"In 2004 is Polen, samen met een aantal andere landen, lid geworden van de Europese Unie (EU). Sinds de toetreding tot de EU zijn veel Polen, aangetrokken door de hogere lonen, naar West-Europa gekomen. Toen in 2007 Roemenië en Bulgarije toetraden tot de EU heeft Polen zijn arbeidsmarkt meteen opengesteld voor werknemers uit die landen. Door de hogere lonen in Polen hebben veel Bulgaren zich op de Poolse arbeidsmarkt begeven."
Wat vind jij hiervan? Bespreek de situatie met een klasgenoot.
voor wie heeft de openstelling voordelen? En voor wie nadelen?
In deze opdracht ga je de voor- en nadelen van de hierboven beschreven situatie op een rijtje zetten. Dat doe je door je te verplaatsen in de situatie van een aantal verschillende betrokkenen.
Het resultaat van de opdracht is een ingevuld 'gevolgenschema' met gevolgen van deze ontwikkeling voor de verschillende partijen.
Eindtermen
Deze opdracht behoort tot concept C: Ruil.
Na het maken van de opdracht kun je:
verklaren wat het effect op de arbeidsmarkt is van vrij verkeer van arbeid.
Kernbegrippen:
Vrijhandelsgebied
Vrij verkeer van productiefactoren.
Protectionisme
Activiteiten
Gevolgen protectionisme
Oriëntatie
Inhoud
Kennisbank
Protectie of vrijhandel
Aan de slag
Inhoud
Onderzoeksvraag
Wat zijn de voor- en nadelen van protectionistische maatregelen door de overheid voor de verschillende betrokken partijen?
Stappen
Een gevolgenschema invullen.
Eindproduct
Worddocument waarin hoofdvraag en deelvragen beantwoord worden.
Hoofdvraag:
Wat zijn de voor- en nadelen van de toetreding van landen als Polen, Roemenië en Bulgarije tot de EU als je kijkt naar het vrij verkeer van arbeid binnen de EU voor de verschillende betrokken partijen?
Deelvragen:
Waaruit bestaat de samenwerking tussen de landen van de Europese Unie?
Wat wordt verstaan onder vrij verkeer van goederen, arbeid en kapitaal?
Wat zijn belangrijke economische verschillen tussen een land als Nederland en landen als Polen, Roemenië en Bulgarije?
Stap 1: Vrij verkeer
Lees de onderstaande bron: 'Vaarwel polen, welkom Roemenen'.
NU DE BARRIÈRES TEGEN POOLSE ARBEIDERS ZIJN WEGGEHAALD, WILLEN ZE TERUG. HOOP IS GEVESTIGD OP ROEMENEN EN BULGAREN
De ‘Polen-discussie’ is ingehaald door de feiten. Sinds de uitbreiding van de Europese Unie op 1 mei 2004, vliegen vakbonden, werkgevers, politieke partijen en burgers elkaar in de haren over de vraag of Polen wel of niet welkom zijn in Nederland, en zo ja hoeveel. Maar terwijl Nederlanders discussieerden, knapten Polen hun huizen op. Tienduizenden champignonplukkers, dakdekkers, betonvlechters, loodgieters, chauffeurs, uitbeenders, bollenpellers, inpakkers en klusjesmannen uit Polen en de andere nieuwe lidstaten hebben de afgelopen twee jaren ‘zwart’ dan wel ‘wit’ gewerkt aan hun Europese droom: een beter bestaan voor de familie thuis. Het is dan ook als mosterd na de maaltijd om nu het verzet op te geven tegen de logica van de interne markt.
Het wegnemen van de laatste barrières voor Poolse werknemers zal geen problemen veroorzaken. De Polen die naar Nederland wilden, zijn er toch al. Bovendien droogt de ‘stroom’ van Polen die naar West-Europa wil, snel op. De Poolse economie profiteert in 2007 nog volop van de toetreding tot de Europese Unie.
De vraag naar arbeidskrachten neemt in Polen zelf snel toe, terwijl het aanbod daar fors is gedaald door de migratie van honderdduizenden Polen (de hoogste schatting spreekt van bijna twee miljoen). Het effect is een dalende werkloosheid en een loonstijging, die de motivatie wegneemt om naar het buitenland te gaan.
