Laboratorium diagnostiek

Laboratorium diagnostiek

laboratorium diagnostiek

inleiding

Het werk van de landbouwhuisdieren paraveterinair

In deze leeractiviteit werk je toe naar het doel wat in de proeve op onderzoek beschreven staat:

De dierenartsassistent voert onderzoeken uit in opdracht van de dierenarts, zodat de uitslagen nauwkeurig en bruikbaar zijn.

Je werkt met lichaamssecreta, die mogelijk besmet zijn. Hygiene en zorgvuldig werken zijn dus van groot belang. Maar: wat is vies? Dat zou wel eens anders kunnen zijn dan je denkt.....

inleiding: wanneer is iets nu smerig?

microrooster en toetsrooster 2018-2019

Klik voor de data op onderstaande link.

Toets

Weging

Ondergrens

Woordjes toets 1 (Hoofdstuk 1-3)

0.05

4

Woordjes toets 2 (Hoofdstuk 4-5)

0.05

4
Woordjes toets 3 (Hoofdstuk 6-7)

0.05

4

 
Woordjes toets 4 (Hoofdstuk 8-9)

0.05

4

Praktijk toets

0.40

4

Theorie toets

0.40

4

microrooster en toetsrooster Hardenberg 2017-2018

Het rooster met de lesonderwerpen en de data van de toetsen vind je hier

 

Datum

Toets

Weging

Ondergrens

6-11-17

Woordjes toets 1 (Hoofdstuk 1-2)

0.05

Gemiddeld 4

13-11-17

Woordjes toets 2 (Hoofdstuk 3-4)

0.05

       

 27-11-17

Theorie toets 1 (Hoofdstuk 1-5, incl lessen)

(laboratorium, urine, bloed)

0.20

4

       
20-11-17

Woordjes toets 3 (Hoofdstuk 5-7)

0.05

 

Gemiddeld 4

4-12-17

Woordjes toets 4 (Hoofdstuk 8-9)

0.05

8-1-17

Praktijk toets (alle praktische onderdelen)

0.40

4

18-12-17

Theorie toets 2 (Hoofdstuk 6-11, incl lessen)

(ontlasting, huid/ haar, microbiologie, melk, speeksel)

0.20

4

Herkansingsdata:

Zie intranet--> herkansingen inschrijven

 

Praktijktoets: in overleg met docent

 

 

 

Let op: Herkansingen zijn pas mogelijk, als alle toetsen en opdrachten een eerste keer gedaan zijn!

Als er een toets of deadline niet gemaakt wordt, zonder dat er een geldige reden is doorgegeven, dan geldt de eerstvolgende poging al als een herkansing! Stel dat er aan het eind een onvoldoende gemiddeld eindresultaat is, dan mag deze toets/ opdracht dus NIET herkanst worden!

 

Bij een gemiste toets/ opdracht, waarvoor tijdig een geldige reden is doorgegeven, wordt deze in overleg met de docent ingehaald op een geschikt moment.

 

bronnen

De "boeken" en verdere lesstof naast dit arrangement vind je per locatie via onderstaande links:

Hardenberg

Zwolle

doelen van deze leeractiviteit

1. Het laboratorium

wat te regelen voordat je laboratorium werkzaam heden kunt uitvoeren?

Opdracht:

 

Maak met je groepje een werklijst/ bestellijst.

Welke materialen moeten allemaal klaar liggen voordat je het onderzoek van jouw materiaal kunt doen?

Gebruik hiervoor dit wikiwijs arrangement (tip: vooral de filmpjes kunnen handig zijn).

Uiteraard mag je je eigen ervaringen vanuit je stage inbrengen.

 

Je geeft het lijstje aan de docent.

1. A "in huis"

de microscoop

Een microscoop wordt veel gebrukt. Belangrijk, om deze vaardigheid goed te beheersen!

