Artificiële Intelligentie, onderdeel van Digitale Geletterdheid

Artificiële Intelligentie, onderdeel van Digitale Geletterdheid

Artificiele Intelligentie in 6 inspiratielessen

De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. Hoe geef je dit vorm in jouw onderwijs? Voor jou als leraar is dit best een uitdaging. Ben jij zelf voldoende digitaal geletterd? En kun je op een didactisch verantwoorde manier digitale geletterdheid in het onderwijs integreren? In de definitieve concept-kerndoelen van het SLO over digitale geletterdheid is expliciet aandacht gegeven aan AI, als kerndoel. Daarover gaan deze lessen.

Want jouw leerlingen moeten toch voorbereid worden op een wereld waarin AI een prominente rol speelt. Materiaal dat niet alleen leerlingen informeert en activeert, maar ook leraren ondersteunt in hun eigen professionalisering, is nu voorhanden.

 

In dit arrangement hebben we het kerndoel concreet gemaakt:

6 specifieke onderwerpen gearrangeerd met leerdoelen en open leermateriaal of open beschikbaar leermateriaal voor de doelgroep. Het open leermateriaal is waar nodig bewerkt en in Wikiwijs open beschikbaar (met CC-BY-licentie) gemaakt. Naar het open beschikbare materiaal (zonder CC-BY-licentie) wordt verwezen omdat dit materiaal auteursrechtelijk niet bewerkt mag worden.

De les is zo opgezet dat elk onderdeel bruikbaar is voor (een gedeelte van) jouw les. Zet een video in als gespreksstarter, doe een opdracht binnen een bepaald vak. Of laat de leerlingen zelfstandig de les doorwerken. Alles is mogelijk met open leermateriaal!

 

Primair onderwijs Voortgezet onderwijs
 
(let op: deze knoppen moeten hooveren, en verwijzen naar een nieuwe set lessen. Nu vind je die in dit arrangement.)

 

Als programma van het Nationaal Groeifonds stimuleert Impuls Open Leermateriaal (IOL) het gebruik van open leermateriaal in het funderend onderwijs. We ondersteunen scholen bij het vinden, gebruiken, maken en delen van open leermaterialen, om zo de onderwijskwaliteit te versterken en het beroep van de leraar aantrekkelijker te maken.

Onze partners

Onderwerpen

 

Deze lessen zijn geschikt voor het volgende niveau:

Primair Onderwijs 7/8 / VSO onderbouw / VMBO beroeps-kader onderbouw

Template 1

AI: Neurale netwerken en data

Template 2

AI Toepassingen

Template 3

AI en de mens

Template 4

Trainen van AI

Template 5

Specifieke technieken van AI

Template 6

AI gebruiken

Deze lessen zijn geschikt voor:

Havo-VWO onderbouw / VMBO theoretisch

Template 1

AI: Neurale netwerken en data

Template 2

AI Toepassingen

Template 3

AI en de mens

Template 4

Trainen van AI

Template 5

Specifieke technieken van AI

Template 6

AI gebruiken

Toelichting

Artificiele Intelligentie is als volgt opgebouwd voor primair en voortgezet onderwijs:

Doelzin PO:

 

De leerling verkent hoe AI-systemen werken.

  

Doelzin onderbouw VO:

De leerling verkent de mogelijkheden en beperkingen van AI.

 

Hieruit zijn de 6 onderwerpen gedestilleerd.

 

1. Neurale netwerken en data

 

De kern van neurale netwerken, het 'leren' van AI op basis van data, wordt behandeld.

  • PO: 'Begrijpen dat data van mensen afkomstig zijn, dat de mens beslist welke data AI kan gebruiken, dat het algoritme voor leren door mensen gemaakt wordt, en dat de training van AI door mensen gebeurt'.

  • Onderbouw VO: 'Uitleggen dat AI leert op basis van data en dat de kwaliteit van die data van invloed is op de kwaliteit van uitvoer van een AI-systeem'.

 

2. Toepassingen

 

Dit gaat over de alledaagse toepassingen van AI en hoe leerlingen die in hun eigen omgeving herkennen.

  • PO: 'Herkennen van veelvoorkomende AI-systemen en hun toepassingen in de eigen omgeving' en 'beschrijven dat AI gebruikt wordt voor bijvoorbeeld spraakherkenning, chatbots of aanbevelingen op sociale media'.

  • Onderbouw VO: 'Herkennen van veelvoorkomende AI-systemen en hun toepassingen door bedrijven, instellingen en overheden'.

 

3. In vergelijking met mensen

 

Hierbij draait het om het verschil tussen de werking van AI en de mens, en de vraag of AI kan denken zoals wij dat doen.

  • PO: 'Beschrijven van elementen van een AI-systeem en hoe het gedrag van AI-systemen lijkt op menselijk gedrag' en 'de vraag bespreken of AI echt kan denken als een mens'.

  • Onderbouw VO: 'Beschrijven dat AI-systemen leren op basis van data en dat andersoortige systemen vooraf worden geïnstrueerd om opdrachten uit te voeren zonder daarbij te leren'.

 

4. Trainen van AI

 

Dit onderwerp richt zich op het proces van het trainen van een AI-systeem.

  • PO: 'De training van AI door mensen gebeurt'. Dit is een onderdeel van het begrijpen van de werking van AI.

  • Onderbouw VO: Dit komt het meest letterlijk terug. 'Experimenteren met het trainen van AI-systemen' en als voorbeeld: 'trainen van een AI-systeem om dieren op foto’s te herkennen'.

 

5. Specifieke technieken

 

Dit gaat over de meer technische kanten van AI, zoals sensoren en specifieke modellen.

  • PO: 'Beschrijven hoe sensoren van AI-systemen in een zelfrijdende auto continu nieuwe gegevens verzamelen en de auto laten reageren op de omgeving'.

  • Onderbouw VO: 'Beschrijven hoe large language models gebruikt worden om bijvoorbeeld samenvattingen te maken en hoe generatieve AI nieuwe content creëert'.

 

6. AI gebruiken

 

Hier ligt de nadruk op het doelgericht, verantwoord en kritisch omgaan met AI-systemen in de praktijk.

  • PO: 'Doelgericht, verantwoord en kritisch interacteren met een AI-systeem' en 'kritisch gebruikmaken van AI-systemen bij het verwerven en verwerken van informatie'.

  • Onderbouw VO: 'Doelgericht, verantwoord en kritisch interacteren met een AI-systeem' en 'in gesprek gaan met ChatGPT om ideeën op te doen, structuur in teksten aan te brengen, teksten te vertalen en taalgebruik te verbeteren'.

  • Het arrangement Artificiële Intelligentie, onderdeel van Digitale Geletterdheid is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Inspiratielessen
    Laatst gewijzigd
    2025-09-09 00:16:07
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Digitale geletterdheid is beschreven in 3 domeinen en 9 kerndoelen (in concept). Kerndoel 5 gaat specifiek over Artificiele intelligentie. Deze lessenserie dient als inspiratie om jouw lessen aan te vullen met deze doelen.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VWO 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 1; Volwasseneneducatie, Niveau 4; HAVO 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; PO groep 8; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2; VAVO; PO groep 7; VWO 1; Praktijkonderwijs; VSO; HBO - Master; HAVO 2;
    Leerinhoud en doelen
    Nederlands; Computervaardigheden/ICT; Leesvaardigheid;
    Eindgebruiker
    leraar
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    iol, open leermateriaal

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Starterkit Ronde 5. (2025).

    Startpagina pilot ronde 5

    https://maken.wikiwijs.nl/218249/Startpagina_pilot_ronde_5

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van