In de foto hierboven zie je een proefveld van de gazon demodag 2013. De proef is door DCM uitgevoerd.Een aantal vakken is met exact dezelfde beplanting ingeplant en op dezelfde plantafstand. Op de foto links zie je een veld waar niet is bemest. Op de foto rechts zijn 2 meststoffen van DCM gestrooid. Vivimus bevat fosfor (P). Fosfor zorgt voor een betere beworteling. DCM mix is een mengmeststof met verschillende voedingselementen. Mesten kost geld. Maar je ziet dat de planten gezonder zijn. Een ander voordeel is dat ze beter zijn gegroeid. Hierdoor heb je minder open plekken en dus minder onkruidgroei. Dus minder onderhoud nodig om het plantvak schoon te houden.
In de productfolder hieronder zie je duidelijk het belang van bodemleven.
innogreen presentatie
kringloop
Tijdens een presentatie gaf Innogreen aan dat ze de bodem voeden, niet de planten. Als de bodem goed is, gaan de planten het vanzelf goed doen. Er werd een vergelijking gemaakt met een bos. Blad valt in de herfst. Het blad wordt in het voorjaar door bodemleven omgezet in o.s. en dat zorgt voor voeding die de plant in het voorjaar nodig heeft. Bij blad verwijderen met de bladblazer (echte hoveniersklus) verbreek je de kringloop. Dus moet je dan op andere wijze o.s. toedienen. Anders mergel je de bodem uit. Effect zie je pas na jaren maar het kost ook jaren om het bodemleven weer te herstellen....
hydrocultuur
hydrokorrels
In de afbeelding hierboven zie je hoe een hydrocultuurplant groeit.
Groot verschil met gewone planten is dat de plant waterwortels heeft in plaats van grondwortels.
De gepofte kleikorrels houden het vocht vast en zorgen dat water naar boven in de pot kan worden getransporteerd.
Via de watermeter kun je bekijken of je water moet bijvullen. Dat kan via de naastgelegen buis.
Bekijk onderstaande video om te zien hoe je planten op water kunt kweken.
sla op water
Als je meststoffen in water oplost, moet je rekening houden met het feit dat meststoffen zouten zijn en met elkaar kunnen reageren. Om dit te voorkomen is een systeem bedacht. In 2 verschillende bakken worden meststoffen opgelost, die niet met elkaar reageren. De bakken worden A en B genoemd. Pas als de planten het water met de voedingszouten krijgt toegediend, komen de zouten bij elkaar. Er zal niet direct een reactie plaats vinden. Op de foto de A en B bak van het visexperiment van de Groene Welle locatie Zwolle. Verderop meer info over dit experiment.
teelt op steenwol
Steenwol kennen we als isolatiemateriaal in de huizenbouw, maar wordt in de tuinbouw gebruikt om tomaten, komkommers enzovoort op te kweken.
Via opgeloste meststoffen wordt de voeding in de steenwolmat gedruppeld. De plant kan in de wol wortelen en groeit. Voordeel van bemesting via kunstmest is dat je de bemesting heel goed kunt bijsturen. In "gewone" grond is dit lastiger.
Een ander nadeel van de teelt op grond is dat bodemziekten minder goed te bestrijden zijn. Door het stomen van de grond dood je deze schadelijke organismen, maar daarmee ook al het bodemleven. De gebruikte steenwol kan worden verhit, waardoor de schadelijke bodemorganismen dood gaan. De steenwol kan hergebruikt worden.
In een vijver met vissen en beplanting in de juiste verhoudingen is sprake van een biologisch evenwicht.
Hieronder een eenvoudige weergave:
De vissen worden gevoerd met visvoer. De vissen poepen. Zuurstofplanten nemen deze voedingsstoffen op met hulp van bacterien. Aanwezige zuurstofplanten geven zuurstof af aan het water, die de vissen nodig hebben om te leven.
Meer achtergrondinformatie over biologisch evenwicht vind je op de volgende link: http://www.vijverhulp.nl/biologie.htm Je zult lezen dat het een complex verhaal is, waarbij de zuurgraad en hardheid van het water ook een rol van betekenis hebben.
In het vorige hoofdstuk heb je gelezen over teelt op water. Op AOC de Groene Welle is op de locatie in Zwolle een experiment gestart met een combinatie van visteelt met sla teelt. In het water zijn vissen uitgezet. Deze worden gevoerd. Via in water opgeloste voedingsstoffen worden de slaplanten bijgestuurd voor de voedingselementen die ze extra nodig hebben. Het gaat hier om een aanzienlijk besparing van meststoffen, maar ook een milieubesparing. Op de afbeeldingen hieronder zie je hoe de opstelling er uit ziet. De hoeveelheid gebruikte meststoffen in de A en B bak staan op de pagina van teelt op water.
sla teelt + visteelt
3. inleiding over meststoffen
vast of vloeibaar?
