Deze module gaat verder waar je vorig jaar bent gebleven. Het kan dus zijn dat je even kennis op moet halen, deze kun je dan vinden in periode 1 van jaar 4.
In deze module ga je kijken naar de verdeling van arm en rijk in wereld om je heen.
Sommige landen hebben de laatste jaren een flinke ontwikkeling doorgemaakt, waardoor ze een stukje rijker zijn geworden. Andere landen hebben de spreekwoordeelijke boot gemist en zijn nog heel arm. Er zijn natuurlijk ook landen zoals Nederland, die altijd al bij de rijkste landen hebben gehoord.
Waar dat verschil vandaan komt en hoe we elkaar in de wereld nodig hebben om dat te bereiken, ga je in deze module ontdekken.
Dubai: flink ontwikkeld in de laatste jaren (50 jaar verschil in de foto's)
Wat ga je doen?
Je werkt de opdrachtenuit op je iPad.
Bij elke opdracht staat bij 'afronding' wat je in moet leveren.
Je maakt bijna altijd een screenshot of foto van de eindopdracht. Deze lever je in via Egodact/ Seesaw.
Je stuurt je vakcoach ook een bericht via Teams als je iets hebt ingeleverd.
Tijdens de BloX is er ruimte voor uitleg, vragen e.d.
Je eindigt deze periode met het maken van een verslag, wat je hiervoor moet doen kun je vinden bij de eindopdracht.
Planning
Planning:
Week
Startdatum
Opdracht voor deze week
1
18-09-2023
Opdracht 1 + 2
2
25-09-2023
Opdracht 3 + 6
3
02-10-2023
Opdracht 7 + 9
4
09-10-2023
Werken aan eindopdracht
5
16-10-2023
SE-week/inleverdag
Opdracht 1: Suburbanisatie
Introductie - Suburbanisatie
Op dit moment leven er meer mensen in steden dan ooit, meer dan de helft van de wereldbevolking. Tegelijkertijd verlaten grote groepen de stad, al blijven ze meestal wel in de buurt. Het platteland rond de steden verstedelijkt door deze trek en de stadscentra krijgen nieuwe bewonersgroepen.
Wat brengt deze trek uit de binnensteden op gang? Wat is het effect op het ruimtegebruik in en rond steden en op het dagelijks leven daar?
Dit alles gaan jullie onderzoeken aan de hand van drie voorbeelden in de Verenigde Staten, New York, Washington en Los Angeles.
Wat ga je leren?
Hoofdvraag
Op welke manier voltrok zich de suburbanisatie in New York, Washington en Los Angeles?
Deelvragen
Waarom besloten bewoners van New York, Washington en Los Angeles om uit hun stad te verhuizen en op enige afstand van hun stad te gaan wonen?
Welke factoren brachten de suburbanisatie bij deze drie steden (en andere steden in de Verenigde Staten) op gang?
Op wat voor plekken vestigden mensen uit de drie steden zich en waarom?
Hoe veranderde als gevolg van het verhuizen uit de stad het gebruik van de ruimte in en rondom deze drie steden?
Wat heeft deze suburbanisatie voor gevolgen voor het dagelijks leven in deze drie steden?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Denk je bij het woord ‘stad’ nog steeds aan een gebied dat van binnen naar buiten bestaat uit: centrum (met kantoren, fabrieken, winkels en voorzieningen voor recreatie), woonwijken en een scherpe begrenzing met het platteland?
Klopt deze voorstelling van zaken nog wel?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De nadelen die je waarschijnlijk in de oefening van Stap 1 hebt genoemd, waren precies de redenen waarom mensen in de vorige eeuw uit de stadscentra wegtrokken naar de gebieden eromheen.
Dat gebeurde ook in New York, Washington en Los Angeles. Eerst hadden deze steden nog een opbouw vergelijkbaar met bijvoorbeeld Zaltbommel in Nederland, maar daar is nu weinig meer van over. De stedelijke geleding (hoe is een stad opgebouwd) van deze drie steden is ingrijpend veranderd.
Bekijk onderstaande kaarten:
Bekijk Los Angeles met Google Earth. Maak voor het beantwoorden gebruik van de website SEOS: Suburbanisatie. Bekijk ook de volgende video.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Specialisatie naar functie van wijken binnen stedelijke gebieden
Als gevolg van de suburbanisatie trad binnen het stedelijk gebied van New York, Washington en Los Angeles specialisatie van wijken naar functie op. In hun CBD verdween een groot deel van de winkels en op enige afstand daarvan verrezen voorsteden, edge cities (steeds bij een rondweg of verkeersknooppunt), industriewijken en grote winkelcentra of shopping malls. Rondom het CBD liggen de oude woonwijken.
Deze ontwikkelingen hebben gevolgen:
De afstand tussen wonen en werken werd groter en om die te overbruggen, waren de meeste mensen aangewezen op hun auto. Dat leidde tot toenemend forensenverkeer met bijbehorende filevorming en luchtvervuiling.
Er ontstond een verschil in welvaart tussen de oude woonwijken rondom de CBD en de voorsteden en edge cities. Het zijn vooral rijkere stadsbewoners die naar een voorstad of edge citiy verhuisden, de armere bewoners bleven vlakbij de CBD wonen.
Een derde effect van deze ontwikkelingen wordt uitgelegd in het artikel ‘Food access in DC'; lees hiervan de eerste zes pagina’s.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je gaat nu afronden.
Dit betekent dat je bewijsmateriaal in gaat leveren.
In Egodact lever je het volgende in:
1 - de begrippenlijst van 'samenvattend' (volgende stap)
2 - een printscreen van je resultaat van 'eindopdracht A'
Wil je wat extra informatie? Je kunt onderstaand programma kijken over een tweedeling in de stad New Orleans. (hoeft dus niet, mag wel)
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Op deze pagina vind je examenvragen van vorige jaren. De vragen sluiten zo goed mogelijk aan bij de opdracht die je net hebt afgerond.
Maak bij het beantwoorden ook gebruik van dat wat je al eerder geleerd hebt. Als je de vraag niet kunt beantwoorden, probeer het dan later opnieuw. Nadat je een vraag beantwoord hebt, kun je deze zelf nakijken en je score aangeven.
New York, Washington en Los Angeles maken deel uit van een netwerk van metropolen, steden die een grote invloed hebben op de wereldeconomie. Het zijn ook centra van regionale netwerken van kleinere steden.
In deze netwerken is er voortdurend verkeer van goederen, personen en diensten. In deze opdracht wordt dat toegelicht met enkele praktijkvoorbeelden.
Wat ga je leren?
Hoofdvraag
Hoe verloopt het verkeer van personen, goederen en diensten tussen metropolen en tussen de metropolen New York, Washington en Los Angeles en steden in de omgeving van deze metropolen?
Deelvragen
Hoe werkt een hub-and-spokenetwerk?
Waarom is een hub-and-spoke netwerk een effectieve manier om personen en goederen uit te wisselen tussen steden en tussen een stad en zijn achterland?
Welke rol spelen New York, Washington en Los Angeles in het wereldwijde netwerk van metropolen en in hun eigen regionale netwerk met steden in hun buurt?
Hoe functioneert het wereldwijde netwerk van metropolen als het gaat om uitwisseling van diensten, kennis en informatie tussen de metropolen?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
In de eerste drie minuten van de video wordt uitgelegd hoe technische vooruitgang op gebied van transport en communicatie de globalisering heeft gestimuleerd.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Internationaal goederenvervoer gaat vaak volgens hetzelfde principe als hub-and-stroke transport, vooral als het per schip gebeurt. Dan spelen mainportregio’s hierin een belangrijke rol.
Mainports zijn havens met een uitgestrekt achterland. New York en Los Angeles zijn mainportregio’s, net als bijvoorbeeld Rotterdam.
Stap 3: Dienstverlening en overdracht
Dienstverlening en overdracht informatie en kennis wereldwijd
Hoe de twee soorten netwerken functioneren bij onder meer financiële dienstverlening en overdracht van kennis en informatie wordt uitgelegd in het vierde fragment van de video.
Bekijk de video: van 2:57 min. “It is only in very recent years” tot 4:07 min. “ïnnovation and knowledge creation.”
