Uitleg en opzet van deze Wiki
Deze wiki is bedoeld voor leerlingen in het VMBO sector Zorg en Welzijn.
De onderwerpen die tijdens de lessen bij het onderdeel schoonmaak voorkomen behandelen we in deze Wiki met theorie en praktische opdrachten. De volgende onderdelen behandelen we.
- waarom maken we schoon
- wat is schoonmaken
- verantwoordelijk omgaan met middelen en materialen.
Voor de leerlingen is het van belang kennis te hebben de onderwerpen omdat ze deze tijdens hun opleiding en stage moeten inzetten.
De leerdoelen voor deze Wiki zijn :
- De leerling kan beschrijven waarom we schoonmaken
- De leerling kan verwoorden wat voor methoden er zijn om de besproken ruimten schoon te maken
- De leerling kan informatie zoekn om zich zo te verdiepen in de onderwerpen.
- De leerling stelt een schoonmaakprogramma op volgens de geldende regels.
- De leerling kan na het maken van de Wiki drie punten noemen waar hij/zij van geleerd heeft.
De opdrachten in deze Wiki kun je gedeelteijk thuis uitwerken, maar tijdens de lessen krijg je ook ruimte om aan de Wiki te werken. ook moet je soms samen werken met een klasgenoot. De praktische opdracht voer je samen uit en wordt door de docent uitgelegd.
les 1 Introductie in schoonmaken
zeep zand soda
Professioneel schoonmaken kun je niet vergelijken met schoonmaken thuis. Schoonmaken thuis hoeft niet altijd volgens een strak schema, het kan best een dagje worden uitgesteld. Op je werk of binnen een organisatie kan dit vaak niet. Elke ruimte heeft zijn eigen reinheidseisen welke continu moeten worden nageleefd. Niet voldoen aan de juiste reinheid kan ernstige gevolgen hebben.
Doel van schoonmaken:
Veiligheid gezondheid en welzijn van de mensen
- Mensen zijn gelukkiger, en presteren beter in een schone omgeving
- Stof en micro-organismen en ongedierte zijn risicofactoren voor ieders gezondheid.
- Voorkomen dat productieprocessen schade lijden.
- Machines en materialen regelmatig schoonmaken om stagnatie te voorkomen
- Bescherming tegen vuil en voorkomen van slijtage door gebruik
- Afwerkmaterialen die goed onderhouden worden gaan langer mee, hoeven mindervaak vervangen te worden.
Wat is vuil?
Aanwezigheid van storend vuil (bv. Koffievlekken op het tafelblad)
- Acceptatiegrens (’s avonds koffievlekken wordt geaccepteerd, ’s ochtends niet)
- Tijdstip/ en hoeveelheid
- Functie van de ruimte (bouwkeet – ziekenzaal)
Vanuit deze definitie kun je aangeven wat schoon is
Wat is schoon?
Afwezigheid van storend vuil
Gradaties van schoon…………….. (reinheidseis)
- Ruwschoon (aanvegen van een ruimte grof losliggend vuil verwijderen)
- Optisch schoon (voor het oog schoon)
- Representatief schoon (Glanzend en fris ruikend)
- Grondig schoon (intensief gereinigd)
- Smet schoon / microbiologisch schoon (vrij van levensvatbare micro-organismen; desinfecteren/ steriliseren)
Mindmap maken om je schoonmaak kennis te testen
Opdracht:
Maak een mindmap waarin je alle kennis die je over schoonmaken hebt inzet. Het mag over thuis schoonmaken gaan, maar als je iets weet over proffesioneel schoonmaken mag dat ook. Klik op de link om te zien hoe je een mindmap maakt en ga aan de slag. Als de lessen afgelopen zijn en alle Wiki opdrachten gemaakt zijn kijk nog eens terug naar deze mindmap.
http://www.trainyourbrain.tv/hoe-maak-je-een-mindmap/
hoe maak je een mind map
Soorten vuil
Om op de juiste manier schoon te maken moet je weten met welke vuilsoort je te maken hebt .
Vuilsoorten
|
Soorten vervuiling
|
Omschrijving
|
Percentage totale vuil
|
Schoonmaakmethoden
|
|
Stof en losliggend vuil
|
Droog vuil (stof, snippers, paperclips etc.)
|
80%
|
- Vegen
- Afstoffen
- Klamvochtig afnemen
- stofzuigen
|
|
Nat en lichtgehecht vuil
|
Aangekleefd vettig of vochtig vuil, licht gehecht (vlekken loopstrepen, vloeistoffen etc.)
|
15%
|
- (vlak)Moppen
- Uitwrijven
- Vochtig afnemen en nadrogen
- Sproei-extraheren
- Deppen
|
|
Sterk gehecht vuil
|
Sterk hechtend en ingedrongen vuil (Ingetrapt vuil, kauwgom, oude waslagen etc.)
|
5%
|
- Sprayen
- Schrobben
- Shamponeren / sproei-extraheren
- strippen
|
Middelen en materialen
kleur codering
Schoonmaakdoekjes zijn er in vele soorten en maten, fluoriserend, geblokt, gestreept en met microvezels. Voor ieder wat wils.