De meeste meststoffen die de hoveniers en groenvoorzieners gebruiken, zijn vaste meststoffen. De mest is in korrelvorm en wordt op het land uitgestrooid. Er zijn meststoffen die je eerst in water oplost en dan giet met bijvoorbeeld een gieter.
In de hydrocultuur en in de tuinbouw wordt gebruik gemaakt van vloeibare meststoffen.
In de landbouw is gier ook vloeibare bemesting.
Voordelen van in water opgeloste mest is dat het sneller door planten wordt opgenomen.
Nadeel is eerder kans op uitspoeling.
organische meststoffen
Organische stoffen
zijn afkomstig van iets wat geleefd heeft, dus plantaardig of dierlijk.
Voorbeelden:
Compost
Kippenmest
Varkensmest
Paardenmest
Koeienmest
Kippenmest
Zeewier
bladeren
Guano (vogelpoep)
Boomschors
versnippert snoeihout
Bagger en slib
Groenbemesters
Een aantal meststoffen, die in de hoveniersbranche worden toegepast, worden hieronder verder beschreven.
Een aantal producten bevatten niet alleen voedingsstoffen, maar verbeteren ook de bodemstructuur. Ook hebben ze een gunstige invloed op het vasthouden van vocht. Voorbeelden zijn:
GFT compost
Champost
Potgrond
turfstrooisel
bemeste tuinaarde
Turf bevat veel lucht en kan veel water opnemen.
Bemeste tuinaarde is een goedkope bodemverbeteraar. Goede tuinaarde is een mengsel van zand en veen, verrijkt met meststoffen. Maar grond met mestkorrels mag je ook bemeste tuinaarde noemen. Er is dus kwaliteitsverschil op de markt.
Potgrond is een mengsel van veensoorten, zand en soms klei. Er zijn bovendien meststoffen en kalk aan toegevoegd. Om een goede verhouding met lucht en water te krijgen worden er soms perlitekorrels aan toegevoegd. Er is een keurmerk voor potgronden, die aan bepaalde voorwaarden voldoen, de regeling handelspotgrond. RHP. Zie logo.
bodemverbetering
Bij bodemverbetering kun je ook denken aan:
Strooien van kalk op zure gronden.
Strooien van mest op arme gronden
Bezanden op rijke, vette gronden
Beluchten op vastgeslagen gronden
In dit arrangement kijken we puur naar bemesting. Voor info over bezanden en beluchten kun je kijken op onderstaande link van onderhoud tuinen, bij 2.2 bodemverbetering.
Natte, vette gronden kun je met een holpijp beluchten. De gaten worden gevuld met geelzand. Nadeel van geel zand is dat het na verloop weg zakt in de bodem. De grond zal weer dicht trekken. Op de foto een proefopstelling met gesteente uit de eiffel in Duitsland. Een soort lava. Dit gesteente zakt niet weg. Bij de aanleg is in de bovenste 10 centimeter lava doorgespit. (3 tot 4 ton per 100m2)
Uit het gesteente komen ook langzaam sporenelementen vrij, zoals Borium. Goed voor de celstevigheid van de plant. Het product wordt door onder andere DCM op de markt gebracht. Bron t en L oktober 2014. Klik op de link voor een demo.....
Groenbemesters worden op braakliggende stukken een gewas ingezaaid. Een voorbeeld is lupine.
Door het zaaien van deze groenbemester in de herfst blijft de bodem bedekt en geeft dus minder onkruidgroei. Daarnaast is het goed voor de bodemstructuur.
Een ander voordeel is dat meststoffen minder uitspoelen. Lupine maakt daarnaast knolletjes die stikstof bevatten. De plant kan de stikstof uit de lucht halen. Zie afbeelding hieronder, bij de pijltjes zie je de knolletjes zitten.
Als in het voorjaar de lupine wordt omgeploegd, komt het organische materiaal en de stikstof vrij voor het nieuwe gewas.
In de onderstaande link krijg je meer info over groenbemesters.
Lupine is een groenbemester, maar tegenwoordig wordt dit gewas ook geteeld voor varkensvoer of in plaats van sojabonen als vleesvervanger.
Hieronder een video over de oogst van lupine.
Daaronder een video van een bedrijf in Holten, die lupine laat verbouwen voor hun vleesvervangers.
