Wat betekent het begrip klimaat? Wat is het verschil tussen het klimaat en het weer?
Bekijk het onderstaande filmpje en geef antwoord op de vragen. Noteer de antwoorden in een Word-document!
1. Wat betekent het begrip klimaat?
2. Wat is het verschil tussen het klimaat en het weer?
Video: Weer en klimaat
Google op het internet om de antwoorden op de volgende vragen te vinden. Noteer de antwoorden in een Word-document!
3. Welke weersverschijnselen zijn er?
4. Welke gebieden op aarde zijn warm? En welke gebieden op aarde zijn koud?
5. Wat is de oorzaak van het warmteverschil van de op onze Aarde voorkomende klimaten? Leg uit.
6. Kan er verschil bestaan in het weer tussen Maastricht en Groningen op dezelfde dag?
7. Zit er een verschil tussen het klimaat van Maastricht en Groningen? Leg uit.
2. Klimaten wereldwijd
Bestudeer de 2 onderstaande powerpoints en leer de inhoud. Na het bestuderen en leren van de 10 klimaten kun je door middel van twee D-toetsen testen of je het goed kent!
Door onder andere de scheve stand van de aarde; de zonnestand en de verdeling van land en zee kunnen we de wereld indelen in klimaatzones.
Nederland ligt in de gematigde zone, dat betekent onder andere dat we seizoenen hebben. In Burgers Zoo en Blijdorp worden de tropische, droge en koude zones nagemaakt in grote, veelal overdekte hallen. De dieren en planten kunnen zo in hun eigen klimaat leven. Ruben onderzoekt hoe de dierentuinen de klimaatzones nabootsen, met betrekking tot de hoeveelheid neerslag en temperatuur. En hij maakt kennis met de planten en dieren die in deze klimaatzones leven.
Hoe goed ken je de verschillende klimaten na het bekijken van de film?
Bij de volgende oefening ga je de juiste kenmerken bij het klimaat zoeken. Open het onderstaande bestand: klimatendomino.
Zet onder de 5 klimaten (Tropisch regenwoudklimaat, Woestijnklimaat, Gematigd Zeeklimaat, Toendraklimaat en het Poolkimaat) de juiste kenmerken. Kopieer telkens het kenmerk en plak het kenmerk onder het bijbehorende klimaat.
In deze aflevering: Evenkia is een groot gebied in Rusland met weining inwoners. Floortje vliegt naar de afgelegen Russische nederzetting Tura, waar het 45 graden vriest. Hier maakt ze een toer langs de scholen, bezoekt een nertsenleverancier en een museum dat veel vertelt over de oorspronkelijke inwoners van het gebied. In de avond belandt Floortje op een talentenjacht. De volgende ochtend maakt ze een barre tocht per sneeuwscooter naar het zomerverblijf van één van de inwoners van Tura.
Video: landklimaat in Siberië (3 op reis, BNN)
In deze aflevering: Evenkia is een groot gebied in Rusland met weining inwoners. Floortje vliegt naar de afgelegen Russische nederzetting Tura, waar het 45 graden vriest. Hier maakt ze een toer langs de scholen, bezoekt een nertsenleverancier en een museum dat veel vertelt over de oorspronkelijke inwoners van het gebied. In de avond belandt Floortje op een talentenjacht. De volgende ochtend maakt ze een barre tocht per sneeuwscooter naar het zomerverblijf van één van de inwoners van Tura.
Video: Leven in de woestijn (Geoclips)
In deze aflevering: Het leven in de Sahara, in het noorden van Afrika , de grootse woestijn ter wereld, a.d.h.v. het verhaal over Mohammed, een nomadenjongen. Het is er is droog en dor. Toch leven er dieren, planten en zelfs mensen. Het zijn nomaden. Ze trekken van plek naar plek op zoek naar gras en water voor hun vee. Maar door klimaatsverandering wordt het steeds droger en daardoor alsmaar moeilijker om te blijven rondtrekken.
Film: Woestijnklimaat
Leven in de woestijn (geoclips)
In deze aflevering: Het leven in de Sahara, in het noorden van Afrika , de grootse woestijn ter wereld, a.d.h.v. het verhaal over Mohammed, een nomadenjongen. Het is er is droog en dor. Toch leven er dieren, planten en zelfs mensen. Het zijn nomaden. Ze trekken van plek naar plek op zoek naar gras en water voor hun vee. Maar door klimaatsverandering wordt het steeds droger en daardoor alsmaar moeilijker om te blijven rondtrekken.
