Inleiding
In diverse onderzoeksprojecten zijn tools ontwikkeld en bronnen aangegeven die ingezet kunnen worden voor de ontwikkeling van de ondernemende houding. In deze handreiking wordt een onderwijsinstelling een organisatiemodel aangegeven waarin deze tools kunnen worden ingezet.
Doelen
Ontwikkeling van de ondernemende houding....
- uitdagen;
- faciliteren;
- coachen;
- reflecteren;
- en meten.
Leeractiviteiten
Oprichting studentenstichting
1. Voor de deelnemers wordt een leerlingen-/studentenstichting als college company opgericht
2. De studentenstichting heeft een eigen werkplek (kantoor, werkruimte en opslagruimte)
3. Contact leggen met brancheorganisaties, bank, accountant en KvK voor voorlichting en ondersteuning
De eerste groep studenten kan de opdracht krijgen om deze zaken te regelen! Belangrijk hierbij is uiteraard een goede coaching en medewerking van de directie van de onderwijsinstelling.
Opstart studentenstichting
1. Werving en selectie van deelnemers in de studentenstichting
Om de geschiktheid te bepalen voor de eerste bestuurders dient een intakegesprek, eventueel i.c.m. een diagnostische toets afgenomen te worden.
Aan het einde van de bestuurstermijn nemen de bestuurders sollicitatiegesprekken af voor het selecteren van de nieuwe bestuurders.
2. Bestuur formeren → In onderstaande oefensituatie staat beschreven wat er van het bestuur verwacht wordt.
Oefensituatie In het bestuur van de studentenstichting
3. Opstart-/doorstart van de activiteiten in de studentenstichting.
In het volgende document staat beschreven wat er van de studenten verwacht wordt.
Opstart activiteiten in studentenstichting
4. Coachen en monitoren ontwikkeling ondernemende houding.
De methode DELTA geeft aan op welke wijze dit kan.
DELTA samengevat
Voor het registreren van de ontwikkeling kan gebruik gemaakt worden van de instrumenten en invulbladen die onder het menu-onderdeel 'Beoordeling' staan.
Het is aan te bevelen dat de student een logboek bijhoudt voor de activiteiten die hij verricht in de studentenstichting. Het volgende format kan daarvoor bijvoorbeeld gebruikt worden:
Format logboek
Verzameling leeractiviteiten
Voorafgaand en parallel aan de activiteiten in de studentenstichting kunnen bijvoorbeeld de volgende leeractiviteiten gepland worden:
•Ondernemersspel (bijv. ‘Plaza Challenge’ of 'Enterprise')
•Programma bij Rabobank
•Gastlessen van het bedrijfsleven en brancheverenigingen
•Teambuildingbijeenkomst (bijvoorbeeld bij een ‘outdoor challenge parc’)
•Workshop creëren en innoveren
•Bezoek KvK
Hieronder kun je de voorbeelden van deze activiteiten openen door te klikken op de betreffende link:
Leeractiviteit Plazachallenge
Leeractiviteit Interactieve presentatie over ondernemen bij de Rabo
Bron_Presentatie_AOC_en_Rabobank_voor_onderneming
Bron_Ondernemerskwaliteiten_matrix
Bron_Presentatie_AOC_en_Rabobank_na_onderneming
Leeractiviteit Inzetten branche organisatie
Leeractiviteit Teambuildingsbijeenkomst Outdoor Challenge Parc
Presentatie creeren en innoveren
Powerpoint interactieve presentatie bij KvK
Behalve bovenstaande zijn er nog meer leeractiviteiten te vinden in de backoffice van het Groene LAB. Via onderstaande link word je daar naartoe geleid:
Leeractiviteiten ontwikkeling ondernemende houding
Voor begeleiding van de studenten op het ondernemersvlak kunnen de studenten zelf het initiatief nemen en een netwerk van relaties opbouwen. Voor bijvoorbeeld het begeleiden van een studentenstichting in Almelo hebben de Rabobank, Gibo Accountants, branchevereniging VBW en de Kamer van Koophandel hiervoor hun medewerking toegezegd.
Ter illustratie volgen hieronder een aantal afspraken die hiervoor zijn gemaakt:
Met de Rabobank:
1. Voordat de deelnemers starten in het bestuur van de leerlingenstichting is er voor alle deelnemers een opstartbijeenkomst bij de Rabobank (maximaal 12 deelnemers, dus ongeveer 3 sessies plannen). De powerpoint ‘Presentatie_AOC_en _Rabobank_voor_onderneming’ kan hiervoor als leidraad dienen (zie bijlagen).
2. Bij de opstart (of eigenlijk doorstart) van de leerlingenstichting adviseert de Rabobank de deelnemers in het opstellen van het ondernemersplan. Dit kan telefonisch of via de mail maar er wordt sowieso een persoonlijk gesprek gepland tussen enkele vertegenwoordigers van de ll’n-stichting en de bedrijfsadviseur van de Rabobank. Er dient een ondernemersplan opgesteld te worden voor de twee ondernemingen in de stichting (Flower & Design en Terra Green Combination) en de overkoepende stichting zelf (Leerlingenstichting Almelo).
3. De adviseur van de Rabobank controleert het ondernemersplan en geeft feedback.
4. In de uitvoeringsfase daarna wordt minimaal één keer een afspraak gemaakt voor het bespreken van de voortgang. Aandachtspunten hierbij zijn niet alleen de financiële doelstellingen, maar ook de marketingdoelstellingen.
5. In de afrondingsfase (in mei of juni) gaan alle deelnemers opnieuw naar de Rabobank voor een evaluatie. Dit vindt plaats in dezelfde groepssamenstelling als in de opstartbijeenkomst (dus + 3 sessies). Als leidraad dient de powerpoint ‘Presentatie_AOC_en_Rabobank_na_onderneming’.
