Ontwerpproces

Ontwerpproces

Ontwerpproces Impuls Open Leermateriaal - uitleg en tips

Je wilt leermateriaal maken dat helemaal aansluit bij jouw leerlingen, waar je zelf enthousiast van wordt én waarin je je expertise kwijt kunt. Maar hoe pak je dat aan? De sleutel ligt in een goed doordacht ontwerpproces.

Goed leermateriaal voldoet aan een aantal kwaliteitscriteria, zoals beschreven in het IOL Kwaliteitsmodel. Toch bereik je die kwaliteit niet zomaar. Het begint allemaal met een ontwerpproces: de weg die je doorloopt van het eerste idee of de vraag tot het uiteindelijke, gepubliceerde leermateriaal. Door stap voor stap dit proces te volgen, weet je zeker dat je niets over het hoofd ziet en bouw je aan goed en passend leermateriaal.

IOL Ontwerpproces

In dit arrangement vind je een toelichting op de acht stappen van het ontwerpproces.

Uitgangspunt

Het ontwerpproces is geschreven voor de leraar, samensteller van leermateriaal en ontwikkelteams die aan de slag willen met het aanpassen of volledig zelf ontwikkelen van (open) leermateriaal. Het biedt een stapsgewijze handleiding om kwalitatief hoogwaardig en toegankelijk leermateriaal op een gestructureerde manier te ontwerpen.

Achtergrond

Het ontwerpproces is ontwikkeld door het programma Impuls Open Leermateriaal (IOL). Daarbij is gebruik gemaakt van diverse wetenschappelijke inzichten en de kennis en ervaring van onderwijskundigen en materiaalontwikkelaars.

Stap 0 Evaluatie

Evaluatie is geen aparte fase aan het einde, maar onderdeel van evidence informed werken en betreft elke stap van het ontwerpproces. Het gaat steeds om de vraag: doen we de juiste dingen, en doen we ze op de juiste manier?

0.1 Houd doelen scherp

Blijf checken of het leermateriaal bijdraagt aan de leerdoelen en je bijvoorbeeld niet ‘stiekem’ andere vaardigheden of kenniselementen in je leermateriaal verweven hebt.  

0.2 Check het effect

Bedenk ook goed hoe je gaat controleren of het materiaal doet wat het zou moeten doen. Toetsing is een belangrijk onderdeel van deze check. Soms vraagt dit om andere vormen van toetsing, zeker nu AI het huiswerk kan beïnvloeden.

0.3 Leer van het proces

Reflecteer tussentijds niet alleen op het materiaal, maar ook hoe jij en je team gewerkt hebben. Welke inzichten zijn waardevol om vast te houden of te delen met anderen?

Resultaat van stap 0

Een doorlopend evaluatieproces dat zorgt voor beter leermateriaal en een sterker ontwerpproces

 

 

Stap 1 Concept ontwikkelen

Deze stap is cruciaal, want je bepaalt hierin het fundament van je leermateriaal. Hieronder de vragen die jezelf in deze fase stelt en die je kunt vastleggen in een Plan van aanpak.

1.1 Wat maak je?  
Beschrijf het onderwerp en het vakgebied waarvoor je leermateriaal ontwikkelt.

1.2 Waarom maak je dit?

Formuleer het doel: welk probleem wil je oplossen of welke vraag beantwoord je?

Bijvoorbeeld:  

Voor mediawijsheid hebben we geen geschikt leermateriaal voor bovenbouw PO.

1.3 Voor wie maak je dit?  

Beschrijf je doelgroep. Denk aan sector, niveau en leeftijd, maar ook aan kenmerken van de leerlingen en de schoolcontext. Dat bepaalt de toon, inhoud en vorm van je leermateriaal.

Bijvoorbeeld:

Het leermateriaal is bedoeld voor leerlingen van groep 7 en 8. Het leermateriaal zal thematich (vakoverstijgend) ingezet worden en onder een open licentie beschikbaar komen via Wikiwijs Maken. Hierdoor kan elke gebruiker het gebruiken en/of een kopie maken en aanpassen.

1.4 Wat zijn de didactische uitgangspunten?

Hoe wordt er op je school lesgegeven? Wat is de visie van je school op leren? Noteer de didactische uitgangspunten van je school (bijvoorbeeld formatief leren of Daltononderwijs). Kies een passend didactisch model (bijvoorbeeld ABCD-model van Neuner of OOL) en stem af welke principes je volgt (bijvoorbeeld de ontwerpprincipes uit Wijze lessen, twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek).

