Nu de vriendengroep meer weet over het klimaat, wil Lucas graag weten waarom het klimaat verandert. Lucas is een jongen die graag uitzoekt waarom gebeurtenissen plaatsvinden en wat de gevolgen zijn van die gebeurtenissen. Hij vraagt zich al een tijdje af wat de oorzaken en de gevolgen zijn van de klimaatopwarming. Gaan we binnenkort moeten verhuizen? Verdwijnen er landen? Gaan de ijsberen uitsterven?
Waarom ga je iets leren over de oorzaken en de gevolgen van de klimaatverandering?
Het is belangrijk dat je een beeld krijgt van hoe de mens de aarde aan het breken is. De gevolgen van een klimaatopwarming zijn steeds beter zichtbaar. Via dit thema hopen we dat je milieubewuster wordt. Hoe cool zou het zijn om jouw vrienden enkele milieutips kan geven.
('Help het klimaat voordat de wereld vergaat', scholieren voeren actie in Den Haag, 2019)
Wat ga je leren?
In dit project ga je samen met Lucas leren over de oorzaken en de gevolgen van de klimaatverandering. Je gaat ook op zoek naar mogelijkheden om milieuvriendelijker te leven. Bij deze subthema's gaan we even stilstaan:
• Wat is een klimaatsveranderig?
• De oorzaken van de klimaatverandering.
• De gevolgen van de klimaatverandering.
Hoe ga je dat leren?
De inhouden verwerk je via deze wikiwijsmodule. De opdrachten maak je steeds zorgvuldig. Deze kunnen later opgevraagd worden door de leerkracht. Extra informatie is steeds bij de opdrachten te vinden.
Leerplandoelen:
Wiskunde
LPD 13 De leerlingen interpreteren de mediaan, het rekenkundig gemiddelde en de variatiebreedte van numerieke gegevens op basis van berekeningen met ICT.
Mavo
LPD 14 De leerlingen leggen aan de hand van voorbeelden gelijkenissen, verschillen en verbanden uit tussen vroeger en nu.
LPD 15 De leerlingen beschrijven de bewegingen van de aarde en de gevolgen ervan op het leven.
LPD 16 De leerlingen lichten aan de hand van gebeurtenissen uit de actualiteit toe welke grote uitdagingen er zijn om een duurzame wereld te creëren.
LPD 17 De leerlingen passen systeemdenken toe bij duurzaamheidskwesties.
Wat is een klimaatsverandering?
Op het nieuws hoort Lucas de journalisten vaak spreken over de klimaatverandering. Maar wat is dat nu een klimaatverandering?
(De Walsche, 2015)
Het klimaat op aarde verandert. Dat betekent dat de gemiddelde temperatuur over een periode van 30 jaar warmer kan worden, of kouder kan worden. Momenteel leven we in een periode waarin het warmer wordt. Het is 1,2 graden Celsius warmer in 30 jaar tijd.
Het klimaat verandert (vroeger en nu)
Wordt het klimaat steeds warmer? Of koelt het klimaat soms ook eens af?
Via onderstaande oefening duik je de geschiedenis in en krijg je een antwoord op de vorige vragen.
Maak de oefening en stuur het door naar jouw leerkracht door het te uploaden in Smartschool.
• Klimaatsveranderingen doorheen de tijd met eigen woorden uitleggen.
• Het gemiddelde berekenen.
• De functie van het KMI verklaren.
Oorzaken van de klimaatverandering
Lucas weet nu wat een klimaatverandering is, maar hij wil de oorzaken weten. Hij besluit het internet te gebruiken en zijn oog valt op deze cartoon. Analyseer onderstaande cartoon via de KIAM-methode.
• Via de KIAM-methode de boodschap achter een cartoon ontcijferen.
• De cartoon linken met de actualiteit.
• Hun eigen mening vormen over de cartoon.
Natuurlijk broeikaseffect
In het vorige hoofdstuk zag Lucas dat het klimaat gedurende de geschiedenis steeds veranderd. Het is dus normaal dat we een verandering van het klimaat hebben. Of toch niet? Om hierop een antwoord te vinden, is het belangrijk om het natuurlijk broeikaseffect goed te begrijpen. Volgend filmpje maakt al heel wat duidelijk.