In de omgeving van Hardenberg en Holten worden enkele hectares verbouwd.
lupine oogst Drente
enkco
champost
Champost is een restproduct bij de teelt van champignons. Champignons worden (in het donker) geteeld op een mengsel van paardenmest, kippenmest, kalk en stro. In dit mengsel worden sporen van de schimmel geënt. . De sporen ontkiemen en gaan draden vormen. Na verloop van tijd ontwikkelen zich de vruchtlichamen, die wij kennen als champignons. Na een aantal teelten zal de champignonoogst afnemen. De champost is nog steeds goed geschikt als meststof vanwege het hoge gehalte aan organische stof/humus. In de onderstaande link meer achtergrondinformatie.
Compost kan worden gemaakt van groenafval. Zie onderstaande film.
groen recycling composteerbedrijf
gft compost wordt gemaakt van huishoudafval. In het filmpje hieronder zie je hoe dit proces in zijn werk gaat.
GFT productie
vergelijking GFT en groencompost
Vergelijking tussen GFT en compost van groenafval
De temperatuur tijdens het composteringsproces is van groot belang.
Binnen in de hoop worden hoge temperaturen bereikt, van wel 80 graden Celsius.
Daarom is het regelmatig omzetten van groot belang. Hiermee krijgt al het materiaal een temperatuur van boven de 60 graden.
Boven deze temperatuur gaan onkruidzaden en ziektekiemen dood. Daarnaast krijg je lucht in het materiaal.
In droge periodes kan overgegaan worden op sproeien met water om de vochttoestand te verbeteren. Daarnaast kunnen te hoge temperaturen worden voorkomen. Lucht en water zijn noodzakelijk voor de bacteriën en schimmels die de compost maken.
De kwaliteit van compost van groenafval is in het algemeen beter dan die van GFT afval. Dit omdat huishoudens soms spullen in de groenbak gooien, die er niet in horen. Zie onderstaand schema.
Wel in de compostbak
Niet in de compostbak
Grasmaaisel (beperkt en gedroogd)
Bloeiende of zaaddragende planten
Uitgebloeide planten
Gekookte etensresten
Haagscheersel (m.u.v. coniferen)
Vlees en visresten, botjes, vetten en oliën
Bladeren (beperkt)
Zuivel
Groente- en fruitafval (m.u.v. citrusschillen en bananen)
Uitwerpselen van huisdieren
Fijngemaakte takken
Schelpen van mosselen
Eierschalen
Inhoud stofzuigerzak (niet aan te raden)
Koffiefilters, koffiemaalsel
Kaas
Theezakjes (zonder niettje)
Houtskool, Sigarettenpeuken
Broodkruimels: geen oud brood
Kattenbakvulling
Snijbloemen (beperkt)
Bagger uit goot of sloot
Doppen van noten
Vodden
Papier van keukenrollen (geen ander papier)
Aardappelschillen (alleen biologisch)
Onkruid
Houtzaagsel (niet van MDF of spaanplaat)
Tuinaarde, potgrond
Stro (beperkt)
hoveniers bokashi
kalk en kleimineralen toevoegen
luchtdicht afdekken
Hoveniers Bokashi is een Japanse methode. Groenafval wordt gefermenteerd. Fermenteren is een zelfde proces als zuurkool maken. Na het aanbrengen van bacteriën, kalk en kleimineralen wordt het groenafval luchtdicht afgedekt. Na ongeveer 6 weken is het product klaar. Voordeel van het luchtdicht afdekken is dat er geen stank vrij komt. Bokashi lijkt op compost, maar bevat meer organische stof dan compost.
bomengrond
Als een boom in een stad of dorp wordt geplant, dan is de kans groot dat de grond rondom de boom door verkeer wordt vastgereden. Gevolg is een slechtere gasuitwisseling en het wordt voor de boom moeilijker om te wortelen. Bomengrond is grond met steeds dezelfde korrelgrootte. Hierdoor kun je de grond veel minder goed verdichten en hou je lucht in de grond. Bomengrond kan bestaan uit natuurlijk materiaal, maar er is ook een product op de markt van glas. Het is niet herbruikbaar glas uit glascontainers. De glasdeeltjes zijn gedroogd, gebroken en gezeefd. Hierdoor zijn er geen scherpe kanten aan het glas en de korrels hebben allemaal dezelfde grootte. Ook zit er kokosvezel en compost in. De kokosvezel houdt water vast en de compost levert voeding. Meer info in het volgende artikel:
anorganische meststoffen
Anorganisch materiaal wordt gemaakt in een fabriek. Voorbeelden zijn:
•Kalkammonmsalpeter (KAS)
•NPK
•Patentkali
Voordelen van anorganische elementen zijn:
•Makkelijk strooien
•Elk element kun je bijsturen, makkelijk te doseren.
•Snelwerkend
Nadelen van Anorganische meststoffen zijn:
Niet alle elementen zijn aanwezig.
Geen verhoging van het organisch stof gehalte.