In de proffesionele schoonmaak wordt gebruik gemaakt van kleurcodering voor doekjes. Deze bedrijven gebruiken voor elke ruimte of werkplek een doekje van een bepaalde kleur, dat helpt om zo hygiënisch mogelijk schoon te maken.
De kleurcodering is als volgt:
- Wit: Algemeen
- Rood: Sanitair
- Blauw: Interieur
- Groen: Vloeren
- Geel: Keuken/desinfectie
dweil benodigdheden
dweil met rolemmer
schoonmaakwagen
kleine schrobmachine
schrobzuigmachine
sproei-extractie machine om tapijt nat te reinigen
Opdracht maak een instructie kaart
Demonstratie en instructie kaart maken
Geef een demonstratie aan je klasgenoten. Maak een instructie werkkaart waar je de volgorde van werken op uitlegt en verantwoord. Je mag kiezen uit de volgende werkzaamheden
dweilen met een mop en schoonmaakwagen
toilet schoonmaken
stoffe en stofzuigen van de woonkamer
ramen zemen
Maak een instructie kaart zoals op deze pagina staat. Neem in elk geval in je kaart de volgende onderdelen op: materiaal, werkwijze, waar moet je op letten. Zorg voor een duidelijke uitleg en duidelijk taalgebruik. Je mag pictogrammen opzoeken om je instructiekaart te verduidelijken.
Pictogrammen schoonmaken
Pictogrammen schoonmaak
Cirkel van Sinner
Reinigingsfactoren volgens Sinner
Sinner is een Oostenrijkse natuurkundige volgens wie het resultaat van schoonmaken wordt bepaald door de volgende vier factoren: chemie, beweging (mechanische kracht), tijd en temperatuur.
sinner
Deze vier factoren hebben invloed op elkaar. Als een factor groter wordt, worden de andere factoren kleiner. Een voorbeeld kan dit duidleijk maken.
Er zit kalkaanslag op je douchekop. Je kunt dan heel hard gaan boenen met een vochtig schuursponsje. De factor beweging is groot; de factoren tijd, chemie en temperatuur zijn kleiner.
sinner
sinner
Als je een schuurmiddel op je schuursponsje doet, hoef je minder hard te boenen en bent u sneller klaar . De factor chemie wordt groter , de factoren beweging en tijd kleiner.
Je kunt ook een (zuur) ontkalkingsmiddel toepassen en volgens de gebruiksaanwijzing laten inwerken. Dan maak je vooral gebruik van de factoren chemie en (inwerk)tijd.
sinner
Het reinigingsproces kan vaak worden versneld als de temperatuur hoger wordt. De meeste schoonmaakmiddelen op waterbasis kunnen handwarm worden gebruikt. Verhoging van de temperatuur is echter niet altijd mogelijk. Soms kan het materiaal dat vervuild is een te hoge temperatuur niet verdragen. Denk bijvoorbeeld aan een wollen trui met een vlek: die kunt u beter niet bij 95 ºC in de wasmachine stoppen. Misschien is de vlek dan wel weg, maar de trui is ook onherstelbaar gekrompen. Er zijn ook schoonmaakmiddelen die niet verwarmd mogen worden, bijvoorbeeld kalkverwijderaars. Ten slotte is het niet aan te raden om de temperatuur te verhogen bij verwijdering van eiwitresten. Bij hogere temperaturen zullen deze juist stollen en vastzitten aan het oppervlak. Er zijn ook grenzen aan de dosering van chemische producten: meer doseren levert niet altijd een sneller en beter schoonmaakresultaat op, en is slecht voor het milieu.
les 2 Reinigingsmiddelen en hun werking
Reinigingsmiddelen
Water
Nagenoeg alle reinigingsmiddelen hebben water nodig om hun werk goed te kunnen doen. Water is belangrijk bij het schoonmaken, ook wel het transportmiddel.
In het reinigingsproces heeft water de volgende functies:
- Bevochtigen van het oppervlak en vuil, waardoor reinigingsmiddelen beter hun werk kunnen doen.
- Omsluiten van vuildeeltjes(zodat ze blijven zweven), vuil lost niet op in het water.
