Thema: Weer en klimaat2 hv123

Thema: Weer en klimaat2 hv123

Thema Weer en klimaat

Inleiding

Dit thema gaat over Weer en klimaat. De onderwerpen zijn:

  • Het weer
    Een weersverwachting wordt door weerkundigen gemaakt op basis van vijf kenmerken, die voortdurend veranderen. Die kenmerken worden weer beïnvloed door andere factoren, bepalend voor het weer wereldwijd.
  • Mens en weer
    Veel mensen worden in hun doen en laten beïnvloed door het weer en veel mensen beïnvloeden indirect (en niet altijd doelbewust) het weer. Denk aan smogvorming en versterkt broeikaseffect.
  • Klimaten
    Het gemiddelde weer, gemeten over een langere periode, is het klimaat. Er zijn verschillende klimaten op aarde, die onderling (sterk) kunnen verschillen. Köppen heeft van de vijf hoofdgroepen een klimaatclassificatie gemaakt.
  • Klimaatgrafieken
    Klimaatgrafieken zijn bedoeld om gegevens over weer en klimaat op een overzichtelijke manier weer te geven. Het weer en klimaat in een bepaald gebied kun je aan de hand van het systeem van Köppen aflezen.
  • Klimaatveranderingen
    De aarde heeft al verschillende klimaatveranderingen doorgemaakt, die door verschillende factoren, waaronder ook menselijke activiteiten, veroorzaakt worden.
  • Klimaatverdragen
    Om klimaatverandering tegen te gaan, moeten er wereldwijd maatregelen worden genomen. Deze reductiedoelstellingen moeten worden vastgelegd in een klimaatverdrag, waaraan alle deelnemende lidstaten zich moeten houden.
  • Extreme omstandigheden
    Mensen die leven onder extreem warme of koude omstandigheden, moeten hun lichaam en levenswijze aanpassen om te kunnen overleven. Ook mensen die hoog in de bergen leven krijgen te maken met ijle lucht, die ademen moeilijker maakt.
  • Klimaat en zeestromen
    Door de oceanen lopen zeestromen, die continu in beweging zijn. Zeestromen kunnen koud of warm zijn, onderstromen en bepaalde druk bevatten. Temperatuur en zoutgehalte zijn ook van invloed op de circulatie van de stromen.
  • Landschapsvormen
    Nederland kent verschillende soorten landschappen, met ieder zijn eigen kenmerken. Er wordt ook onderscheid gemaakt tussen natuurlandschap en cultuurlandschap.
  • Cultuurlandschappen
    Veel landschap in Nederland is door mensen aangelegd voor landbouw, industrie en bouw van steden. Het bodemgebruik in Nederland geeft ook het verschil tussen natuur- en cultuurlandschap weer. Er zijn diverse grote waterwerken ter bescherming tegen het wassende water. Polders zijn drooggelegd om land te winnen en nieuwe natuurgebieden moeten ons ruimte, vrijheid en rust geven.

 

Introductie - opdracht

Je gaat met het thema Weer en Klimaat2 aan de slag. Wat weet je al over dit onderwerp?

  • Wat versta jij onder klimaat?
  • Merk je zelf iets van klimaatveranderingen?
  • Wat is de Golfstroom en wat heeft deze met ons klimaat te maken?


Schrijf eerst een aantal  trefwoorden op. Die helpen je bij het zoeken van afbeeldingen.
Bespreek jouw trefwoorden met een klasgenoot.
Denkt jouw klasgenoot aan dezelfde dingen als hij of zij over weer en klimaat nadenkt?

Verzamel een aantal afbeeldingen bij de trefwoorden en maak een collage.
Kijk in de gereedschapskist hoe je dat kunt aanpakken.

Collage maken

Een collage bestaat uit knipsels die op een ander papier geplakt zijn en samen een nieuwe afbeelding vormen.

 

Wat kan ik straks?