Vaak is de kunstmest zelfs nadelig voor het bodemleven.
Vanwege de voordelen van kunstmest kozen veel boeren er voor om over te stappen van organische mest naar kunstmest.
Vooral na de tweede wereldoorlog zien we en grote toename van kunstmeststoffen. De laatste jaren zie je geleidelijk weer een toename van het gebruik van organische meststoffen. In het volgende hoofdstuk vind je hierover meer informatie.
gecoate meststof. Soms een dun laagje, soms een dik laagje
osmocote
4.opslag en gebruik
Etiketten lezen
voorbeelden van etiketten
Hieronder voorbeelden van etiketten van Scotts producten.
Scotts is leverancier van Asef, Substral, Evergreen, naturen, roundup en miracle grow.
Meer info van andere Scotts produten op de onderstaande link:
Stikstofrijke mest gebaseerd op natuurlijke grondstoffen, die geleidelijk gedurende een lange periode voedingsstoffen vrijgeeft aan de planten. Universele toepassing, geschikt voor de moestuin, de siertuin, voor druiven en op de composthoop. Bevat een hoog gehalte aan organische stof dat de biologische activiteit in de bodem (werking van de micro-organismen) verhoogt en de bodemstructuur verbetert. Beide resulteren in een hogere bodem vruchtbaarheid. In korrelvorm, dus gemakkelijk en prettig verwerkbaar.
Gebruik
De korrels gelijkmatig over de grond strooien en oppervlakkig inwerken (3 à 5cm) of onderspitten. Gebruik voor de moestuin 30-100g/m², voor siertuin en gazon 30-50g/m², voor druiven 500g per plant en voor de compost 1kg/m². Op stikstofarme gronden de hoogste dosering aanhouden. Goed bemesten? Vooraf testen! Voor een gezonde plantengroei zijn meerdere voedingselementen van belang. Wanneer u zomaar bemest bestaat de kans dat er van een bepaald voedingselement te weinig of te veel gegeven wordt. Dit is slecht voor het milieu. Een analyse van de bodem is dan ook onmisbaar.
Samenstelling 12% stikstof
coniferenmest
Coniferenmest
Algemene omschrijving
Voorkomt naalduitval en bruin worden. Zorgt voor stevig ontwikkelde planten met een diepgroene kleur. De kali verbetert zowel de algemene weerstand van de plant als de droogte- en vorstbestendigheid.
Gebruik
Strooi bij voorkeur in een cirkel, die iets groter is dan de omtrek van de boom. Giet daarna flink, zodat de meststof in de bodem kan doordringen. Gebruik 40g/m².
Organische meststof voor een universeel gebruik in de tuin (groenten, fruit, sierplanten en zelfs gazon). Guano is een uniek natuurproduct: het bevat immers uitwerpselen van vogels (pelikanen, aalscholvers…). Door het kurkdroge klimaat in de vindplaatsen (Peru) zijn de vogeluitwerpselen tot een uitstekende organische meststof verteerd met een zeer hoge voedingswaarde.
Gebruik
Bij basisbemesting: strooi Guano gelijkmatig over de grond ongeveer 1 week voor het zaaien of planten. Daarna inwerken op een diepte van ongeveer 10cm. Bij onderhoudsbemesting: de meststof tussen de planten uitstrooien en oppervlakkig inwerken (ongeveer 3 à 5cm). Bij droogte begieten na toepassing. De dosering is plantafhankelijk.
Kalender: maart t/m oktober
Samenstelling: NPK 14-11-3
hortensiamest
Hortensiamest
Algemene omschrijving
Diep en intens gekleurde bloemen worden verzekerd door Asef Hortensiamest. Deze bevordert de bloemvorming en de bloemkwaliteit.
Gebruik
In het voorjaar Asef Hortensiamest in een kring om de voet van de struik strooien. De meststof dan licht door de bovenlaag werken en flink water geven. De aanbevolen dosis is 50 g/m².
Kalender: maart t/m juni
Samenstelling
NPK 7-7-17+(5) MgO
miracle grow
Miracle Grow Plantenvoeding wateroplosbaar
Algemene omschrijving
Bevat een mix van voedingselementen waardoor uw planten mooier en gezonder worden en weelderig zullen bloeien. Werkt snel, al na twee weken worden planten groener en groeien ze sneller. De voeding zorgt ervoor dat de planten beter bestand zijn tegen de droogte door ze te helpen bij de ontwikkeling van hun wortelsysteem.