1.5 Welke doelen koppel je eraan?

Formuleer de leerdoelen als startpunt voor je ontwerp en lesinhoud, en verbind ze met kerndoelen. Zo is helder waar het leermateriaal in het curriculum past.

Op de website van het SLO vind je Leerplan in beeld. Het geeft je overzicht welke wettelijke kerndoelen er voor het Nederlandse funderend (primair en voortgezet) onderwijs zijn. Daarnaast heeft Leerplan in beeld ook voorbeeldmatige uitwerkingen van de wettelijke doelen.

Leerplan In Beeld – doelen voor het primair en voortgezet onderwijs

1.6 Hoe borg je kwaliteit?

Gebruik het kwaliteitsmodel van Impuls Open Leermateriaal als basis. Voeg zo nodig sector- of vakspecifieke criteria toe. Spreek dit vooraf met elkaar af.

1.7 Wat zeggen onderzoek en praktijk?

Kijk naar bestaande inzichten uit onderwijs en onderzoek. Door evidence-informed te werken voorkom je dubbel werk en kun je je keuzes onderbouwen.

Bekijk bijvoorbeeld verschillende didactische modellen, didactische principes, leertheorieën om zeker te zijn dat je een passende keuze maakt. Zijn er nieuwe (wetenschappelijke) inzichten op het gebied van rekenonderwijs, of is er onderzoek bekend over de effectiviteit van werkvormen. Zijn er nieuwe technologieën die ik kan gebruiken bij het ontwikkelen van leermateriaal?

Steek je licht op bij andere vakgebieden/vaksecties binnen je school die eerder voor dit soort keuzes gestaan hebben. Welke keuzes hebben zij gemaakt en waarom? En wat neem je mee uit je eigen lespraktijk?

1.8 Wat bestaat er al?

Inventariseer en analyseer bestaand (open) leermateriaal. Beslis of het relevant is en of je gaat hergebruiken, aanpassen of dat nieuw leermateriaal nodig is.

1.9 Met wie werk je samen?

Stel je ontwerpteam samen en verdeel de rollen. Wil je een inhoudelijke expert laten aanhaken of is er samenwerking mogelijk met bijvoorbeeld een zg. vakcommunity? Zo profiteer je van verschillende expertises en borg je continuïteit.

Resultaat van stap 1

Een plan van aanpak met je keuzes, doelen, kwaliteitscriteria en samenwerkingsafspraken

 

Wil je meer lezen?

Stap 2 Blauwdruk

De blauwdruk vertaalt het ontwerp uit stap 1 naar een concreet werkplan als handvat voor ontwikkelaars. In een blauwdruk leg je de volgende zaken vast:  

2.1 Kies de vorm

Bepaal of het materiaal bijvoorbeeld een pdf, een Wikiwijsarrangement, een video, een diapresentatie of een Word-document wordt.

2.2 Leg de structuur vast

Beschrijf hoe het materiaal is opgebouwd: losse lessen, een lessenserie, een bron met begeleidende tekst of een thema met hoofdstukken. Zo weet iedereen hoe de route eruitziet.

2.3 Bepaal de opbouw per onderdeel

Denk aan onderdelen als introductie, uitleg, opdrachten en evaluatie. Een duidelijke, vaste opbouw (bijvoorbeeld gebaseerd op een didactisch model) maakt het materiaal herkenbaar voor leerlingen.

2.4 Maak afspraken over evaluatie

Beslis hoe je gaat toetsen of reflecteren, zodat je zeker weet dat de leerdoelen gehaald worden.

2.5 Leg schrijfafspraken vast

Spreek met de mensen met wie je aan dit leermateriaal werkt af hoe je taal en opmaak gebruikt. Dit zorgt voor uniformiteit en voorkomt later veel correctiewerk. Beschouw de schrijfafspraken als een groeidocument. Gedurende het schrijfproces loop je tegen nieuwe zaken aan die toch handig blijken om af te stemmen en vast te leggen.

Denk daarbij bijvoorbeeld aan:

  • Maak je een woorden- of begrippenlijst bij een tekst op alfabetische volgorde of op volgorde in de tekst?

  • Geef je de woorden in de lijst weer met of zonder lidwoord, met een hoofdletter of kleine letter?