D-toets A: §2 Klimaten
D-toets B 1HA1: §2 Klimaten
D-toets B 1HA3: §2 Klimaten
D-toets B 1A1: §2 Klimaten
D-toets B 1A2: §2 Klimaten
1A2: opdrachten §2 Klimaten (oefentoets)
D-toets B 1AG1: §2 Klimaten
Atlasopdrachten §2
Atlasopdracht: over Frankrijk
Hieronder staat een stukje tekst uit een reisgids over een gebied in Frankrijk. Lees de tekst en maak daarna de vragen, die eronder staan.
“In het westen stroomt de Rhône, in het zuiden ligt de Middellandse Zee en in het noorden wordt de grens gevormd door de uiterste plaats waar olijfbomen kunnen groeien. De Alpen in het oosten vormen het grensgebied van Frankrijk en Italië. Binnen deze grenzen ligt een contrastrijk landschap met diepe kloven, zoutvlakten, velden vol lavendel, uitgestrekte wijngaarden en zonnige stranden. Deze zonovergoten streek in het zuidoosten is het populairste vakantiegebied van Frankrijk. Zonaanbidders liggen ‘s zomers zij aan zij op het strand. Het binnenland is een paradijs voor wandelaars, met stille plateaus, woeste stromen en pittoreske dorpjes in de bergen.”
1a. Gebruik GB 88 en 89 (GB 98 en 99) en de aanwijzingen uit de tekst. Geef de naam van het gebied, waar het in deze reisgids over gaat.
1b. Gebruik GB 89A (GB 99A). In de tekst wordt gesproken over de ‘zonovergoten streek’. Ben jij het daarmee eens? Verklaar waarom.
1c. Bekijk GB70Cen D (GB 76C en D). Hoe heet het klimaat van het gebied dat je bij vraag a opgeschreven hebt?
1d. Wat zijn de kenmerken van dit klimaat?
1e. Ben je zelf wel eens in dit gebied of een ander gebied met deze klimaatkenmerken geweest? Zo ja, kloppen deze kenmerken met jouw eigen ervaring? Licht je antwoord toe in een zin.
Atlasopdracht: over het Middellandse-Zeeklimaat
Gebruik GB 70 en 71 (GB 76 en 77).
2a. Geef een andere naam voor Middellandse-Zeeklimaat.
2b. Wat zijn de kenmerken van dit klimaat?
2c. Noem minstens drie landen binnen Europa met een (gedeeltelijk) Middellandse-Zeeklimaat.
2d. Waar denk je aan als je deze landennamen hoort?
2e. Stel je voor, je werkt op een reisbureau. Er wordt hard gewerkt aan een nieuwe reisgids voor het aankomende zomerseizoen. Aan jou wordt gevraagd een stukje te schrijven over een vakantiegebied met het Middellandse-Zeeklimaat. Je baas wil dat je iets schrijft over een Spaans kustgebied, de Costa del Sol in het zuiden van Spanje (zie GB 109 (GB 117)). De eisen die je baas stelt zijn als volgt:
De tekst mag maximaal ½ A4-tje zijn.
Er moet informatie over het klimaat in staan.
Je noemt minimaal één bekende badplaats.
Het moet duidelijk zijn welke de beste vakantieperiode is.
Jouw stukje moet de klanten aanspreken.
Je maakt gebruik van GB 108-109 en 71A t/m C (GB 116-117 en 77A t/m C)
Opdracht Klimaatgrafiek
Opdracht: Bouwpakket voor een klimaatgrafiek
Nodig: computer en het microsoft office programma excel
Bronnen: werkboek blz. 35 of 37 hulpvaardigheden opdracht 5.
a. Je gaat nu een klimaatgrafiekje maken op de computer. Lees ‘Vaardig met vaardigheden’ op blz. 37 en maak daarna de opdracht. Voor deze oefening gebruik je de volgende klimaatgegevens over Cairo:
Tabel klimaatgegevens Cairo
jan
feb
mrt
apr
mei
juni
juli
aug
sep
okt
Nov
dec
Temp (°C)
13,6
14,9
16,9
21,2
24,5
27,3
27,6
27,4
26,0
23,3
18,9
15,0
Neerslag (mm)
7
4
4
2
0
0
0
0
0
1
3
5
- Start op de computer het programma Microsoft Excel. Als dat gebeurd is, staat de cursor automatisch in het eerste vakje (A1).
Eerst ga je de neerslagcijfers intypen.
– Typ in dat vakje A1 het neerslagcijfer van januari (7).
– Druk op <enter> en de cursor gaat naar vakje A2.
– Typ daar de neerslag van februari (4), gevolgd door een <enter>.
