Flora en Faunakennis AOC Oost

Flora en Faunakennis AOC Oost

Inleiding

In de arrangement vindt je alle informatie betreft de lessen Flora en Faunakennis van AOC Oost.

Docent: E. Vos (evos@aoc-oost.nl)

 In de arrangement kun je de volgende onderdelen vinden:
1. Betekenis soortaanduiding
2. Thema's stedelijk groen (in ontwikkeling)

3. Flora en Fauna lijsten per klas.
4. Flora en Fauna portfolio voor studenten (alle klassen)
5. Toepassen & Onderhouden
6. Voorbeeld van  een portfolio 'reuzenbereklauw (Heracleum mantegazzianum)'.
7. Bronnen Flora en Fauna kennis.
 

Allium in bloei
Allium in bloei

Deze foto is gemaakt door: E. Vos

Betekenis soortaanduiding

Plantenterminologie - ofwel de betekenis van kunstwoorden die wereldwijd gebruikt worden voor de wetenschappelijke naamgeving van planten

 

De soortaanduiding, de tweede naam van een plant dus, vertelt ons iets over de plant.

Het is dan vaak een eigenschap of de herkomst of een vernoeming van een bekende botanicus.

De soortaanduidingen die een eigenschap aangeven van de plant, kunnen ons helpen de planten te leren.

Je moet dan wel de betekenis kennen.

 

Hieronder kun je de gehele lijst downloaden en gebruiken bij het leren van de verschillende soorten!

Open bestand 01 Betekenis van de soortaanduidingen.doc

 

Morfologie

Het herkennen van vormen, bloeiwijze en bladranden

Open bestand Morfologie, vormen, bloeiwijzen, etc.pdf

Flora en Fauna lijsten

In de linkerkolom kun je aangeven voor welk niveau je de lijsten wilt zien.

 

Hieronder kun je oefen voor de Flora & Faunakennis.
Je selecteert je niveau en kunt keuzes maken m.b.t. het sortiment.

Wil je een eigen plantenselectie oefenen?

  • oefen planten uit huidige markeerlijst
  • oefen planten uit een opgeslagen markeerlijst

Of wil je een hele plantengroep ineens oefenen?

  • bomen
  • varens
  • coniferen
  • groenblijvende heesters
  • fruitgewassen
  • klim- en leiplanten
  • rozen
  • kuipplanten
  • vaste planten
  • bol & knolwassen
  • een- en tweejarigen
  • water- en oeverplanten
  • inheemse flora

 

 Klik hieronder om naar de plantenkennis CD Rom te gaan.

Plantenkennis CD Rom

Beoordeling

De beoordeling van de toetsen gebeurt op de volgende wijze;

 

Een plant heeft minimaal 2 namen, vaak ook drie.

Iedere goede naam telt in de beoordeling voor één punt.

 

Op het correctieblad worden de namen geteld.

Om een zes te scoren moet je 70% van de namen goed hebben.

 

Hieronder kun je het overzicht van aantal punten openen:

 

Open bestand 120928 Beoordeling Toetsen (Cijferbepaling KG).docx

niveau 2

Klas G2.1 / G2.2 boekje Flora & Faunakennis

 

Open bestand Plantenkennis boek 2015-2016 niveau 2.docx

niveau 3/4

Open bestand Klas G3.1/G4.1 Inleiding Flora & Faunakennis VSED

Open bestand Plantenkennis boek 2015-2016 klas 1,2,3,4.docx

Open bestand Plantenkennis boek 2015-2016 extra lijsten Groenvoorziening.docx

Open bestand 7. Bol en Knol gewassen klas 1.pptx

Open bestand 15. Water en Moerasplanten

Open bestand T30 Extra lijst; Groenblijvende Heesters.pptx

Open bestand Klas 4.4 Paddenstoelen powerpoint

Natuurbeheer vakkennis

Docent: T. kokhuis

Hieronder de presentaties en opdrachten die nodig zijn voor de toets.