  • Zijn er vaste, terugkerende werkvormen die je gebruikt en welke instructiezin gebruik je bij welke werkvorm?

  • Wat is de minimale/maximale lengte van leesteksten?

  • Wat is het percentage onbekende woorden (bij vreemde talen) dat in een leestekst mag voorkomen? Welk niveau hebben de leesteksten (A1, A2, B1 etc.)

  • Zijn er andere criteria waar leesteksten aan moeten voldoen? Moeten het bijvoorbeeld rijke teksten zijn?

  • Op welke manier formuleer je de leerdoelen voor de leerlingen?

  • Wat zijn de veelgebruikte begrippen die je hanteert? Bijvoorbeeld: gebruik je de term ‘multiplechoicevraag’ of ‘meerkeuzevraag’, ‘opdracht’ of ‘oefening’, ‘filmpje’ of ‘video’?

  • In welk lettertype en lettergrootte (kop, subkop, lopende tekst) maak je het leermateriaal?

  • Welke tekstdelen zijn standaard vet, cursief, onderstreept?

  • Maak je gebruik van kopjes? En hoe formuleer je deze kopjes op een consequente manier?

  • Welke feedback hanteer je bij (gesloten) opdrachten die leerlingen zelf kunnen nakijken?

  • Wat voor nummering hanteer je voor paragrafen, oefeningen/opdrachten, zinnen, meerkeuze-items?

2.6 Voeg metadata toe

Metadata (zoals doelgroep, vak en niveau) maken je materiaal vindbaar in zoekmachines. Houd het kort en relevant. In het kwaliteitsmodel van Impuls Open Leermateriaal (4.1) vind je een basisset met metadata.

2.7 Maak een planning

Zet de taken, mijlpalen en deadlines op papier. Zo houd je zicht op de voortgang en beschikbare tijd.

Resultaat van stap 2

Een blauwdrukdocument met structuur, schrijfafspraken, metadata en planning

 

Tips

  • Maak een Excel met een aparte tab per les/hoofdstuk. Kopieer daarin je basisstructuur (opbouw van een les/hoofdstuk) en ga die per tab invullen.

  • Ga je (deels) bestaand open leermateriaal gebruiken, kijk goed of je de structuur, opbouw daarvan wilt handhaven of aanpassen.

  • Ga je je leermateriaal maken en delen via Wikiwijs, dan kun je je (school)eigen template maken dat door alle leden van je ontwerpteam of organisatie gebruikt wordt. Daarin leg je de afgesproken structuur en een stukje vormgeving vast. Dit helpt niet alleen de ontwikkelaar, een herkenbare structuur is ook voor leerlingen belangrijk.

 

Wil je meer lezen?

Didactisch concept en blauwdruk van Natuurlijk Nieuwsgierig

 

Stap 3 Materiaal ontwikkelen

In deze stap werk je de blauwdruk uit tot concreet leermateriaal. Schrijven is schrappen en leermateriaal maken is een cyclisch proces van schrijven, bespreken en bijstellen, waarin ontwikkelaar en redacteur nauw samenwerken.

3.1 Begin met ideeën

Brainstrom vanuit de blauwdruk over de inhoud van het leermateriaal en maak een eerste opzet. Leg deze dan voor aan een collega of redacteur om te zien of je op de goede weg bent en zo te voorkomen dat je later veel moet aanpassen.  

3.2 Werk toe naar een eerste versie

Bepaal samen met de redacteur waar je mee begint. Het is een goed idee om eerst één paragraaf, onderdeel of les uit te werken als je een lessenserie of module maakt die uit meerdere hoofdstukken of paragrafen bestaat.  

Controleer steeds of je de leerdoelen realiseert en of je de kwaliteitscriteria en schrijfafspraken volgt.

Dat stuk maak je samen met de redacteur definitief en gebruik je daarna als voorbeeld voor de rest.

3.3 Verzamel feedback

Laat een collega, teamlid of expert meelezen en gebruik hun opmerkingen om het leermateriaal te verbeteren. Samen kijken voorkomt blinde vlekken.

3.4 Controleer en verbeter

Leg je eerste versie langs de kwaliteitscriteria en afspraken voordat je het doorgeeft aan een meelezer en/of redacteur. Dit voorkomt dat fouten doorsijpelen naar de volgende versie.

