Het is vierhonderd jaar geleden dat de Italiaanse natuurkundige en astronoom Galilei voor het eerst een telescoop op de nachthemel richtte. In 1610 publiceerde Galilei zijn waarnemingen van de maan, de sterrenhemel, de Melkweg en de manen van Jupiter, allemaal gedaan met behulp van zijn telescoop. Dat moment zien we nu als het begin van de wetenschap sterrenkunde.
Sinds die tijd kunnen we steeds meer waarnemen en uitleggen, maar aan de andere kant is ook duidelijk geworden hoe weinig we eigenlijk van het heelal weten.
In dit thema maak je vier opdrachten. In iedere opdracht staat een andere vaardigheid centraal. In de opdrachten wordt waar mogelijk verwezen naar het thema, maar niet overal.
Het thema sluit je af met het schrijven van een verhaal over een reis naar Mars.
Kijk eerst de video. Je kunt dan zien hoe klein de wereld is waarin wij leven, ten opzichte van het heelal.
Wat kan ik straks?
Hier vind je de leerdoelen die horen bij het thema Heelal.
Leerdoel
Opdracht
Je kunt de hoofdgedachte en het onderwerp in een tekst herkennen. Je kunt een tekst indelen in inleiding, middenstuk en slot.
Schrijven: Onderwerp en hoofdgedachte
Je kunt zinsdelen benoemen, zoals persoonsvorm, onderwerp, lijdend voorwerp, werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde en bijwoordelijke bepaling.
Grammatica: Herhaling zinsdelen
Je kunt persoonsvormen in tegenwoordige en verleden tijd en voltooid en onvoltooid deelwoord foutloos spellen.
Spelling: Werkwoordspelling
Je kunt herkennen welke termen een auteur gebruikt om tijd, ruimte en handeling in zijn verhaal aan te geven.
Fictie: Tijd in een verhaal
Wat ga ik doen?
Voor je aan de slag gaat met de afsluiting maak je vier opdrachten.
In de tabel staat per activiteit hoeveel lessen je ongeveer nodig hebt.
Activiteit
Aantal lesuren
Eindproduct
Inleiding
0,5
Schrijven: Onderwerp en hoofdgedachte
3
Artikel schrijven
Grammatica: Herhaling
3 à 4
Toets samenstellen
Spelling: Werkwoordspelling
2 à 3
Kruiswoordpuzzel
Fictie: Tijd in een verhaal
2
Verhaal bekijken
Afsluiting
2
Verhaal reis naar Mars
Totaal
14 à 15
De tijd is een indicatie en afhankelijk van de keuze van het eindproduct.
Opdrachten
Hier vind je de vier opdrachten die horen bij dit thema.
Maak je keuze.
Dit thema sluit je af met het maken van een verhaal over 'een reis naar Mars'.
In het verhaal laat je je inspireren door de reis door de ruimte van Andre Kuipers en gebruik je de informatie die je vindt op de site Kennislink.
In het verhaal dat je gaat schrijven ben je zelf de hoofdpersoon en jij bepaalt wie er meegaat en wat jullie meemaken.
Kijk eerst naar de video 'Oefenen voor Mars'.
Hoe ga je te werk?
Mars gefotografeerd door de
ruimte-telescoop Hubble.
In je verhaal laat je zien dat je hetgeen je geleerd hebt in de opdracht Fictie in de praktijk toe kan passen.
Schrijf een verhaal waarin jij met iemand anders de reis naar Mars maakt. In welke tijd je dat doet, bepaal je zelf, maar vermeld het wel in je verhaal.
Verwerk de volgende punten:
Het moet voor de lezer duidelijk zijn wat de vertelde tijd is;
Laat zien dat je de theorie over tijd en ruimte (fictie) hebt bestudeerd.
Gebruik ongeveer 500 woorden (1 A4'tje). Tips over hoe je een verhaal of verslag schrijft, vind je in de gereedschapskist.
Lees de beoordelingscriteria voor je begint met schrijven! Je verhaal zal aan de hand van deze criteria beoordeeld worden.
Inhoud: max. 50 punten
goed
Het verhaal gaat over een reis naar Mars. Het is spannend en verrassend. Het publiek is van het begin tot het einde geboeid. De tijd speelt een belangrijke rol in het verhaal. Het verhaal is duidelijk en in goed Nederlands verteld.
voldoende
Het verhaal gaat over een reis naar Mars. Het is spannend, en het publiek kan de aandacht er goed bijhouden. De tijd speelt een rol in het verhaal. Het verhaal is goed te volgen en in goed Nederlands verteld.
onvoldoende
Het verhaal gaat wel over een reis naar Mars, maar het verhaal is niet spannend, duurt veel te lang of is niet goed te volgen. De tijd speelt nauwelijks een rol in het verhaal. Het verhaal is niet in goed Nederlands verteld.