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
In de VS verleenden banken hypotheekleningen aan mensen die een woning wilden kopen. Vaak waren die banken bereid om een groot risico te nemen op afbetalingsproblemen bij hun klanten.
Dat ging goed tot de crisis op de woningmarkt in de VS in 2007. Huizenprijzen zakten vrij dramatisch en steeds meer mensen konden de rente en aflossingen op hun hypotheeklening niet meer op tijd betalen. Amerikaanse banken (waaronder Lehman Brothers) kwamen hierdoor in financiële problemen. Op 16 september 2008 ging deze bank failliet en daarna breidde de bankencrisis zich over de hele wereld uit. Want ook buitenlandse banken werden geraakt door de crisis, zij hadden flink geld gestoken in de Amerikaanse hypotheekmarkt.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je gaat nu afronden.
Dit betekent dat je bewijsmateriaal in gaat leveren.
In Egodact lever je het volgende in:
1 - de begrippenlijst van 'samenvattend' (volgende stap)
2 - een printscreen van je resultaat van 'eindopdracht A'
Samenvattend
Bij 'Wat ga je leren?' worden de volgende begrippen genoemd.
Geef zelf een omschrijving van deze begrippen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Op deze pagina vind je examenvragen van vorige jaren. De vragen sluiten zo goed mogelijk aan bij de opdracht die je net hebt afgerond.
Maak bij het beantwoorden ook gebruik van dat wat je al eerder geleerd hebt. Als je de vraag niet kunt beantwoorden, probeer het dan later opnieuw. Nadat je een vraag beantwoord hebt, kun je deze zelf nakijken en je score aangeven.
New York, Washington en Los Angeles behoren tot de centra van waaruit de wereldeconomie wordt aangestuurd. Die rol hebben ze vanaf de Industriële Revolutie gespeeld, maar is in de loop van de tijd wel veranderd.
Wat was hun rol toen de industrie opkwam in de Verenigde Staten en Europa? En hoe ziet die verandering eruit, wat was daar de oorzaak van?
Dat gaan jullie ontdekken in deze opdracht waarin de drie Amerikaanse steden als voorbeeld zijn gebruikt en er een vergelijking tussen twee van die drie steden met wereldstad Rotterdam wordt gemaakt.
Wat ga je leren?
Hoofdvraag
Hoe heeft economische globalisering de rol van New York, Washington en Los Angeles als machtscentra in de wereldeconomie veranderd?
Deelvragen
Hoe is economische globalisering in zijn werk gegaan, vanaf omstreeks 1980?
Welke rol speelden en spelen multinationale ondernemingen hierin?
Hoe was de rol als machtscentra van New York, Washington en Los Angeles tot de economische globalisering rond 1980 op gang kwam?
Hoe is hun rol nu?
Welke parallellen kun je trekken tussen enerzijds de ontwikkeling van Los Angeles en New York als machtscentrum in de wereldeconomie en anderzijds die van Rotterdam?
Zijn er ook verschillen in ontwikkeling in die rol tussen Rotterdam enerzijds en Los Angeles en New York anderzijds, en zo ja, wat zijn die verschillen?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
New York, Washington en Los Angeles zijn vanaf de 19e eeuw elk op hun eigen manier wereldsteden geweest, steden met grote invloed op de wereldeconomie.
Dit komt door verschillende redenen. Ten eerste zijn ze over land en door de lucht prima te bereiken (vliegvelden, knooppunten van autowegen en spoorlijnen). Ten tweede zijn New York en Los Angeles mainportregio’s dankzij de goederenhandel tussen de Verenigde Staten en Europa (via New York) en Azië (via Los Angeles). Een mainportregio heeft een haven met een groot achterland, een gebied waarvandaan goederen worden aangevoerd naar de haven of waar vanaf de haven goederen naartoe worden vervoerd. Dat gebeurt over land, via rivieren of via door mensen aangelegde waterwegen. Het achterland van New York en Los Angeles ligt geheel in de Verenigde Staten.
Net als andere steden heeft New York ook in een andere betekenis een achterland. Dit zit meer in de directe omgeving, hier maken de inwoners gebruik van voorzieningen in de stad terwijl ze niet in die stad wonen. Het gebied waarin mensen gebruik maken van de voorzieningen van de stad noemen we het verzorgingsgebied,
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Van de drie Amerikaanse wereldsteden hebben New York en Los Angeles hun rol in de economie mede te danken aan de opkomst van de industrie tijdens de Industriële Revolutie. Voor Washington geldt dat in mindere mate.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Centra van financiële en andere dienstverlening en innovatie
Eerst was de maakindustrie een belangrijke sector in de economie van New York en Los Angeles en in mindere mate in die van Washington. Nu is de dienstensector heel belangrijk. In New York werkte in 2015 nog maar 2% van de beroepsbevolking in de maakindustrie. Daar zijn meerdere verklaringen voor te geven.
Economische globalisering
Multinationale ondernemingen verplaatsten in de jaren 60 en 70, en vooral na omstreeks 1980, steeds meer maakindustrie uit hun stad door uitschuiving en outsourcing van stappen in hun productie. Uiteindelijk bleven alleen hun hoofdkantoren in hun stad van vestiging over. Die zijn te vinden in het Central Business District (CBD of zakencentrum).
Opkomst van nieuwe industrielanden
Vanaf halverwege de 20e eeuw kwam er in steeds meer landen buiten het centrum van het wereldsysteem (Europa en Noord-Amerika) maakindustrie. Dat gebeurde het eerst in Japan, Hongkong (tot 1997 een Britse kolonie, daarna een deel van China) en Zuid-Korea, en daarna in landen als Taiwan en vooral China. In die landen werden nieuwe multinationale ondernemingen opgericht en die vestigden kantoren buiten hun land.
Deze verschuiving is vandaag de dag nog steeds aan de gang. Je ziet nu weer nieuwe landen waar meer maakindustrie komt, omdat deze landen nog minder ver ontwikkeld zijn en daardoor goedkoper om te produceren.
Opkomst van de internationale dienstverlening
Vooral in New York kwamen er steeds meer banken, accountantsbureaus en verzekeringsmaatschappijen die actief zijn in en buiten de Verenigde Staten. Ook in Washington kwam de internationale dienstverlening op, mede dankzij de Verenigde Naties die er enkele van haar financiële en andere instellingen vestigde. Er is zelfs sprake van een economisch cluster van instellingen die te maken hebben met de Verenigde Naties (VN) in Washington.
Een bijzondere vorm van internationale dienstverlening is handel op mondiale financiële markten in aandelen, obligaties en andere beleggingsproducten. Deze markten vormen samen een wereldomvattend netwerk.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Steden en in het bijzonder wereldsteden zijn plekken waar ondernemers en kunstenaars nieuwe ideeën uitwerken en met elkaar uitwisselen. Daarom worden ze ook wel creatieve steden genoemd. Van innovatie is sprake als nieuwe ideeën leiden tot de ontwikkeling van nieuwe producten (een nieuw model smartphone bijvoorbeeld) of een nieuwe dienst (een nieuwe streamingsdienst bijvoorbeeld).
Soms vindt een nieuw product of een nieuwe dienst veel aftrek onder gebruikers en maakt het de makers, eigenaars of investeerders vermogend. Door hun functie van creatieve en innovatie stad, houden of versterken wereldsteden hun dominante rol in de wereldeconomie.
New York (op gebied van mode bijvoorbeeld) en Los Angeles (op gebied van nieuwe technologie voor communicatie en verwerking van informatie) zijn creatieve wereldsteden waar vaak sprake is van innovatie. Dat is goed te zien in Silicon Valley, waar veel technologiebedrijven bij elkaar zitten. Het is een voorbeeld van een economisch cluster.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Rotterdam is net als New York en Los Angeles een mainportregio geworden tijdens de Industriële Revolutie. Hoe dat ging, zie je in twee videofragmenten.
Bekijk de video: van begin tot 5:16 min. “uit te groeien tot wereldhaven.” en van 6:54 min. “Pincoffs verdient absoluut de credits” tot einde.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Na omstreeks 1870 werd Rotterdam eerst over land en daarna ook door de lucht makkelijker bereikbaar, dankzij de aanleg van spoorlijnen en wegen in Nederland, de uitvinding van het vliegtuig en de aanleg van een vliegveld bij Rotterdam. Vanaf 1967, toen de eerste containerterminal werd geopend, profiteerde Rotterdam ook van de voordelen van containervervoer (zo kunnen containers bijvoorbeeld makkelijk en snel worden overgeladen).
