Algemene toelichting
Leren voor duurzame ontwikkeling
Inleiding
Deze cursus, keuzedeel "duurzaamheid in het beroep" niveau B, C en D, is een op maat geschreven programma voor het MBO College Lelystad. De ontwikkeling van de cursus is tot stand gekomen door input van docenten van het MBO College Lelystad onder begeleiding en uitvoering van het onderwijsinnovatie bureau O3-Effect.
De uitgangspunten die zijn genomen voor de ontwikkeling van het programma zijn vooraf met het practoraat Circulaire Regionale Economie afgestemd, deze zijn:
- Het programma is flexibel zowel in de toepasbaarheid tijdens de lessen als in het aanpassen van de inhoud
- Het programma bevat elementen van samenwerking met overheid en bedrijfsleven
- Het programma is leerlinggericht en heeft veel praktisch gerichte opdrachten
- Het programma biedt actuele thema's
- Het programma biedt aanknopingspunten voor een mogelijke cursus Circulaire Regionale Economie
- Het programma voldoet aan de exameneisen van het keuzedeel
In de cursushandleiding tref je als docent de opdrachten aan die de studenten tijdens de cursus krijgen. De opdrachten in de docenthandleiding zijn voorzien van een toelichting en bronnen die bij de betreffende opdracht worden aangeboden. De toelichting bevat tips voor begeleiding, facilitering van de opdrachten en voorbeelden van antwoorden.
De reden voor de ontwikkeling van de op maat gemaakte cursus is dat het MBO College Lelystad voor hun studenten een goede aansluiting naar een snel veranderende arbeidsmarkt willen bieden. In de wetenschap dat de MBO studenten voor een groot deel gaan werken in de omgeving waar ze wonen (en studeren), is het van groot belang om de samenwerking met bedrijven uit Lelystad en omgeving te versterken. Gezien het feit dat zowel de gemeente Lelystad als de arbeidsmarkt zich steeds meer richting een duurzame/circulaire aanpak beweegt, is het logisch dat het MBO College Lelystad daarin aansluit.
Omdat duurzaamheid een begrip is dat vele perspectieven kent, wordt in het volgende stuk de vertrekpunten beschreven op basis waarvan de cursus ook is ontwikkeld.
Vertrekpunten
Zoals eerder beschreven is het begip duurzaamheid onderhevig aan verschillende intrepetaties en perspectieven. Tevens wordt het begrip vaak thematisch gebruikt als onderdeel van beleid, product of dienst terwijl onze maatschappelijke vraagstukken een meer holistische benadering vragen.
Deze cursus is gemaakt op basis van de definitie van duurzame ontwikkeling - “leren en ontwikkelen om aan te sluiten op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstigegeneraties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen”. (definitie van de VN-commissie Brundtland uit 1987)
De zienswijze geeft aan dat het een doorgaand ontwikkelproces is waarbij we rekening houden met de impact van ons handelen op de hedendaagse en toekomstige behoeften. Dit vergt bewustwording op de keuzes die we maken en de impact daarvan op onze omgeving.
De definitie impliceert voor het onderwijs om bij studenten een verandering in houding, gedrag en waarden met betrekking tot een meer duurzame toekomst te realiseren. Het gaat in dit onderwijs niet alleen om kennis en vaardigheden, maar ook om participeren in projecten over duurzaamheid, waarbij schoolse- en buitenschoolse leeromgevingen met elkaar verbonden worden. Leren voor Duurzame Ontwikkeling (lvdo) vraagt om een multidisciplinaire aanpak, waarin de relatie tussen een sociaal, een ecologisch en een economisch perspectief (people, planet en profit) centraal staat. Thema’s zijn bijvoorbeeld klimaatverandering, voedselzekerheid en biodiversiteit.
Door studenten samen – in en buiten de school – actief te laten handelen, leren ze aan duurzaamheidsissues werken. LvDO is een oefening in actief burgerschap.
In de cursus komen regelmatig de kernbegrippen van duurzame ontwikkeling in de opdrachten terug, namelijk:
De balans tussen People, Planet, Prosperity. (PPP) Het zoeken naar de balans in de drie gebieden leidt uiteindelijk tot duurzame ontwikkeling.
De Duurzame OntwikkelingsDoelen. (DOD’s) Deze doelen maken de mondiale en nationale behoeften beeldend. De doelen worden door alle landen van de VN (193) omarmd en als richtlijn gebruikt voor hun landsbeleid. Dit geldt dus ook voor Nederland 
en zijn gemeenten.
