Profielmodule Health: Gezonde voeding

Profielmodule Health: Gezonde voeding

Inleiding

Leerdoelen

Doel:

Je leert wat gezonde voeding is

Je verdiept je in de werking van de spijsvertering

Lesinhoud en aanpak:

Les

Welke groep

Wat te doen

1

Groep 1
Groep 2
Groep 3

Voorbereiden gerecht 1
Spijsvertering
Voorbereiden gerecht 1

2

Groep 1
Groep 2
Groep 3

Koken gerecht 1
Voorbereiden gerecht 1
Weet wat je eet

3

Groep 1
Groep 2
Groep 3

Weet wat je eet
Weet wat je eet
Koken gerecht 1

4

Groep 1
Groep 2
Groep 3

Spijsvertering
Koken gerecht 1
Spijsvertering

5

Groep 1
Groep 2
Groep 3

Voorbereiden gerecht 2
Spijsvertering - vervolg
Voorbereiden gerecht 2

6

Groep 1
Groep 2
Groep 3

Koken gerecht 2
Voorbereiden gerecht 2
Weet wat je eet

7

Groep 1
Groep 2
Groep 3

Weet wat je eet
Weet wat je eet
Koken gerecht 2

8

Groep 1
Groep 2
Groep 3

Spijsvertering - vervolg
Koken gerecht 2
Spijsvertering - vervolg

9

Alle groepen

Puntjes op de i en inleveren werkblad

Beoordeling:

Lever je werkblad in via Som. Je sluit deze opdracht af met een voldoende.

 

Benodigdheden:

Voor het onderdeel 'strottenklepje en huig': brood

Een telefoon of camera

Werkblad: je kunt het werkblad hier downloaden.

 

 

 

 

Kookopdracht 1

Voorbereiding

Je krijgt dit maatwerkblok de tijd om deze hele opdracht te maken.
Je zoekt met je groepje een gezond gerecht (bijv. maaltijdsalade, maaltijdsoep, enz.) dat bestaat uit voedingsmiddelen van de schijf van 5. (uit ieder vak minstens 1 voedingsmiddel).
Denk er aan dat je voor het koken 1 lesuur de tijd hebt. Hierin moet alles worden klaargezet, voorbereid, gekookt, gegeten en opgeruimd zijn.
De boodschappen moet je dus in je eigen tijd halen.
Maak een taakverdeling: wie doet de boodschappen, wie verdeelt de taken voor de kookopdracht (wie/wat) . Wie zoekt dingen op de pc op, wie verzorgt het werkblad.
Je bent met je groepje verantwoordelijk voor het werkblad..

Weet wat je eet

Opdracht 1

Let op!

Je gaat een opdracht uitvoeren. in deze beschrijving staat dat het gerecht €20,00 mag kosten. voor jouw groepje geldt €1,00 per persoon.

Doorloop de onderdelen Werkwijze, Infobronnen, Beoordeling en Terugblik.

  • Maak een account aan bij de link van het voedingscentrum
  • Noteer de gegevens van de caloriechecker op je werkblad
  • Verwerk ingredienten, prijzen, kassabonnen en bereiding op je werkbladen

Open nu de volgende link: om naar de opdracht te gaan.

 

 

Spel schijf van vijf

Opdracht 2

Speel het volgende spel:

Spel schijf van 5

Met dit spel kun je controleren of je de voedingsmiddelen van de schijf van vijf kent.

Noteer je score op je werkblad

 

Maak je gerecht

Opdracht 3

Je hebt met je groepje een gerecht voorbereid. Je mag dit gerecht nu gaan klaarmaken en lekker gaan opeten.

Zorg er wel voor dat je hygiënisch werkt: was je handen!

Verdeel de taken. Je hebt maar 1 lesuur de tijd om alles klaar te maken, op te eten en op te ruimen.

Werkblad: noteer de ingrediënten, prijzen, foto’s van je kassabonnen, bereiding, foto van jouw gerecht in je werkblad.

Veel plezier en smakelijk eten!

 

Spijsvertering

Verteren en verbranden

Bestudeer uit de kennisbank biologie het onderdeel:

KBVerteren en verbanden

Bekijk ook het volgende filmpje en doe dan de sleepoefening.


Je maag is erg groot. Er kan ongeveer twee liter voedsel in.
In je maag zit maagsap en daar zitten weer enzymen in.
Enzymen zorgen dat voedsel wordt opgelost.
Een experiment om te laten zien hoe dat gaat.

Oefening:Verteren en verbranden

Spijsvertering

Opdracht 4

Bestudeer nu uit de kennisbank biologie het onderdeel en zet vervolgens de negen gebeurtenissen in de juiste volgorde.

KBSpijsvertering

  1. In de endeldarm worden onverteerde voedselresten opgeslagen.
  2. De maagportier laat kleine porties voedsel door naar de 12-vingerige darm.
  3. Door peristaltische bewegingen wordt het voedsel door de slokdarm geperst.
  4. Het strottenklepje zorgt dat het voedsel de slokdarm in gaat.
  5. De bacteriën in de dikke darm breken de overgebleven voedselresten af.
  6. In de maag wordt het voedsel gemengd en gekneed.
  7. Vanuit de galblaas en alvleesklier worden verteringssappen aan het voedsel toegevoegd.
  8. Met je gebit kauw het voedsel. Speeksel bevat enzymen die helpen bij de vertering.
  9. In de dunne darm wordt het voedsel vermengd met darmsappen.