Bekijk het gebied tussen Rotterdam en de kust met Google Earth én onderstaande kaart.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
In 1987 spraken de landen van de Europese Gemeenschap (nu de Europese Unie) met elkaar af dat ze samen één markt voor goederen en diensten zouden creëren. Binnen deze markt zouden alle invoertarieven en andere handelsbelemmeringen wegvallen. Op 1 januari 1993 werd deze interne markt een feit.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je gaat nu afronden.
Dit betekent dat je bewijsmateriaal in gaat leveren.
In Egodact lever je het volgende in:
1 - de begrippenlijst van 'samenvattend' (volgende stap)
2 - een printscreen van je resultaat van 'eindopdracht A'
Samenvattend
Bij 'Wat ga je leren?' worden de volgende begrippen genoemd.
Geef zelf een omschrijving van deze begrippen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Op deze pagina vind je examenvragen van vorige jaren. De vragen sluiten zo goed mogelijk aan bij de opdracht die je net hebt afgerond.
Maak bij het beantwoorden ook gebruik van dat wat je al eerder geleerd hebt. Als je de vraag niet kunt beantwoorden, probeer het dan later opnieuw. Nadat je een vraag beantwoord hebt, kun je deze zelf nakijken en je score aangeven.
Introductie - Motor van de politieke globalisering
New York, Washington en Los Angeles zijn, samen met wereldsteden buiten de Verenigde Staten, knooppunten in een wereldomspannend netwerk van internationale diplomatieke en politieke betrekkingen. Van deze drie Amerikaanse wereldsteden spelen Washington en New York zelfs een hoofdrol in dit netwerk, elk op hun eigen manier. Dat is al te zien als je door het centrum van deze twee steden wandelt.
In deze opdracht gaat het om de vragen waarom deze wereldsteden zo’n grote rol in dit wereldwijde netwerk spelen en of hun rol in de komende decennia zal veranderen?
Wat ga je leren?
Hoofdvraag
Waarom hebben New York, Washington en in mindere mate ook Los Angeles een rol als knooppunt in een netwerk van internationale diplomatieke en politieke betrekkingen dat de hele wereld omspant?
Deelvragen
Hoe kun je aan het uiterlijk van de binnenstad van de drie Amerikaanse wereldsteden zien dat ze knooppunten zijn in het netwerk van internationale betrekkingen?
Waarom spelen vooral New York en Washington deze rol in het netwerk?
In hoeverre is deze rol een weerspiegeling van de internationale politieke machtsverhoudingen, in termen van het wereldsysteem?
Zal deze rol in de komende decennia veranderen en zo ja, hoe?
Begrippen
Wereldstad/metropool
Politieke globalisering
Aan de slag
Stap 1: Politieke en militaire macht
Centrum van politieke en militaire macht
Vooral na de Tweede Wereldoorlog zijn veel landen steeds meer met elkaar verweven geraakt, ook op politiek gebied. Je kunt dat omschrijven als een politieke globalisering. New York, Washington en Los Angeles spelen hierin ook een rol. We kijken nu eerst naar die van Washington.
Washington
Een manier om hiernaar te kijken is door de zoeken op ambassades. Dit zijn kantoren van andere landen in de V.S.. Ambassades zijn eigenlijk een verlengstuk van het land, maar dna in het buitenland. Ze zorgen voor de burgers van hun land en hebben veel contact met de lokale en nationale politiek.
Klik op 'Ambassades in de VS'
Dan zie je een heleboel ambassades bij elkaar staan in Washington, noordelijk van de rivier Potomac. Zoom op de kaart in en je ziet er steeds meer. Dat is nog niet alles, want als een land een ambassade heeft in Washington, staat er in dat land zelf ook een ambassade van de Verenigde Staten. Zo heeft Nederland een ambassadeur in de VS, dus in Den Haag is er een Amerikaanse ambassade.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Washington is ook een wereldstad omdat het de hoofdstad is van een van de machtigste landen ter wereld, waarschijnlijk het machtigste land. Anders gezegd, de VS spelen een hoofdrol in het centrum van het wereldsysteem en maken deel uit van de triade (samen met de Europese Unie en enkele grote industrielanden in Azië).
Naast de gebouwen die je hebt gevonden zijn er in Washington de ministeries van de regering en een groot aantal adviesbureaus, kantoren van nieuwsmedia en denktanks. Denktanks zijn organisaties met mensen die veel verstand hebben van een bepaald onderwerp. Politici gebruiken ze om kennis op te halen zodat ze daar goed beleid op kunnen maken.
Kijk naar de video.
Defensie
Wat betreft de uitrusting en ook wat betreft overheidsuitgaven aan defensie staan de Verenigde Staten wereldwijd bovenaan. Zie bijvoorbeeld 'Top 10 Sterkste Legers van de Wereld (2018)'.
In Arlington, een voorstad van Washington staat het hoofdkwartier van het Amerikaanse ministerie van defensie, het Pentagon.
Militair bondgenootschap
Als de Verenigde Staten ergens op de wereld betrokken raken bij gewapende conflicten of de dreiging daarvan, roepen ze de doorgaans hulp in van andere landen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Ook in New York is vooral na de Tweede Wereldoorlog steeds meer te merken geweest van de rol van deze stad in het proces van de politieke globalisering.
Dan zie je veel diplomatieke missies/ambassades van andere landen bij elkaar ten oosten van de rivier Hudson. Als je op de kaart inzoomt, zie je er steeds meer.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Naast al deze diplomatieke vertegenwoordigingen zijn er van de Verenigde Naties zelf allerlei instellingen gevestigd.
De Verenigde Naties hebben zes bestuursorganen. De bekendste zijn de Veiligheidsraad en de Algemene Vergadering, deze zijn gevestigd in New York.
De derde hoofdorganisatie is het Internationale Gerechtshof in Den Haag. Deze organisatie onderzoekt conflicten tussen landen en doet daar op basis van internationaal recht uitspraak over.
Lees de paragraaf over de Organisatie van de Verenigde Naties.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Waarom New York?
Waarom zijn er zoveel diplomatieke vertegenwoordigingen in New York gevestigd? Waarom zijn er zoveel bestuursorganen en gespecialiseerde organisaties van de Verenigde Naties? En waarom zijn er in New York net als in Washington veel lobbygroepen, advies- en onderzoeksbureaus en kantoren van nieuwsmedia te vinden?
Het antwoord ligt in de manier waarop deze supranationale organisatie tot stand is gekomen. De oprichting ervan was een initiatief van de Verenigde Staten, Frankrijk, Groot-Brittannië, de Sovjet-Unie en Nationalistisch China (nu Taiwan). De organisatie werd op 24 oktober 1945 opgericht toen de oprichters met nog 46 andere landen de oprichtingsakte, het Handvest van de Verenigde Naties, ondertekenden.
Bekijk de lijst ‘Member States’. Hierin staan 193 landen vermeld.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Twee machtscentra in de wereld; het Kremlin in Moskou (links)
en het parlementsgebouw in Beijing (rechts)
In de tweede helft van de 20e eeuw zijn steeds meer landen uit de periferie opgeschoven naar de semi-periferie of zelfs naar het centrum in het wereldsysteem. Of anders gezegd: steeds meer landen hebben op economisch en politiek gebied een grotere rol in de wereld gekregen.
Die ontwikkeling zet nog steeds door, omdat wereldsteden buiten de Verenigde Staten, zoals Moskou, Beijing en Brussel, meer macht en invloed krijgen.
Lees de twee bronteksten hieronder en beantwoord de vragen:
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je gaat nu afronden.
Dit betekent dat je bewijsmateriaal in gaat leveren.
In Egodact lever je het volgende in:
1 - de begrippenlijst van 'samenvattend' (volgende stap)
2 - een printscreen van je resultaat van 'eindopdracht A'
Samenvattend
Bij 'Wat ga je leren?' worden de volgende begrippen genoemd.
Geef zelf een omschrijving van deze begrippen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Op deze pagina vind je examenvragen van vorige jaren. De vragen sluiten zo goed mogelijk aan bij de opdracht die je net hebt afgerond.