Klas N4.3 Toets maandag 10 november 2014

Open bestand Agrarisch Natuurbeheer.pptx

Open bestand Opdrachten Agrarisch Natuurbeheer.docx

Open bestand Biodiversiteit.pptx

Open bestand Opdracht Biodiversiteit.docx

Open bestand Flora en faunawet.pptx

Open bestand Opdracht Flora en faunawet.docx

Open bestand gedragscode zorgvuldig bosbeheer 2005.pdf

Open bestand Inhoud toets leren.pptx

Open bestand Les zoogdieren opdracht 1.docx

Open bestand opdracht roofvogels en roofdieren.docx

Open bestand reptielen en amfibieën.pptx

Open bestand roofvogels en roofdieren.pptx

Open bestand Vogels in de tuin & Kraaiachtige.pptx

Open bestand zoogdierenlijst.docx

Thema's stedelijk groen

Op dit moment wordt er gewerkt aan thema lessen m.b.t. het onderwerp 'Functies van stedelijk groen'.

In de volgende hoofdstukken staat het bron materiaal.
Deze digitale uitgaven zijn samengesteld door; Praktijkonderzoek Plant en Omgeving (PPO), onderdeel van de Wageningen UR. Uitgegeven door Plant Publicity Holland.

Onderstaand het concept overzicht van de verschillende thema's:

Open bestand Functies van stedelijk groen.pdf

Vaste planten in openbaar groen

Open bestand Vaste planten in openbaar groen.pdf

Open bestand Opdracht - Vragen vaste planten in openbaar groen VSED 4.4.docx

Dak en gevel groen

Dak en gevel groen

Biodiversiteit in tuinen en plantsoen

Open bestand Biodiversiteit in tuin en plantsoen.pdf

Bomen een verademing voor de stad

Open bestand Bomen een verademing voor de stad.pdf

Inheemse en uitheemse plantensoorten

Inheemse en uitheemse plantensoorten

Lang leve(n) de tuin

Lang leve(n) de tuin

Handleiding de Levende Tuin VHG

Handleiding de Levende Tuin VHG

Flora en Fauna portfolio

 AOC Oost Almelo

Toepassing Flora & Faunakennis 2015-2016

 Docent: E. Vos (evos@aoc-oost.nl)

 Voor de lessen Flora en Faunakennis stel jij je eigen Flora & Fauna portfolio samen. Dit naast het aftoetsen van de Flora & Fauna.

Doel is om de planten en/of dieren beter te leren kennen. Je portfolio kun je ook gebruiken voor het maken van een beplantingsplan en/of inrichtingsplan. Je kent de eigenschappen en de gebruikswaarde. Verder adviseer je de opdrachtgever en/of klanten m.b.t. Flora & Fauna.

Hoe ga je hier mee aan de slag? In het portfolio beschrijf je minimaal onderstaande onderdelen. Er is minimaal 1 afbeelding of filmpje toegevoegd. Per schooljaar verzamel en beschrijf je minimaal 50 planten en/of dieren (Hovenier, Bos en Natuur en LWM).

Open bestand Opdracht Flora en Fauna portfolio

Vlinderstruik (Buddleja davidii) info door expert G. Haverkamp

Japanse esdoorn enten (Acer palmatum 'Atropurpureum') info door expert G. Haverkamp

Japanse esdoorn (Acer palmatum 'Atropurpureum') info door expert G. Haverkamp

ijzerhard (Verbena bonariensis) info (engels)

Toepassen & Onderhouden

Je moet veel planten herkennen. En je moet van veel planten aangeven hoe je ze moet onderhouden. Tot slot moet je kennis hebben over variëteiten, cultivars en nomenclatuur. Dit kun je vinden door te klikken op onderstaande link.

Toepassen & Onderhouden

Plantenkennis cd rom

 

Planten en dieren zoals we ze dagelijks om ons heen kunnen zien.

Download hieronder de lijst;

 

Open bestand Planten en Dieren Lijst.docx

Bronnen/Documenten

Open bestand Lijst giftige beplanting speeltopveilig.pdf

Bronnen:

1. KF lijst locatie Almelo, hierin staan de meeste voorkomende soorten in Twente. Deze lijst is de basis voor alle plantenlijsten in deze wikiwijs. Ook staan hier diverse cultivars in benoemt.

Deze lijst is ook te gebruiken voor het maken van een beplantingsplan (juiste schrijfwijze en keuze cultivars).

 Hieronder kun je de lijst downloaden:

 

Open bestand KgKF4 - sept. '10.xls

Cultivars & Nomenclatuur

Klik hieronder om het document ‘Plantenkennis’ te openen. In dit document vind je informatie over:
- planten en hun stamboom
- planten en hun uiterlijk
- Nederlandse en wetenschappelijke plantennamen
- Dit is een uitgave van het Ontwikkelcentrum.

