Wanneer het in Nederland koud wordt zijn er veel mensen die 'schaatskoorts' krijgen: ze willen schaatsen! Begin februari was het weer zo ver; de schaatsen mochten aan. Maar nu, enkele weken later schijnt de zon en ligt men liever aan het strand om te zwemmen in zee (brrrrr...)! Hoe kan het toch dat je soms ook kan schaatsen op jouw favoriete zwemplek?
Blijkbaar heeft de (buiten)temperatuur invloed op de toestand (=vorm) van een stof. Maar waar komt dat door? Wat gebeurt er in een stof?
Misschien heb jij dit wel eens gedaan, maar stel: het is zomer en elke dag lekker warm. Je wilt morgen een koud drankje meenemen naar school. Je vult voor het slapen gaan een flesje met water en stopt deze in de vriezer. Net voordat je 's ochtends naar school gaat pak je het flesje. Tot je grote verbazing is het flesje geknapt! Maar je had toch precies genoeg water in het flesje gedaan? Dit heeft alles te maken met de verschillende fasen waarin je water kan tegenkomen.
In deze les gaan we daarmee aan de slag. Het doel van de webquest is: de leerlingen ontdekken in welke drie fasen een stof kan voorkomen, wat moleculen zijn en welke overgangen er zijn tussen de verschillende toestanden.
Webquest = online opdracht / onderzoek
Filmpje en vraag
In welke toestanden kan water bestaan?
Opdracht: Raar maar waar
Wat ga je doen? Vandaag ga jij aan de slag als een echte onderzoeker. Onder het kopje: Hypothese, staat een proefje beschreven. Dit proefje heeft te maken met de drie toestanden van water: vloeibaar, vast en gas. Een hypothese is ook wel een onderzoeksvraag, wat denk jij dat er gaat gebeuren?
Vervolgens ga je het filmpje echt bekijken en opschrijven wat je ziet. Gebeurd precies wat jij had voorspelt of gaat het toch anders dan je had verwacht? Misschien dat jouw buurman of buurvrouw weer een ander idee had? Daar ga je het samen over hebben!
Klik maar snel op: hypotheseen laat je verbazen!
Hypothese: wat denk je dat er gaat gebeuren?
1. Warm water in de fles doen.
2. Een lucifer aansteken en in het warme water gooien.
3. Koud water met ijs in een schaaltje op de vaas zetten.
Stap 1
Stap 2
Proefje bekijken!
Raar maar waar
Werk bespreking
Na het zien van dit proefje en het beantwoorden van de vragen, is het tijd voor de volgende stap. Als echte onderzoekers moeten jullie natuurlijk ook met elkaar in gesprek gaan! Jouw buurman of buurvrouw heeft dezelfde vragen beantwoord, maar hoogstwaarschijnlijk andere antwoorden gegeven of verwachtingen opgeschreven. Bekijk de onderstaande vragen en geef beiden antwoord op jullie eigen laptop.
Teamwork makes the dream work.
Nadat jullie de vragen hebben beantwoord gaan jullie samen op onderzoek uit bij de volgende stap! Succes :)
Bronnen voor onderzoek
Jullie hebben net twee hypotheses opgesteld. Voor het vinden van de antwoorden op de onderstaande vragen zullen jullie bronnen moeten bekijken en lezen.
Vraag 1: stoffen kunnen in drie fasen voorkomen; vloeibaar, vast, gas. Hoe liggen de moleculen (= bouwstenen van een stof) per fase naast elkaar?
Vraag 2: welke faseovergangen kunnen er plaatsvinden tussen de verschillende fasen/toestanden/vormen en hoe heten deze overgangen?
Hieronder is een afbeelding toegevoegd. In deze driehoek staan de drie fasen genoteerd. Het is de bedoeling dat jullie gaan onderzoeken welke afbeeldingen er toegevoegd moeten worden en welke faseovergangen er op de puntjes moeten staan.
