Wat is witwassen?
Hoofdstuk 1. Wat is witwassen?
Witwassen is een proces waarbij geld dat wordt verdiend op een illegale manier (ook wel zwart geld genoemd) wordt omgezet naar geld dat legaal en makkelijk is om te gebruiken. De criminelen proberen dit proces zo goed mogelijk te verbergen zodat ze makkelijk veel geld uit kunnen geven zonder dat het opvalt. Witwassen bestaat uit 3 fases namelijk:
Bij het plaatsing proces wordt het zwarte geld (contant) vaak op een rekening gestort of gebruikt voor contante transacties. Witwassen is ook heel bekend in de crypto wereld.
Bij versluiering geprobeerd geld te verbergen door het te verplaatsen of om te wisselen. Denk bijvoorbeeld aan het storten van crimineel geld op verschillende bankrekeningen en daarna overmaken naar het buitenland.
Bij de integratiefase wordt het geld weer legaal gemaakt, bijvoorbeeld door een huis of dure auto te kopen.
Witwassen is wereldwijd strafbaar, omdat het niet alleen de economie schaadt, maar ook criminaliteit in stand houdt. Internationale samenwerkingen zoals die van de Financial Action Task Force (FATF) spelen een belangrijke rol in de bestrijding van witwassen.
Waar komt witwassen voor?
Witwassen is iets wat wereldwijd voor komt. Het gebeurt vaak via banken en verzekeringsmaatschappijen. Criminelen storten groten sommen geld in kleine bedragen om hun geld onzichtbaar te maken, deze methode is ook wel bekend als smurfing.
Criminelen investeren in bedrijven die lage kosten hebben, omdat de waarde hiervan vaak hoog is en transacties moeilijk kunnen zijn. Hierdoor wordt de herkomst van geld moeilijker te achterhalen. Verder komt witassen voor in de gokindustrie, waar contant geld gemakkelijk kan worden ingewisseld voor fiches en later weer voor 'schoon' geld.
Het witwasproces bestaat vaak uit drie fasen: plaatsing, verborgen en verbinding. Tijdens de plaatsingsfase wordt het illegale geld in financiële systeem gebracht, bijvoorbeeld door het storten op een bankrekening of het investeren in contante transacties. In de verborgen fase worden financiële transacties uitgevoerd om de oorsprong van het geld te verbergen. Tot slot wordt de verbinding fase het geld terug in de legale economie gebracht, bijvoorbeeld door de aankoop van vastgoed of luxe goederen.
De wereldwijde manier van witassen vereist internationale samenwerking. Organisaties zoals Europol en Interpol werken samen met nationale overheden om mensen die witassen te identificeren en te bestrijden.
Hoe ziet witwassen eruit?
Witwassen is niet altijd gemakkelijk te herkennen, omdat het vaak wordt gebruikt als legale transacties. Toch zijn er bepaalde kenmerken en patronen waaraan witwas praktijken te herkennen zijn. Een voorbeeld hiervan is het uitvoeren van grote contacte transacties of het storten van geldbedragen die net onder de meldingslimiet blijven.
Een ander kenmerk is het gebruik van bedrijfsstructuren. Hierdoor wordt het moeilijker om de uiteindelijke oorsprong van het geld te achterhalen. Ook transacties tussen bedrijven zonder duidelijke economische reden te maken kunnen hebben met witassen. In de vastgoedsector kan witassen zich laten merken door de aankoop van illegale verkregen geld boven de marktwaarde of door de snelle doorverkoop. In de kunstwereld kan het gaan om de aankoop van dure kunstwerken die vervolgens snel weer worden verkocht.
Cryptovaluta worden steeds vaker gebruikt voor witwassen. Door gebruik te maken van anonieme digitale portemonnees en internationale platforms kunnen criminelen hun geld verplaatsen zonder dat dit gemakkelijk traceerbaar is.
Hoe wordt witwassen bestreden?
Het tegengaan van witwassen is moeilijk en heeft een combinatie van wetgeving, technologie en samenwerkingen tussen verschillende sectoren nodig. In Nederland houdt de Financial Intelligence Unit (FIU) zich bezig met het onderzoeken van abnormale transacties. Banken en andere financiële instellingen zijn verplicht om mogelijke verdachte transacties te melden.
Zoals we in hoofdstuk 1 al aangaven spelen organisaties zoals de FATF een belangrijke rol. Zij stellen wetten op waaraan landen zich moeten houden om witwassen te voorkomen en te bestrijden. Ook Europol en Interpol dragen bij door informatie uit te wisselen en gezamenlijke operaties uit te voeren. Technologie speelt een steeds grotere rol in de strijd tegen witwassen. Kunstmatige intelligentie (AI) wordt gebruikt om verdachte transacties sneller en beter te herkennen.
Overheden, financiële instellingen en technologiebedrijven werken samen om nieuwe witwasmethoden te herkennen en tegen te gaan. Voorlichting en herkenning zijn ook belangrijk: burgers en bedrijven moeten zich bewust zijn van de risico’s en signalen van witwassen.
Als laatst heeft wetgeving zoals de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) in Nederland gezorgd voor strengere regels en toezicht. Hierdoor wordt het voor criminelen moeilijker om illegaal verkregen geld te verbergen en te gebruiken.
Onze standpunt
Onze standpunten over witwassen
Standpunt 1 - Tegen witwassen (Julian)
Julian vindt witwassen onterecht en oneerlijk. Criminelen gebruiken dit om straf te ontlopen en maken zo criminele activiteiten winstgevend. Dit zorgt voor juist meer criminaliteit. Hij vindt dat de overheid strenger moet controleren en harder moet straffen.
Standpunt 2 - Witwassen gebeurt toch altijd (Fabian)
Fabian denkt dat witwassen nooit helemaal zal stoppen. Rijke criminelen vinden altijd nieuwe manieren om geld te verbergen. In plaats van alleen strenger straffen, zou de overheid moeten investeren in betere technologie om witwassen sneller op te sporen.
Filmpje witwassen en criminelen bestrijden
Witwassen en crimineel geld bestrijden
Bronnenlijst
FIU Nederland
Wikipedia-bijdragers
2024, 30 oktober
Ministerie van Justitie en Veiligheid
Nederland tegen georganiseerde misdaad. 2024, 13 december
Belastingdienst
2025, 2 januari.