Open bestand Cultivars en Nomenclatuur.pdf

Plantenkenniskaart

Branchevereniging VHG heeft in haar ‘10 Speerpunten voor Goed groen onderwijs’ geformuleerd wat zij belangrijk vindt binnen het onderwijs. Plantenkennis is daar een essentieel onderdeel van. Deze Plantenkenniskaart beschrijft wat van een leerling op een bepaald niveau verwacht mag worden. Het is noodzakelijk dat leerlingen een redelijk assortiment plantenkennis paraat hebben. VHG kiest er bewust voor om niet voor te schrijven welke planten er gekend moeten worden. Dit is namelijk sterk afhankelijk van de regio waar een AOC gevestigd is en dit zal het AOC zelf vaststellen in overleg met het regionale bedrijfsleven.

 Hieronder kuun je de kaart die is samengesteld door de VHG downloaden;

 

Open bestand Plantenkenniskaart VHG.pdf

Winterkenmerken

Klik op onderstaande link op het document Winterkenmerken (herkennen) te downloaden;

 

Open bestand Winterkenmerken.pdf

Verzamellijst

Hieronder kun je de verzamellijst voor Flora & Fauna downloaden.

Alle behaalde toetsen verwerk je in het overzicht (elk tablad een verschillende groep).

 

Aan het eind van de opleiding dient dit compleet te zijn. De toetsvellen (ondertekend door de docent) dienen als bewijs dat de genoteerde planten en/of dieren zijn afgetoetst.

Open bestand plantenkennis overzichtslijst.xlsx

Catalogus

Om beplantingsplannen of beplantingslijsten te maken kun je onderstaande Catalogus downloaden voor gebruik.

Let op de juiste schrijfwijze!

vaste planten catalogus met afbeeldingen

Coniferen catalogus

Voorbeeld portfolio

Films

Om te beginnen laten we een plantenkenner aan het woord:

G. Haverkamp vertelt over reuzenbereklauw

Reuzenbereklauw

Reuzenbereklauw kiemplant

Gewone bereklauw

 

 

Op internet kun je verschillende informatieve films over de reuzenbereklauw vinden. Hieronder een selectie:

Reuzenbereklauw is een gevaarlijke plant.

De berenklauw moet met wortel en tak worden uitgeroeid. Dat vindt bioloog Geert Alkema uit Zuurdijk.

Spelende kinderen en wandelaars die met de plant in aanraking komen, kunnen daaraan ernstige brandwonden overhouden, zo waarschuwt Alkema. Dit komt door een stof die de plant afscheidt. De huid is hierdoor niet langer beschermd tegen zonlicht en daardoor onstaan er brandwonden.

Volgens Alkema neemt de kans op dit soort ongelukken toe, omdat de berenklauw zich in snel tempo verspreidt. Staatsbosbeheer bevestigt dat en zegt al jaren bezig te zijn met de bestrijding van de plant, overigens met wisselend succes.

Bestrijding Reuzenberenklauw

De gemeente Noordenveld gaat de Reuzenbereklauw bestrijden. De plant rukt steeds verder op en kan brandwonden en zelfs blindheid veroorzaken. Noordenveld gaat de plant in het buitengebied vijf tot zeven keer per jaar maaien en in de bebouwde kom uitsteken.

Biowapen tegen berenklauw

Utrecht zet een biologische wapen in tegen de gevaarlijke reuzenberenklauw. De plant kan vier meter hoog worden en is vooral gevaarlijk voor kinderen. (25/03/2009)

Berenklauw - Giant Hogweed - Heracleum mantegazzianum

Gepubliceerd op 1 mei 2012 door

reuzenberenklauw, Perzische berenklauw - Heracleum mantegazzianum - Giant Hogweed, giant cow parsley - Riesenbärenklau - berce du Caucase, berce des prés, berce géante, berce de Mantegazzi - perejil gigante - Panace di Mantegazzi - Kjempebjørnekjeks - Jätteloka, jättebjörnloka - Barszcz Mantegazziego

Links

http://nl.wikipedia.org/wiki/Reuzenberenklauw

http://www.neerlandstuin.nl/planten/bereklauw.html

 

Soortenbank:

Reuzenberenklauw (Heracleum mantegazzianum)

Nederlands soortenregister (met veel foto's):

http://www.nederlandsesoorten.nl/get?site=nlsr&view=nlsr&page_alias=conceptcard&cid=0AHCYFCCLMXE&tab=imagesAndSounds

 

 

http://www.superkrediet.be/blog/2009/06/29/reuzenberenklauw-kan-brandwonden-o...

