheldert, en leggen ze het zelfstandig- en bijvoeglijk naamwoord nog eens uit. Mocht je hier behoefte aan hebben of geïnteresseerd zijn, kijk maar eens!
Het arrangement Nederlands 4 Mavo is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Dessie Kluijtmans
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2017-05-23 10:43:22
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Presentatie stage leerjaar 4