INVASIE
Wat nu? Zucht de Nederlandse ondernemer. Een beetje economische groei in combinatie met de voortschrijdende vergrijzing en je hebt weer krapte op de arbeidsmarkt, vooral in het werk dat niemand wil doen. Voor zover de Nederlandse ondernemer niet zelf zijn biezen pakt naar het oosten, zal het antwoord komend jaar van de Balkan komen. Roemenië en Bulgarije worden op 1 januari 2007 lid van de Europese Unie. Ze hebben samen iets minder inwoners dan Polen, maar zijn aanzienlijk armer.
Het wordt een herhaling van zetten. De Haagse politiek zal discussiëren over het ‘Roemeense gevaar’, terwijl de Roemenen ijverig timmeren, lassen, plukken en inpakken in de polder. Als ze komen. Want Roemenië en Bulgarije liggen een stuk verder weg dan Polen. Bovendien geven Roemenen de voorkeur aan Zuid-Europese landen, die geografisch en cultureel dichterbij zijn, en waar al grote groepen Roemenen wonen. Ondertussen zitten bouwbedrijven in Roemenië zelf met de handen in het haar en onderhandelen over het aantrekken van Pakistani om de bouwhausse in het nieuwe EU-land Roemenië te realiseren.
Slechts één ding is nieuw. Niet alleen West-Europa discussieert over de dreigende invasie van de Balkan. Precies dezelfde discussie woedt in Polen. Poolse ondernemers hebben alle vergeten provinciedorpen al afgespeurd naar mensen die een hamer kunnen vasthouden. Poolse boeren – diezelfde die drie jaar geleden tegen de Europese Unie protesteerden – protesteren nu tegen hun eigen arbeidsinspectie die jacht maakt op hun zwartwerkende Oekraïense arbeiders. Het startsein voor de Poolse Roemenendiscussie werd in oktober 2006 gegeven met het bericht dat de Poolse regering onmiddellijk de arbeidsmarkt wil openstellen voor Roemenen en Bulgaren. Als het aan de regering lag, zouden de grenzen ook direct open moeten voor de Oekraïense buren die voorlopig geen uitzicht hebben op een EUpaspoort. ‘We willen een voorbeeld geven aan andere EU-landen’, tekende de pers op uit de mond van een viceminister van sociale zaken. Op zich logisch, want heeft Polen niet jarenlang geëist dat West-Europa zijn grenzen opende voor Polen?
Maar de populisten sloegen onmiddellijk alarm. ‘Doordat Polen massaal weggaan uit Polen, bijvoorbeeld naar Groot-Brittannië, en er nu een gebrek aan arbeidskrachten ontstaat, is er hoop op een geleidelijke stijging van het uurloon. Maar het openen van onze arbeidsmarkt voor Roemenen en Bulgaren houdt die positieve trend tegen.’ Met andere woorden: Polen hoort nu helemaal bij Europa.
Bron: website van het Financieel Dagblad, door Ekke Overbeek
Het gemiddeld inkomen per hoofd van de bevolking ligt in Nederland veel hoger dan in Polen of Roemenië.
Zoek op internet op hoe groot die verschillen zijn.
Stap 2: Gevolgenschema
Werk samen met een klasgenoot.
Bestudeer de volgende situatie:
"In 2004 is Polen, samen met een aantal andere landen, lid geworden van de Europese Unie (EU). Sinds de toetreding tot de EU zijn veel Polen, aangetrokken door de hogere lonen, naar West-Europa gekomen. Toen in 2007 Roemenië en Bulgarije toetraden tot de EU heeft Polen zijn arbeidsmarkt meteen opgengesteld voor werknemers uit die landen. Door de hogere lonen in Polen hebben veel Bulgaren zich op de Poolse arbeidsmarkt begeven."
Hoe reageren de verschillende partijen op de ontwikkelingen?
Hoe staan jullie tegenover deze ontwikkelingen?
Vul samen het gevolgenschema zo volledig mogelijk in.
Schrijf, nadat je de gevolgen voor de verschillende betrokkenen hebben ingevuld, jullie eigen mening op het formulier.
Klaar?
Lever het schema in bij je docent.
Hieronder zie je hoe jullie eindproduct wordt beoordeeld:
Aantal punten
Eindproduct
80
voor het invullen van de gevolgen voor de verschillende betrokkenen
10
voor de verzorging van het eindproduct;
10
voor de samenwerking.
100
Totaal
Afronding
KB: Protectie of vrijhandel + toets
De theorie bij deze opdracht vind je in de Kennisbank.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Bekijk de kernbegrippen die bij deze opdracht horen nog eens.