• De functie van de atmosfeer in eigen woorden uitleggen.
• Het verschil tussen absorptie en reflectie uitleggen.
• Het natuurlijk broeikaseffect aan de hand van kernwoorden verklaren.
Versterkt broeikaseffect
We weten nu dat het natuurlijk broeikaseffect nodig is voor het leven op aarde. Hoe komt het dan dat we spreken over een klimaatopwarming? Wel dat komt door de mens. De mens verstoort het natuurlijk broeikasffect. Sterker nog, de mens zorgt zelf voor een temperatuurstijging op aarde. Hij versterkt het broeikaseffect. Daarom spreken we van een versterkt broeikaseffect. Volgend filmpje maakt het wat duidelijker.
(ClimateChallengeNL, 2012)
Lesdoelen bij deze paragraaf:
De leerlingen kunnen:
• Informatie uit een beeldfragment halen.
• Informatie over het versterkt broeikaseffect chronologisch ordenen.
• Het ontstaan van fossiele brandstoffen met eigen woorden uitleggen.
• Een voorbeeld geven van een fossiele brandstof.
• Drie menselijke activiteiten opsommen waarbij de mens fossiele brandstoffen gebruikt.
• Twee voorbeelden geven van broeikasgassen.
• Het versterkt broeikaseffect aan de hand van kernwoorden verklaren.
Ecologische voetafdruk
Lucas is onder de indruk. Hij wist niet dat de mens zoveel in handen had. Lucas besluit om extra informatie op te zoeken. Volgende zinnen blijven hem bij:
"Mensen zijn de meest vraatzuchtige wezens die de aarde ooit heeft gekend." Met ons landgebruik, onze jacht en andere belastende activiteiten hebben we onmiddellijk impact op drie vierde van de oppervlakte van de aarde. Deze belastende activiteiten worden ook wel de ecologische voetafdruk genoemd."
• De vier categorieën die worden onderzocht bij het berekenen van de ecologische voetafdruk opsommen.
• Vijf tips om jouw ecologische voetafdruk te verbeteren opsommen.
• Wiskundige berekeningen (hectare) uitvoeren.
Gevolgen van de klimaatopwarming
Lucas is al heel wat te weten gekomen over de klimaatverandering. 's Avonds zag hij een schokkend filmpje die hij graag met jullie wil delen.
Bekijk het filmpje van het begin tot minuut 9 (zoals op de afbeelding getoond). Je zal eerst een account moeten maken. Gebruik hiervoor jouw e-mailadres van school.
• Vijf verschillende categorieën van rampen opsommen.
• Het verschil tussen een natuurramp en een mileuramp met eigen woorden uitleggen.
• Informatie uit een lestekst halen.
• Informatie in een schema ordenen.
• Correcte afbeeldingen bij de juiste rampen plaatsen.
Stijging zeespiegel
België heeft gelukkig nog niet zo veel klimaatrampen meegemaakt. Toch moet ons landje opletten voor de klimaatverandering. Dit heeft alles te maken met de stijging van de zeespiegel.
• De inhoud van een artikel verwerken aan de hand van het OVUR-schema.
• De tekstsoort van bronnen bepalen.
• Het tekstdoel van bronnen bepalen.
• De bron beoordelen op hun betrouwbaarheid.
• Moeilijke woorden aan de hand van de context of een woordenboek verklaren.
• De zeespiegel met eigen woorden uitleggen.
• 5 Belgische steden geven die risico lopen bij overstromingen als de zeespiegel blijft stijgen.
• Informatie op een kaart afleiden.
• Eigen iniatieven om de stijging van de zeespiegel tegen te gaan uitleggen.
Dieren in nesten
Het laatste waarover Lucas erg bezorgd is, zijn de dieren. Verdwijnen er dieren door de klimaatopwarming? In dit deel kom je daar alles over te weten.