Oefening met de onderdelen van de microscoop.

microscoop werking

microscoop goed gebruiken

micro organismen (eerste 4 minuten)

de centrifuge

Opdracht:

Bekijk onderstaande filmpjes. Beantwoord vervolgens de volgende vragen:

  1. Beschrijf in je eigen woorden de werking van een centrifuge
  2. Benoem 3 mogelijke toepassingen van een centrifuge in de diergeneeskunde
  3. Beschrijf, hoe je een centrifuge moet laden

centrifugatie

centrifugeren

de brander

aansteken brander

werkblad brander

1 B. extern

Opdracht:

  1. Bestudeer onderstaande ppt en het filmpje.
  2. oefen met het oefenmateriaal het inpakken van diagnostich materiaal:
    1. eerste persoon doet het uit zijn hoofd, andere personen controleren
    2. tweede persoon oefent, terwijl anderen controleren, enz.

Doel behaald: je kunt in maximaal 2 minuten een pakketje verzendklaar hebben!

bloed opsturen voor onderzoek

1 C. wat zegt een laboratorium uitslag?

2. Fysisch en chemisch urine onderzoek

monster nemen

opvangen urine voor onderzoek

katheterisatie kater

Opdracht:

 

Zoek op internet naar minimaal 3 filmpjes over hoe je urine bij dieren opvangt.

Zorg ervoor, dat je filmpjes van 3 verschillende dieren hebt. (bijv: reu, teef en merrie. Of: koe, poes en ooi.)

Van deze filmpjes ga je een "script" schrijven, oftewel een stappenplan.

 

Einddoel; je kunt aan een eigenaar uitleggen, hoe deze urine van zijn dier moet opvangen.

monster onderzoeken

instructiefilmpjes:

urine onderzoek eenvoudig

urine onderzoek sediment

Nu je de instructiefilms bekeken hebt, ga je de aanwezige urines onderzoeken.

Noteer je bevindingen systematisch:

Macroscopie:

hoeveelheid =

kleur =

geur =

helderheid =

schuimvorming =

Soortelijke massa:

sg =

chemisch onderzoek:

uitslag(en) stick =

microscopisch onderzoek:

sediment =

 

Vervolgens bestudeer je onderstaand werkblad.

Zaken die je niet snapt/ begrijpt, bewaar je voor de docent.

3. Microscopisch en bacteriologisch urine onderzoek

sediment

bacteriologie

Opdracht:

Zoek van de volgende diersoorten op, wat veel voorkomende bacteriele infecties zijn van de urine wegen:

  • hond
  • kat
  • paard
  • koe

Verklaar, waarom juist deze bacterien veel voorkomen bij deze diersoorten.

opdracht:

Bekijk dit stroomschema. Trek vervolgens je conclusie:

 

diagnostische toets urine: stellingen

Het nut van urine onderzoek

Nu je een aantal handelingen geoefend hebt, kun je praktisch gezien een urine onderzoek uitvoeren.

Stap 2 is waarnemingen interpreteren. Om dit te leren, ga je aan de slag met onderstaande opdracht:

 

valkuilen bij urine onderzoek

4. Hematologisch bloed onderzoek

Bloed onderzoek wordt veelvuldig gedaan in de DAP. Maar waarom nou eigenlijk?

Door het maken van de volgende opdracht, verdiep je je in de redenen en mogelijkheden.

Voordat je goed bloedonderzoek kunt doen, moet je perfect weten wat de normale bouw en functie van bloed is. Maak daarom onderstaande opdracht.

monster nemen

Opdracht:

 

  1. Bestudeer onderstaande filmpjes.
  2. Maak een checklist: welke spullen leg je klaar voor bloedafname?
  3. Maak een aandachtspuntenlijst: hoe zorg jij ervoor, dat de uitslagen die gemeten worden in het afgenomen blod zo betrouwbaar mogelijk zijn?
  4. Hoe kom je aan een zo betrouwbaar mogelijke uitslag van de bloeddruk van een kat? Benoem minimaal 3 punten.
  5. Wissel je antwoorden uit met je groepsgenoten.

bloed afnemen hals kat

bloed afnemen voorpoot hond

meten bloeddruk dieren

monster onderzoeken

bloed uitstrijkje maken

bloeduitstrijkje maken

bepalen haematocriet

5. Chemisch bloedonderzoek

gebruik van sneldiagnostica

bloed onderzoeken op praktijk

boed onderzoeken op glucose

progesteron testen

diagnostische toets bloed

Je krijgt een aantal vragen over bloed. Daarmee kun je een inschatting maken, of je kennis volledig is.