Kun je alle begrippen omschrijven?
Hoe ging het?
Tijd
Voor deze opdracht stond ongeveer 2 uur.
Klopt de tijdsinschatting een beetje? Geef aan hoe lang je ongeveer met de Oriëntatie - Aan de slag en Afronding bezig bent geweest.
Inhoud
Schrijf op wat je van de opdracht vond. Geef de opdracht een cijfer.
Afronding
Heb je de Kennisbanktoets in de Afronding goed gemaakt?
Van welke vragen moest je het antwoord opzoeken in de Kennisbank?
Het arrangement Opdracht: Vrij verkeer van arbeid - vwo456 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema 'Ruil', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor economie vwo456. De opdracht begint met een intro, daarna komt er een stuk tekst over wat je straks kan na deze opdracht (de leerdoelen) en vervolgens komt er een uitleg wat je gaat doen. Eerst is er een opdracht over protectie of vrijhandel. Daarna bestaat de opdracht uit een onderzoeksvraag, twee stappen met bijbehorende opdrachten, een eindproduct, een toets en een reflectie. In deze opdracht geef je antwoord op de volgende onderzoeksvraag: Wat zijn de voor- en nadelen van de toetreding van landen als Polen, Roemenië en Bulgarije tot de EU als je kijkt naar het vrij verkeer van arbeid binnen de EU voor de verschillende betrokken partijen? De onderzoekvraag is onderverdeeld in meerdere deelvragen. Belangrijke onderwerp zijn: de samenwerking tussen landen binnen de EU, vrij verkeer van goederen, arbeid, kapitaal & arbeid en de economische verschillen. Bij de eerste stap ga je nadenken over het gemiddeld inkomen per hoofd in Nederland, Polen en Roemenië. Bij stap 2 ga je als eindproduct een gevolgenschema maken. Hier ga je samen met een klasgenoot antwoord geven op de hoofdvraag. Ter afsluiting is er een toets over de protectie of vrijhandel. Na de toets wordt er nog een keer teruggekeken naar de opdracht, dus hoe ging het?
Leerniveau
VWO 6;
VWO 4;
VWO 5;
Leerinhoud en doelen
Ruil;
Economie;
Eigendomsrechten;
Ruilen;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
arbeidsmarkt, arrangeerbaar, economie, protectionisme, ruil, stercollectie, vrij verkeer van arbeid, vrij verkeer van productiefactoren, vrijhandelsgebied, vwo456
Deze opdracht hoort bij het thema 'Ruil', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor economie vwo456. De opdracht begint met een intro, daarna komt er een stuk tekst over wat je straks kan na deze opdracht (de leerdoelen) en vervolgens komt er een uitleg wat je gaat doen. Eerst is er een opdracht over protectie of vrijhandel. Daarna bestaat de opdracht uit een onderzoeksvraag, twee stappen met bijbehorende opdrachten, een eindproduct, een toets en een reflectie. In deze opdracht geef je antwoord op de volgende onderzoeksvraag: Wat zijn de voor- en nadelen van de toetreding van landen als Polen, Roemenië en Bulgarije tot de EU als je kijkt naar het vrij verkeer van arbeid binnen de EU voor de verschillende betrokken partijen? De onderzoekvraag is onderverdeeld in meerdere deelvragen. Belangrijke onderwerp zijn: de samenwerking tussen landen binnen de EU, vrij verkeer van goederen, arbeid, kapitaal & arbeid en de economische verschillen. Bij de eerste stap ga je nadenken over het gemiddeld inkomen per hoofd in Nederland, Polen en Roemenië. Bij stap 2 ga je als eindproduct een gevolgenschema maken. Hier ga je samen met een klasgenoot antwoord geven op de hoofdvraag. Ter afsluiting is er een toets over de protectie of vrijhandel. Na de toets wordt er nog een keer teruggekeken naar de opdracht, dus hoe ging het?
Bestudeer de volgende situatie:
Deze opdracht behoort tot concept C: Ruil.
Benodigdheden
Bestudeer het volgende onderwerp uit de Kennisbank.
Hoofdvraag:
NU DE BARRIÈRES TEGEN POOLSE ARBEIDERS ZIJN WEGGEHAALD, WILLEN ZE TERUG. HOOP IS GEVESTIGD OP ROEMENEN EN BULGAREN
Werk samen met een klasgenoot.
Kan ik wat ik moet kunnen?