Leren, werken en bijdragen aan duurzame ontwikkeling vergt een integrale aanpak om vanuit meerdere perspectieven (PPP) oplossingen te vinden voor de hedendaagse en toekomstige vraagstukken/doelen.
Het onderwijs dient hierin op te zoek te gaan naar een vorm waarbinnen duurzame ontwikkeling kan plaatsvinden en daarmee de jongeren van nu voor te bereiden op de wereld van later.
Het programma is ontworpen op basis van de zes kernen van Leren voor Duurzame Ontwikkeling. Deze worden toegelicht in onderstaande folder en in een filmpje.
Folder Leren voor Duurzame Ontwikkeling (LvDO)
Opbouw van het programma
Opbouw van het programma
Elke periode in dit keuzedeel heeft dezelfde opbouw. Periode 1, 2 en 3 gaan over een (opleidingoverstijgend) thema en een centrale opdracht die bij dat thema past. Periode 4 richt zich specifiek op het onderzoeken van bedrijven die aansluiten bij de opleiding van de leerlingen.
In elke periode doorlopen we dezelfde fasen. De studentencursus in Wikiwijs is in deze 4 fases vormgegegeven. Deze zijn:
Fase 1: Orientatiefase
Oriënteren op vraagstuk – De context van het vraagstuk beeldend maken en basiskennis bieden
Fase 2: Onderzoeksfase
Onderzoeken van het vraagstuk met behulp van o.a. experts
Fase 3: Productiefase
Produceren van oplossingen voor het vraagstuk eventueel behulp van experts
Fase 4: Presentatiefase
Presenteren van de oplossingen aan de stakeholders binnen het vraagstuk
Hoewel niet expliciet benoemd in de studentencursus is er eigenlijk een vijfde fase, de reflectiefase. Een fase waarin we evalueren en vooral reflecteren. Elke periode eindigt met een reflectieformulier waarin de studenten reflecteren op hun waarden, inhoud, proces en de presentatie.
Elke periode start met een inleiding en een omschrijving van de opdracht. In deze opdracht staan de criteria waaraan het eindresultaat van de periode moet voldoen.
Flexibel format en contact met de omgeving
De opbouw die is gekozen, biedt ruimte voor het toepassen van de zes kernen van leren voor duurzame ontwikkeling. Leidende principes hierin zijn o.a. verbinding met de buitenwereld, aansluiten bij de student en de actuele duurzaamheidsvraagstukken (zoals het vormgeven van een circulaire economie).
Dit keuzedeel is zo vormgegeven dat studenten hun eigen vraagstuk kunnen kiezen en contact moeten zoeken met experts uit de dagelijkse praktijk (actieonderzoek). Dat betekent concreet dat er naast het materiaal in Wikiwijs studentencursus meer nodig is om de studenten te begeleiden. In periode 1 is het bijvoorbeeld nodig dat er jury's worden geregeld of dat er contact wordt opgenomen met Wethouder Schoone voor het beoordelen van de eindproducten. Ook is er ondersteuning nodig in het zoeken van de juiste experts. Hierin kan ook ondersteuning nodig zijn. In periode 3 is er contact nodig met de Lelystadse Boer als opdrachtgever.
In de eerste periode zijn er daarom begeleidingsessies voor docenten waarin zij samen de lessen voorbereiden en kijken wat er nodig is.
De opbouw van het programma kan gebruikt worden voor elk actueel thema. Als er over twee jaar een ander thema is dat actueel is in Lelystad kan dat worden ingebed in deze aanpak. Zo kan het onderwijs actueel blijven en leiden we beter op voor de circulaire arbeidsmarkt.