– Doe dit voor alle neerslagcijfers. Het laatste getal komt dus in vakje A12.
– Ga nu met de cursor naar vakje B1. Doe met deze kolom nu hetzelfde, maar nu voor de temperatuur.
Als het goed is, heb je dan twee kolommen met ieder twaalf getallen.
– Klik met je muis bovenaan in het beeldscherm op ‘Invoegen’. Er komt dan een ‘rolmenu’ tevoorschijn.
– Klik dan op ‘Grafiek’. Je hebt nu een nieuw venster in beeld met ‘Wizard Grafieken’.
– Klik op ‘aangepaste typen’.
– Zoek in de lijst naar ‘lijn-kolom met 2 assen’ en klik daarop.
– Klik op ‘volgende’ en dan op ‘reeks’.
– Achter reeks 2 typ je als naam: ‘neerslag in mm’.
– Klik op reeks 1 en typ nu: ‘temperatuur in °C’. (het graadteken = <Alt+248>)
– Klik op ‘volgende’ en daarna op ‘titels’.
– Typ dat venster als volgt in: grafiektitel = Klimaatgrafiek Cairo, categorie-as (X) = maanden, waarde-as (Y) = neerslag,
tweede categorie-as (X) = (niets invullen), tweede waarde-as (Y) = temperatuur.
– Klik op ‘rasterlijnen’ en zet beide ‘primaire rasterlijnen’ aan.
– Klik op ‘volgende’ en daarna op ‘voltooien’. Je digitale klimaatgrafiek is nu klaar!
– Wil je de grafiek opslaan? Ga dan naar ‘bestand’, dan naar ‘opslaan als…’ en kies zelf de plaats en titel.
Als het mag van je leraar kun je deze grafiek printen.
b. Maak op dezelfde manier een klimaatgrafiek van De Bilt op de computer. Hieronder staan de klimaatgegevens.
Tabel klimaatgegevens De Bilt
jan
feb
mrt
apr
mei
juni
juli
aug
sep
okt
Nov
dec
Temp (°C)
2,2
2,5
5,0
8,0
12,3
15,2
16,2
16,7
14,0
10,5
5,9
3,2
Neerslag (mm)
66
48
63
52
61
68
75
71
67
72
81
80
c. In opdracht 5 van je werkboek op pagina 35 of 37 heb je eerder al een klimaatgrafiek van Marrakech gemaakt.
Leg deze nu eens naast die van Cairo en De Bilt. Wat valt je op als je deze drie klimaatgrafieken met elkaar vergelijkt?
d. Gebruik nu bron 6 op pagina 31 of 33 in je tekstboek om aan te geven welk klimaat er overheerst in de verschillende steden:
Marrakech (Marokko), Cairo (Egypte) en De Bilt (Nederland).
Köppensysteem
De klimaten delen we in volgens het klimaatsysteem van Köppen. Met behulp van het klimaatsysteem van Köppensysteem kunnen we aan de hand van een klimaatgrafiek bepalen om welk klimaat het gaat. In het onderstaande bestand staat het klimaatsysteem van Köppen uitwerkt. Het geeft de betekenissen aan en de wijze waarop je een klimaat kunt herkennen en kunt indelen tot de juiste groep volgens het klimaatsysteem van Köppen. Het tweede bestand dient als uitleg en oefening!
In de onderstaande video's worden de verschillende soorten regen en de waterkringloop uitgelegd.
In de video's komen aanbod:
- stijgingsregen
- stuwingsregen
- frontale regen: warmte en kou front
- waterkringloop
Waterkringloop
Verschillende soorten regen
Hoe ontstaat regen, hagel en sneeuw?
5. Klimaten in Brazilië en Rusland
Opdrachten §5
Bekijk de onderstaande klimaatgrafieken uit Brazilië en Rusland.
1. Om welke klimaten gaat het per klimaatgrafiek (per stad)? Je mag gebruik maken van het klimaatsysteemstencil van Köppen.
2. Vallen er verschillen op tussen de klimaatgrafieken van Brazilië? Verklaar deze.
3. Vallen er verschillen op tussen de klimaatgrafieken van Rusland? Verklaar deze.
Brazilië: klimaatgrafiek Brasilia
Brazilië: klimaatgrafiek Sao Paulo
Brazilië: klimaatgrafiek Fortaleza
Brazilië: Klimaatgrafiek Cruzeiro do Sul
Rusland: klimaatgrafiek Irkutsk
Rusland: klimaatgrafiek Olenjok
Rusland: klimaatgrafiek Bratsk
Rusland: klimaatgrafiek Wladiwostok
6. Zweten en bevriezen in Brazilië en Rusland
7. Een gematigd klimaat
De warme en koude golfstroom
De warme golfstroom
Oceaanstromingen
Opdrachten §7
Opdracht: Minder elfstedentochten?