Maak bij het beantwoorden ook gebruik van dat wat je al eerder geleerd hebt. Als je de vraag niet kunt beantwoorden, probeer het dan later opnieuw. Nadat je een vraag beantwoord hebt, kun je deze zelf nakijken en je score aangeven.
Introductie - Motor van de culturele globalisering
Wereldsteden hebben een culturele uitstraling die de landsgrenzen soms ver overschrijden. Niet alleen inspireren ze artiesten, kunstenaars en andere creatieven, maar zijn ze ook aantrekkelijk voor hen als plaats om te werken en om ideeën en informatie uit te wisselen met andere bezoekers en met stadsbewoners.
Wereldsteden hebben dus een prominente rol in de culturele globalisering, zij vertonen een verwevenheid van soms sterk van elkaar verschillende culturen.
In deze opdracht onderzoeken jullie hoe New York, Washington en Los Angeles hun rol in de culturele globalisering vervullen en waarom ze daartoe in staat zijn.
Wat ga je leren?
Hoofdvraag
Welke rol spelen New York, Washington en Los Angeles in de culturele globalisering?
Deelvragen
Waarom hebben deze steden deze rol en wat maakt deze steden geschikt om deze rol te spelen?
Waarom trekken deze steden door hun rol in de culturele globalisering nieuwe bewoners uit de Verenigde Staten en uit het buitenland aan en ook veel toeristen?
Wat merkt men in het dagelijks leven buiten de Verenigde Staten van de rol in de culturele globalisering van deze drie steden?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De wereld is verdeeld in cultuurgebieden. Toch is er sprake van culturele globalisering. Dat wil zeggen dat culturen cultuurelementen met elkaar uitwisselen zoals muziekstijlen, stijlen van kleding, voedingswaren en ook opvattingen en waarden. Deze uitwisseling komt tot stand dankzij de volgende factoren:
toegenomen migratie;
groeiende internationale handel door multinationale bedrijven die hun producten in meerdere landen of zelfs wereldwijd verkopen;
door de opkomst van nieuwe transporttechnologie, zoals het vliegtuig;
de opkomst van nieuwe communicatiemiddelen, zoals de mobiele telefonie en het internet.
Door die technische vernieuwingen is er sprake van tijdruimtecompressie, dit betekent dat de relatieve afstand kleiner wordt tussen gebieden. Een reis die in de 19e eeuw per schip dagen of weken in beslag nam, kan nu per vliegtuig worden gemaakt in enkele uren. Informatie in een brief deed er in de 19e eeuw dagen of weken over om zijn bestemming te bereiken, nu kan met een appje of email dezelfde informatie in een fractie van een seconde worden verstuurd.
Culturele globalisering verloopt vooral via wereldsteden. Die zijn met elkaar en met hun achterland verbonden door scheepvaartroutes, vliegverbindingen, auto- en vaarwegen, spoorlijnen, kabels, zendstations voor radio, tv en telefonie en dataverkeer en verbindingskunstmanen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Culturele wereldsteden New York, Washington, Los Angeles
De rol van New York, Washington en Los Angeles in de culturele globalisering is ook te verklaren aan de hand van kenmerken die typisch zijn voor de steden zelf.
Bekijk op Google Maps de locaties van de steden New York, Washington en Los Angeles.
Oefening 1: Culturele wereldsteden New York, Washington, Los Angeles
0%
Algemene Informatie
Titel
Culturele wereldsteden New York, Washington, Los Angeles
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Washington is vooral bekend als politiek machtscentrum omdat wat de landelijke regering doet en besluit vaak het wereldnieuws haalt. In nieuwsberichten wordt dan tenminste een van de twee gebouwen genoemd, het Witte Huis (waar de president woont en werkt) en het Capitool (waar de Senaat en het Huis van Afgevaardigden vergaderen).
Maar de stad is ook een cultureel centrum met musea waar veel toeristen uit binnen- en buitenland op afkomen. Vier van de bekendste zijn:
Smithsonian Institution;
National Museum of African American History and Culture;
National Museum of the American Indian;
Anacostia Community Museum.
Stap 3: Aantrekkingskracht wereldsteden
Voor alle wereldsteden geldt dat ze als woonplaats aantrekkelijk zijn door hun grote aanbod van banen (vooral in de dienstensector), van voorzieningen (winkelcentra, openbaar vervoer, autowegen e.d.) en netwerken van mensen (immigranten bijvoorbeeld die een stad binnenkomen, krijgen hulp van mensen uit hetzelfde land die al in de stad wonen bij het vinden van werk).
Voor Washington komt er nog bij dat veel toeristen afkomen op musea en gedenkplaatsen die bezoekers een beeld geven van de Amerikaanse cultuur en geschiedenis (zie Stap 2).
Ook New York en Washington hebben eigen kenmerken die deze steden aantrekkelijk maken voor toeristen en ook voor artiesten. Waarom verhuisde popzanger John Lennon met zijn vrouw Yoko Ono in 1971 naar New York? Waarom ging de Nederlandse filmmaker Paul Verhoeven in 1985 naar Los Angeles om in de studio’s van Hollywood films te maken? Dat zijn maar twee uit de talloze voorbeelden van personen die actief zijn op creatief gebied.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je gaat nu afronden.
Dit betekent dat je bewijsmateriaal in gaat leveren.
In Egodact lever je het volgende in:
1 - de begrippenlijst van 'samenvattend' (volgende stap)
2 - een printscreen van je resultaat van 'eindopdracht A'
Samenvattend
Bij 'Wat ga je leren?' worden de volgende begrippen genoemd.
Geef zelf een omschrijving van deze begrippen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Op deze pagina vind je examenvragen van vorige jaren. De vragen sluiten zo goed mogelijk aan bij de opdracht die je net hebt afgerond.
Maak bij het beantwoorden ook gebruik van dat wat je al eerder geleerd hebt. Als je de vraag niet kunt beantwoorden, probeer het dan later opnieuw. Nadat je een vraag beantwoord hebt, kun je deze zelf nakijken en je score aangeven.
Door suburbanisatie verandert de oude binnenstad van de wereldsteden New York, Washington en Los Angeles nog steeds. Dat is vooral merkbaar in de woonwijken rond de zakencentra.
Door verhuisbewegingen verandert de bevolkingssamenstelling van deze wijken voortdurend. Mensen trekken weg naar de suburbs, anderen nemen hun plaatsen in. Soms verandert daarbij ook de kwaliteit van wonen in deze wijken.
Welke problemen en welke nieuwe kansen doen zich voor in deze wijken? Wat doen de stadbesturen van deze drie wereldsteden om ervoor te zorgen dat de bewoners van de binnensteden zich er prettig voelen en er willen blijven?
Wat ga je leren?
Hoofdvraag
Welke veranderingen deden zich voor in de oude binnensteden van New York, Washington en Los Angeles?
Deelvragen
Welke invloed heeft de uittocht van bewoners door suburbanisatie gehad op het woonklimaat van de oude binnenstad van deze steden?
Wat was de invloed van de toestroom van nieuwe bewoners op het woonklimaat in wijken rond de oude binnenstad van deze steden?
Welke problemen leverden de uittocht en de toestroom van bewoners op voor wijken rond de oude binnenstad van deze steden?
Welke nieuwe kansen bieden de uittocht en toestroom van bewoners voor het verbeteren van het woonklimaat in wijken rond de oude binnenstad van deze steden?
Wat kunnen de stadsbesturen van New York, Washington en Los Angeles doen om ervoor te zorgen dat hun oude binnensteden leefbaarder worden?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
In de loop van de 20e eeuw ondervonden ook New York, Washington en Los Angeles het verschijnsel ‘suburbanisatie’.
Veel mensen verhuisden uit wijken rondom het (zaken)centrum van deze steden naar buitenwijken (suburbs) en voorsteden (edge cities). Deze trek uit de binnenstad wordt ook wel white flight genoemd.
Dit was mogelijk omdat de welvaart steeg en steeds meer mensen een auto konden kopen. Hierdoor was het ook mogelijk om verder van je werk en de stad te wonen.