Beoordeling en portfolio
Portfolio en examen
Het keuzedeel duurzaamheid in het beroep heeft een aantal centrale doelstellingen. Deze doelstellingen zijn het uitgangspunt bij het ontwikkelen van de inhoud en de aanpak in dit keuzedeel. Samengevat richt dit keuzedeel zich op:
- Bewustwording op de balans People - Planet - Prosperity
- Kennis van de vier duurzaamheidsprincipes
- Basiskennis van duurzaamheidsthema's uit de eigen leef- en werkomgeving
- Leren voor duurzame ontwikkeling. (bewustwording op eigen handelen)
Examen
Het examen van het keuzedeel bestaat uit een te beoordelen portfolio. In een eerdere fase zijn er voor het keuzedeel duurzaamheid in het beroep opdrachten ontwikkeld waaraan beoordelingsformulieren zijn gekoppeld die weer input zijn voor de eindbeoordeling. De huidige opdrachten wijken dus af van de opdrachten zoals deze zijn gebruikt in 2019-2020. Omdat er nog geen nieuwe beoordelingsformulieren zijjn, maar de opdrachten en het ontwikkelde keuzedeel wel voldoen aan de doelen en exameneisen gaan we als volgt te werk:
- We maken gebruik van het bestaande eindbeoordelingsformulier om aan het eind van het jaar het keuzedeel defintief te beoordelen
- Per periode is er een schema waarin wordt weergegeven welke opdrachten onderdeel van het examen zijn en welke niet. Dit wordt tevens in elke opdracht voor de studenten aangegeven
Portfolio
Het portfolio is breder dan alleen de examenopdrachten die tellen voor de eindbeoordeling. In het portfolio worden elke periode 6 tot 10 opdrachten opgenomen. Er zijn twee type opdrachten:
- Opdrachten die worden beoordeeld met voldaan/niet voldaan
- Opdrachten die worden beoordeel met voldoende/onvoldoende. Deze tellen mee voor het examen (de eindbeoordeling)
De opdrachten die met voldoende/onvoldoende worden beoordeeld worden meegewogen in de totale eindbeoordeling. De eindbeoordeling bestaat, volgens het huidige formulier uit onvoldoende/voldoende/goed. Afhankeljk van het aantal opdrachten dat met voldoende is beoordeeld kan worden vastgesteld of studenten in aanmerking komen voor een onvoldoend/voldoende of een goed. De aantallen in het eindbeoordelingsformulier wijken dus af van de huidige structuur. Het is van belang dat de docenten die het keuzedeel geven nog nader af stemmen over de gewenste beoordeling.
Zijn opdrachten niet voldaan dan kan een student niet opgaan voor de eindbeoordeling.
In de vierde periode gaan de studenten een bedrijf onderzoeken op basis van de duurzaamheidsprincipes. De opdrachten uit de vierde periode zijn zo veel mogelijk vorm gegeven op basis van de beoordelingscriteria uit de beoordelingsformulieren van 2019-2020. Aan de examencommissie zal worden toegelicht waar de afwijkingen zitten en hoe de exameneisen zijn geborgd. Periode 4 heeft andere eindopdrachten voor keuzedeel B, C en D.
De doelen per keuzedeel kan je teruglezen in onderstaande documenten.
Keuzedeel duurzaamheid in het beroep B
Keuzedeel duurzaamheid in het beroep C
Keuzedeel duurzaamheid in het beroep D
Overzicht en beoordelen
Per periode worden de opdrachten die studenten beoordeeld met voldaan/niet voldaan of met voldoende/onvoldoende. De studenten ontvangen hierop feedback van de docent. Deze is met name van belang bij de presentatie en de laatste reflectieopdracht.
Aan het eind van periode 4 wordt de eindbeoordeling ingevuld. Het aantal voldoendes bepaald of het vak in totaal op onvoldoende/voldoende of goed wordt beoordeeld. Welk aantal moet nog worden bepaald.
Er is een overzicht gemaakt per periode welke opdrachten op welke wijze worden beoordeeld en onder welke eindbeoordelingsopdracht ze meewegen. Deze tref je hier aan.
Overzicht opdrachten en examen
Wikiwijs en Teams
Toegankeljkheid Wikiwijs voor de studenten
Dit Wikiwijs arrangement wordt gepubliceerd en de studenten worden in Teams via een website-link naar de studentenmodule gestuurd. In die module staat de theorie en de opdrachten. De opdrachten kunnen via de link worden gedownload als Word-bestand. Daarna kunnen ze worden bewerkt en opgeslagen en door de studenten worden ingeleverd in Teams.
In Wikiwijs staan drie verschillende arrangementen die met de studenten worden gedeeld. Zij kunnen hierin geen wijzigingen maken.
- Keuzedeel duurzaamheid in het beroep B
- Keuzedeel duurzaamheid in het beroep C
- Keuzedeel duurzaamheid in het beroep D
Teams en portfolio
In Teams staan mappen waarin studenten de opdrachten kunnen uploaden per periode. Deze opdrachten kunnen daar door de docenten worden bekeken en beoordeeld. De map in Teams benoemen we nu voor de student als "portfolio. Feitelijk is het nu niet meer dan een map waarin zij hun opdrachten uploaden. Gedurende het uitvoeren van het arrangement is het goed om te kijken wat de meerwaarde zou kunnen zijn van het vormgeven van een portfolio in een bredere zin van het woord.