Gebruik
Tuinplanten: meng 25ml met 4,5L water. Begiet de bodem rond de voet van de plant om de wortels te bemesten. Bloembakken en hanging baskets begiet u op normale wijze. Voor gazons gebruikt u 4,5 liter per 2,5m². Maak de bladeren nat door een fijn gietprofiel op uw gieter te plaatsen of gebruik de sproeistand. Vermijd het besproeien van bladeren of bloemen in direct zonlicht. Om er zeker van te zijn dat uw planten optimaal groeien, voedt u ze om de 2 weken vanaf het begin van de lente tot aan het einde van de zomer. Kamerplanten floreren het best wanneer ze worden bemest met 1,25ml/L water. Begiet de bodem om de 2 à 4 weken. Zorg ervoor dat de bladeren zelf niet besproeid worden.
Samenstelling: EG meststof NPK meststof met micro-nutriënten 15-30-15
kalimest
Kalimest (Patentkali)
Algemene omschrijving
In de plant speelt kalium een belangrijke rol bij het transport en opbouw van koolhydraten. Een goede kalivoorziening zorgt voor stevige goed ontwikkelde planten. Asef Kalimest verzekert een economisch gebruik van water door de plantenweefsels, waardoor de plant beter bestand is tegen droogte. Bevat bovendien extra magnesium dat nodig is voor de opbouw van het bladgroen. Chloorarm.
Gebruik
Asef Kalimest door de grond werken. Het kan op ieder ogenblik gebruikt worden, zonder kans op verbranding. De dosis is plantafhankelijk. In siertuin en gazon kan als aanvulling op de standaard bemesting een extra kaliumgift gewenst zijn. Goed bemesten? Vooraf testen! Wanneer u zomaar bemest bestaat de kans dat er van een bepaald voedingselement te weinig of te veel gegeven wordt. Dit is slecht voor het milieu. Een analyse van de bodem is dan ook onmisbaar.
Samenstelling: 30% K2O + 10%MgO
rozenmest
Rozenmest
Algemene omschrijving
Uitgebalanceerde meststof die de rozen voorziet van de juiste voedingselementen: stikstof bevordert de groei, fosfor bevordert de wortel- en bloemontwikkeling en kali maakt de planten stevig. Het toegevoegde magnesium garandeert een diepere blad- en bloemkleur.
Gebruik
Asef Rozenmest geeft de beste resultaten wanneer u uw rozenstruiken per seizoen drie keer bemest: voor, tijdens en na de eerste bloei. De meststof licht inharken. Geef voldoende water als het niet regent. Gebruik 40g/m² (per keer).
Fosfaat speelt een belangrijke rol in het groeiproces van de plant. Fosfaatgebrek is te herkennen aan een blauwe tot paarse verkleuring van het gewas (vooral bij koud en nat weer in het vroege voorjaar). Asef Fosfaatmest is direct opneembaar door de plant, spoelt moeilijk uit en is daarom milieuvriendelijk. Bovendien bevordert het de wortelvorming, geeft het meer vruchten, verbetert het de bloemvorming en is het toepasbaar in sier-, moestuin en gazon.
Gebruik
Voor het zaaien of planten door de grond werken. U kunt ook bestaand gewas bemesten. Let op dat u dan de plant niet raakt of beregen direct, anders ontstaat er verbranding. Kan op alle grondsoorten worden gebruikt, maar is bijzonder geschikt voor kalkrijke gronden (hoge pH). Voor peulvruchten gebruik je 5-7kg/100m², voor aardappelen 59kg/100m² en voor fruitbomen 6-9kg/100m². Maar, om goed te bemesten moet je vooraf testen. Voor een gezonde plantengroei zijn meerdere voedingselementen van belang. Wanneer u zomaar bemest bestaat de kans dat er van een bepaald voedingselement te weinig of te veel gegeven wordt. Dit is slecht voor het milieu. Een analyse van uw bodem is dan ook essentieel.
Samenstelling: 20% P2O5
mest strooien
Met de hand strooien is lastig. Je moet zorgen dat je de korrels gelijkmatig verdeeld.
Hieronder een video van iemand die deze kunst beheerst.
hand strooien, vakwerk!
Er zijn hulpmiddelen om met de hand strooien een stuk eenvoudiger te maken. Hieronder een video.
hulpmiddelen strooien
Hieronder een video over mest strooien met hulp van een strooikar.
Dit is voor iets grotere oppervlakten een ideale manier.
strooikar
hoeveelheid bemesting
Bij een goede groei van je gewas kun je uitgaan van een standaard bemesting. De aanbevolen hoeveelheid staat vermeld op de verpakking. Bij sommige percelen is het uitermate belangrijk dat je optimaal bemest. Je kunt denken bij een renovatie van een tuin, maar ook bij het onderhoud van intensief gebruikte gronden zoals sportvelden of golfbanen. In dergelijke gevallen wordt een bodemmonster genomen van de grond en krijg je een uitgebreid bemestingsadvies mee. Dit onderzoek is niet goedkoop, maar omdat bij de berekening via rekenmodellen rekening wordt gehouden met allerlei bodemprocessen, heb je wel een optimaal rendement.