6. Feces onderzoek

macroscopie

poep

hoe komt poep aan zijn kleur?

onderzoek hondenpoep

microscopie

mest onderzoek paard

Met de kwantitatieve flottatie methode komen de eitjes bovendrijven. In een McMaster cel kunnen ze nu geteld worden.

Zo kan je komen tot een uitslag EPG (eitjes per gram mest).

In combinatie met de historie en anamnese kan er evaluatie en een advies gegeven worden op basis van objectieve meetgegevens.

De drie bestanden moet je onder elkaar zetten. Zo ontstaat een poster.

Opdracht

  1. Bestudeer bovenstaande posters over de McMaster techniek.
  2. Beschrijf vervolgens minimaal 3 zaken, die kunnen leiden tot een vals negatieve uitslag.
  3. Beschrijf ook minimaal 3 zaken, die kunnen leiden tot een vals positieve uitslag.
  4. Wat is het gevolg voor het paard, als er een vals negatieve uitslag is?
  5. Wat is het gevolg voor het paard, als er een vals positieve uitslag is?

fecal egg count in goats en sheep

rondwormen

lintwormen

rode bloedworm paard

leverbot

de levenscyclus van diverse parasieten

Om aan de balie goed advies te kunnen geven aan klanten, zul je de cyclussen van de meest voorkomende parasieten uit je hoofd moeten kennen. Enkel dan weet jij wat jij aan de klant kunt adviseren. Van de onderstaande parasieten ga je de cyclus voor jezelf op papier zetten.

Opdracht:

  1. je werkt alleen, of in tweetallen.
  2. je schrijft eerst op uit je hoofd wat je nog weet over de cyclus van de onderstaande parasieten.
  3. met behulp van onderstaande filmpjes controleer je de volledige cyclus.
  4. schrijf de cyclus van de parasieten uit.
  5. schrijf van elke cyclus de belangrijkste punten op die je zeker moet onthouden, bijvoorbeeld: toxoplasma >> gevaarlijk voor zwangere vrouwen, of: vossenlintworm >> verplicht tegen behandelen bij vakantie naar engeland.
  6. leer de cyclussen uit je hoofd door ze aan elkaar te vertellen.

hartworm

rondwormen hond/ kat

lintwormen hond/ kat

rode bloedworm paard

leverbot

vlooien

teken

schimmel infecties

zandvliegen/ Leishmania

toxoplasma

vossenlintworm

levenscyclus vossenlintworm

7. Microbiologie

Orientatie

Als paraveterinair zal je tegenwoordig in veel praktijken te maken krijgen met allerlei aspecten van laboratorium onderzoek. Bacteriologisch onderzoek kan hier een onderdeel van zijn.

Wat wordt er zoal onderzocht?

Melkmonsters: welke bacterie veroorzaakt de uierontsteking? Voor welk antibioticum is hij gevoelig?

Slijmmonsters van baarmoeder en vagina: bij paarden, die slecht drachtig willen worden: is de oorzaak een bacterie in de baarmoeder? Bij loopse teven: is er  sprake van een bacteriële infectie, m.n de gevreesde β-hemolytische streptococcen?

Oorswabs: welke bacterie veroorzaakt de oorontsteking? Hoe kunnen we deze het beste behandelen?

Urine: een blaasontsteking, die niet reageert op het eerste keus antibioticum: wat is hier aan de hand en hoe gaan we dat aanpakken?

Nu de richtlijnen voor antibioticum gebruik aangescherpt zijn, waarbij op geleide van bacteriologisch onderzoek een behandeling ingesteld dient te worden, zal het verrichten van bacteriologisch onderzoek in steeds meer praktijken een normaal onderdeel van de dagelijkse gang van zaken worden.