Aanpassingen in het arrangement
Wikiwijs is een platform waarin eenvoudig digitale lesarrangementen kunnen worden vormgegeven. Het ROC heeft een account bij Wikiwijs zodat alle docenten hier gebruik van kunnen maken. Het arrangement is nu, na input van docenten, vormgegeven door O3-effect. Het is echter de bedoeling dat het arrangement flexibel is, van de docenten is, en kan worden aangepast waar de docenten dat noodzakelijk achten. Er kunnen opdrachten worden toegevoegd, verwijderd of aangepast. Het is van belang dat docenten redactionele afspraken maken hierover.
Docenten kunnen, als zij lid worden gemaakt van een arrangementteam, aan de achterkant het arrangement aanpassen. Als er een wijziging wordt doorgevoerd geldt deze wijziging meteen voor allen die de link van het arrangement gebruiken. Daarom kan het verstandig zijn het arrangement te dupliceren en een bronbestand te maken waarin niet wordt gewerkt. Hoe dat wordt vormgegeven is aan de docenten.
In dit filmpje staat een korte toelichting van het werken aan een arrangement.
Instructie Wikiwijs: arrangement maken
Periode 1: Lelystad en ik!
De eerste periode van dit keuzedeel richt zich op het thema "Lelystad en ik". Het programma is zo opgebouwd dat de didactische kernen van Leren voor duurzame ontwikkeling zijn geborgd.
De opdracht
De centrale opdracht komt deze periode van de gemeente Lelystad en richt zich op het in beeld brengen van Lelystadse vraagstukken en het betrekken van jongeren. De studenten krijgen de volgende vraag:
- Wat ervaren jullie als een probleem in Lelystad?
- Onderzoek dit vraagstuk en maak een mooi product waarin andere jongeren ook kunnen zien wat er aan de hand is
De gemeente wil dit product gebruiken om verder met jongeren te praten over oplossingen van dit vraagstuk.
In de omschrijving van de opdracht (zie onder overige informatie of in de studentencursus) is aangegeven waar het eindresultaat aan moet voldoen. Er is nog afstemming nodig tussen de docenten over hoe zij de beoordelingscriteria interpreteren en wanneer iets voldoende is of niet. Voor informatie over het examen verwijzen we naar het hoofdstuk portfolio en beoordeling.
Samenwerking
De gemeente Lelystad is opdrachtgever voor deze periode. Wethouder Schoone, portefeuillehouder duurzaamheid, heeft de opdracht op video vastgelegd en is bereid om bij het eindresultaat ook een rol te spelen. Studenten presenteren aan het einde van de periode hun product aan een jongerenjury. De beste resultaten per klas kunnen bijvoorbeeld beoordeeld worden door dhr Schoone of een afgevaardigde van de gemeente Lelystad. Hierover kan worden afgestemd via het secretariaat van de heer Schoone. De gevens staan in opdracht 1.8
De overige partners zijn afhankelijk van de keuzes van de studenten en zullen gedurende de periode moeten worden gezocht en benaderd.
Niveau
Deze periode is voor de keuzedelen B, C en D gelijk van opbouw. Het verschil zal vooral worden gemaakt in de begeleiding, de gekozen didactiek en de beoordeling van het niveau van de resultaten. In de opdrachten van deze handleiding staan soms suggesties om bepaalde delen alleen voor een specifiek niveau aan te bieden. Het is echter afhankelijk van de groep en de docent wat er nodig is en wat kan.
Suggesties voor verdeling over de lessen
Flexibiliteit is belangrijk omdat er dan goed kan worden aangesloten bij de interesse van de student. Omdat plannen belangrijk is om op tijd tot een goed eindproduct te kunnen komen, hebben we een suggestie gedaan voor het verdelen van de opdrachten over de lessen. Er wordt van de studenten ook thuis samenwerking met anderen verwacht en actieonderzoek in de praktijk buiten de les om. Bij enkele opdrachten geven we specifiek aan dat er een grote meerwaarde is om deze live te doen en niet via Teams. (uitgaande van de situatie rondom Corona en de beperkingen)
De opdrachten
De opdrachten voor de studenten staan achter de linkjes in Wikiwijs. Ook kunnen zij deze terugvinden in de map portfolio. Hieronder staan de opdrachten van periode 1 met daarin, waar mogelijk, suggesties op de begeleiding of voor antwoorden bij vragen.