Poster – IJsbeer liggend op Rots
Jaar na jaar worden er warmterecords gebroken. De strijd tegen klimaatverandering draait in een hogere versnelling, maar schiet nog tekort. Met de huidige internationale klimaatplannen gaan we richting een wereldwijde opwarming van 3,2°C. Een dergelijke temperatuurstijging heeft grote gevolgen voor mens en natuur.
Zo zijn er verschillende diersoorten die met uitsterven bedreigd zijn door het opwarmen van de aarde. Hun leefgebied wordt steeds kleiner door smeltend zee-ijs, bosbranden, beschadiging aan koraalriffen… Ook worden hun voedselbronnen schaarser of van slechtere kwaliteit door bijvoorbeeld de uitstoot van CO2 of andere schadelijke gassen. Het leven wordt dus een stuk moeilijker voor deze dieren.
Maak de oefening en stuur het door naar jouw leerkracht door het te uploaden in Smartschool.
Het arrangement Het kimaat verandert... Nu wij nog! is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Lorenzo Vanderhaeghen
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-05-19 11:42:33
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
ClimateChallengeNL. (2012, januari 9). Het natuurlijk broeikaseffect. Opgeroepen op april 24, 2021, van Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=Zbl9uTaBM0U
ClimateChallengeNL. (2012, januari 9). Het versterkt broeikaseffect. Opgeroepen op april 24, 2021, van Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=nRePbJtegN4
De Maeseneer, W. (2020, september 3). Zeespiegel stijgt alarmerend (tot 1 meter in 2100): wat betekent dat voor ons? En ontdek tot waar het water kan komen. Opgeroepen op april 24, 2021, van VRT: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/09/02/stijgende-zeespiegel-in-belgie/
De Walsche, A. (2015, november 6). Klimaatverandering verandert alles. Opgeroepen op april 20, 2021, van Mondiaal Nieuws: https://www.mo.be/recensie/klimaatverandering-verandert-alles
'Help het klimaat voordat de wereld vergaat', scholieren voeren actie in Den Haag. (2019, februari 7). Opgeroepen op april 22, 2021, van omroepwest: https://www.omroepwest.nl/nieuws/3765603/Help-het-klimaat-voordat-de-wereld-vergaat-scholieren-voeren-actie-in-Den-Haag
KuijsFotoprint. (sd). Poster – IJsbeer liggend op Rots - 90x60cm Foto op Posterpapier. Opgeroepen op april 24, 2021, van Bol.com: https://www.bol.com/nl/b/kuijsfotoprint/599556949/
Lectrr. (sd). Betere wereld. Opgeroepen op april 23, 2021, van Lectrr: https://search.lectrr.be/nl/cartoon/betere-wereld
Menselijke voetafdruk stijgt alarmerend snel. (2016, augustus 29). Opgeroepen op april 24, 2021, van HLN: https://www.hln.be/milieu/menselijke-voetafdruk-stijgt-alarmerend-snel~a7fe1c9b/
Nic Balthazar. (2019). Klimaatbetoog. Opgeroepen op april 24, 2021, van VRT NU: https://www.vrt.be/vrtnu/a-z/klimaatbetoog/2019/klimaatbetoog-s2019/
Noord 360. (2021, januari 7). ‘Nieuw normaal’ voor Nederlands klimaat; temperatuur stijgt flink. Opgeroepen op april 27, 2021, van Noord 360: https://www.noord360.eu/2021/01/07/nieuw-normaal-voor-nederlands-klimaat-temperatuur-stijgt-flink/?lang=nl
Wat is een ecologische voetafdruk? (2020, juni 3). Opgeroepen op april 24, 2021, van vtwonen: https://www.vtwonen.be/inspiratie/ecologische-voetafdruk/
WWF. (2015, november 27). Zet de aarde op 1 voor de ijsberen! Opgeroepen op april 24, 2021, van Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=hOIStQZrszg
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
KIAM-methode
Het natuurlijk broeikaseffect
Stijging zeespiegel
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Klimaat verandert vroeger en nu
Klimaatbetoog