In de afgelopen eeuw zijn 15 elfstedentochten verreden. Er waren 38 winterse perioden waarin het ijs dik genoeg was. Niet iedere mogelijkheid voor een elfstedentocht is benut omdat de organisatoren lang van tevoren moeten weten of het ijs dik genoeg wordt. De kwaliteit van de weersverwachtingen en het vertrouwen hierin spelen een belangrijke rol.
De verwachte temperatuurtoename in Nederland zal de kans op koude perioden verkleinen. Uitgaande van de gegevens over de 20e eeuw kan een schatting worden gemaakt van het aantal te verwachten elfstedentochten in de 21e eeuw. Er worden in de 21e eeuw 26 geschikte koude perioden verwacht. Bij gelijkblijvende verhouding tussen benutte en onbenutte kansen zou dit 10 elfstedentochten opleveren. Er zijn dus minder elfstedentochten te verwachten, tenzij de kwaliteit van de weersverwachtingen en het vertrouwen erin verder worden verbeterd.
Volgens dit artikel wordt de elfstedentocht een steeds uniekere gebeurtenis de komende eeuw. We gaan in deze opdracht eens kijken of het klimaat in Nederland inderdaad zoveel warmer wordt. Gebruik voor deze opdracht GB 183 A t/m D (GB 217 A t/m D).
1a. Bekijk GB 183 A tot en met D (GB 217 A t/m D). Waar gaan de kaarten over?
1b. Hoeveel graden is Nederland in de afgelopen eeuw warmer geworden?
1c. Hoeveel graden zal Nederland naar verwachting warmer kunnen worden tot 2050?
1d. Hoeveel droger of natter zal Nederland naar verwachting kunnen worden tot 2050?
1e. Is het zuidwesten van Groenland warmer of kouder geworden? Hoeveel?
1f. Hoeveel warmer zal het zuidwesten van Groenland maximaal naar verwachting kunnen worden tot 2050?
1g. Welke gevolgen zal dat kunnen hebben voor de ijskap?
1h. Wat is daar weer het gevolg van? Geef uitgebreid antwoord en gebruik ook het krantenartikel over Kiribati (zie hieronder).
1i. Gebruik GB 33 (GB 35). Nederland is een kwetsbaar land als het gaat om water. Het ligt voor bijna de helft onder zeeniveau. Gelukkig zijn er dijken, anders viel de elfstedentocht sowieso in het water. Welke provincies van Nederland zouden voor het grootste deel onder water komen te staan als er geen dijken waren?
Krantenartikel: Broeikaseffect doet Kiribati in de golven verdwijnen.
In het zuinden van de Stille Oceaan ligt het eiland Kiribati. De 66.000 inwoners moeten over dertig jaar tot vijftig allemaal verhuizen naar een ander land. Tenminste, als de zeespiegel blijft stijgen.
Geen enkel punt ligt hoger dan 2 meter boven de zeespiegel. 'Wij zijn zo ongeveer de eerste slachtoffers van het broeikaseffect'. En dan moet u bedenken dat wij zelf bijna geen bijdrage leveren aan het broeikaseffect. (Vrij naar Piet van Seeters, in de volkskrant 1 september 1990)
8. Weer en klimaat in Nederland
Geoclips: ons klimaat verandert
Opdrachten §8
Opdracht: Maak een samenvatting van §8. Verwerk de antwoorden op de onderstaande vragen in je samenvatting.
1. In de kranten, op tv, radio hoor je de laatste jaren vaak termen als het broeikaseffect en versterkte broeikaseffect.
- Leg in eigen woorden uit wat de twee begrippen betekenen?
- Wat is het verschil tussen het broeikaseffect en versterkte broeikaseffect?
- Wat kan de mens aan het broeikaseffect veranderen?Of is het niet mogelijk? Leg uit.
2. Verklaar de klimaatverschillen tussen de gebieden in Nederland die genoemd worden onder het kopje klimaatverschillen in Nederland.
Opdracht: Je eigen broeikaseffect-grafiek
Broeikaseffect? Dat is toch allemaal theorie! Of niet? Je gaat nu aan de hand van gegevens van het knmi bepalen of het klimaat inderdaad warmer is geworden de afgelopen eeuw. Daarover schrijf je een kort stukje. Daarna maak je een grafiek van die gegevens op de computer.