Opdracht 1.1 People Planet Prosperity Docent
Opdracht 1.2 Duurzame ontwikkelingsdoelen Docent
Opdracht 1.3 Interview Docent
Opdracht 1.4 Lelystad verkennen Docent
Opdracht 1.5 Kiezen van een duurzaamheidsvraagstuk Docent
Opdracht 1.6 Mindmap Docent
Opdracht 1.7 Kritisch kijken Docent
Opdracht 1.8 Presentatie voorbereiden Docent
Opdracht 1.9 Reflectie Docent
Overige informatie
Alle relevante bronnen zijn opgenomen met linkjes in de studentencursus van Wikiwijs en in de opdrachten zelf. Deze zijn daar ook als Word-document te downloaden en eventueel aan te passen door de docent. Om te voorkomen dat er steeds tussen deze handleiding en de studentencursus geschakeld moet worden, staan hieronder de linkjes om de meest noodzakelijke documenten in te kunnen kijken.
Omschrijving van de opdracht P1
Het achtje van actieonderzoek
Poster bronnenonderzoek: Fake of betrouwbaar
Folder Leren voor Duurzame Ontwikkeling (LvDO)
Trello instructie voor plan van aanpak
Periode 2: Mode en kleding
De tweede periode van dit keuzedeel richt zich op het thema "Mode en Kleding". Een thema dat studenten in de voorbereiding erg aansprak. Het programma is zo opgebouwd dat de didactische kernen van Leren voor duurzame ontwikkeling zijn geborgd.
De opdracht
De centrale opdracht in deze periode voor de studenten is:
Laat zien dat je "fashionable" kan zijn met duurzame betaalbare kleding die bij jou past
- Onderzoek wat duurzame kleding is en koop een duurzame outfit in Lelystad of omgeving
- Maak een tijdschriftpagina waarin je je outfit laat zien en waaruit duidelijk wordt waarom het duurzaam is
In deze opdracht gaat het om bewustwording, het op gang brengen van gesprek en het vergroten van kennis over elementen die een rol spelen bij het verduurzamen van de productie en consumptie van kleding.
In de omschrijving van de opdracht (zie onder overige informatie of in de studentencursus) is aangegeven waar het eindresultaat aan moet voldoen. Er is nog afstemming nodig tussen de docenten over hoe zij de beoordelingscriteria interpreteren en wanneer iets voldoende is of niet. Voor informatie over het examen verwijzen we naar het hoofdstuk portfolio en beoordeling.
Samenwerking
Er is in deze periode (nog) geen fysieke opdrachtgever. Het zou interessant zijn om eventueel iemand uit de mode en kledingindustrie uit Lelystad of omgeving hiervoor te vragen. Echter, de studenten kunnen zo ook met deze opdracht aan de slag.
Gedurende hun onderzoek naar mode en kleding is het, vanuit leren voor duurzame ontwikkeling, van belang dat zij contact hebben met de buitenwereld en de actualiteit. De studenten zullen dus zelf actief op zoek moeten naar experts die hen kunnen helpen met het samenstellen van een duurzame outfit. Begeleiden op en ruimte geven aan verbinding met de buitenwereld is hierin van belang. Experts kunnen ook op school worden uitgenodigd voor expertlessen. In opdracht 2.5 is de optie genoemd om naar het museum Fashion for Good te gaan in Amsterdam of hen op school uit te nodigen.
Er is ter voorbereiding van de ontwikkeling voor deze periode een sessie geweest met Janneke Honings, eigenaar van het duurzame modemerk J-Lab3l. Zij is bevraagd op wat er speelt bij de productie en verkoop van duurzame kleding. Verder is ze niet betrokken als opdrachtgever maar wel eventueel als expert in te zetten. In opdracht 2.5B staan haar gegevens, net als gegeven van de Groene Sluis uit Lelystad.
Studenten maken een tijdschriftpagina voor een duurzaam modetijdschrift. Dat biedt de mogelijkheid om dit tijdschrift aan te bieden aan relevante partijen die zij tegen komen in hun onderzoek of die verbonden zijn met het CRE practoraat van MBO College Lelystad. Het zou ook verbonden kunnen worden aan activiteiten van het practoraat.
Niveau
Deze periode is voor de keuzedelen B, C en D gelijk van opbouw. Het verschil zal vooral worden gemaakt in de begeleiding, de gekozen didactiek en de beoordeling van het niveau van de resultaten. In de opdrachten van deze handleiding staan soms suggesties om bepaalde delen alleen voor een specifiek niveau aan te bieden. Het is echter afhankelijk van de groep en de docent wat er nodig is en wat kan.