Tips

  • Houd een voortgangsdocument bij waarin je per onderdeel de volgende zaken kunt afvinken: gereed / redactie / feedback verwerkt / definitief.

  • Wees niet bang om tussentijds aanpassingen te doen in je blauwdruk. Voortschrijdend inzicht en feedback vanuit meelezen en testen kunnen nodig zijn om het best passende leermateriaal te maken.

  • Generatieve AI doet zijn intrede als hulpmiddel bij het maken van leermateriaal. Hier geldt uiteraard ook dat je altijd alles goed moet controleren én dat helder moet zijn dat en op welke manier je AI ingezet hebt. In de toolkit van Impuls Open Leermateriaal lees je meer over het verantwoord inzetten van generatieve AI bij het ontwikkelen van (open) leermateriaal.

  • Werk je in Wikiwijs Maken, dan zijn er verschillende vraagtypes die je kunt gebruiken. Deze worden uitgelegd in een sjabloon dat je kunt kiezen bij een nieuw arrangement.

Voorbeeld arrangement uitleg vraagtypes

Resultaat van stap 3

Een eerste versie van je leermateriaal, die klaar is om geredigeerd en verfijnd te worden

 

Wil je meer lezen?

Tips voor rechtenvrije afbeeldingen en video's

Toolkit Leermateriaal maken met AI - Wikiwijs Maken

Didactische werkvormen

 

Stap 4 Redigeren

Redactie is geen stap die pas achteraf plaatsvindt. Leermateriaal dat je maakt bekijk en redigeer je op verschillende momenten: ontwikkelaar en meelezer/redacteur werken vanaf stap 3 al nauw samen. Je bespreekt samen opbouw en uitwerking van je leermateriaal en past aan en verbetert gedurende het schrijfproces.  

4.1 Waarom redigeren?

Het is belangrijk dat je deze stap aan een ander overlaat. Je kijkt over het algemeen gemakkelijk over je eigen gemaakte ‘fouten’ heen. In deze stap kan het dus gaan om een collegiale of externe redactie.

4.2 Mogelijke redactieronden

  • Eerste redactie: een meelezer/collega/(externe) redacteur checkt het leermateriaal qua opbouw, samenhang, inhoud en tekstueel en geeft feedback. De ontwikkelaar past het leermateriaal aan op basis van deze feedback.

  • Eindredactie: dit is een tweede check door meelezer/collega/(externe) redacteur. De ontwikkelaar schrijft op basis van de feedback die hier nog uitkomt een definitieve versie.

  • Bureauredactie: dit is een allerlaatste check voordat het leermateriaal definitief is en vormgegeven kan worden. In deze stap check je de laatste typ-, spel- en taalfouten.  

4.3 Aandachtspunten bij de redactie

Inhoud

  • Volgt het leermateriaal de opbouw en inhoud van de blauwdruk?

  • Is er voldoende samenhang tussen de onderdelen?

  • Is de inhoud inhoudelijk correct?

  • Past de inhoud bij de doelgroep en het niveau?

Tekst

  • Is het leermateriaal correct qua spelling en interpunctie?

  • Is het leermateriaal grammaticaal correct?

  • Is de tekst goed leesbaar?

  • Past het taalgebruik bij de doelgroep en het niveau?

Afspraken

  • Zijn alle schrijfafspraken gevolgd?

Kwaliteit

  • Voldoet het leermateriaal aan alle afgesproken kwaliteitscriteria?

4.4 Praktische afspraken

  • Spreek af hoe je correcties en feedback geeft. Bijvoorbeeld via Wijzigingen bijhouden en Opmerkingen in je Word-document of via een feedbacklijst.

  • Spreek af hoe feedback wordt teruggekoppeld en hoe zichtbaar wordt gemaakt dat opmerkingen verwerkt zijn.  

Resultaat van stap 4

Een (inhoudelijk) definitieve versie van je leermateriaal, klaar om te testen

 

Stap 5 Testen

Het is tijd om te gaan testen of je leermateriaal werkt in de praktijk. Je kijkt met leerlingen en collega's of alles klopt én of het leermateriaal duidelijk en interessant is.

5.1 Wat test je?

Kijk of het leermateriaal doet wat het moet doen:

  • Zijn de instructies duidelijk?  

         Als veel leerlingen vragen hebben, is andere of aanvullende instructie nodig.

  • Is het niveau passend?  

         Zijn de teksten en opdrachten te eenvoudig, te moeilijk of juist goed afgestemd?