Aan het eind van het thema kun je:

Leerdoel Opdracht
vijf kenmerken noemen op basis waarvan de weersverwachting wordt gemaakt.
  • Het weer
omschrijven welke factoren mede van invloed zijn om het weer wereldwijd te kunnen meten.
  • Het weer
uitleggen hoe mensen beïnvloed worden door het weer, maar ook hoe mensen (onbewust) invloed op het weer kunnen hebben.
  • Mens en weer
opnoemen welke schadelijke gevolgen mens en dier kunnen ondervinden van hun invloed weer en klimaat.
  • Mens en weer
het verschil tussen weer en klimaat omschrijven.
  • Klimaten
de vijf hoofdgroepen van klimaatindeling van Köppen opnoemen.
  • Klimaten
omschrijven wat je in een klimaatgrafiek kunt aflezen.
  • Klimaatgrafieken
met behulp van de klimaatclassificatie van Köppen gegevens opzoeken over weer en klimaat in een bepaald gebied.
  • Klimaatgrafieken
uitleggen dat klimaatverandering natuurlijke oorzaken heeft maar dat ook menselijke activiteiten van invloed zijn.
  • Klimaatveranderingen
uitleggen dat studie naar klimaatverandering in het verleden belangrijk is voor voorspellingen van het klimaat in de toekomst.
  • Klimaatveranderingen
verklaren waarom het belangrijk is klimaatafspraken in klimaatverdragen vast te leggen.
  • Klimaatverdragen
uitleggen waarom reductiedoelstellingen voor deelnemende landen verschillend zijn.
  • Klimaatverdragen
gebieden opnoemen waar het extreem koud, warm, droog of zuurstofarm is.
  • Extreme omstandigheden
omschrijven hoe mensen kunnen leven en zich aanpassen in extreem koude, warme, zuurstofarme, gebieden.
  • Extreme omstandigheden
benoemen welke invloed temperatuur en zoutgehalte heeft op de zeestromen.
  • Klimaat en zeestromen
de werking van thermohaliene circulatie omschrijven.
  • Klimaat en zeestromen
enkele landschapsvormen in Nederland noemen en beschrijven hoe ze zijn ontstaan.
  • Landschapsvormen
van een aantal landschapsvormen in Nederland een of twee kenmerken noemen.
  • Landschapsvormen
omschrijven wat het verschil is tussen een natuurlandschap en een cultuurlandschap.
  • Cultuurlandschappen
omschrijven hoe polders zijn ontstaan en waarom ze zijn drooggelegd.
  • Cultuurlandschappen

Wat ga ik doen?

Het thema 'Weer en klimaat' bestaat uit de volgende onderdelen:

Onderdeel Tijd in lesuren Eindproduct
Inleiding 0,5 Collage
Opdracht: Het weer 2 Weersverwachting
Opdracht: Mens en weer 2 Fotodomino
Opdracht: Klimaten 2 Beschrijving klimaat
Opdracht: Klimaatgrafieken 2 Klimaatdiagram
Opdracht: Klimaatveranderingen 2 Toets
Opdracht: Klimaatverdragen 2 Klassikaal klimaatverdrag
Opdracht: Extreme omstandigheden 2 Kruiswoordpuzzel maken
Opdracht: Klimaat en zeestromen 2 Fictieve krant
Opdracht: Landschapsvormen 2 Foto-opdracht
Opdracht: Cultuurlandschappen 2 Taboe-opdracht
Afsluiting 2 Essay
Totaal 22  


De tijd is een indicatie en afhankelijk van de keuze van het eindproduct.

Opdrachten

Hier staan de tien opdrachten die bij dit thema horen.
Maak je keuze.

Opdracht 1

Het weer

Opdracht 2

Mens en weer

Opdracht 3

Klimaten

Opdracht 4

Klimaatgrafieken

Opdracht 5

Klimaatveranderingen

Opdracht 6

Klimaatverdragen

Opdracht 7

Extreme omstandigheden

Opdracht 8

Klimaat en zeestromen

Opdracht 9

Landschapsvormen

Opdracht 10

Cultuurlandschappen

Afsluiting thema

Kennisbanken

Het thema 'Weer en klimaat' bestaat uit de volgende Kennisbankitems.

Het weer

Weer en klimaat

Klimaatverandering

Klimaatverschillen

Nederlandse landschappen

Bodemgebruik

Eindopdracht

Dat het warmer wordt op aarde is voor een deel te wijten aan ons eigen gedrag. Voor zover we er invloed op hebben, kunnen we ook tegenmaatregelen treffen of proberen de gevolgen van de opwarming op te vangen, zo goed en zo kwaad als dat gaat. Vooral daarmee gaan jullie aan de slag.

Verzamel maatregelen en ideeën om de opwarming van de aarde tegen te gaan enerzijds en om de gevolgen van de opwarming op te vangen anderzijds. De maatregelen en ideeën worden in groepjes van 5 uitgewerkt en daarna klassikaal besproken. Voor deze eindopdracht krijgen jullie ongeveer 2 uur de tijd.

