05.3 Protestanten en katholieken - v456

05.3 Protestanten en katholieken - v456

Intro en probleemstelling

Conflicten binnen de rooms-katholieke kerk

De rooms-katholieke kerk was in de Middeleeuwen de enige kerk in West-Europa. Er waren wel regelmatig conflicten, bijvoorbeeld over wie de meeste macht had: de paus of de koning/keizer. Een ander conflict was het 'Oosters Schisma' waarbij de Oosterse en Westerse kerk voorgoed uiteen gingen: verschillende pausen eigenden zichzelf het hoogste gezag toe. De conflicten waren machtsconflicten. Ze werden uitgevochten over de hoofden van de gelovigen.

Luther en de Reformatie

Dat was anders met de hervormingsbeweging van Maarten Luther. Hij leverde kritiek op de kerk en de reformatie kwam op gang. De gevolgen van de reformatie waren voor gelovigen veel ingrijpender. De hervormers braken definitief met de katholieke kerk.
De reformatie had grote gevolgen voor de samenleving. Die gevolgen konden per land sterk verschillen. In de Nederlanden werd de protestantse kerk de officiële staatskerk. Katholieken hielden hun diensten in de periode van de Republiek voortaan in schuilkerken.

Probleemstelling

Gevolgen reformatie
Tot in onze tijd zijn de gevolgen van de reformatie te merken. De hervormingsbeweging uit de 16de eeuw waardoor de christelijke kerk werd opgesplitst is een historische verandering. Die verandering heeft eeuwenlang doorgewerkt.

In deze opdracht onderzoek je waarom de reformatie plaatsvond. Je bestudeert hoe dat in zijn werk ging en welke gevolgen dat indertijd had. Dat kun je niet los zien van de invloed die de reformatie heeft gehad op de geschiedenis en nog heeft.

Je maakt een les over de reformatie afgestemd op leerlingen in de onderbouw.

Hoofdvraag en deelvragen

Hoofdvraag:
Waarom ontstond de reformatie en wat waren de gevolgen voor kerk en samenleving?

Deelvragen:

  • Wat waren de bezwaren van de hervormers tegen de katholieke kerk?
  • Wie waren de belangrijkste hoofdrolspelers van de reformatie?
  • Wat waren de motieven van hervormers?
  • In welke landen van Europa speelde de reformatie een belangrijke rol?
  • Hoe reageerde de katholieke kerk op de reformatie?
  • Welke gevolgen had de reformatie voor gewone mensen?
  • Welke gevolgen had de reformatie voor de verhouding tussen staten?
  • Wat is de betekenis van de reformatie voor het heden?

Je kunt niet alle vragen beantwoorden. Maak dus zelf een selectie van de deelvragen die jij beantwoordt.

Colofon

Het arrangement 05.3 Protestanten en katholieken - v456 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
2022-05-18 14:27:17
Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

De opdracht 'Protestanten en katholieken' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO in opdracht van Stichting VO-content.

Fair Use
In de Stercollecties van VO-content wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use.
Meer informatie: Fair use

Vragen
Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de
helpdesk van VO-content.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor vwo, leerjaar 4, 5 en 6. Dit is tijdvak 5 met het onderwerp: protestanten en katholieken. In de 16e eeuw was religie van groot belang en had de rooms-katholieke kerk een dominante rol in het leven van mensen. De kerk werd echter geconfronteerd met kritiek en verlies van vertrouwen. De handel in aflaten, die diende als een bron van inkomsten, en de decadente levensstijl van de pausen zorgden voor ontevredenheid. De reformatie, gestart door Maarten Luther, had grote gevolgen. Het leidde tot het verlies van gelovigen voor de katholieke kerk en de opkomst van de protestantse kerk. De reformatie zorgde echter ook voor interne hervormingen binnen de katholieke kerk. Religie speelde een belangrijke rol in politieke conflicten tussen staten, waarbij het katholieke en protestantse geloof vaak als rechtvaardiging werd gebruikt. Eerdere bewegingen zoals de katharen, Franciscus van Assisi en de Moderne Devotie hadden al kritiek geuit op de kerk, maar werden vaak onderdrukt. Erasmus pleitte voor hervormingen binnen de kerk, terwijl Luther de rol van de kerk als bemiddelaar verwierp. Hij werd verbannen maar kreeg bescherming. Luther vertaalde de Bijbel naar het Duits en benadrukte dat vergeving en genade alleen van God kwamen. Calvijn was nog radicaler en geloofde in predestinatie en de ondergeschiktheid van de staat aan het geloof. De 16e eeuw was een periode van religieuze verandering en conflicten, waarbij de reformatie een grote impact had op de rooms-katholieke kerk en leidde tot de opkomst van het protestantisme. Het materiaal bespreekt apart nog de onderwerpen 'geen vervolging ketters' 'Calvinisten in Utrecht' en 'geuzen'.
Leerniveau
HAVO 4; VWO 6; HAVO 5; VWO 4; VWO 5;
Leerinhoud en doelen
De tijd van ontdekkers en hervormers (1500 - 1600); Geschiedenis;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
4 uur en 30 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, christelijke kerk, geschiedenis, kathilicisme, kerkhervorming, protestanten en katholieken, protestantisme, reformatie, stercollectie, v456

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

VO-content Geschiedenis. (2021).

05.3 Protestanten en katholieken h45

https://maken.wikiwijs.nl/100764/05_3_Protestanten_en_katholieken_h45

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

Oefeningen en toetsen

Protestanten en katholieken

Protestanten en katholieken

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

QTI

Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

Meer informatie voor ontwikkelaars

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

close
gemaakt met Wikiwijs van kennisnet-logo
open