  • Bereiken de leerlingen de leerdoelen?  

         Behalen de leerlingen met het materiaal daadwerkelijk de beoogde leerdoelen?

  • Zijn leerlingen geïnteresseerd?  

         Kijk naar de betrokkenheid van de leerlingen. Werken ze actief mee of haken ze makkelijk af?

  • Klopt de tijdsplanning?  

        Observeer of de geplande tijd klopt bij de ingeschatte tijd voor de verschillende lesonderdelen.

  • Kun je tussentijds feedback geven?  

         Ervaar of je als leraar voldoende handvatten hebt om tussentijds feedback te geven, bij te sturen.

  • Wat vinden de leerlingen van het leermateriaal?  

         Vraag leerlingen wat ze nuttig vonden, wat minder goed werkte, wat ze anders zouden willen zien? Hun perspectief helpt om je leermateriaal te verbeteren

5.2 Wanneer test je?

Wacht niet tot al het leermateriaal af is. Leg gerust al een eerste les of paragraaf voor. Zo kun je feedback meteen meenemen in het vervolg.

5.3 Wie betrek je?

Vraag ook een collega die het materiaal nog niet kent om het uit te proberen. Dat geeft een frisse blik en toont tevens of de handleiding voor leraren duidelijk is.

5.4 En daarna?

Deel de feedback met de meelezer/collega/(externe) redacteur en overleg welke aanpassingen in het leermateriaal nodig zijn.  

Resultaat van stap 5

Een geteste versie van je leermateriaal, met verbeterpunten verwerkt en klaar voor definitieve vormgeving

 

Stap 6 Vormgeven

Wanneer de inhoud van je leermateriaal compleet, correct, getest en geredigeerd is, ga je de vormgeving afronden. Een deel van de vormgeving zal al gereed zijn, omdat je schrijfafspraken gemaakt hebt over lettertype en –grootte, gebruik van (sub)koppen, kleurgebruik, etc. Nu ga je de puntjes op de i zetten voor de juiste uitstraling en gebruiksvriendelijkheid.

6.1 Laatste check

Loop je materiaal na op lay-out: klopt de opmaak van tekst en afbeeldingen, zijn er geen rare afbrekingen of verschuivingen?

6.2 Wikiwijs-sjablonen

Werk je in Wikiwijs Maken, gebruik dan een bestaand sjabloon of maak voor je ontwikkelteam een eigen sjabloon.  Daarin kun je belangrijke vormgevingsaspecten al verwerken. Denk hierbij aan een vaste structuur, titels, (sub)koppen en lopende tekst in mogelijk een aangepast lettertype, lettergrootte en kleur, toevoeging van schoollogo.

6.3 Beeldmateriaal

Functioneel beeldmateriaal heb je in de schrijffase al toegevoegd en is in de redactiefase goedgekeurd. Verzeker je ervan dat het rechtenvrij is en zorg dat het op de juiste plek en in het juiste formaat staat.

6.4 Toegankelijkheid

Let op leesbaarheid en gebruiksgemak. Bijvoorbeeld: de mogelijkheid om een tekst te laten voorlezen, kleuren moeten goed contrast bieden, en leerlingen met speciale behoeften moeten het leermateriaal kunnen lezen/gebruiken. Tips en uitleg hierover vind je in het kwaliteitsmodel van Impuls Open Leermateriaal.

Resultaat van stap 6

Een definitief vormgegeven versie van je leermateriaal, klaar om te delen

 

Stap 7 Delen

Je leermateriaal is klaar om te delen. Je maakt het dan beschikbaar voor anderen. Hieronder een aantal zaken om rekening mee te houden.  

7.1 Metadata

Controleer of alle metadata (o.a. doelgroep, vak, niveau, trefwoorden) goed zijn ingevuld zodat het materiaal vindbaar is. Gebruik het kwaliteitsmodel van IOL voor de verplichte basisset metadata.

7.2 Licentie

Deel het leermateriaal onder een open licentie toe (CC-BY of CC-BY-SA), zodat collega’s het leermateriaal vrij kunnen gebruiken en aanpassen. Het toevoegen van een van deze iconen maakt het voor anderen meteen duidelijk onder welke licentie het leermateriaal gemaakt is.