1. onderzoeksvraag
Je onderzoeksvraag is: “Is Nederland de afgelopen eeuw warmer geworden?
2. Informatie verzamelen
Ga naar de knmi-site op het internet: www.knmi.nl . Zoek daar naar informatie over de opwarming van de aarde. Tips: zoek in de afdeling '‘voorlichting'’. Zoek naar ‘klimatologische gemiddelden’, topzomers, enzovoorts. Zoek naar teksten, maar ook naar gegevens van temperaturen en neerslagcijfers.
3. Informatie verwerken
Je gaat nu twee dingen doen, namelijk:
a) Je verwerkt de informatie in een kort, pakkend verhaal (ongeveer ½ tot 1 kantje A4).
b) Je verzamelt de temperatuur- en neerslaggegevens en maakt daar een grafiek van. Je kunt dat met de hand doen, maar je mag het ook op de computer, in Excel doen. Als je vergeten bent hoe dat moet, kijk dan achterin bij ‘vaardig met vaardigheden’.
4. Onderzoeksvraag beantwoorden
Schrijf tot slot in één of twee zinnen je conclusie.
5. De opdracht inleveren
Je verhaal, conclusie en klimaatgrafiek lever je in een word-bestand in via teletop.
9. Depressies (alleen 1VWO+)
Lage en hoge drukgebieden
Luchtstromen op aarde: van hoge naar lage drukgebieden
Het hogedrukgebied: helder en zonnig weer
Opdrachten §9
Opdracht: Een weerkaartje
Bekijk bij deze opdracht de onderstaande weerkaartjes en bekijk de 3 video's over hoge en lagedrukgebieden om antwoord te geven op de vragen.
a. Bekijk beide weerkaartjes. Welk weerkaartje gaat over een dag in februari en welk kaartje gaat over een dag in augustus
b. Verklaar je keuze.
c. In welk kaartje is er in Nederland sprake van mooi weer en in welk kaartje is er in Nederland sprake van slecht weer?
d. Wat stellen de dikke zwarte lijnen op de kaartjes voor? Gebruik de legenda!
e. Bekijk nogmaals het kaartje en noteer de volgende begrippen of omschrijvingen in de juiste kolom:
depressie – hoge druk gebied – fronten – noorden wind – helder weer – wind van zee
Een dag in februari
Een dag in augustus
Herhaling/Extra oefeningen
Oefening 1 Klimaten / Köppensysteem
Oefening 1 Klimaten/Köppensysteem
Oefening 2 Herhalingsopdracht Köppensysteem
Klik op de onderstaande link om de klimaatgrafieken voor deze opdracht te openen.
In welke landen is het extreem droog? Waar valt de meeste neerslag? Wat is de koudste stad ter wereld? Zoals je geleerd hebt in dit hoofdstuk zijn er plaatsen met barre weersomstandigheden op de wereld. Weet jij ze te rangschikken?
Je onderzoekt met de atlas waar extreme klimaten zijn. De topografie van de extremen ga je gebruiken om een puzzel te maken. Als je de puzzel goed maakt, kun je een woord vormen dat met extreme klimaten te maken heeft.
Te gebruiken: Grote Bosatlas 52e of 53e druk
Zoek de antwoorden van onderstaande omschrijvingen en noteer ze in het diagram. Als je het goed doet kun je door de letters in de grijze vakjes door elkaar te husselen een woord vormen dat uitgebreid in dit hoofdstuk aan bod is gekomen.
Hier valt wel meer dan twaalf meter neerslag per jaar.
Op dit Russische meetstation werd ooit bijna –90 °C gemeten.
Op deze Polus is het in de winter gemiddeld het koudst.
Hier viel ooit bijna 26 meter neerslag in één jaar.
Op deze Mount is tot nu toe de hoogste windsnelheid gemeten.
De temperaturen kunnen in deze plaats meer dan 100 °C zijn.
Daar was eens een heeeeeeeeeeeele natte dag.
Zo heet de tot nu toe zwaarste orkaan.
In deze woestijn heeft het 400 jaar lang niet geregend.
De hoogste temperatuur ooit op aarde was hier.
In Seoul viel ooit de natste ……
Als je van zon houdt, moet je hier eens naartoe gaan.
In Guadeloupe viel ooit de natste ………
Deze kurkdroge Amerikaanse woestijn is terecht naar de dood vernoemd.
Het arrangement 1HV Klimaat is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Matthias de de Jong
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2012-11-29 14:31:31
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Powerpoint: Welke soorten klimaten zijn er in de wereld? (deel 1)