Theorie

Ga naar de bronnen van laboratorium diagnostiek.

Lees hoofdstuk 7 en maak de vragen aan het einde van dit hoofdstuk.

practicum

bacterien zijn overal

enten van agar platen

determinatie: welke bacterie is gegroeid?

Inleiding:

Als je bacteriekolonies ziet, dan weet je, dat er bacterien gegroeid zijn. Je weet nog niet precies welke. Daarvoor ga je determineren.

Dit doe je als volgt:

  1. Je bekijkt de plaat:
    1. vorm, grootte, kleur kolonien, wel of geen hemolyse
  2. Je maakt een preparaat van een kolonie, en kleurt deze volgens GRAM. Vervolgens bekijk je het preparaat microscopisch.
  3. Je kunt daarna verder onderzoek doen, bijv. katalase reactie, indol test.

Opdracht 1:

Maak een GRAM preparaat.

Bekijk deze onder de microscoop.

Opdracht 2:

Zoek op internet naar informatie over de volgende bacterien en protozoën:

  1. In welk materiaal kun je deze ziekteverwekker aantonen?
  2. Plaatje: macroscopisch  (wat zie je met het blote oog, op een agarplaat)
  3. Plaatje: microscopisch
  • Salmonella
  • E.Coli
  • Pseudomonas
  • Stafylococcus aureus
  • Streptococcus
  • Leptospira
  • Campylobacter
  • Giardia

 

 

 

gram positive vs gram negative

gram-kleuring

gram kleuring uitvoering

antibiogram

Als je eenmaal weet welke bacterie de boosdener is, ben je met deze kennis nog niet van de ziekte verwekker af.

Om te weten welk medicijn je in moet zetten, wordt vaak een antibiogram gemaakt.

Na het lezen van deze tekst ben je in staat om:

  1. in maximaal 5 zinnen aan te geven wat een antibiogram is
  2. op een antibiogram de antibiotica aan te wijzen waarvoor de bacterie in vitro gevoelig is.

 

evaluatie

Maak in twee- of drietallen een mindmap m.b.v. de site bubbl.us

Zet in de centrale "bubbel" de volgende tekst:

Wat heb ik nodig, om in de praktijk een goed BO te kunnen doen?

Maak bubbels om deze centrale tekst, waarin je zet, wat je nodig hebt.

Wissel tot slot uit met het duo/ trio, naast je.

8. Onderzoek van huid, haar en nagels

orientatie

Orientatie:

Beschrijf zo veel mogelijk:

  1. huid parasieten. Deel ze in per categorie.
  2. diagnose technieken om huidparasieten aan te tonen.

100 seconden dierenarts

allergie test

huid- en haarmonsters nemen bij dieren

ectoparasieten

praktikum

  • bekijk de aanwezige preparaten van ecto parasieten. Teken de parasiet ne schrijf erbij welke parasiet dit is
  • maak een plakband preparaat van één van de dieren op school
  • maak een huidpreparaat m.b.v. de tandenborstelmethode
  • onderzoek de meegebrachte monsters met de microscoop
  • Indien mogelijk: zet een schimmelkweek in

schimmels/ dermatofyten

schimmel paard

schimmelinfecties bij huisdieren

schimmels diagnosticeren: de fungassay

protozoa

Opdracht 1: Het Geel

Zoek op internet 3 BETROUWBARE bronnen, met de zoekwoorden Trichomonas, duif, het geel.

Maak voor jezelf een korte beschrijving, wat deze ziekte inhoudt (veroorzaker, klachten, diagnose).

Opdracht 2: coccidiose

bestudeer deze pagina over coccidiose bij konijnen, deze pagina over coccidiose bij kippen, en onderstaande video.

Maak vervolgens 6 goed/ fout stellingen over coccidiose.

Wissel deze uit met een collega student.

 

 

coccidiose rund

ectoparasieten

oormijt hond

vlooien hond

teken

levenscyclus ixodes ricinus

schapenluisvlieg
schapenluisvlieg

verwerkingsvragen

Opdracht:

Lees Hs 8 van het theoriedocument.