  

7.3 Publicatie

Heb je je leermateriaal in Wikiwijs Maken gemaakt, dan kun je het nu publiceren (kies optie: Openbaar). Je kunt je leermateriaal ook op andere platformen delen. Zo kunnen jij, je collega’s en andere leraren in Nederland het gebruiken.

7.4 Hulp nodig?

Op Wikiwijs vind je verschillende handleidingen. Er is ook een speciaal online spreekuur waar je al je vragen over Wikiwijs kunt stellen.

Resultaat van stap 7

Gepubliceerd leermateriaal dat direct inzetbaar, aanpasbaar en opnieuw deelbaar is

 

Stap 8 Onderhouden

Leermateriaal is eigenlijk nooit af. Het moet meegroeien met de praktijk en de actualiteit.

8.1 Waarom onderhouden?

Feedback van andere gebruikers, ervaringen in je eigen lespraktijk, actualiteit, nieuwe technologieën en/of veranderingen in het curriculum kunnen aanleiding zijn om je materiaal bij te werken.

8.2 Hoe borg je dit?

Plan momenten om je leermateriaal te actualiseren en te verbeteren. Zo blijft het relevant en bruikbaar.

8.3 Samen verantwoordelijk

Werk je in een team, dan kun je het onderhoud samen regelen. Ben je alleen verantwoordelijk, draag het eigenaarschap over aan collega’s of een vakcommunity als je ermee stopt.

Resultaat van stap 8

Up-to-date leermateriaal dat duurzaam inzetbaar blijft

 

Bronnen

Baas, M., Van Hees, J., Houwen, G., Ouwehand, M., & Veelo, K. (2017). Good practices. Open leermateriaal binnen vakcommunities. SURFnet. Geraadpleegd van good-practices-open-leermateriaal-binnen-vakcommunities.pdf (surf.nl)  

 

Folmer-Annevelink, E, Groenendijk, T, Grol, R, Litjens, L, Peeters, W, Van Slochteren, G (2025). De leraar als ontwerper. Vind je eigen weg in curriculumontwikkeling. Uitgeverij OMJS

 

Hodgkinson-Williams, C. A., & Trotter, H. (2018). A Social Justice Framework for Understanding Open Educational Resources and Practices in the Global South. Journal of Learning for Development, 5(3), 204-224.

 

Janssen, B. & Van Casteren, W. (2021): Digitale leermaterialen in het hoger onderwijs. Onderzoek in opdracht van het Koersteam Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT. Utrecht: Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT. SURF. 

 

Natuurlijk Nieuwsgierig. Thieme Meulenhoff-Nemo-WON-IOL. Geraadpleegd op 27 augustus 2025 op Welkom bij Natuurlijk Nieuwsgierig - Wikiwijs Maken

 

Npuls. Versie 1.0 Levenscyclus digitaal (open) leermateriaal. Geraadpleegd op 27 augustus 2025 op Introductie - Versie 1.0 Levenscyclus digitaal (open) leermateriaal  

 

Ros, A., Amels, J., Stallaert, M., Van de Stolpe, Y., & Volman, M. (2022). Leidraad Werken aan onderwijsverbetering. Evidence-informed naar een lerende organisatie in het primair onderwijs. Den Haag: NRO.

 

Schuwer, R., & Janssen, B. (2018). Adoption of sharing and reuse of open resources by educators in higher education institutions in The Netherlands: A qualitative research of practices, motives, and conditions. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 19(3).

 

Vanlommel, K., Coppoolse, R., & Schaap, L. (Red). (2023). De grote vragen van onderwijsinnovatie. Op zoek naar meer verandergoesting. Utrecht: Lectoraat beroepsonderwijs Hogeschool Utrecht.

 

  • Het arrangement Ontwerpproces is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    IOL
    Laatst gewijzigd
    2025-09-05 13:47:59
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Het ontwerpproces, ontwikkeld in het programma Impuls Open Leermateriaal, helpt bij het arrangeren (aanpassen en ontwikkelen) van kwalitatief goed (open) leermateriaal.
    Leerniveau
    VVE;
    Leerinhoud en doelen
    Nederlandse taal en cultuur;
    Eindgebruiker
    leraar
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    aanpassen, kwaliteit, kwaliteitscriteria, leermiddelen, ontwerpen, ontwerpproces, ontwikkelen, professionalisering

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    00. IOL. (2025).

    Kwaliteitstools

    https://maken.wikiwijs.nl/205282/Kwaliteitstools

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van