1 = ...   2 = ...   3 = ...   4 = ...   5 = ...   6 = ...   7 = ...   8 = ...   en   9 = ...

Noteer de juiste volgorde op je werkblad.

 

Strottenklepje en huig

Slikexperiment 1
Neem een klein slokje water en houd dat in je mond.
Probeer nu te ademen en te slikken tegelijkertijd. Lukt dit?

Slikexperiment 2
Neem een stukje brood in je mond.
Pak het puntje van je tong tussen duim en wijsvinger.
Probeer te slikken. Lukt het?

Bespreek met een klasgenoot wat de rol van de huig en de rol van het strottenklepje is bij het doorslikken van eten en drinken en bij het ademhalen.
Maak er eventueel een tekening bij.

Darmen

Als het voedsel de maag uitgaat, komt het in de darmen.
Bekijk de volgende twee filmpjes:


 

In je dunne darm komen enzymen bij het voedsel.
Zo wordt het voedsel goed verteerd en kan daarna door de darmwand het bloed in. De dikke darm zorgt ervoor dat het vocht uit het voedsel gehaald wordt, omdat je anders zou uitdrogen.
De ingedikte resten worden af en toe met kracht verder geduwd door de dikke darm.
Dat veroorzaakt de aandrang om naar het toilet te moeten.


Als het gaat over de darmen kun je de volgende darmen tegenkomen:

  • dikke darm
  • endeldarm
  • twaalfvingerige darm
  • blinde darm
  • dunne darm

Zorg dat je weet waar je deze verschillende darmen tegenkomt en in welke volgorde het voedsel door de darmen gaat.

Test jezelf

De test bestaat uit zeven vragen. Aan het eind van de test zie je welke vragen je goed hebt gedaan. Van de vragen die je fout hebt gedaan, kun je het goede antwoord zien.

Klik op de volgende link om te beginnen:

Test:Spijsvertering

Begrippen spijsvertering - 1

Vertering
Het afbreken van voedsel tot kleine door het lichaam opneembare deeltjes.
Verbranding
Chemisch proces waarbij energie vrijkomt uit glucose en zuurstof.
Cariës
In de volksmond 'gaatjes' genoemd. Gaatjes zijn het gevolg van beschadiging van de kalk van het tandbeen.
Mechanische vertering
Kauwen en kneden, kleiner maken van voeding door o.a. het gebit en bewegingen in maag en darmen (maag- en darmperistaltiek).
Darmperistaltiek
Afwisselende samentrekking van spieren in o.a. slokdarm en darmen; zorgt voor transport van de voedselbrij door het spijsverteringskanaal.
Maagportier
Een kringspier die de maag kan dichthouden en zo gedoseerd de voedselbrij door kan laten naar de darmen.
Chemische vertering
Omzetten van voedingsstoffen in kleinere delen door verteringssappen met enzymen (bijvoorbeeld maagsap) en zonder enzymen (gal).
Enzymatische vertering
Omzetten van voedingsstoffen in kleinere delen door enzymen in verteringssappen.
Slokdarm
Gespierde 'buis' van de mondholte naar de maag; peristaltische bewegingen in de slokdarm zorgen voor het vervoer van voedsel richting de maag.
Alvleesklier
Orgaan dat alvleessap maakt voor de spijsvertering; maakt ook hormonen aan (insuline en glucagon), die de hoeveelheid glucose in het bloed regelen.
Verteringssappen
De sappen die een rol spelen bij de spijsvertering, zoals speeksel, maagsap/maagzuur, galsap, alvleessap en darmsap.
Speeksel
Verteringssap, aangemaakt in speekselklieren; bestaat uit water, slijm en enzymen voor de vertering.
Maagsap
Verteringssap, aangemaakt in maagsapklieren (in de maag), bevat o.a. zoutzuur.
Galsap
Galsap, aangemaakt in de lever, bevat geen enzymen. Heeft een emulgerende werking.
Alvleessap
Alvleessap, aangemaakt door de alvleesklier, bevat enzymen die helpen bij de afbraak van koolhydraten, vetten en eiwitten.
Darmsap
Verteringssap, aangemaakt in dunne darm, bevat o.a. enzymen.
Spijsverteringsstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen die samen zorgen voor de spijsvertering. Spijsverteringsorganen zijn o.a. de maag, alvleesklier, dunne darm en dikke darm.
Huig
De huig sluit de neusholte af van de mondholte tijdens het slikken.
Strottenklepje
Het strottenklepje sluit de luchtpijp af tijdens het slikken.
Darmperistaltiek
Afwisselende samentrekking van spieren in o.a. slokdarm en darmen; zorgt voor transport van de voedselbrij door het spijsverteringskanaal.