Suggesties voor verdeling over de lessen
Flexibiliteit is belangrijk omdat er dan goed kan worden aangesloten bij de interesse van de student. Omdat plannen belangrijk is om op tijd tot een goed eindproduct te kunnen komen, hebben we hier een suggestie gedaan voor het verdelen van de opdrachten over de lessen. Er wordt van de studenten ook thuis samenwerking met anderen verwacht en actieonderzoek in de praktijk buiten de les om. Bij enkele opdrachten geven we specifiek aan dat er een grote meerwaarde is om deze live te doen en niet via Teams. (uitgaande van de situatie rondom Corona en de beperkingen)
De opdrachten
De opdrachten voor de studenten staan achter de linkjes in Wikiwijs. Ook kunnen zij deze terugvinden in de map portfolio. Hieronder staan de opdrachten van periode 2 met daarin, waar mogelijk, suggesties op de begeleiding of voor antwoorden bij vragen.
Opdracht 2.1 Fast Fashion Docent
Opdracht 2.2 Interview
Opdracht 2.3 T-Shirts in balans Docent
Opdracht 2.4 Duurzame kleding in Lelystad Docent
Opdracht 2.5 A Fashion for Good Docent
Opdracht 2.5 B Interview met een expert Docent
Opdracht 2.6 Moodboard Docent
Opdracht 2.7 Outfit en tijdschrift Docent
Opdracht 2.8 Presenteren Docent
Opdracht 2.9 Reflectie Docent
Overige informatie
Alle relevante bronnen zijn opgenomen met linkjes in de studentencursus van Wikiwijs en in de opdrachten zelf. Deze zijn daar ook als Word-document te downloaden en eventueel aan te passen door de docent. Om te voorkomen dat er steeds tussen deze handleiding en de studentencursus geschakeld moet worden, staan hieronder de linkjes om de meest relevante documenten in te kunnen kijken.
Omschrijving van de opdracht P2
Periode 3: Voeding
You are what you eat
De derde periode van dit keuzedeel richt zich op het thema "voeding". Het programma is zo opgebouwd dat de didactische kernen van Leren voor duurzame ontwikkeling zijn geborgd.
De opdracht
De centrale opdracht deze periode voor de studenten is:
Laat zien dat jij met lokale en duurzame producten een gerecht dat past bij jouw identiteit en cultuur kan koken. Leg het vast in een duurzaam receptenboek voor de Lelystadse boer.
De organisatie "de Lelystadse boer" is opdrachtgever vanuit een van hun doelstellingen die is gericht op bevorderen van lokaal eten en het verkorten van de keten. De opdracht wordt toegelicht via een filmpje van boerin Patricia Hooiveld.
In deze opdracht gaat het om bewustwording, het op gang brengen van het gesprek en het vergroten van kennis over de elementen die een rol spelen bij het produceren van voeding.
In de omschrijving van de opdracht (zie onder overige informatie of in de studentencursus) is aangegeven waar het eindresultaat aan moet voldoen. Er is nog afstemming nodig tussen de docenten over hoe zij de beoordelingscriteria interpreteren en wanneer iets voldoende is of niet. Voor informatie over het examen verwijzen we naar het hoofdstuk portfolio en beoordeling.
Samenwerking
De Lelystadse Boer is de opdrachtgever voor de studenten. Het eindresultaat (een duurzaam receptenboek met daarin veel lokale duurzame gerechten) wordt aan de organisatie aangeboden en zij kiezen daaruit een recepten top 3. Het is wellicht interessant om hier iets van een beloning aan te verbinden. Bijvoorbeeld dat de gerechten op hun site worden geplaatst of dat de studenten een box met duurzame producten krijgen. Dit kan mogelijk verbonden worden aan activiteiten van het practoraat.
Gedurende hun onderzoek naar duurzame ingredienten, kunnen de studenten terecht bij de Lelystadse Boer. Hoe dit vorm krijgt, moet worden afgestemd. Een excursie, losse bezoeken of expertlessen op school. Dit hangt ook af van de behoeften en de vragen van de studenten.
Er is ter voorbereiding, in de ontwikkeling van deze periode, een sessie geweest met Annemarie van Raalten van de Lelystadse boer. Zij heeft een toelichting aan docenten gegeven over hun organisatie en de vraagstukken waar zij voor staan. Ook is Hajé de Jager van Hajé hotel-restaurants bij de voorbereiding betrokken geweest. Beiden kunnen voor vragen benaderd worden. Gegevens zijn verkrijgbaar via Maurijn Odé, practor CRE.
