Module: Biotechnologie en enzymen - h45

Module: Biotechnologie en enzymen - h45

Intro

'Stonewashed' dankzij enzymen!
Katoen bestaat uit cellulose, dat op een bepaalde manier is vertakt.
De kleurstof hecht aan die vertakkingen. Een combinatie van bepaalde cellulases (geïsoleerd uit een schimmel en gebruikt onder gecontroleerde omstandigheden) breekt de vertakkingen net zo ver af, dat de kleurstof vrij komt, zonder beschadiging van de stof. Wist je dat ook de blauwe kleurstof in je spijkerbroek gemaakt is door een (genetisch veranderde) bacterie?

Je leeft dankzij de activiteit van enzymen in je lichaam: elk van de duizenden scheikundige reacties in je cellen wordt gekatalyseerd door één specifiek enzym. Zonder enzymen zouden al deze reacties zo traag verlopen dat leven niet mogelijk zou zijn. Dat is niet alleen zo in jouw lichaam. Alle organismen functioneren dankzij enzymen.
Wij maken op allerlei manieren gebruik van enzymen uit organismen.
Een paar voorbeelden:

  • Bij de productie van brood, wijn, bier, zuivelproducten, vruchtensappen maken enzymen uit micro-organismen (bacteriën en schimmels) het product aantrekkelijker of beter houdbaar.
  • Enzymen uit bacteriën worden toegevoegd aan wasmiddelen (vandaar de naam van het eerste biologische wasmiddel: biotex). Ze zorgen ervoor dat we kleren bij steeds lagere temperaturen kunnen wassen.
  • In lensvloeistof breken enzymen (o.a. eiwitsplitsende enzymen uit papaja) de vuilresten af.
  • Stonewashed spijkerbroeken krijgen hun uiterlijk niet meer dankzij stenen en (milieu-belastende) zuren, maar dankzij cellulase, een enzym dat cellulose afbreekt.

We gebruiken niet alleen de enzymen uit micro-organismen.
Biotechnologen kunnen micro-organismen zo aanpassen, dat ze precies die producten maken die wij nodig hebben. Bacteriën en schimmels worden zo kleine chemische fabriekjes!

Bekijk: education-portal.com
(tip: gaat het wat te snel? Lees dan nog even de tekst onder de video)

In deze module verken je de mogelijkheden van biotechnologen om (delen van) organismen in te zetten om allerlei processen op het gebied van gezondheid en milieu te verbeteren. Je bestudeert daarbij de productie en werking van enzymen. Aan het eind van de module ben je in staat een mening te geven over de toepassingen van de moderne biotechnologie.

Colofon

Het arrangement Module: Biotechnologie en enzymen - h45 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
2021-06-15 17:39:27
Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor havo leerjaar 4/5. Dit is thema ’Biotechnologie'. Het onderwerp van deze les is: biotechnologie en enzymen. Je leert: beschrijven hoe enzymen reacties katalyseren; beschrijven hoe temperatuur en pH die processen beïnvloeden; voorbeelden noemen van processen in het dagelijks leven waarbij enzymen een rol spelen; een experiment opzetten en uitvoeren waarbij je de activiteit van enzymen onderzoekt; beschrijven hoe in de klassieke en moderne biotechnologie gebruik gemaakt wordt van het de stofwisseling van (micro-) organismen; een mening vormen over het gebruik van klassieke en moderne biotechnologie.
Leerniveau
HAVO 4; HAVO 5;
Leerinhoud en doelen
Biologische eenheid; Biologie; Levenskenmerk; Biologische eenheden hebben bepaalde kenmerken en eigenschappen;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
7 uur en 0 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, biologie, biotechnologie, enzumen, havo4/5, klassieke biotechnologie, moderne biotechnologie, stercollectie, stofwisseling

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

Oefeningen en toetsen

Enzymen

Biotechnologie en enzymen

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

QTI

Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

Versie 2.1 (NL)

Versie 3.0 bèta

Meer informatie voor ontwikkelaars

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

close
gemaakt met Wikiwijs van kennisnet-logo
Module: Biotechnologie en enzymen - h45
open