Vorm: max. 50 punten
goed
Het verhaal spreekt jongeren aan. De layout is goed en duidelijk. Het taalgebruik is correct en afgestemd op jongeren. Het verhaal is ongeveer 500 woorden.
voldoende
Het verhaal is goed en duidelijk. Het verhaal bevat niet teveel taalfouten. Het verhaal is netjes verzorgd. Het verhaal is ongeveer 500 woorden.
onvoldoende
Het verhaal is onduidelijk en spreekt de lezer niet aan. De vormgeving is slordig en het verhaal bevat teveel taalfouten. Het verhaal is veel minder of veel meer dan 500 woorden.
Klaar?
Lever je verhaal in bij je docent, die het zal beoordelen.
Beoordeling
Je docent zal je verhaal over de reis naar Mars beoordelen.
Hij of zij hanteert daarbij de bovenvermelde criteria. Verder wordt gelet op:
de verteltijd waarin je het verhaal hebt geschreven. Speelt het verhaal in de huidige tijd of is het meer gericht op de toekomst? Heb je gebruikgemaakt van punten die behandeld zijn in de opdracht Fictie om een verhaal spannender en duidelijker te maken?
is uit het verhaal op te maken dat je uitgebreid informatie hebt opgezocht over mogelijk toekomstige reizen naar Mars?
de originaliteit en het taalgebruik; bevat het verhaal niet te veel taalfouten?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Kijk nog eens goed naar de inleiding.
Welke indruk kreeg je van het heelal, bij het zien van de video?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van dit thema nog eens door.
Kun je als je een verhaal leest, opmaken in welke tijd het speelt en krijg je een idee van de ruimte en handeling in het verhaal?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je tussen de 14 en 15 uur met dit thema bezig zou zijn.
Had je voldoende tijd voor het maken van alle opdrachten en ook voor het verhaal in de eindopdracht?
Inhoud
Van welke opdracht heb je het meeste geleerd? Kun je ook uitleggen waarom?
Eindopdracht
Is het je gelukt een leuk, informatief en misschien wel spannend verhaal over een reis naar Mars te schrijven? Heb je niet alleen je fantasie gebruikt, maar ook feitelijke informatie opgezocht? Is je verhaal goed beoordeeld door de docent?
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Het thema 'Heelal HV' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO.
Fair Use
In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Meer informatie: Fair use
Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk VO-content.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor v3. Dit thema bestaat uit vier onderdelen. Het eerste onderdeel betreft 'Schrijven: Onderwerp en hoofdgedachte', hierbij wordt gefocust op het schrijven van een artikel. Daarna zal je aan de slag gaan met 'Grammatica: Herhaling'. Bij dit onderdeel wordt uiteindelijk een toets samengesteld. Vervolgens zal je werken aan 'Spelling: Werkwoordspelling'. Je oefent dit onderdeel door het maken van kruiswoordpuzzels. Uiteindelijk zal je de onderdelen afsluiten met 'Fictie: Tijd in een verhaal', waarbij je gaat kijken naar een verhaal. Het thema zal uiteindelijk eindigen met de 'Afsluiting', waarbij een verhaal reis naar Mars wordt gemaakt.
Leerniveau
VWO 3;
Leerinhoud en doelen
Schrijven;
Spelling, interpunctie en grammatica;
Nederlands;
Schrijfvaardigheid;
Literatuur;
Lezen van fictionele teksten en literaire teksten (Nederlands);
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
14 uur en 30 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, fictie: tijd in een verhaal, grammatica: herhaling, nederlands, schrijven: onderwerp en hoofdgedachte, spelling: werkwoordspelling, stercollecties, thema: heelal v3, v3
Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor v3. Dit thema bestaat uit vier onderdelen. Het eerste onderdeel betreft 'Schrijven: Onderwerp en hoofdgedachte', hierbij wordt gefocust op het schrijven van een artikel. Daarna zal je aan de slag gaan met 'Grammatica: Herhaling'. Bij dit onderdeel wordt uiteindelijk een toets samengesteld. Vervolgens zal je werken aan 'Spelling: Werkwoordspelling'. Je oefent dit onderdeel door het maken van kruiswoordpuzzels. Uiteindelijk zal je de onderdelen afsluiten met 'Fictie: Tijd in een verhaal', waarbij je gaat kijken naar een verhaal. Het thema zal uiteindelijk eindigen met de 'Afsluiting', waarbij een verhaal reis naar Mars wordt gemaakt.
arrangeerbaar, fictie: tijd in een verhaal, grammatica: herhaling, nederlands, schrijven: onderwerp en hoofdgedachte, spelling: werkwoordspelling, stercollecties, thema: heelal v3, v3
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Het Heelal
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Dit thema gaat over het heelal. 
Hier vind je de leerdoelen die horen bij het thema Heelal.
Voor je aan de slag gaat met de afsluiting maak je vier opdrachten.
Hier vind je de vier opdrachten die horen bij dit thema.
Hier vind je de Kennisbankitems die horen bij dit thema.
Dit thema sluit je af met het maken van een verhaal over 'een reis naar Mars'.