Niveau
Deze periode is voor de keuzedelen B, C en D gelijk van opbouw. Het verschil zal vooral worden gemaakt in de begeleiding en de gekozen didactiek en de beoordeling van het niveau van de resultaten. In de opdrachten van deze handleiding staan soms suggesties om bepaalde delen alleen voor een specifiek niveau aan te bieden. Het is echter afhankelijk van de groep en de docent wat er nodig is en wat kan.
Suggesties voor verdeling over de lessen
Flexibiliteit is belangrijk omdat er dan goed kan worden aangesloten bij de interesse van de student. Omdat plannen belangrijk is om op tijd tot een goed eindproduct te kunnen komen, hebben we hier een suggestie gedaan voor het verdelen van de opdrachten over de lessen. Er wordt van de studenten ook thuis samenwerking met anderen verwacht en actieonderzoek in de praktijk buiten de les om.
De opdrachten
De opdrachten voor de studenten staan achter de linkjes in Wikiwijs. Ook kunnen zij deze terugvinden in de map portfolio. Hieronder staan de opdrachten van periode 3 met daarin, waar mogelijk, suggesties op de begeleiding of voor antwoorden bij vragen.
Opdracht 3.1 Interview Docent
Opdracht 3.2 Maak je eigen keurmerk Docent
Opdracht 3.3 Jouw voedselafdruk Docent
Opdracht 3.4 Kook en Kies! Docent
Opdracht 3.5 Ingrediëntenonderzoek Docent
Opdracht 3.6 Vraag het de expert Docent
Opdracht 3.7 Bezoek de Lelystadse boer Docent
Opdracht 3.8 Receptpagina Docent
Opdracht 3.9 Presenteren Docent
Opdracht 3.10 Reflectie Docent
Overige informatie
Alle relevante bronnen zijn opgenomen met linkjes in de studentencursus van Wikiwijs en in de opdrachten zelf. Deze zijn daar ook als Word-document te downloaden en eventueel aan te passen door de docent. Om te voorkomen dat er steeds tussen deze handleiding en de studentencursus geschakeld moet worden, staan hieronder de linkjes om de meest relevante documenten in te kunnen kijken.
Omschrijving van de opdracht P3
Feedbackformulier Jury
Periode 4: Onderzoek bedrijven uit jouw vakgebied
De eerste periode van dit keuzedeel richt zich op het thema "Onderzoek een bedrijf". Het programma is zo opgebouwd dat de didactische kernen van Leren voor duurzame ontwikkeling zijn geborgd. In de vierde periode gebruiken we voor elk niveau andere opdrachten. In tegenstelling tot de opdrachten uit periode 1, 2 en 3 sluiten deze opdrachten goed aan bij de examenopdrachten die in 2018 zijn vastgesteld en gebruikt. De vragen in de opdrachten zijn direct afgeleid uit die examenopdrachten.
De opdracht
De opdracht verschilt per keuzedeel. Hieronder staat de centrale opdracht weergeven. In keuzedeel B en C wordt met name een online omgevingsonderzoek gedaan naar duurzaamheid in bedrijven in het eigen vakgebied. Studenten van keuzedeel C doen daarbij aanbevelingen voor verbetering. In keuzedeel D doen de studenten interviews en onderzoek in het bedrijf. Zij geven advies voor verbetering en een doorrekening van hun eigen adviezen.
Keuzedeel B
Presenteer in welke mate bedrijven of organisaties uit Lelystad en omgeving duurzaam zijn. De bedrijven of organisaties passen bij jouw opleiding/vakgebied.
- Vooraf doe je onderzoek naar de stand van zaken in jouw vakgebied. Hoe duurzaam zijn de bedrijven/organisaties? Welke thema’s spelen er
- Je zoekt uit aan welke DOD’s aandacht wordt besteed
- Schrijf een verslag en presenteer
Keuzedeel C
Presenteer in welke mate bedrijven of organisaties uit Lelystad en omgeving duurzaam zijn. De bedrijven of organisaties passen bij jouw opleiding/vakgebied.
- Vooraf doe je breder onderzoek naar de stand van zaken in jouw vakgebied. Hoe duurzaam zijn de bedrijven? Welke thema’s spelen er
- Je zoekt uit aan welke DOD’s aandacht wordt besteed
- Geef suggesties voor duurzame verbeteringen
- Schrijf een rapportage en presenteer
Keuzedeel D
Presenteer aan een bedrijf of organisatie uit Lelystad en omgeving hoe duurzaam ze zijn.