Begrippen spijsvertering - 2

Galblaas
Slaat gal (afkomstig van de lever) tijdelijk op.
Dunne darm
Deel van de darm waar verdere vertering plaatsvindt en de meeste voedingsstoffen in het bloed worden opgenomen.
Twaalfvingerige darm
Eerste deel van de dunne darm dat direct na de maag komt.
Darmplooien
Plooien in de darmwand (vooral dunne darm) om het oppervlak te vergroten.
Darmvlokken
Uitstulpingen van de darmwand (vooral dunne darm) om het oppervlak te vergroten.
Dikke darm
Deel van de darm waar nog enkele voedingsstoffen en veel water in het bloed worden opgenomen; onverteerbare resten gaan naar de endeldarm.
Blinde darm
Stukje van de dikke darm zonder functie; bevat wormvormig aanhangsel, dat kan gaan ontsteken (dit heet een blindedarmontsteking).
Appendix
Wormvormig aanhangsel van de blinde darm. Als dit deel ontsteekt spreek je van een blindedarmontsteking.
Endeldarm
Laatste deel van de dikke darm waar ontlasting (onverteerbare resten) tijdelijk wordt opgeslagen.
Anus
Uitmonding van de endeldarm waardoor ontlasting het lichaam verlaat.
Maag
Orgaan van het spijsverteringsstelsel dat aansluit op de slokdarm. Dient om voedsel te kneden, een deel van het voedsel te verteren en om met behulp van maagzuur schadelijke organismen uit te schakelen (o.a. bacteriën).
Alvleessap
Verteringssap, aangemaakt in de alvleesklier.
Bacteriële spijsvertering
Omzetten van voedingsstoffen in kleinere delen door bacteriën in de darmen.
Enzym
Katalysator. Helpt met het omzetten van stof A in stof B.
Gebit
Tanden en kiezen in de mondholte.
Mond
Ook wel mondholte genoemd, met functies in onder andere het spijsverteringsstelsel en het ademhalingsstelsel.
Dissimilatie
Stofwisselingsproces; afbraak van organische stoffen, waarbij energie vrijkomt (verbranding). Alle organismen vertonen dissimilatie.

Kookopdracht 2

Voorbereiding

Je zoekt met je groepje een gezond gerecht (bijv. maaltijdsalade, maaltijdsoep, enz.) dat bestaat uit voedingsmiddelen van de schijf van 5. (uit ieder vak minstens 1 voedingsmiddel).
Denk er aan dat je voor het koken 1 lesuur de tijd hebt. Hierin moet alles worden klaargezet, voorbereid, gekookt, gegeten en opgeruimd zijn.
De boodschappen moet je dus in je eigen tijd halen.
Maak een taakverdeling: wie doet de boodschappen, wie verdeelt de taken voor de kookopdracht (wie/wat) . Wie zoekt dingen op de pc op, wie verzorgt het werkblad.
Je bent met je groepje verantwoordelijk voor het werkblad..

Maak je gerecht

Opdracht 5

Je hebt met je groepje een gerecht voorbereid. Je mag dit gerecht nu gaan klaarmaken en lekker gaan opeten.

Zorg er wel voor dat je hygiënisch werkt: was je handen!

Verdeel de taken. Je hebt maar 1 lesuur de tijd om alles klaar te maken, op te eten en op te ruimen.

Werkblad: noteer de ingrediënten, prijzen, foto’s van je kassabonnen, bereiding, foto van jouw gerecht in je werkblad.

Veel plezier en smakelijk eten!

 

Werkblad

Inleveren van het werkblad

Opdracht

Check of je werkblad aan de volgende eisen voldoet:

Waaruit bestaat je werkblad:

  • Voorkant
  • Automatische inhoudsopgave
  • Automatische paginanummering
  • Recepten
  • Boodschappenlijstje + prijzen + welke winkels + kassabon(nen)
  • Ingrediënten, de bereidingen en het aantal kilocalorieën
  • Taakverdelingen
  • Afbeeldingen/foto's

Tip: weet je niet meer hoe je in Word een voorblad, inhoudsopgave of automatische paginanummering maakt? Zoek het dan op in de vaardigheidskaart hieronder.

 

Open bestand studiekaart Word werkstuk - 2016.pdf

  • Het arrangement Profielmodule Health: Gezonde voeding is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Laatst gewijzigd
    2018-05-09 10:54:45
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Weet jij wat de schijf van 5 is? En wat versta je eigenlijk onder gezonde voeding. In deze module kom je hier meer over te weten én ga je zelf twee gezonde gerechten bereiden.
    Leerniveau
    VMBO theoretische leerweg, 1; HAVO 1; VMBO theoretische leerweg, 2; HAVO 2;
    Leerinhoud en doelen
    Dynamisch evenwicht; Biologie; Verzorging; Gezondheid;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    9 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    gedeeld_door_mondriaan, gezonde voeding, voeding

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Margo en Linda. (2016).

    Profielmodule Ecology: Duurzaamheid

    https://maken.wikiwijs.nl/79002/Profielmodule_Ecology__Duurzaamheid

    VO-content Biologie. (2019).

    Spijsvertering hv12

    https://maken.wikiwijs.nl/62552/Spijsvertering_hv12