Bij dure renovaties, bedraagt dit onderzoek een klein deel van de kosten, maar kan je veel ellende besparen.
Bij kleine tuinen is een groot bodemonderzoek te kostbaar. In dit geval blijft het aan te raden om te kijken naar de kwaliteit van de grond, voordat je als hovenier gaat beginnen aan de klus. Je kunt eenvoudig in het veld bepalen wat de kwaliteit van de grond is.
Aan de onkruiden en beplanting die er staat kun je al veel afleiden van de huidige situatie. Brandnetels is voedselrijke grond, pitrus is zeer natte grond enzovoort.
Met een penetrometer, grondboor of schop kun je waarnemen of de grond los of vast is. Dit kun je ook zien aan de kluiten. Rond afgebroken kluiten zijn losser dan kluiten die in gladde breukvlakken uit elkaar breken.
Je kunt zien hoe diep de wortels in de grond zitten.
Door een kluit tussen je vingers te draaien, kun je de hoeveelheid organische stof bepalen. Des te plakkeriger, des te meer organische stof. Denk aan het verschil tussen geel zand/straatzand (geen O.S.) en klei (veel O.S.). De kleur geeft je ook een beeld.
Je kunt zien of er storende lagen in de grond zitten.
Je kunt zien wat de vochttoestand van de grond is.
Aan de geur kun je ontdekken of er genoeg lucht in de grond zit. (zure lucht is zuurstofgebrek)
Als je bodemleven waarneemt, is dit gunstig. (regenwormen)
Met lakmoespapier kun je eenvoudig de zuurgraad (Ph) meten.
Kortom; je kunt al een goede eerste indruk krijgen van de grond waarin je gaat werken.
wanneer bemesten?
De plant heeft tijdens de groei voeding nodig. In die periode bemesten we de planten. Maar er zijn een paar regels en uitzonderingen.
*Organische mest werkt langzamer dan kunstmest. Daarom wordt organische mest eerder toegediend.
*Sommige meststoffen worden langzaam opgenomen door de plant. Een voorbeeld is kalk. Dit is de reden dat soms kalk in de herfst of winter wordt gestrooid, zodat het in het groeiseizoen opneembaar is. voor de planten.
*Fosfor (P) is met name belangrijk bij de wortelvormin en vruchtvorming. Voorjaar en najaar toedienen!
*Kalium (K) is belangrijk voor het afharden. K meststoffen worden daarom in de vroege herfst extra toegediend.
meststofkalender ecostyle
5. Functie
In Tuin en Landschap nr. 3 van 2014 stond het volgende artikel: Plantenvoedsel: licht, water, lucht en de rest
werking meststoffen B en J
In de presentatie zie je wat het effect is van bemesten.
Het gaat hier om een presentatie voor bedrijven die B en J meststoffen verkopen.
Een juiste zuurgraad van de grond is nodig voor een goede opname van de voedingselementen door het gewas. Asef Kalk verhoogt de pH
en voorkomt zo dat de grond te zuur wordt. Gelijktijdig vult het de magnesiumhoeveelheid in de bodem aan. Verbetert de structuur van de bodem.
Zorgt voor een optimale werking van de toegediende meststoffen en het maakt voedingsreserves in de bodem vrij.
Gebruik
Strooi Asef Kalk op de grond en zorg daarbij voor een
gelijkmatige verdeling. Werk de kalk door de grond nadat de korrels zijn
opgelost. Bij een goede zuurgraad is, om deze op peil te houden, een jaarlijkse
gift van 5 tot 10kg per 100m² nodig. Voor een juiste dosering adviseren wij u
eerst de bodem te testen. Zo'n analyse kan uitwijzen of het nodig is om de
zuurgraad (pH) te verhogen. Zo ja, dan zijn grotere giften nodig dan de
jaarlijkse gift. Ieder gewas verlangt een andere zuurgraad.
Samenstelling
5%MgO; zuurbindende waarde: 50
ontstaan van kalksteen
7. Gebrek/overmaat
gebreksverschijnselen
Gebrek en overmaatsverschijnselen.
Op de foto zie je dat er een keutel op het gras heeft gelegen. Op de plek waar de keutel lag, zijn veel voedingszouten op het gras gekomen. Het gras is verbrand. Rondom de keutel zie je dat het gras goed is gegroeid. Er zijn veel voedingszouten in de bodem gekomen. Verderop zie je dat het gras lichtgroen is. De meststoffen zijn niet tot dit gebied doorgedrongen. Een voorbeeld van overmaatsverschijnselen.