Met de Kamer van koophandel:
Met een nadrukkelijke e-mail worden leerlingen uitgenodigd om hun vragen bij deze opdracht inzake het starten van “fictief” bedrijf en het schrijven van een ondernemingsplan voor te leggen aan de KvK op één van de reguliere manieren: via de mail, via de telefoon of dmv een baliegesprek (waarvoor een afspraak gemaakt dient te worden). Om er voor te zorgen dat dit in goede banen verloopt en er niet voor elk wissewasje aangeklopt gaat worden bij de KvK, zullen alle vragen voordat ze aan de KvK worden gesteld voorgelegd worden aan de coach van de leerlingen in dit project.
Beschrijving oefensituaties
De beschrijving van de oefensituatie: 'In het bestuur van de studentenstichting' staat hieronder weergegeven.
Meer oefensituaties voor het ontwikkelen van een ondernemende houding vind je in 'Het Groene LAB', rechtstreekse link:
Oefensituaties ontwikkeling ondernemende houding
Oefensituatie: In het bestuur van de studentenstichting
Beschrijving oefensituatie:
Je bent ze vast wel eens tegengekomen: besturen van verenigingen, clubs of stichtingen. Misschien heb je zelf al bestuurservaring bij een sportvereniging of andere club. Het kan zijn dat je het idee hebt dat de mensen die in een bestuur zitten niets doen en gezellig bij elkaar zitten. Zo’n idee houdt stand totdat jij zelf merkt hoe bepaalde bestuursbesluiten ook jou treffen. Herken je dit? Besturen betekent: leidinggeven aan een organisatie, beslissingen nemen in en over een programma, dingen doen die ervoor zorgen dat de (verenigings-)doelen bereikt worden. Zonder een bestuur of het besturen zullen dingen niet goed lopen omdat het niet duidelijk is wie wat doet, wanneer en hoe. Als jij denkt dat het besturen gemakkelijk is, kun je van een koude kermis thuiskomen. Want je hebt lef nodig om beslissingen te nemen omdat je ook risico’s moet kunnen inschatten, je moet samenwerken om je doelen te kunnen te bereiken en wat dacht je van het goed leiden van een vergadering waarin iedereen vindt dat hij of zij belangrijk is? Uitdagingen en kansen zat!
Op school is er een echt bestuur van de studentenstichting. Dit bestuur heeft een geweldige uitdaging om projecten binnen te halen, die uit te laten voeren door medeleerlingen en daardoor winst te maken. Dit betekent dat er veel bij komt kijken: het hebben van duidelijke doelstellingen waarin beschreven wordt wat de stichting wil bereiken, PR voor naamsbekendheid en acquisitie, toezicht houden op de financiën, netwerken en relaties aangaan met andere besturen, en projectgroepen. Je moet ook zorgen voor een goed kwaliteitszorgsysteem zodat de resultaten goed kunnen worden geëvalueerd. En er moet gezorgd worden voor continuïteit in en van het bestuur.
De bestuursleden hebben verschillende competenties nodig die passen bij de functie die ze uitvoeren. Hierbij hoort zeer zeker ook het aansturen en aanspreken van de staffunctionarissen.
Naast een zakelijke verhouding die er is met jouw bestuursleden en andere projectleden, is het persoonlijke contact ook van belang. Je zit niet alleen in een bestuur om te besturen maar ook omdat je eigen doelen hebt die je wilt bereiken.
Aan het einde van je bestuursperiode draag je je portefeuille over aan een nieuw bestuurslid met het gevoel dat je wat bereikt hebt met jouw bestuur.
Toelichting, gewenst resultaat en criteria:
Je functioneert op correcte wijze in het bestuur. Je komt jouw taken en verantwoordelijkheden na en levert een duidelijke bijdrage aan het formuleren en het bereiken van ambitieuze doelstellingen. Voor eventuele afwijkingen tussen gestelde doelen en resultaten kun je jezelf verantwoorden.
Je maakt bewijsstukken om aan te tonen op welke manier jij hebt gewerkt aan je ondernemersvaardigheden. Geef aan waar jij tegenaan bent gelopen tijdens het besturen en hoe je dat oploste, welke kansen je zag en gegrepen hebt, wat er van jou gevraagd werd op het communicatieve vlak, wat je hebt geleerd en hoe dat kwam. Neem het heft in eigen handen en organiseer je eigen reflectiegesprek.
Bronnen
Winstverdeling divisies in de studentenstichting
Leerlingenstichting Almelo korte beschrijving
Bronnen ontwikkeling ondernemende houding
Beoordeling
Met een reflectiegesprek, volgens Delta (*) en met toepassing van de STARR-methodiek, wordt een inschatting gemaakt van het niveau (5 puntsschaal) van de activiteit, de prestatie en het vermogen van de deelnemer. Gereflecteerd wordt op de kernopgaven (ofwel dilemma’s) waarmee de deelnemer in de praktijk werd geconfronteerd.
(*) m.b.v. het instrument DELTA-toets
DELTA-toets
Vervolgens worden deze scores vertaalt, m.b.v. de rubrics (zie link hieronder) en het getoonde niveau van realiteitszin, motivatie en beroepsidentiteit, naar de resultatenmatrix voor de SHL-competenties m.b.t. ondernemende houding met een score/rating op een 4-puntsschaal (zie link hieronder).
Het is aan te bevelen de reflectiegesprekken periodiek (bijvoorbeeld tweemaandelijks) uit te voeren. Van vier opvolgende gesprekken worden de ingevulde scores in een grafiek weergegeven. In één oogopslag zie je dan de competentieontwikkeling van de student.
Rubrics competentie
Resultaten ondernemendheid
q