Lees hierover de tekst ‘White flight’, en beantwoord de volgende vragen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Sommige wijken in New York, Washington en Los Angeles die verpieterd zijn na de white flight en suburbanisatie, bloeien weer op als er nieuwe mensen in de wijk komen en anderen uit de wijk verhuizen.
Dat gebeurde bijvoorbeeld vanaf 2000 in de wijk Harlem, vlak bij Manhattan, het zakencentrum van New York. In korte tijd vestigden zich allerlei kunstenaars in deze wijk. Dat leidde ertoe dat prijzen van woningen in deze wijk omhooggingen. Voor arme bewoners, vooral Afro-Amerikanen en Latino’s in deze wijk, was dat aanleiding om ergens anders te gaan wonen.
Dat ‘opbloeien van de wijk’ pakt niet voor iedereen positief uit.
Waarom en hoe een wijk opbloeit door de instroom van nieuwe bewoners, zie je in dit videofragment: van begin tot 3:19 min. “kan gemakkelijk 20 jaar duren.”
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Gentrificatie heeft voor de stad als geheel voordelen, maar heeft op wijkniveau ook een schaduwzijde.
Kijk naar het tweede videofragment: van 3:45 min. “Een wijk die in de lift zit" tot einde.
Bekijk ook deze video over de veranderingen in de wijk Boyle Heights in Los Angeles.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
NoMa was een verpieterde wijk in Washington, en Klarendal was dat in Arnhem. Nu wordt van Klarendal gezegd dat het van een probleemwijk een modelwijk is geworden. Ook NoMa is nu een schone, veilige en prettige wijk geworden. Hoe komt dat?
Dat zoeken jullie uit aan de hand van de volgende onderzoeksvraag.
Gebruik voor de oefening en de onderzoeksvraag de volgende bronnen:
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je gaat nu afronden.
Dit betekent dat je bewijsmateriaal in gaat leveren.
In Egodact lever je het volgende in:
1 - de begrippenlijst van 'samenvattend' (volgende stap)
2 - een printscreen van je resultaat van 'eindopdracht A'
Samenvattend
Bij 'Wat ga je leren?' worden de volgende begrippen genoemd.
Geef zelf een omschrijving van deze begrippen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Op deze pagina vind je examenvragen van vorige jaren. De vragen sluiten zo goed mogelijk aan bij de opdracht die je net hebt afgerond.
Maak bij het beantwoorden ook gebruik van dat wat je al eerder geleerd hebt. Als je de vraag niet kunt beantwoorden, probeer het dan later opnieuw. Nadat je een vraag beantwoord hebt, kun je deze zelf nakijken en je score aangeven.
Nu al hebben New York, Washington en Los Angeles van tijd tot tijd problemen met het weer, elk op hun eigen manier want droogte, storm, overstromingen en zware sneeuwval (zelfs een enkele keer ook in Los Angeles) horen bij het huidige klimaat in deze steden. Dat zijn de bewoners van deze steden wel gewend, hoewel de overlast onhanteerbaar groot kan worden en het dagelijks leven in de stad (grotendeels) stil kan leggen.
Over die situatie en de moeite die overheid en bewoners doen om de gevolgen van deze problemen te voorkomen of te beperken, gaat deze opdracht.
Wat ga je leren?
Door de opwarming van de aarde zullen deze steden steeds vaker met extreem weer te maken krijgen en voor nieuwe uitdagingen komen te staan.
Hoofdvraag
Hoe bereiden New York, Washington en Los Angeles zich voor op de gevolgen voor deze steden van de klimaatverandering als gevolg van opwarming van de aarde?
Deelvragen
Wat zijn de risico’s voor de drie steden die het huidige klimaat met zich meebrengt?
Welke omstandigheden in en rondom de drie steden verhogen bij het huidige klimaat deze risico’s?
Waarom worden die risico’s groter naarmate het klimaat in de drie steden verandert gedurende de komende decennia?
Welke nieuwe risico’s brengt deze klimaatverandering met zich mee voor deze drie steden?
Hoe probeert men zich in de drie steden in te dekken tegen de toenemende bestaande risico’s en de te verwachte nieuwe risico’s?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De meeste deskundigen zijn het erover eens: de aarde wordt warmer door menselijk handelen. Door ontbossing en toenemende uitstoot van gassen als CO2 wordt het natuurlijk broeikaseffect versterkt en houdt de aarde meer warmte vast. Dat heeft tot gevolg dat het klimaat wereldwijd verandert. Het heeft steeds grotere gevolgen voor de atmosferische circulatie op aarde en voor de verdeling van hoge- en lagedrukgebieden.
Maar voor je gaat onderzoeken wat de inwoners van New York, Washington en Los Angeles daarvan merken, moet je weten welk klimaat deze steden nu hebben.
Bekijk de onderstaande kaarten:
Oefening 1: Klimaatzone New York, Washington en Los Angeles
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De omschrijving volgens Köppen voor het klimaat in deze drie steden zegt op zich niets over het weer van dag tot dag, en zeker niet over de grillen die het weer daar kan vertonen. Toch horen die grillen bij het klimaat van deze steden.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Smog ontstaat bij zonnig weer met weinig wind als de lucht steeds meer vervuild raakt door stofdeeltjes en gassen als ozon, stikstofoxide en zwaveldioxide, uitgestoten door fabrieken, kachels en motorvoertuigen. Dat gebeurt vooral in grote steden waaronder Los Angeles als het aan de grond niet hard genoeg waait om de vervuilende stoffen te verspreiden en af te voeren.
Kijk naar de video over smog in L.A.
Bekijk de afbeelding boven aan de stap over de Santa Ana-wind. Kijk ook naar de volgende video.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
In hoeverre zijn stadsbesturen en andere partijen in New York, Washington en Los Angeles bezig hun stad klimaatbestendig te maken?
Er zijn namelijk best wat problemen in de steden door de verandering van het klimaat.
Hieronder een -flinke- lijst met problemen die groter worden en daaronder een lijst met nieuwe problemen.
Bestaande problemen:
New York:
Doordat de bodem van de stad vooral uit asfalt en steen bestaat en niet meer zoals vroeger uit bossen, houdt de stad de warmte langer vast. Tijdens hittegolven blijft het ook ’s nachts heet, voor veel inwoners ondragelijk heet. Naarmate hittegolven steeds vaker voorkomen, zal dit probleem nog verder toenemen, vooral omdat de bevolking van de stad zal vergrijzen. Juist oudere mensen hebben last van hitte en lopen grotere gezondheidsrisico door uitdroging als ze niet voldoende water drinken.
Tijdens hittegolven neemt het stroomverbruik in New York toe omdat airconditioners in woningen en gebouwen op volle toeren draaien. De stroomvoorziening raakt er nu al af en toe overbelast door met als gevolg stroomuitval met alle ongemakken van dien.
De zomers worden gemiddeld droger en langer en de winters gemiddeld korter en natter en neerslag valt steeds vaker in de vorm van plensbuien waardoor steeds vaker overlast zal ontstaan door veel neerslag in korte tijd.
De zeespiegel stijgt al voor de kust van de staat New York. De stijging zal doorzetten en het risico van overstromingen door stormvloeden neemt hierdoor toe. Plekken in de stad die vroeger regelmatig onder water stonden, zijn nu drooggelegd maar zullen in de toekomst weer vaak onder water komen te staan. Ook spoor- en metrolijnen (vaak ondergronds en onder de zeespiegel), waterzuiveringsinstallaties en wijken aan de kust lopen toenemend risico om onder water te lopen.
Luchtvervuiling door vorming van ozon boven de grond en door stuifmeel neemt toe en daar krijgen mensen met longaandoeningen en andere gezondheidsproblemen steeds meer last van.
‘s Winters overleven insecten steeds makkelijker naarmate de winters zachter worden, ook insecten die ziektes kunnen overbrengen zoals muggen.
Door de groei van het autoverkeer en omdat mensen steeds minder gebruik maken van metro en trein, stoot het vervoer in New York steeds meer CO2 uit. Nu reeds neemt vervoer per auto binnen het vervoer als geheel bijna ¾ van de uitstoot van dit broeikasgas voor zijn rekening. Deze trends zijn het gevolg van de niet al te beste kwaliteit van het openbaar vervoer en van een beleid van het stadsbestuur dat het gebruik van de auto eerder stimuleert dan afremt.
