Het is niet altijd direct duidelijk wat er met een bepaald woord of een bepaalde zin bedoeld wordt!
Soms hebben woorden en zinnen een dubbele betekenis. Een woord met een dubbele betekenis noemen we een homoniem. Zo'n homoniem kan ook zorgen voor een dubbele betekenis van een zin.
De betekenis van een zin kan ook onduidelijk zijn door de woordvolgorde. De woorden staan dan zo bij elkaar, dat de zin meerdere betekenissen kan hebben.
Figuurlijk taalgebruik kan ook zorgen voor onduidelijkheid, omdat er meestal iets anders wordt bedoeld dan er staat.
Met deze onduidelijkheden in taal gaan we nu aan de slag.
Doel van de opdrachten
1. Je leert wat homoniemen zijn.
2. Je leert welk effect homoniemen kunnen hebben op de betekenis van een zin.
3. Je leert welk effect woordvolgorde kan hebben op de betekenis van een zin.
4. Je leert wat figuurlijke taal is.
Aan de slag
De opdrachten zijn verdeeld in 4 onderdelen.
Je leest steeds van elk onderdeel de korte theorie en de instructie. Vervolgens ga je de opdrachten maken.
Als je alle opdrachten van de 4 onderdelen gemaakt hebt, krijg je een korte toets, zodat je kunt zien of je de stof begrepen hebt en al een beetje beheerst.
We doen steeds twee onderdelen in een blokuur en als je de opdrachten nog niet afhebt tijdens de les, maak je ze thuis af. Ze zijn te vinden op Its Learning (de elo van school). De toets maken we als iedereen de stof heeft afgerond en we in de les de moeilijkheden hebben besproken.
Heel veel plezier en succes gewenst bij het werken aan de opdrachten!
Onderdeel 1
Homoniemen zijn woorden die meer dan één betekenis hebben. Zoals bijvoorbeeld het woord bord. Dat kan een rond voorwerp zijn om van te eten, maar ook een rechthoekig voorwerp dat voor de klas hangt en waar op geschreven wordt. Het kan ook nog iets zijn (rond, vierkant of driehoekig) dat in het verkeer gebruikt wordt om een regel mee aan te geven.
Of het woord bank. Dat kan een voorwerp zijn om op te zitten, of een gebouw waar je financiële zaken regelt.
Opdracht
Onderdeel 2
Zoals je in bij de vorige opdracht gezien hebt, is het vaak duidelijk welke betekenis een woord heeft. dat kun je uit de rest van de zin afleiden. Dat is echter niet altijd het geval. Lees onderstaande zin maar eens:
Wassen Maxima populair bij toeristen.
Het woord wassen is een homoniem, waardoor deze zin twee betekenissen kan hebben:
1. Toeristen vinden het leuk om Maxima te wassen.
2. Veel toeristen gaan het wassen beeld van Maxima in Madame Tussaud bekijken.
In dit geval is de juiste betekenis van de zin de tweede!
Je ziet dit soort korte zinnen vaak als krantenkoppen.
Opdracht
Meer zien?
Als je het leuk vindt om nog meer voorbeelden te zien van homoniemen in zinnen, kun je bij het volgende bestand kijken. Het is geen oefenmateriaal meer, maar gewoon een extraatje! Kijk maar eens samen met een klasgenoot of je de homoniemen in de zinnen kunt vinden.
Je hebt nu de eerste twee onderdelen afgerond. Praat met je buurman of buurvrouw over de dingen die je gemakkelijk of moeilijk vond. Schrijf dingen op die nog niet duidelijk zijn, daar gaan we straks in de les dan nog even over praten.
Onderdeel 3
Niet alleen homoniemen kunnen zorgen voor verwarring als het gaat om de betekenis van een zin. De volgorde waarin de woorden in een zin staan (woordvolgorde) kan ook zorgen voor verwarring.
Lees de volgende zin maar eens:
Politie achtervolgt man met pistool.
Heeft de politie hier een pistool en achtervolgt ze daarmee de man? Of achtervolgt de politie een man die een pistool heeft?
Als je de woordvolgorde verandert, wordt het duidelijker, kijk maar.
Politie achtervolgt met een pistool de man = de politie heeft een pistool, de man niet.
Opdracht
Onderdeel 4
Wat heb je tot nu toe gezien?
Homoniemen kunnen zorgen voor verwarring.
Woordvolgorde kan zorgen voor verwarring.
Er is nog iets wat kan zorgen voor verwarring, omdat je niet precies begrijpt wat er bedoeld wordt namelijk....
Figuurlijke taal =
Soms wordt er iets gezegd wat niet letterlijk zo bedoeld is.
Veel gezegdes en uitdrukkingen die we in Nederland gebruiken horen bij figuurlijke taal!
Je hebt zojuist hopelijk de goede tekst bij elke afbeelding gezet. De afbeeldingen geven de tekst letterlijk weer, maar die tekst is natuurlijk niet letterlijk bedoeld!
Niemand heeft echt zo'n gat in zijn hand of klimt op een ladder naar de maan.
Maar wat betekenen die uitdrukkingen dan wel? Dat ga je in de volgende opdracht uitzoeken!
Opdracht
Zojuist heb je geoefend met uitdrukkingen. Nu gaan we nog een oefening doen met spreekwoorden.
Spreekwoorden zijn vaste uitdrukkingen, met een vaste betekenis. Zoals bijvoorbeeld:
Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens.
Dat betekent dat het nergens zo goed is als thuis!
Ga naar de volgende opdracht om te kijken of je een paar van die bekende spreekwoorden kent!
Opdracht
Opdracht
Nu komt de laatste opdracht! Je hebt de juiste woorden in de spreekwoorden ingevuld, nu gaan we kijken of je weet wat de spreekwoorden betekenen.
Meer zien?
Als je het leuk vindt om nog meer te doen met spreekwoorden, kijk dan naar onderstaande kleurplaat. Daarop staan een heleboel spreekwoorden letterlijk afgebeeld. Kun je er een aantal vinden? Zoek samen met een klasgenootje. Dit is geen oefenmateriaal meer, maar gewoon een extraatje.
Je hebt nu de laatste twee onderdelen afgerond. Praat met je buurman of buurvrouw over de dingen die je gemakkelijk of moeilijk vond. Schrijf dingen op die nog niet duidelijk zijn, daar gaan we straks in de les dan nog even over praten.
Het arrangement Hoe bedoel je? is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Carla Reijners
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2016-05-05 12:31:51
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Weet je wat er bedoeld wordt?
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Extra...
