Inleiding
In 1595 was Cornelis de Houtman de eerste Nederlander die Oost-Indië bereikte. De Nederlanders waren op zoek naar een zeerooute naar dit gedeelte van Azië om ook te profiteren van de hoge winsten in de specerijenhandel. In dit specerijenparadijs groeiden peper en nootmuskaat.
In 1602 werd de VOC opgericht, de eerste multinational van de wereld. Een modern bedrijf, dat aandelen uitgaf om de peperdure reizen naar Oost-Indië te kunnen betalen.
De VOC verkreeg door handelsverdragen en geweld het monopolie (alleenrecht) op de specerijenhandel in Oost-Indië. Vooral de eerste 100 jaar verdiende Nederland veel geld met de specerijenhandel. In de 18e eeuw ging het een stuk minder goed met de VOC en uiteindelijk ging het bedrijf in 1799 failliet.
Na een korte periode van Engelse overheersing in Oost-Indië werd Nederland de baas over dit gebied. De VOC wilde daar alleen geld verdienen. Zij hadden soms kleine stukjes grond veroverd, als dat nodig was om de handel veilig te stellen. Toen de Nederlandse regering het bestuur over dit gebied overnam, veranderde de naam van deze nieuwe kolonie in Nederlands-Indië.
De Nederlanders zouden een kleine anderhalve eeuw de baas zijn in deze gordel van smaragd, die rijk was aan vruchtbare landbouwgrond en grondstoffen.
De geschiedenis van deze periode is gekoppeld aan begrippen als cultuurstelsel, ethische politiek, opkomend nationalisme, Jappenkampen, politionele acties dekolonisatie en onafhankelijkheid.
Nog steeds zien wij ijn Nederland de invloed van deze periode in onze samenleving: patatje pinda, Patty Brard, Pasar Malam, nasi goreng, de RMS, Giovanni van Bronckhorst en tienduizenden andere mensen met Indisch bloed.
In dit hoofdstuk gaan wij de nu ruim 400 jaar durende relatie tussen Indonesie en Nederland bestuderen.
Aan de slag
In dit arrangement staat alle stof voor dit hoofdstuk. Je kunt via Magister in de studiewijzers in ELO zien, wat je af moet hebben voor een bepaalde datum.
De stof is verdeeld in drie delen:
-
De basisstof
-
De herhalingsstof
-
De verrijkingsstof
De leerstof staat voornamelijk in de digitale methoden van Geschiedeniswerkplaats en VO-content op jouw I-pad. De stof is aangevuld met opdrachten van de docent.
In de basisstof staan de onderwerpen, die je moet kennen aan het einde van dit hoofdstuk. Ook vind je hier de praktische opdracht voor dit hoofdstuk.
Als je bepaalde onderwerpen moeilijk vindt of de docent denkt dat extra oefening nodig is, kan je deze extra leerstof vinden in de herhalingsstof.
Als je voortijdig klaar bent met de opdrachten uit de basisstof, mag jezelf een onderwerp uitkiezen, dat jou interesseert. In de verrijkingsstof ga je dieper in op bepaalde onderwerpen van het hoofdstuk. Je mag ook zelf een idee aandragen en dit met je docent bespreken.
Basisstof
Geschiedeniswerkplaats
Bij de basisstof van Geschiedeniswerkplaats horen de volgende vragen:
Introductie 1 t/m 3, pagina 44 werkboek
3.1 t/m 3.5 1 t/m 5
Bronnenwerkplaats 1 en 2, pagina 58 werkboek
Test jezelf 1 t/m 10, pagina 59 en 60 werkboek
Herhalingsstof
VO-content
Specerijenhandel
VOC
Cultuurstelsel
KNIL
Ethische politiek
YouTube
Deel 1 Nederland en Indonesië: Batavia
Deel 2 Nederland en Indonesië: Het cultuurstelsel
Deel 3 Nederland en Indonesië: De oorlog in Atjeh
Deel 4 Nederland en Indonesië: Tempo Doeloe (modern imperialisme)
Deel 5 Nederland en Indonesië: Ereschuld (ethische politiek)
Tips voor het maken van een Praktische opdracht, zoals een werkstuk of presentatie kan je vinden op de pagina's 168 t/m 170 van het hoofdboek van Geschiedeniswerkplaats.
Deel 6 Nederland en Indonesië: Republiek Indonesia (onafhankelijk)
Klokhuis: VOC
De VOC in Indonesië
Histoclips: Nederlands-Indië
Histoclips: Dekolonisatie
Cultuurstelsel 1
Cultuurstelsel 2
Indonesië onafhankelijk 1
Indonesië onafhankelijk 2
De aankomst 1951 Ambonezen/Molukkers
Z@pp: Geschiedenis van Molukkers in Nederland
Verrijkingsstof
Praktische opdracht: Van Nederlands-Indie naar Indonesie
Nationalisme Indonesië stap 1 t/m 3 (OneNote)
Nationalisme Indonesië stap 4 (praktische opdracht)
Onder Japans bestuur stap 1 t/m 3 (OneNote)
Onder Japans bestuur stap 4 (praktische opdracht)
Indië verloren stap 1 t/m 5 (OneNote)
De nasleep stap 1 t/m 5 (One Note)
Poncke Princen stap 1 t/m 3 (OneNote)
Poncke Princen stap 4 (praktische opdracht)
Kamp Schattenberg
De Molukkers die na de Indonesische onafhankelijkheid naar Nederland vluchtten, werden opgevangen in kampen.
Op pagina 57 van het werkboek van Geschiedeniswerkplaats staat een opdracht over Kamp Schattenberg, die jullie gaan maken. Jullie prezi-presentatie gaat over de bewoners en het daglijks leven van Kamp Schattenberg. Jullie hoeven deze presentatie niet te presenteren voor de klas, maar aleen digitaal in te leveren.
Let op: er is een groot verschil tussen een werkstuk en een presentatievorm. Bespreek dit met elkaar. Heb je na jullie gesprek nog vragen, stel deze dan aan jullie docent
Verhalen van een plek: Barakken in Schattenberg
Filmfragment uit 'De Schattenberg'
De Reünie: Moluks kamp Schattenberg
Praktische opdracht: Opdrachten bij stripboek De terugkeer
VO-content
Nederlands-Indië
Suezkanaal
YouTube
Surabaya in 1929, Tempo Doeloe
Nieuws uit Indonesië: Overgave Japanse militairen (1946)
Nieuws uit Indonesië: Troepen in Palembang (1946)
Nieuws uit Indonesië: Bange dagen in Soerabya (1946)
Nieuws uit Indonesië: Medische hulp (1946)
Nieuws uit Indonesië: Terroristen in Zuid-Bandoeng (1946)
Nieuws uit Indonesië: Politionele Acties (1947)
Nieuws uit Indonesië: Intocht Soekarno in Djakarta (1949)
1e Politionele Actie 1947
Veteraan over zijn diensttijd in Nederlands-Indië 1947
Indië-veteraan bekent executie van 120 Indonesiërs
Indonesië-deserteurs
Treinkaping in Wijster (1975)
Kogelregen doodde treinkapers De Punt (1977)
Animatie: Zo eindigde de treinkaping in De Punt (1977)
Praktische opdracht 'Van Nederlands-Indië naar Indonesië'