Washington:
Deskundigen vrezen dat de zeespiegel tot 2100 met drie of vier meter zal stijgen. Als dat inderdaad gebeurt, zouden stedelijke gebieden langs de oevers van de Potomac permanent onder water komen te staan. Het Witte Huis zou uitzicht hebben op zee en Reagan National Airport zou op momenten onbruikbaar zijn door rivieroverstromingen.
Het is steeds vaker heet in Washington, de gemiddelde temperatuur zal stijgen en de zomers worden warmer waardoor de bodem sneller uitdroogt als het een tijdlang niet regent. Bovendien zullen mensen die vanwege ouderdom of gezondheidsproblemen kwetsbaar zijn voor hoge temperaturen, steeds vaker last krijgen van de hitte in de stad en gevaar lopen uit te drogen.
Luchtvervuiling door vorming van ozon boven de grond neemt toe en daar krijgen mensen met longaandoeningen en andere gezondheidsproblemen steeds meer last van.
‘s Winters overleven insecten steeds makkelijker naarmate de winters zachter worden, ook insecten die ziektes kunnen overbrengen.
Er vallen steeds vaker zware regenbuien in Washington, soms vergezeld van harde wind of storm. Dat levert meer schade op aan gebouwen.
Het gemiddelde waterpeil van de Potomac stijgt terwijl in deze rivier al sprake is van hoog- en laag water (getijden). Tezamen met de talrijker wordende zware regenbuien vergroot dat in de stad het risico van overstromingen.
In Washington komt af en toe een orkaan voorbij met alle overlast en schade van dien. Dat gebeurde bijvoorbeeld in 2003. Naarmate het klimaat op aarde warmer wordt, zullen orkanen die Washington aandoen gemiddeld krachtiger worden en dus meer schade kunnen aanrichten.
Langs de Potomac en rond de Chesapeake Bay is de bodem met een paar millimeter per jaar aan het verzakken en ook dat verhoogt het risico van overstromingen. Voor een deel is dat een na-ijleffect van het afsmelten van het landijs dat tijdens de laatste ijstijd het gebied waar Washington nu in ligt bedekte en voor een ander deel het gevolg van onttrekking door mensen van grondwater. Hierdoor zijn in het natuurgebied Blackwater Natural Wildlife Refuge stukken land die af en toe onder water stonden, verloren gegaan en soortgelijke gebieden worden erdoor bedreigd.
Nieuwe problemen
New York:
niet van toepassing
Washington:
Omdat er steeds vaker zware regenbuien gaan vallen, zal de afvoer van (riool)water steeds vaker overbelast raken. Afvoer van rioolwater en regenwater is niet gescheiden waardoor bij overbelasting ongezuiverd rioolwater de rivieren Anacostia en Potomac in kan stromen.
Door het warmer worden van het klimaat verdampt meer van het regenwater dat in en rond Washington en elders in Maryland en Virginia valt. Hierdoor bestaat het risico dat de aanvoer van water voor menselijk gebruik naar de stad de stijgende vraag als gevolg van bevolkingsgroei niet kan bijhouden.
Afronding
Je gaat nu afronden.
Dit betekent dat je bewijsmateriaal in gaat leveren.
In Egodact lever je het volgende in:
1 - de begrippenlijst van 'samenvattend' (volgende stap)
2 - een printscreen van je resultaat van 'eindopdracht A'
Samenvattend
Bij 'Wat ga je leren?' worden de volgende begrippen genoemd.
Geef zelf een omschrijving van deze begrippen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
In New York, Washington en Los Angeles wonen mensen van verschillende etnische en raciale afkomst. Deze groepen mensen zijn om verschillende redenen naar een van deze drie wereldsteden gekomen, terwijl andere groepen mensen juist vertrokken. Vooral New York en Los Angeles kun je om die reden multicultureel noemen.
In deze opdracht wordt meer duidelijk hoe deze steden door deze migratie geleidelijk hun huidige karakter hebben gekregen.
Wat ga je leren?
Hoofdvraag
Hoe is de huidige bevolkingssamenstelling van de steden New York, Washington en Los Angeles ontstaan?
Deelvragen
Waarom hebben deze drie wereldsteden altijd een sterke aantrekkingskracht gehad op migranten uit het buitenland én uit de Verenigde Staten zelf?
Welke geografische omstandigheden rond deze steden droegen ertoe bij dat deze steden veel migranten aantrekken?
Waarom wilden buitenlandse migranten naar de Verenigde Staten en dan vaak naar deze drie steden?
Waarom zijn andere bewoners van deze drie steden naar elders verhuisd?
Welke invloed heeft het beleid van de federale regering inzake buitenlandse migranten op de toestroom van nieuwe bewoners naar deze drie steden?
Hoe merk je aan het karakter van elk van deze drie steden dat ze trekpleisters zijn voor (buitenlandse) migranten?
Hoe zijn de verschillen in karakter tussen de drie steden te verklaren aan de hand van de bevolkingsgroepen die zich in de loop van de tijd in deze steden gevestigd hebben?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Als je in New York of Los Angeles rondloopt, kom je er mensen uit allerlei culturen en uit verschillende delen van de wereld tegen. Je ziet het aan het uiterlijk, je hoort de verschillende talen en je ziet het bijvoorbeeld aan restaurants en winkels.
Beide steden zijn kosmopolitischemetropolen, steden waarin de wereld bij elkaar komt en omarmd wordt. In beide steden wonen blanken (waar we ook de Spaanstaligen toe rekenen) en ook veel Afro-Amerikanen en Aziaten. Spaanstaligen worden ook wel 'Latino’s' genoemd.
New York kent bijvoorbeeld Italiaanse, Ierse, Russische, Chinese, Mexicaanse of Puertoricaanse wijken.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Na 1924 komen er nog steeds immigranten naar New York, Washington en Los Angeles. Internationale ondernemingen vestigen zich in deze steden en scheppen werkgelegenheid. Dat maakt deze steden op economisch gebied tot wereldsteden, en daarmee aantrekkelijk voor migranten die een goedbetaalde baan zoeken.
Maar New York en Washington zijn ook om een andere reden aantrekkelijk geworden voor buitenlandse migranten: beide steden zijn ook op politiek gebied wereldsteden geworden.
Oefening 2: Toegangspoorten voor buitenlandse migranten
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Buitenlandse migranten krijgen als ze naar Los Angeles komen hulp via migrantennetwerken. Dat zijn informele netwerken van familieleden die al in de stad wonen en/of migranten die oorspronkelijk uit dezelfde streek kwamen als de nieuwkomers. Deze netwerken zorgen voor de eerste opvang en voor werk. Nieuwkomers vinden hun eerste baan vaak in de informele sector, het deel van de economie dat verborgen is voor bureaus die economische statistieken bijhouden (zoals inkomensverdeling en werkgelegenheid) en voor instanties die belastingen heffen.
Wij zouden de informele sector ook wel 'zwart werken' noemen. Ze nemen baantjes als schoenpoetser, gaan ramen wassen op kruispunten of werken zwart bij een bedrijf.
In 1965 nam de toestroom van buitenlandse migranten enorm toe, vooral in Los Angeles en ergens anders in de staten langs de grens met Mexico.
Terwijl steeds meer buitenlanders zich in New York, Washington en Los Angeles vestigden, verhuisden ook Amerikanen naar deze steden of gingen er juist weg.
Tot 1914 kon de industrie in steden in het noordoosten van de Verenigde Staten makkelijk aan personeel komen, dankzij een grote toestroom van buitenlandse migranten.
Na 1914 en ook na 1924 nam die toestroom van immigranten zo sterk af dat personeel schaars werd. Dus zochten ondernemers in het land zelf naar personeel. Het kostte hen weinig moeite, dankzij een demografische ontwikkeling in de industriesteden die in 1916 inzette.
Lees hierover tot aan de paragraaf getiteld ‘Impact of the Great Migration’ de tekst ‘Great Migration'
Oefening 1: De drie steden en binnenlandse migranten
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Diezelfde ontwikkeling heeft ook plaatsgehad in Los Angeles, niet alleen omdat een groep immigranten legaal naar de Verenigde Staten kon komen (zie Stap 2), maar ook omdat talloze Latino’s illegaal vanuit Mexico Californië binnenkwamen. Deze groep ging voor een deel naar Los Angeles.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je gaat nu afronden.