In de herfst zie je dat bladeren van loofbomen hun herfstkleur krijgen. Dit is een vorm van een gebreksverschijnsel. De plant onttrekt voedingsstoffen uit het blad en stoot afvalstoffen af in het blad. Vandaar de verkleuring.
Gebreksverschijnselen veroorzaken minder groei, de plant wordt vatbaarder voor ziekten en plagen. Aan de verkleuring van het blad is te herkennen aan welk voedingselement de plant een tekort heeft. Te veel van een bepaald voedingselement is ook nadelig voor een plant. Een te veel van een bepaald voedingselement kan leiden tot verminderde opname van een ander voedingselement.
In de links hieronder zie je het effect van te veel of te weinig voedingselementen. De nadruk ligt op een tekort aan voedingselementen, omdat dit het meest vaak voorkomt.
De meest voorkomende gebreksverschijnselen in de tuin
In de Tuin en Landschap stond in juli 2015 een artikel over gebreksverschijnselen. Het kan zijn dat er onvoldoende mineralen zijn, maar het is ook mogelijk dat de plant de mineralen niet op kan nemen. Bijvoorbeeld als de zuurgraad (Ph) niet goed is, dan lossen bepaalde elementen niet goed op en komen niet beschikbaar voor de plant. Een ander voorbeeld is als de bodem koud blijft in het voorjaar en de plant groeit wel door, dan blijft de wortelgroei achter en kan de plant niet voldoende mineralen opnemen. In beide gevallen heeft bijmesten niet heel veel zin. Eventueel een bladbemesting is wel een oplossing.
N gebrek
N
Stikstof. (N) Vergeling oud blad.
Stikstof lost gemakkelijk op, maar spoelt ook snel uit. Op arme zandgronden zie je na hevige regen snel stikstofgebrek. In eerste instantie wordt het oude blad geel. Later de hele plant. Stikstof zit in veel organische meststoffen. Door gebruik van bijvoorbeeld compost wordt organische stof omgezet in humus. Hierdoor verminderd de uitspoeling.
P gebrek
P
Fosfor. (P) Dwerggroei en donkerverkleuring.
Een tekort leidt tot een groeistop en meestal rode tot paarse verkleuring van het blad. In de meeste bodems zit voldoende fosfaat. Als de grond te zuur of juist kalkrijk is, wordt fosfaat gebonden aan andere elementen en kan de plant geen fosfor meer opnemen. Mycorrhiza's kunnen dit probleem oplossen. Zij maken de fosfaten vrij opneembaar voor de plant. Verbetering van het bodemleven leidt dus tot goede resultaten.
K gebrek
K
Kalium (K) Afsterven bladrand.
Eerst wordt de bladrand geel (Chlorose). Later sterft de bladrand af. (necrose) De plant wordt gevoeliger voor schimmelziekten, hangt eersder slap bij droogte en de plant vertoont groeiremming. Kalium spoelt net als stikstof snel uit. Dus ook hier is verhoging van humus een goede oplossing.
Ca gebrek
Ca
Kalk. (Ca) Afsterven bladpunten.
Puntjes van bladeren sterven af bij kalkgebrek. Kalk wordt meegetransporteert met de sapstroom. Een goede vochtvoorziening is dus belangrijk. Kalk wordt opgenomen door jonge wortels. Daarom moet je ook vroeg in het jaar bemesten. Een zure grond remt de opname van kalk. Door kalk te geven los je dit probleem meteen op.
Mg gebrek
Mg
Magnesium. (Mg) Ontkleuring tussen de nerven.
Magnesium is nodig voor aanmaak van bladgroen, dus zie je snel een verkleuring. In de nerven kan nog voldoende magnesium worden afgezet, in de andere gebieden niet. Magnesium wordt gebonden aan de grond door organische stof en het klei-humuscomplex. Vooral op lichte zandgronden en veengronden met een lage Ph komt magnesiumgebrek voor. Daarnaast spelen andere mineralen en rol. Overmaat van kalium kan leiden tot minder opname van magnesium.
Fe gebrek
Fe
IJzer. (Fe) Ontkleuring jong blad.
Jonge groeipunten en bladeren kleuren eerst geel. Daarna zie je dat het blad wit wordt en er verschijnen bruine, verdroogde vlekken. Uiteindelijk kleuren ook de oude bladeren geel. IJzergebrek ontstaat meestal op kalkrijke grond. IJzer lost dan slecht op. Ook op verslempte grond zie je eerder ijzergebrek. Goed ontwateren is dus belangrijk. Met turf is de grond zuurder te maken.