Beantwoord de vragen aan het einde van dit hoofdstuk.

Verdiepingsopdracht:

Bekijk onderstaande video over voedselallergie bij de hond.

Schrijf vervolgens uit, welke uitleg je aan een eigenaar geeft die aan de balie komt dat zijn hond voedselallergie heeft.

Voedselallergie

huidverzorging

huidverzorging en huidproblemen

9. Onderzoek van melkmonsters

Opdracht:

Bekijk onderstaande video. Maak aantekeningen bij deze video. Je aantekeningen zijn trefwoorden. Aan het eind heb je minimaal 5 trefwoorden opgeschreven.

uitvoeren van melkonderzoek

Hoe neem ik een melkmonster?

Hoe breng ik een uierinjector in?

CMT test

waarom wordt melk gekoeld op de boerderij?

het onderzoek op mastitis

Opdracht:

Bestudeer paragraaf 9.3 (bronnen) en onderstaande video's.

Maak een stroomschema. In dit stroomschema geef je aan, hoe je vanuit een mastitis monster de verwekker aantoont.

NB. je mag je beperken tot de volgende mastitis verwekkers: E.Coli, Stafylococcus aureus, Streptococcen.

hemolyse

groei op Mac Conkey agar

streptococcen

katalase test

PCR

In moderne, gespecialiseerde laboratoria, wordt steeds meer gebruik gemaakt van een heel andere techniek dan bacteriekweek.

Bacterien kweken is een arbeidsintensieve en tijdrovende techniek. Voor een koe met mastitis kan de uitslag veel te laat komen.

Een andere techniek om de mastitis verwekker op te sporen is PCR. De PCR techniek maakt geen gebruik van bacteriekweek, maar toont het DNA van een bacterie aan. Elke bacteriesoort heeft zijn eigen, unieke DNA.

De PCR techniek probeert dit unieke stukje DNA te vermenigvuldigen. DaAt lukt uiteraard alleen, als dit stukje DNA (dus de bacterie) aanwezig is in het monster.

Een video van de techniek zie je hieronder.

PCR Techniek

PCR animatie

een bacterie, wat nu? Welk antibioticum gaan we gebuiken?

http://www.gddiergezondheid.nl/producten%20en%20diensten/producten/rundvee/uiergezondheids-aanpak/bedrijfsantibiogram

delvotest

delvotest

delvotest gebruiksaanwijzing

10. Onderzoek van speeksel

Opdracht:

Lees de tekst over de Happy bite.

Maak hiervan een samenvatting in maximaal 5 zinnen:

  • wat is de happy bite?
  • wat kun je ermee?

 

11. Onderzoek van biopten en sectie

Veterinair Pathologisch Diagnostisch Centrum

BVD onderzoek via oorbiopten

Opdracht:

bestudeer de tekst in deze links:

GD

edepot

Geef antwoord op de volgende vragen:

  1. Wat wordt onderzocht?
  2. Hoe wordt het monstermateriaal verkregen?
  3. Wat zijn de voordelen van deze techniek boven bloedonderzoek? Noem er 3.

sectie

evaluatie

verbreding en verdieping

laboratorium technieken, maar dan anders!

melk en melkonderzoek

microbiologisch onderzoek in het laboratorium

diergeneeskundig memorandum microbiologisch onderzoek kat, hond, paard

planmatige aanpak

Opdracht:

Bestudeer onderstaande video's.

Maak een samenvatting, waarin je de rol van laboratorium onderzoek bij een planmatige aanpak verwoordt.

planmatige aanpak braken

planmatige aanpak vermagering

planmatige aanpak jeuk

planmatige aanpak PU/ PD

planmatige aanpak plaskater

mastitis

GD tekst mastitis met doorlinks

opdracht:

leg uit aan een veehouder, waarom je hem het BO pakket van de GD wil adviseren

PCR

uitleg over PCR

animatiefilm over PCR

extra opdrachten