 

http://www.giant-alien.dk/pdf/Dutch%20manual_web.pdf

Wikipedia

Op Wikipedia is de volgende informatie te vinden:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Reuzenberenklauw

De reuzenberenklauw (Heracleum mantegazzianum) is een tweejarige plant, maar kan ook meerjarig zijn en behoort tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Het is een in de Benelux als exoot voorkomende plant uit Zuidwest-Azië. In de 19e eeuw is de soort als tuinplant in Europa geïntroduceerd.

De heeft plant klauwvormige bladeren. Ze is nauw verwant aan de gewone berenklauw, maar veel groter. Een nog veel sterker gelijkende verwante soort is de Perzische berenklauw.

De reuzenberenklauw kan, afhankelijk van de groeiplaats, in de lente in een paar maanden tijd uitgroeien tot wel 4 m hoog. Afhankelijk van de groeiplaats zullen de zaailingen na een of meerdere jaren het bloeistadium bereiken. Het eerste jaar blijft de plant laag (ca. 50 cm), het jaar erop is hij meestal volgroeid en bloeit van juni tot augustus met een variabel aantal schermen vol witte bloemetjes. Na gebloeid te hebben sterft de plant af. De plant houdt van verstoorde, voedselrijke grond.

Het gewas is vooral te vinden langs wegen en overige plaatsen die niet begraasd of bewerkt worden. De reuzenberenklauw wordt anno 2010 steeds vaker in verstedelijkt gebied aangetroffen en mede door de giftige uitwerking bij contact in toenemende mate als een probleem ervaren.

Eigen foto's

Foto's gemaakt door collega D. van der Neut.

Reuzenbereklauw langs de Azelerbeek in 2008
Reuzenbereklauw langs de Azelerbeek in 2008
Reuzenbereklauw langs de Azelerbeek in juni 2008
Reuzenbereklauw langs de Azelerbeek in juni 2008
Reuzenbereklauw langs de Rossumerbeek in juli 2012
Reuzenbereklauw langs de Rossumerbeek in juli 2012

Foto's op internet

Foto: Liné1 op Wikimedia
Foto: Liné1 op Wikimedia

Liné1

Vruchten reuzenberenklauw. Foto: Rasbak 31 July 2007
Vruchten reuzenberenklauw. Foto: Rasbak 31 July 2007

Rasbak Op Wikimedia

Artikelen

Open bestand Reuzenbereklauw richtlijnen voor bestrijding en controle.pdf

Open bestand Rapport_InvasieveUitheemsePlantensoorten.pdf

Niet verwarren met:

Gewone berenklauw (Heracleum sphondylium)

Tekst gevonden op Wikipedia:

De gewone berenklauw (Heracleum sphondylium) behoort tot de schermbloemenfamilie (Umbelliferae of Apiaceae). De plant komt van nature voor in Europa

Het is een 90-150 cm hoge (er zijn exemplaren langer dan 2 meter gevonden maar deze komen bijna nooit voor), vaste plant, die veel langs dijken en wegen voorkomt. De plant is ruw behaard en heeft drievoudig gevind tot vinspletige bladeren. De stengel is kantig en gegroefd. De berenklauw bloeit van juni tot oktober met witte bloemen in veelstralige schermen. Het onderstandige vruchtbeginsel is tweehokkig met twee stijlen. De stijlen hebben een kussentje aan de voet. De gevleugelde vrucht is een tweedelige splitvrucht met eenzadige deelvruchtjes.

De gewone berenklauw komt vooral voor op stikstofrijke, vochtige grond zowel in de volle zon als in halfschaduw. De plant groeit op grasland, bosschages, in bossen en in onkruidvegetaties.

Tekst op de website van superkrediet.be:

"Inlandse berenklauw is niet giftig.

De gewone of inlandse berenklauw (Heracleum sphondylium) heeft geen rode vlekken op de stengel en wordt slechts 2 meter hoog.Men treft deze ook meestal aan langs dijken en wegen. Deze plant is in tegenstelling tot de reuzenberenklauw niet giftig."