Dit betekent dat je bewijsmateriaal in gaat leveren.
In Egodact lever je het volgende in:
1 - de begrippenlijst van 'samenvattend' (volgende stap)
2 - een printscreen van je resultaat van 'eindopdracht A'
Samenvattend
Bij 'Wat ga je leren?' worden de volgende begrippen genoemd.
Geef zelf een omschrijving van deze begrippen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Op deze pagina vind je examenvragen van vorige jaren. De vragen sluiten zo goed mogelijk aan bij de opdracht die je net hebt afgerond.
Maak bij het beantwoorden ook gebruik van dat wat je al eerder geleerd hebt. Als je de vraag niet kunt beantwoorden, probeer het dan later opnieuw. Nadat je een vraag beantwoord hebt, kun je deze zelf nakijken en je score aangeven.
De inwoners van New York, Washington en Los Angeles zijn op allerlei manieren in groepen in te delen, bijvoorbeeld op grond van inkomensklasse, opleidingsniveau, etnische achtergrond en ras.
Dat kun je ook zien op stadsplattegronden van deze steden, waarop per wijk is aangegeven wat voor mensen er wonen. Hierdoor zijn de steden min of meer een mozaïek van wijken waar veel mensen uit dezelfde groep (bijvoorbeeld heel rijke mensen of juist armere) bij elkaar wonen.
Blijft dat ook zo? Of veranderen de steden ondanks alle verschillen tussen bewoners omdat de culturele en andere verschillen tussen de verschillende groepen steeds kleiner worden?
Wat ga je leren?
Hoofdvraag
Zullen New York, Washington en Los Angeles een smeltkroes worden waarin verschillen tussen bewoners geen rol meer spelen in het dagelijks leven of blijven de verschillen zichtbaar?
Deelvragen
Waarom willen sommige bewoners van deze steden het liefst wonen te midden van mensen die op hen lijken?
Welke andere eisen hebben mensen in deze drie steden bij het kiezen van een (nieuwe) woonplek?
Neemt de behoefte van inwoners van deze steden om te wonen te midden van mensen die op hen lijken, toe of af?
Wat heeft dit keuzegedrag voor gevolgen voor het woonklimaat in de steden?
Wat doet de overheid om ervoor te zorgen dat verschillende groepen van inwoners van deze steden meer door elkaar gaan wonen en op andere manieren integreren?
Zullen etnische, culturele en andere verschillen tussen bewoners van deze steden zo sterk verminderen dat ze in het stadsleven geen rol van betekenis meer spelen?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Salad bowl of melting pot? Wat betekent dat eigenlijk?De eerste: de "salad bowl". Alle verschillende stukjes zitten samen in de kom, maar wel duidelijk apart herkenbaar en vaak bij elkaar.
De tweede: de "melting pot". alle ingrediënten zijn samengesmolten en niet meer te herkennen als apart.
Bedenk zelf hoe je dit kan vertalen naar hoe een stad is opgebouwd qua etnische afkomst.
In alle steden, dus ook in New York, Washington en Los Angeles is sprake van ruimtelijke segregatie. Wijken worden gekenmerkt doordat bewoners kenmerken delen en een groep vormen.
Om te beginnen vind je er wijken waar rijke mensen wonen en wijken waar minder rijke mensen wonen. Dat kun je zien aan de woningen in de wijken. Dit onderscheid in welvaart valt min of meer samen met het onderscheid in opleidingsniveau; rijkere mensen hebben vaker een academische opleiding of een hogere beroepsopleiding dan minder rijke mensen. Ook zijn er wijken waar relatief veel ouderen wonen of juist relatief veel jongeren.
In New York zijn er diverse wijken waar nakomelingen van buitenlandse migranten uit één land bij elkaar wonen, mensen van Ierse, Italiaanse of Chinese afkomst bijvoorbeeld.
Bekijk de kaart bovenaan deze paging en de onderstaande kaarten.
In deze steden komen bewoners terecht in wijken met mensen die op hen lijken qua inkomen, opleidingsniveau, leeftijd, soort gezin waarin ze leven, sociale status, ras en etnische of taalkundige afkomst. Van hen kiest een deel voor een huis in een ommuurde woonwijk of gated community. Deze wijken zijn halverwege de 20e eeuw ontstaan.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Toenemende ruimtelijke segregatie heeft New York, Washington en Los Angels met twee problemen opgezadeld: steeds scherpere tegenstelling tussen arm en rijk en wit en gekleurd.
Suburbanisatie
In New York, Washington en Los Angeles heeft suburbanisatie plaatsgevonden en dat gaat nog steeds door. Dat wil zeggen dat steeds meer mensen uit de binnenstad verhuizen naar een voorstad op enige afstand van de binnenstad. Het zijn vooral rijke en overwegend witte, maar ook steeds meer gekleurde bewoners die uit de binnenstad verdwijnen. Ze gaan niet alleen weg omdat ze het er te druk en te vuil vinden, maar soms ook omdat ze merken dat er steeds meer nieuwkomers in hun buurt komen die ze niet als buren willen hebben.
Hierdoor ontstaat er tussen wijken rondom de binnenstad en wijken in voorsteden een steeds scherpere tegenstelling tussen relatief arm en gekleurd en relatief rijk en grotendeels wit. Wijken in de voorsteden hebben goede voorzieningen en wettelijke regels worden er goed gehandhaafd. In armere wijken in de binnenstad wordt het onderhoud van voorzieningen en het handhaven van wet en orde minder goed georganiseerd.
Ten slotte sluiten in armere wijken in de binnenstad steeds meer winkels, omdat hun eigenaars en uitbaters minder omzet hebben naarmate hun klantenkring minder koopkrachtig is.
Links en midden: Het verschil in Los Angeles; Het getto 'Skid Row' in Los Angeles staat vooral bekend om het grote aantal daklozen wat er op straat leeft. Rechts: de huizen aan het strand van Santa Monica.
Van deze armere en verwaarloosde wijken zijn sommige veranderd in getto’s. Dat gebeurt vooral als de economie van de Verenigde Staten niet groeit. Dit was vanaf 2008 enkele jaren achtereen het geval, waardoor de gekleurde of etnische onderklasse van kansarmen groter werd.
Bekijk de video: van begin tot 2:25 min. "They only let the doctors out."
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Oplopende spanningen tussen wijken en groepen stadsbewoners
Door de steeds scherpere tegenstelling wat betreft welvaart en kleur tussen wijken treedt ook sociale polarisatie op, de neiging van groepen die wat betreft welvaart, ras of etnische achtergrond van elkaar verschillen, om zich tegen elkaar af te zetten. Dat blijkt bijvoorbeeld bij de regelmatig optredende geweldsincidenten tussen (veelal witte) agenten en zwarte arrestanten, wat tegenwoordig veelal in het nieuws is. (Google eens naar George Floyd als je dit niet bekend voorkomt)
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Hoe proberen burgers en de overheid sociale segregatie en sociale polarisatie in de grote steden zoals New York, Washington en Los Angeles tegen te gaan?
Of anders gezegd: hoe probeert men van deze steden ‘melting pots’ te maken terwijl ze nu nog veel weg hebben van ‘salad bowls’?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Burgers dragen zelf bij aan integratie. Tussen 1815 en de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) kwamen Europese migranten uit onder meer Ierland en Duitsland naar de Verenigde Staten. Het waren vaak redelijk bemiddelde mensen, met een goede opleiding, die van plan waren om in het land te blijven. Ze hadden weinig moeite om zich aan te passen en bij iedere generatie van nakomelingen werd de binding met het land van herkomst minder.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je gaat nu afronden.
Dit betekent dat je bewijsmateriaal in gaat leveren.
In Egodact lever je het volgende in:
1 - de begrippenlijst van 'samenvattend' (volgende stap)
2 - een printscreen van je resultaat van 'eindopdracht A'
Samenvattend
Bij 'Wat ga je leren?' worden de volgende begrippen genoemd.
Geef zelf een omschrijving van deze begrippen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Op deze pagina vind je examenvragen van ExamenKracht van vorige jaren. De vragen sluiten zo goed mogelijk aan bij de opdracht die je net hebt afgerond.