- Vooraf doe je breder onderzoek naar de stand van zaken in jouw vakgebied. Hoe duurzaam zijn de bedrijven? Welke thema’s spelen er
- Geef suggestie voor een duurzame verbetering met daarbij de mogelijke kosten, baten en risico’s
- Schrijf een rapportage en presenteer
Eindresultaten
In de omschrijving van de opdracht (zie onder overige informatie of in de studentencursus) is aangegeven waar het eindresultaat aan moet voldoen. Er is nog afstemming nodig tussen de docenten over hoe zij de beoordelingscriteria interpreteren en wanneer iets voldoende is of niet. Voor informatie over het examen verwijzen we naar het hoofdstuk portfolio en beoordeling.
Samenwerking
De studenten zoeken zelf bedrijven of organisatie die zijn nader gaan onderzoeken. Als er een stagebedrijf is wordt dit meegenomen in het onderzoek. Voor de studenten die keuzedeel D volgen is een bedrijfsbezoek noodzakelijk. Zij gaan hier zelf naar op zoek, maar de docent kan ook de partners van het practoraat Circulaire Regionale Economie inbrengen. Nadere gevens hierover zijn te vinden bij de prator Maurijn Odé.
Niveau
Deze periode zijn er voor de keuzedelen B, C en D aparte opdrachten waarmee we voldoen aan het examen. De opdrachten sluiten aan bij de de vragen uit het huidige beoordelingsformulier.
Suggesties voor verdeling over de lessen
Flexibiliteit is belangrijk omdat er dan goed kan worden aangesloten bij de interesse van de student. Omdat plannen belangrijk is om op tijd tot een goed eindproduct te kunnen komen, hebben we een suggestie gedaan voor het verdelen van de opdrachten over de lessen. Er wordt van de studenten ook thuis samenwerking met anderen verwacht en actieonderzoek in de praktijk buiten de les om.
Suggestie lesplanning P4 keuzedeel B
Suggestie lesplanning P4 keuzedeel C
Suggestie lesplanning P4 keuzedeel D
De opdrachten
De opdrachten voor de studenten staan achter de linkjes in Wikiwijs. Ook kunnen zij deze terugvinden in de map portfolio. Hieronder staan de opdrachten van periode 4 voor de keuzedelen B, C en D met daarin, waar mogelijk, suggesties op de begeleiding of voor antwoorden bij vragen
Opdrachten keuzedeel B
Opdracht 4.1 Duurzaamheidsprincipes B Docent
Opdracht 4.2 Duurzaamheidsthema's B Docent
Opdracht 4.3 Bronnenonderzoek en DOD's B Docent
Opdracht 4.4. verslag B Docent
Opdracht 4.5 Maak jouw presentatie B Docent
Opdracht 4.6 Reflectie B Docent
Opdrachten keuzedeel C
Opdracht 4.1 Duurzaamheidsprincipes C Docent
Opdracht 4.2 Duurzaamheidsthema's C Docent
Plusopdracht Verbeeld de verbinding C Docent
Opdracht 4.3 MVO C Docent
Opdracht 4.4 Bronnenonderzoek en DOD's C Docent
Opdracht 4.5 Rapportage C Docent
Opdracht 4.6 Maak jouw presentatie C Docent
Opdracht 4.7 Reflectie C Docent
Opdachten keuzedeel D
Opdracht 4.1 Duurzaamheidsprincipes D Docent
Opdracht 4.2 Duurzaamheidsthema's D Docent
Plusopdracht Verbeeld de verbinding D Docent
Opdracht 4.3 MVO D Docent
Opdracht 4.4 Bronnenonderzoek D Docent
Opdracht 4.5 voorbereiden en uitvoeren interviews D Docent
Opdracht 4.6 rapportage D Docent
Opdracht 4.7 Maak jouw presentatie D Docent
Opdracht 4.8 Reflectie D Docent
Overige informatie
Alle relevante bronnen zijn opgenomen met linkjes in de studentenmodule van Wikiwijs en in de opdrachten zelf. Deze zijn daar ook als Word-document te downloaden en eventueel aan te passen door de docent. Om te voorkomen dat er steeds tussen deze handleiding en de studentencursus geschakeld moet worden, staan hieronder de linkjes om de meest relevante documenten in te kunnen kijken.
Omschrijving van de opdracht B P4
Omschrijving van de opdracht C P4
Omschrijving van de opdracht D P4
Folder Leren voor Duurzame Ontwikkeling (LvDO)
Poster bronnenonderzoek: Fake of betrouwbaar