Tip 1: teken voor jezelf een driehoek op papier. Zie je een fasenovergang in de tekst of in een filmpje? Schrijf direct op tussen welke fasen dit plaatsvindt! (Vloeibaar, Gas, Vast)
Tip 2: kijk goed naar het plaatje; de overgangen tussen vast en gas zijn al gegeven!
Hieronder is een super gaaf filmpje toegevoegd waarin de faseovergang sublimeren te zien is, van vast naar gas. Je hoeft hier geen vragen over te beantwoorden, maar mag het filmpje wel kijken voor de lol :)
Veel plezier!
Sublimeren
Jouw ontdekkingen
Wat heb jij veel gedaan en onderzocht! Eerst keek je naar een proefje en moest je een hypothese opstellen; wat verwachtte je? Daarna heb je met jouw buurman of buurvrouw jullie verwachtingen gedeeld; hadden jullie dezelfde voorspelling? Uiteindelijk zijn jullie door middel van bronnen opzoek gegaan naar het antwoord op twee onderzoeksvragen:
Vraag 1: stoffen kunnen in drie fasen voorkomen; vloeibaar, vast, gas. Hoe liggen de moleculen (= bouwstenen van een stof) per fase naast elkaar?
Vraag 2: welke faseovergangen kunnen er plaatsvinden tussen de verschillende fasen/toestanden/vormen en hoe heten deze overgangen?
Jij gaat hieronder jouw antwoorden opschrijven, succes!
Afronding:
De antwoorden die jij hebt gegeven op de twee bovenstaande opdrachten zet je nu overzichtelijk op papier. Teken het fasendriehoek op papier (zie afbeelding) en schrijf de fasen erbij (zie opdracht 2). Teken ook de moleculen (als rondjes) bij de juiste fase (zie opdracht 1).
Heb jij jouw driehoek af? Lever het papier in bij de juf en zet je naam erop.
Druk de webquest niet weg. Ben je klaar? Vraag juf even bij je, zodat ze kan kijken hoe het is gegaan!
Er zit geen beoordeling vast aan deze webquest. Het is vooral van belang dat jij hebt laten zien dat je aandachtig en rustig kan werken en dat je actief onderzoek hebt gedaan.
Wat vond je ervan?
Een webquest. Kende jij het al? Vond je het leuk? Wat heb je geleerd?
Informatie voor de leerkracht
Het doel van deze webquest is; leerlingen zelf laten onderzoeken. Doordat de leerlingen zelf op zoek gaan naar de juiste antwoorden en nadenken over onderzoeksvragen zal de lesstof beter blijven hangen. De webquest is ontworpen voor een groep 8 in het SBO. Ook in groep 7 zal deze webquest ingezet kunnen worden.
Ik ben een tweedejaars PABO student aan Hogeschool Windesheim te Zwolle. Deze webquest heb ik ontworpen voor het vak Wereldoriëntatie en is gebasseerd op kernconcept B.6. materie en techniek. De bronnen en afbeeldingen die gebruikt worden komen van het internet. Het proefje (in het eerste filmpje) is van Kinderen voor Kinderen, Raar maar Waar.
Tijd: de leerlingen zullen ongeveer 45 minuten bezig zijn met de webquest.
Materiaal: naast een laptop is er enkel kladpapier (en een pen) nodig waarop leerlingen kunnen schrijven.
Het arrangement Fase-overgangen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Lonneke Bontekoning
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-03-10 20:55:06
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
In deze webquest ontdekken leerlingen in welke toestanden een stof kan bestaan. Verder leren zij welke faseovergangen er plaats vinden tussen de verschillende toestanden en dat moleculen de bouwstenen zijn van een stof.
In deze webquest ontdekken leerlingen in welke toestanden een stof kan bestaan. Verder leren zij welke faseovergangen er plaats vinden tussen de verschillende toestanden en dat moleculen de bouwstenen zijn van een stof.