8. bemestingsadvies
bemestingsproef Gramsbergen (DCM)
In 2015-2016 hebben leerlingen groen van de Groene Welle in Hardenberg een bemestingsproef uitgevoerd.
Eerst is een schraal grasland bemonsterd. Aan de hand van deze gegevens zijn 4 verschillende bemestingen uithgevoerd. Op 1 vak werd niet bemest. Op 1 vak kunstmest, op 1 vak koemestkorrel en tenslotte 1 vak met DCM meststoffen.
De resultaten:
Mei: kunstmest geeft duidelijk resultaat. DCM en koemest lichte verbetering. geen mest is het minst goed.
Juni: De kunstmest en DCM geven een vergelijkbaar resultaat. Koemest derde. geen is 4e
In de afbeelding hierboven zie je verschillende fosfor aanduidingen. . Er is een metafoor om het proces uit te leggen. Hier de uitleg.
In de kelder worden aardappels opgeslagen. Een grote voorraad aardappels. Een kleine bak met aardappels wordt in de keuken neergelegd. Als je aardappels hebt gekookt, dan kun je ze in de pan op tafel zetten. Dit schillen en koken kost wel even tijd. Uit de pan schep je een paar aardappels op je bord. Deze kun je opeten. Kom je aardappels tekort, dan schep je weer aardappels uit de pan. Heb je te wenig gekookt, dan moet je in de keuken extra aardappels schillen en koken. Dit duurt even.
Fosfor is voor de plant niet snel op te nemen. Het moet worden omgezet voordat het voor de plant opneembaar is. De metafoor is het koken, wat ook een tijdje duurt. Daarom worden de verschillende waarden van fosfor op een bemestingsadvies vermeld. Allen zeggen iets over de korte en lange termijn van beschikbaarheid.
•Ecologische bedrijven kijken eerst naar de grond en passen de beplanting aan naar de grondsoort.
Een voorbeeld: Heide groeit van nature op zure en arme grond. Wil je in een kalkrijke en voedselrijke grond heide laten groeien, dan kun je in het plantgat en rondom de beplanting turf strooien. Maar je kunt ook kijken welke planten van nature op dergelijke grond groeien.
Een pionier op dit gebied was Mien Ruys. Deze tuinbouwarchitecte hield bij haar beplantingsplannen in grote mate rekening met de grondsoort en de bodemomstandigheden. Aan de hand hiervan werd bepaald welke planten goed op deze grond groeien. Als planten van nature goed groeien, heb je minder kans op ziekten en plagen en zal de plant zich goed ontwikkelen.
Ook gemeentes zoals de gemeente Zwolle houden rekening met de grondsoort. In de omgeving van Zwolle kom je zowel kleigrond als zandgrond tegen. Voor elke grondsoort is er een plantenlijst met beplanting die op die grond goed groeit.
.
mulchen
Mulchen is een laag met verteerbaar materiaal als bodembedekking gebruiken. Voordelen zijn dat de grond ia afgedekt. Hierdoor heb je minder kans op onkruiden. Daarnaast breng je voeding in de grond. Tenslotte is een grond minder snel uitgedroogd bij droog weer. Bij langere periodes van droog weer is de kans aanwezig dat je mulchlaag zo droog is, dat deze snel wegwaait. Hetzelfde systeem zie je in de bossen. Afgevallen blad vormt een mooie laag, die de grond afdekt en die door vertering weer voeding aan de beplanting geeft.
Bij gras kun je het systeem van mulchen ook toepassen. Het maaisel wordt versnippert. En dit maaisel laat je op de grasmat liggen. Voordeel is dat je voedingsstoffen rechtstreeks weer terug geeft aan het gras. Bij maaien en afharken verschraal je de grond. Nadeel is dat het maaisel op den duur een viltlaag gaat vormen, waardoor je kans hebt op mosvorming. Je zult gras wat je mulcht in plaats van afharkt vaker moeten verticuteren om deze viltlaag te verwijderen.
In onderstaande video krijg je een beeld van mulchen.
Het arrangement Bemesting: voeding voor de plant - groen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteurs
Johan Schuppert
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-05-25 20:32:02
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
- Kopie zoekresultaat - Welke voedingstoffen heeft een plant nodig, wat is de functie van de voedingstoffen. Welke gevolgen heeft een gebrek of overmaat van een voedingstof voor de plant. Herkennen van gebrekverschijnselen.
Leerniveau
MBO, Niveau 2: Basisberoepsopleiding;
Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie;
Praktijkonderwijs;
- Kopie zoekresultaat - Welke voedingstoffen heeft een plant nodig, wat is de functie van de voedingstoffen. Welke gevolgen heeft een gebrek of overmaat van een voedingstof voor de plant. Herkennen van gebrekverschijnselen.
vragenboek bemesting
