XL3HA Erfelijkheid

XL3HA Erfelijkheid

Inleiding

Welkom op de wikiwijs voor het thema erferlijkheid. Dit thema is ingedeeld in acht hoofdstukken en voor ieder hoofdstuk maak je een aantal opdrachten. De hoofdstukken vind je onder het kopje theorie en de opdrachten per hoofdstuk vind je onder het kopje opdrachten.

Tijdens het thema erfelijkheid ontwikkel jij je binnen een aantal leerdoelen en vaardigheidsdoelen.

Wat moet je kennen, kunnen uitleggen en kunnen toepassen?

Fenotype

Gen

Heterozygoot

Intermediair fenotype

Chromosoom

Locus

Dominant gen

Mutatie

Genotype

Allel

Recessief gen

Mutant

Karyogram

Haploïd

Monohybride kruising

Mutageen

Autosomen

Diploïd

P, F1 en F2

Goedaardige- en kwaadaardige tumor

Geslachtschromosoom

Zygote

Stamboom

Kanker

Meiose

Homozygoot

Drager

Uitzaaiing

 

 

Vaardigheidsdoelen van dit thema

  • Je moet een kruisingsschema op kunnen stellen voor:
    • een kruising waarbij een dominant gen en een recessief gen voorkomt;
    • een kruising waarbij een intermediair fenotype voorkomt;
    • een kruising waarbij de erfelijke eigenschap op het X-chromosoom ligt (alleen voor vwo-leerlingen).
  • Je moet bij een gegeven kruising genotypen en fenotypen van ouders en/of nakomelingen kunnen afleiden.
  • Je moet uit een gegeven stambomen af kunnen leiden welke genotypen de individuen hebben.

Colofon

Het arrangement XL3HA Erfelijkheid is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur
Pieter Poorthuis Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-06-18 12:32:32
Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting
In dit thema over erfelijkheid leer je hoe eigenschappen worden doorgegeven van ouders naar nakomelingen. Sommige eigenschappen erf je van je ouders en sommige eigenschappen ook niet. In dit thema leer je onderscheid te maken tussen wat wel en wat niet erfelijk is. Als een baby geboren wordt, kan het een jongen of meisje zijn. Tijdens dit thema leer je hoe dit geslacht bepaald wordt. Vervolgens leer je op welke manier erfelijke eigenschappen overerven. Een belangrijke vaardigheid die hierbij komt kijken is het oplossen van erfelijkheidsvraagstukken. Erfelijke eigenschappen kunnen ook veranderen en hoe dat gebeurt leer je hier. Door vooruitstrevende ontwikkelingen in de technologie kunnen de erfelijke eigenschappen van een mens al in het embryonale stadium worden onderzocht, en de wetenschap is tegenwoordig zelfs in staat om erfelijke eigenschappen van organismen aan te passen. Er rest niets meer te zeggen dan jullie van harte welkom te heten in de wondere wereld van de erfelijkheidsleer!
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
4 uur en 0 minuten

Bronnen

Bron Type
Erfelijkheid: genotype en fenotype
https://www.youtube.com/watch?v=OmRrOh-rctE
Video
Mitose en meiose
https://www.youtube.com/watch?v=o93BRHGrPjI
Video
Vorming van geslachtscellen
https://schooltv.nl/item/erfelijkheid-vorming-van-geslachtscellen/
Video
Erfelijkheid: Reductiedeling (meiose)
https://www.youtube.com/watch?v=8f5kGI90uNI
Video
Erfelijkheid: Geslachtschromosomen
https://www.youtube.com/watch?v=SzEF4kmv9RA
Video
Dominant, recessief, homozygoot en heterozygoot
https://www.youtube.com/watch?v=0BCHKRRqIQU
Video
Instructie over het maken van kruisingsschema's
https://www.youtube.com/watch?v=jWcXekoF1Ys&t=22s
Video
Genotype bepalen in een stamboom
https://www.youtube.com/watch?v=2CUCSTihUVM
Video
Kruisingen met intermediaire eigenschappen
https://www.youtube.com/watch?v=qDB0k9nly1M&t=30s
Video
Wat is kanker en hoe werkt chemotherapie?
https://www.youtube.com/watch?v=eVPi0RyfZdU
Video
X-chromosomale overerving
https://www.youtube.com/watch?v=pOHLDgQ5e44
Video
close
gemaakt met Wikiwijs van kennisnet-logo
open