Voor jullie aan de slag gaan, lees eerst de samenvatting over de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering.
Let op: deze samenvatting bevat ook onderwerpen die al besproken zijn in de thema's Weer en Klimaat1, Krachten der aarde en Duurzaamheid.

Klik hier om het bestand te downloaden (bestand - downloaden als). Je kunt de samenvatting opslaan in je eigen omgeving.

De klas gaat uit elkaar in vijf groepen. Elke groep neemt één onderwerp uit de vorige stap.

  • Bedenk zoveel mogelijk maatregelen en oplossingen voor dat probleem. Begin bij het begin: ons eigen handelen dat de problemen heeft veroorzaakt. Wat is daar nog aan te doen?
  • Dan komt de vraag hoe je de gevolgen van de opwarming kunt beperken.
    Wat moet er gebeuren, als opwarming niet is tegen te houden, om de gevolgen ervan zoveel mogelijk te beperken?


Klaar?
Overleg met jullie docent of jullie de punten groepsgewijs uitwerken in een verslag en/of jullie de resultaten klassikaal presenteren. Voor ideeën en beoordelingscriteria raadpleeg de gereedschapskist.

De docent zal de uitkomsten beoordelen. Daarbij wordt gelet op:

  • zijn er realistische oplossingen aangedragen die kunnen bijdragen aan terugdringing van klimaatverandering?
  • zijn er meerdere maatregelen genoemd en besproken om de gevolgen van de opwarming van de aarde zoveel mogelijk beperkt te houden?
  • is voldoende gebruikgemaakt van onderwerpen uit de stappen van de lesstof?
  • is de presentatie of de verslaggeving van maatregelen en oplossingen goed onderbouwd?
  • zijn de besproken punten goed geformuleerd en bevatten ze niet teveel fouten?

 

Verslag schrijven

Een verslag is een goede manier om een onderzoek te beschrijven dat je hebt uitgevoerd.        

 

Presentatie maken

Jezelf op een goede manier presenteren is een belangrijke vaardigheid in deze maatschappij. Je laat zien waar je mee bezig bent geweest, waar je je in hebt verdiept en welke kennis je hebt opgedaan. Powerpoint of Prezi zijn programma's die jou kunnen helpen om informatie te presenteren.

 

Terugkijken

Intro

  • Lees de Inleiding van dit thema nog eens door.
    Kreeg je bij het lezen een goede indruk over de onderwerpen van dit thema?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van dit thema nog eens door.
    Kun je omschrijven op welke wijze mensen invloed kunnen hebben op het weer en klimaat?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Voor dit thema was ongeveer 22 uur gepland.
    Had je aan het eind van het thema voldoende tijd voor de groepsopdracht? Hebben jullie voldoende maatregelen en oplossingen aangedragen voor het terugdringen en/of het beperken van de klimaatverandering?
  • Inhoud
    In dit thema kwamen verschillende aspecten van weer en klimaat uitgebreid ter sprake.
    Kun je aangeven waardoor de opwarming van de aarde wordt veroorzaakt en welke gevolgen dat kan hebben?
  • Eindopdracht
    Vond je het leuk om deze groepsopdracht te doen?
    Hebben jullie uiteindelijk voldoende maatregelen en/of oplossingen kunnen bedenken tegen de klimaatverandering?
    Omschrijf wat jouw rol was in het groepje.
  • Het arrangement Thema: Weer en klimaat2 hv123 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2022-01-20 13:55:54
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Het thema 'Weer en klimaat' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO.

    Fair Use
    In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Meer informatie: Fair use

    Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk VO-content.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor HAVO em VWO leerjaar 3. In het thema "Weer en klimaat 2" worden tien verschillende onderwerpen besproken. Het eerste onderwerp, genaamd "Het weer", beschrijft wat het weer is en hoe het afhangt van vijf factoren: bewolking, neerslag, wind, temperatuur en luchtdruk. Hierna wordt er gekeken naar de waterkringloop, luchtstromen op aarde en de dampkring. Het tweede onderwerp, genaamd "Mens en weer", beschrijft hoe de mens het weer kan beïnvloeden en hoe wij als mensen het weer kunnen meten. Doordat wij als mensen de opwarming van de aarde veroorzaken, wordt het op sommige plekken kouder en op de meeste plekken warmer. Ook zorgen we met de uitstoot van broeikasgassen voor verschijnselen zoals smog. Als laatste wordt het broeikaseffect uitgelegd. Het onderwerp "Klimaten" legt uit wat klimaat is en wat het verschil is met het weer. Er wordt uitgelegd dat het klimaat van een regio afhangt van de temperatuur en de hoeveelheid neerslag, die worden bepaald door factoren zoals breedteligging, hoogteligging, aanwezigheid van bergen, nabijheid van grote waterlichamen en zeestromen. Er is een officiële klimaatindeling gemaakt genaamd het Köppen-klimaat. Het volgende onderwerp, genaamd "Klimaatgrafieken", legt uit wat klimaatgrafieken zijn en hoe je aan een klimaatgrafiek kunt aflezen uit welk gebied deze afkomstig is. Het onderwerp "Klimaatverandering" vertelt over het onderzoek naar het klimaat en dat daarvoor naar zeer oude gegevens van de aarde gekeken moet worden om het vroegere klimaat met het huidige klimaat te kunnen vergelijken. Vervolgens wordt er verteld over natuurrampen zoals de meteorietinslag die ervoor zorgde dat de dinosauriërs uitstierven, en vulkaanuitbarstingen die een einde kunnen maken aan een geologisch tijdperk. Hierna wordt uitgelegd hoe broeikasgassen de opwarming van de aarde veroorzaken. Het onderwerp "Klimaatverdragen" vertelt hoe we met klimaatverdragen proberen de opwarming van de aarde te vertragen. Er worden afspraken gemaakt tussen landen over hoeveel CO2-uitstoot elk land mag hebben, maar deze waarden verschillen per land. Dit komt door verschillende factoren, zoals de grootte van het land, het aantal inwoners en de financiële middelen om de CO2-uitstoot te verminderen. Op klimaatconferenties wordt er onderhandeld over deze klimaatdoelen. Het onderwerp "Extreme omstandigheden" bespreekt extreme weersituaties waarin mensen kunnen leven. De eerste extreme situatie is extreme kou. Hierna wordt ingegaan op leven met extreem veel of juist extreem weinig zonuren, wat voorkomt op plaatsen dichtbij de polen. Hier zijn er in de zomer nauwelijks uren waarop het donker is, genaamd midzomernachtzon, en in de winter nauwelijks uren waarop het licht is, genaamd poolnacht. In hoge gebergtes moeten mensen overleven met extreem weinig zuurstof, wat het moeilijk maakt om te ademen. Als laatste worden extreme droogte en extreme hitte besproken, evenals de waterproblematiek die daarmee gepaard gaat. Het onderwerp "Klimaat en zeestromen" beschrijft dat er warme en koude zeestromen zijn, de patronen waarop ze zich over de zee verspreiden en hoe deze patronen ontstaan. Hierbij komen begrippen zoals gradientstromen, driftstromen, ringstromen en thermohaline circulatie aan bod. Daarna wordt er dieper ingegaan op de thermohaline circulatie, hoe dit systeem werkt en waarom het zo belangrijk is om klimaatopwarming tegen te gaan. Het onderwerp "Landschapsvormen" beschrijft de verschillende landschappen die voorkomen in Nederland, zoals duinlandschap, rivierenlandschap en veenlandschap. Het laatste onderwerp, genaamd "Cultuurlandschap", beschrijft de landschappen die door menselijke activiteiten zijn gecreëerd. Het voorbeeld dat wordt genoemd, is hoe in Nederland waterwerken zoals droogmakerijen nieuwe natuur hebben doen ontstaan.
    Leerniveau
    VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; HAVO 2;
    Leerinhoud en doelen
    Weer; Verschillen tussen klimaten op aarde; Systeem aarde; Klimaatverandering in het heden; Aardrijkskunde; Klimaat;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    22 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    aardrijkskunde, arrangeerbaar, hv123, klimaatverandering, klimaatverdragen, landschapsvormen, stercollecties, vwo123, weer en klimaat, zeestromen

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Gereedschapskist. (2019).

    Gereedschapskist activerende werkvormen

    https://maken.wikiwijs.nl/105906/Gereedschapskist_activerende_werkvormen

    VO-content - Kennisbanken. (2016).

    Kennisbank Aardrijkskunde - hv123

    https://maken.wikiwijs.nl/87198/Kennisbank_Aardrijkskunde___hv123