Maak bij het beantwoorden ook gebruik van dat wat je al eerder geleerd hebt. Als je de vraag niet kunt beantwoorden, probeer het dan later opnieuw. Nadat je een vraag beantwoord hebt, kun je deze zelf nakijken en je score aangeven.
Je gaat een nieuwe stad in de Verenigde Staten ontwerpen, een stad waarin iedereen zich prettig en veilig voelt. Niemand zou er overlast en gevaar ondervinden van vervuiling en extreme weersomstandigheden. Het wordt een stad waar de inwoners gelijke kansen op de arbeidsmarkt hebben en waar ze zonder angst voor armoede kunnen leven.
Je gaat dit ontwerp maken aan de hand van wat je weet over New York, Washington en Los Angeles. Daarin gebruik je ook je eigen opvattingen en eisen die je stelt aan de kwaliteit van leven in de stad.
Succes!
Wat ga je maken?
Je product
Je gaat alleen of in tweetallen een posterpresentatie maken over een ideale stad.
Dat doe je aan de hand van een aantal vragen, die je hieronder kan vinden.
In de volgende twee stappen, wordt er een begin gemaakt om je op weg te helpen, maar de vragen hieronder blijven de basis van je verslag.
Na het doorlopen van deze twee stappen, kun je starten met je verslag.
Je posterpresentatie doe je aan de hand van de onderstaande vragen. Deze werk je uit voor jezelf en verwerk je uiteindelijk in je poster.
Hoofdvraag
Hoe ziet de ideale stad er uit?
Deelvragen
Hoe zorg je ervoor dat iedereen in de stad een woonomgeving heeft met voorzieningen voor recreatie, winkelen en cultuur en dat er geen vervuiling is van lucht, bodem en water?
Hoe zorg je ervoor dat iedereen er veilig is en beschermd wordt tegen criminaliteit en rampen?
Hoe zorg je ervoor dat iedereen er een betaalbare woning heeft die voldoet aan de nu geldende standaarden?
Hoe zorg je ervoor dat er voldoende werkgelegenheid is in de stad en dat de bewoners kunnen rondkomen van wat ze verdienen?
Hoe maak je de stad bereikbaar, hoe houd je die stad bereikbaar? Hoe zorg je er voor dat de delen van de stad, met hun winkels en openbare voorzieningen, met elkaar verbonden zijn?
Hoe zorg je ervoor dat de stad niet langer bijdraagt aan de opwarming van de aarde?
Hoe zorg je ervoor dat de stad bestand is tegen de gevolgen van die opwarming?
Hoe zorg je er voor dat de stad bestand is tegen (de gevolgen van) hitte- en koudegolven, zware regen- of sneeuwval, storm of langdurige droogte?
Stap 1 - Site en situation
Voordat je je ideale stad gaat ontwerpen, moet je nagaan waar je de stad het beste kunt laten bouwen. Dat hangt af van site en situation.
De site is de plaats waar een stad ligt. Die plaats heeft altijd een aantal omgevingskenmerken zoals ligging aan zee, aan een rivier of op een punt waar twee rivieren samenkomen of aan een meer of juist niet aan een waterweg of meer. Is het een plaats bij een spoorlijn of autoweg die voor verbinding zorgt met andere steden?
De situation is de plaats die de stad inneemt ten opzichte van andere plaatsen en gebieden en laat ook zien hoe groot of klein, dun- of dichtbevolkt het achterland (in de betekenis van het verzorgingsgebied) van de stad is.
Gebruik bij het beantwoorden van hulpvraag 1 en 2 van de oefening de afbeeldingen en Google Maps/Earth.
Klik op de bovenstaande afbeeldingen om deze te vergroten.
De hulpvragen.
Hulpvraag 1:
Ga na waarom de site van New York, Washington en Los Angeles gunstig is voor het functioneren als wereldsteden (centra van economische, politieke en culturele macht).
Hulpvraag 2:
Ga na waarom de situation van deze drie steden gunstig is voor het functioneren als wereldstad.
Hulpvraag 3:
Bepaal aan de hand van je antwoorden op vraag 1 en 2 de plaats waar de ideale stad moet komen te liggen. Je kunt eventueel een kleine stad uitkiezen waaromheen de ideale stad volgens jou moet komen.
Stap 2 - De Nieuwe Stad
Deze stap bestaat uit twee activiteiten, hierna is het tijd om aan je verslag te starten.
1. Aanbevelingen opstellen
Hieronder vind je een aantal rubrieken, voordat je begint met het ontwerpen moet je natuurlijk eerst goed wat dingen uitdenken.
Ga over de onderstaande rubrieken eerst eens brainstormen en maak voor jezelf aantekeningen (mindmap, schrijven, tekening maken) daarvan.
De onderwerpen zijn:
Kwaliteit van woonomgeving
Ordehandhaving en bestrijden of voorkomen van rampen
Huisvesting
Economie en werkgelegenheid
Infrastructuur en telecommunicatie
Bestendigheid tegen extreme weersomstandigheden en de gevolgen van een veranderend klimaat.
Gebruik voor deze activiteit de links die in de Stap Bronnen voor de werkgroepen bijeen zijn gebracht. Die zijn gesorteerd naar rubriek en verwijzen naar zaken die van toepassing zijn op New York, Washington en Los Angeles.
Ga ook uit van wat je zelf van een stad verwacht op gebied van kwaliteit van wonen en werken, als je er zelf in zou willen wonen.
2. Ontwerp maken van de stad
Probeer de resultaten van het brainstormen samen te brengen tot één ontwerp van de stad. Gebruik hiervoor eventueel grote vellen papier en schrijfgerei of een tekenprogramma.
Zodra deze activiteit is afgerond, beoordeel je het ontwerp van de stad op de volgende punten:
Zijn de doelen die je in deze stad bijeen wilt brengen, allemaal verwezenlijkt?
Heb je alle belangen die met het ontwerpen en bouwen van de stad zijn gemoeid, in gelijke mate verwerkt in je ontwerp van de stad?
Tevreden?
Dan heb je nu het juiste voorwerk gedaan en kun je aan de slag met je posterpresentatie!
Afronding
Je gaat nu afronden.
Dit betekent dat je bewijsmateriaal in gaat leveren.
In Egodact lever je het volgende in:
1 - je eindopdracht
Via Teams lever je bij de vakcoach het volgende in:
1 - je eindopdracht
Het arrangement Periode 1 - Domein Wereld - Vwo 5 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Suburbanisatie
Centrum, woonwijken en platteland
Suburbanisatie
Binnen de stedelijke gebieden
Suburbanisatie
Hub en spoke netwerk
Soorten netwerken
Personen- en goederenverkeer
Landbouw, industrie en dienstensector
Dienstverlening en overdracht
Hub-and-spoke netwerk
Motor van de economische globaliseirng
Wereldsteden van Amerika
Onderzoeksvraag
Internationale dienstverlening
Creatieve economische macht
Rotterdam, toegang tot Europa
Fabrieken
Eén markt voor goederen en diensten
Motor van economische globaliering
Centrum van politieke en militaire macht
Militair Bondgenootschap
Centrum van wereldorganisatie
Centrum van wereldorganisatie
Centrum van wereldorganisatie
Verschoven verhoudingen
Motor van politieke globalisering
Motor van de culturele globalisering
Culturele globalisering
Culturele wereldsteden New York, Washington, Los Angeles
Aantrekkingskracht wereldsteden
Motor van de culturele globalisering
Oude centra, andere bewoners
Verpieterende wijken
Opbloeiende wijken
Opbloeiende wijken
Klarendal en NoMa
Oude centra, andere bewoners
Steden en klimaatverandering
Klimaatzone New York, Washington en Los Angeles
Klimaat soms al lastig
Droogte
Steden en klimaatverandering
Vreemde buren
Multicultureel en multiraciaal
Toegangspoorten voor buitenlandse migranten
Toegangspoorten voor buitenlandse migranten
De drie steden en binnenlandse migranten
Terug naar het zuiden
White flight
Vreemde buren
Salad bowl of melting pot?
Gated community
Wat is een getto?
Oplopende spanningen
(Re-) integratie
How white flight really started
Grassroots integratie
Salad bowl of melting pot?
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.