Gewone bereklauw. Foto: Christian Fischer
Gewone bereklauw. Foto: Christian Fischer

Foto: Christian Fischer op Wikimedia.

 

 

Soms wordt ook gesproken over Persische bereklauw (Heracleum persicum). Deze komt echter niet voor in Nederland. Wel in Noorwegen, waar de plant rond 1830 geïntroduceerd werd vanuit Iran.

Persische bereklauw. Foto: Krister Brandser
Persische bereklauw. Foto: Krister Brandser
  • Het arrangement Flora en Faunakennis AOC Oost is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteurs
    Edwin Vos Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2015-11-24 15:21:03
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Flora en faunakennis voor studenten van AOC Oost locatie Almelo. Docent E. Vos
    Leerniveau
    MBO, Niveau 2: Basisberoepsopleiding; Volwasseneneducatie; Volwasseneneducatie, Niveau 1; MBO, Niveau 3: Vakopleiding; Volwasseneneducatie, Niveau 4; MBO, Niveau 4: Middenkaderopleiding; MBO, Niveau 1: Assistentenopleiding; Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie; Volwasseneneducatie, Niveau 3; Volwasseneneducatie, Niveau 2; MBO;
    Leerinhoud en doelen
    Natuur en groene ruimte;
    Eindgebruiker
    leraar
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    0 uur en 50 minuten
    Trefwoorden
    almelo, aoc oost, edwin vos, flora en fauna, plantenkennis

    Bronnen

    Bron Type
    Plantenkennis CD Rom
    http://projects.intraquest.nl/groene_ruimte/html/index.html
    Link
    Dak en gevel groen
    http://edepot.wur.nl/156202
    Link
    Inheemse en uitheemse plantensoorten
    http://edepot.wur.nl/179511
    Link
    Lang leve(n) de tuin
    http://edepot.wur.nl/137994
    Link
    Handleiding de Levende Tuin VHG
    http://www.vhg.org/media/rtf/Vakgroep_Hoveniers/2013_0080_PackParcel_VHG_Manual.pdf
    Link
    Vlinderstruik (Buddleja davidii) info door expert G. Haverkamp
    http://www.youtube.com/watch?v=JfOHxxlmy7E&feature=youtu.be
    Link
    Japanse esdoorn enten (Acer palmatum 'Atropurpureum') info door expert G. Haverkamp
    http://www.youtube.com/watch?v=SiTe924gXZk&feature=plcp
    Link
    Japanse esdoorn (Acer palmatum 'Atropurpureum') info door expert G. Haverkamp
    http://www.youtube.com/watch?v=rw028Ez7zM0&feature=context-cha
    Link
    ijzerhard (Verbena bonariensis) info (engels)
    http://www.youtube.com/watch?v=fGnvxzcKbGM
    Link
    Toepassen & Onderhouden
    http://arrangeren.wikiwijs.nl/34625#sub241464
    Link
    Plantenkennis cd rom
    http://projects.intraquest.nl/groene_ruimte/html/index.html
    Link
    vaste planten catalogus met afbeeldingen
    http://www.kwaliteitsplanten.nl/
    Link
    Coniferen catalogus
    http://www.edwinsmitsconifers.com/
    Link
    G. Haverkamp vertelt over reuzenbereklauw
    https://youtu.be/1YQiIHYtDjI
    Video
    Reuzenbereklauw
    https://youtu.be/HfCl-IUvV30
    Video
    Reuzenbereklauw kiemplant
    https://youtu.be/2LIMIM6gYeQ
    Video
    Gewone bereklauw
    https://youtu.be/XcQOgxf5LfU
    Video
    Reuzenbereklauw is een gevaarlijke plant.
    https://youtu.be/N3fgDFDxWJI
    Video
    De berenklauw moet met wortel en tak worden uitgeroeid. Dat vindt bioloog Geert Alkema uit Zuurdijk.
    https://youtu.be/rZOWgqlzazU
    Video
    Bestrijding Reuzenberenklauw
    https://youtu.be/a2S9iWB_z3o
    Video
    Biowapen tegen berenklauw
    https://youtu.be/KnBO_DKP55c
    Video
    Berenklauw - Giant Hogweed - Heracleum mantegazzianum
    https://youtu.be/Tb3j26QS58s
    Video

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    van der Neut, Dick. (2012).

    Reuzenbereklauw

    https://maken.wikiwijs.nl/38647/Reuzenbereklauw