- Transporteren van vuildeeltjes
- Dienen als warmtedrager, in sommige gevallen het verzorgen van koeling.
- Het overbrengen van mechanische energie (bv hogedrukstraal) op het te reinigen oppervlak.
Omdat water veel eigenschappen heeft die van invloed zijn op de reinigingsmiddelen en hun werking gaan we eerst op de eigenschappen in. Als je kijkt naar de eigenschappen van water, dan ontdek je dat veel stoffen niet in water oplossen. Sommige stoffen hebben een hekel aan water, zodat ze het zelfs afstoten. Je kunt dat bijvoorbeeld zien bij het bol staan van een waterdruppel op een egaal of vettig oppervlak. Er is een kracht in het water aanwezig die er voor zorgt dat het water bij elkaar blijft. Deze kracht noem je cohesiekracht. Door deze cohesiekrachten ontstaat de zogenaamde oppervlaktespanning. Voegen we aan het water een druppel zeep toe, dan neemt deze oppervlakte spanning af. Het water blijft nu minder goed bij elkaar en zal uit elkaar vloeien. Dit is goed te zien als je een druppel afwasmiddel aan het water toevoegt.
Hardheid van water
Kraanwater wordt uit een groot aantal verschillende bronnen gewonnen. In Nederland zijn dat er wel tweehonderd. Door het aantal verschillende bronnen kan de hardheid van het water van gebied tot gebied verschillen. De hardheid van water heeft te maken met twee verschillende stoffen: Calcium en magnesium. Hoe meer calcium en magnesium de bodem bevat hoe harder het water. Veel water wat van nature hard is , wordt onthard door het waterbedrijf.
Hoewel de waterleidingbedrijven hun best doen om schoon water te leveren, bevat het toch nog verontreinigingen die storend kunnen werken bij het schoonmaken. Een van die verontreinigingen is kalk. De hoeveelheid kalk die in het water voorkomt wordt uitgedrukt in ‘hardheid’ van het water. Zit er weinig kalk in het water, dan spreek je van zacht water. Zit er veel kalk in het water, dan spreek je van hard water.
Hard water is lastig in gebruik
Als er in water veel kalk aanwezig is, kan er kalkaanslag ontstaan op het schoongemaakte oppervlak. Deze kalk aanslag is herkenbaar aan de witte wazige laag die achterblijft. Dat er kalk achterblijft is lastig, want het is niet alleen lelijk, maar zorgt er ook voor dat wanneer je een volgende keer weer moet schoonmaken dit veel moeilijker is.
Micro-organismen kunnen zich gemakkelijk hechten aan een oppervlak waar kalk achterblijft.
Als natuurlijke zeep in contact komt met kalkhoudend water ontstaat er kalkzeep. Zeep ontstaat door de verzeping van een vet met een loog. Het product wordt in combinatie met water gebruikt als schoonmaakmiddel. Kalkzeep is een troebele stof die ontstaat wanneer zeep i aanraking komt met kalk dat al in water is opgelost. Deze twee deeltjes klitten samen. Dit kalkzeep blijft zweven in het water, maar heeft geen reinigende werking meer. Het is zelfs vervelend, door de aanwezigheid van kalkzeep, je het schoon te maken oppervlak goed moet spoelen met schoon water. Dit om er zeker van te zijn dat er geen kalkzeep achterblijft.
Als hard water verhit wordt ontstaat er ketelsteen. In een fluitketel is dit duidelijk te zien. Ook in andere apparaten die in aanraking komen met water komt kalkaanslag voor. Denk bijvoorbeeld aan de (af)wasmachine, het koffiezetapparaat of de douchekop. Deze apparaten moeten vaker worden schoongemaakt. Regelmatig schoonmaken (ontkalken) helpt de levensduur van het apparaat te verlengen, en vroegtijdige vervanging te voorkomen. Zacht water is vriendelijker voor het milieu. Als het water zacht is, kan voor de was minder wasmiddel worden gebruikt.
Waarschijnlijk moet je op je werk, stage / school regelmatig het koffiezetapparaat ontkalken. Ontkalken doe je om het kalk dat op het verwarmingselement zit te verwijderen. Zou je dit niet doen dan gebruikt het apparaat meer stroom, omdat het langer duurt voor het water warm is. Op den duur zou dit betekenen dat het apparaat door de kalkaanslag zijn warmte niet kwijt kan en dat het verwarmingselement doorbrand.
Het is dus logisch dat men op diverse manieren probeert de hardheid van water tegen te gaan.
Zacht water heeft een hardheid van minder dan 8oDH
Gemiddeld water heeft een hardheid van 80 – 120DH
Hard water heeft een hardheid van boven de 120DH
Vanaf 100DH kun je onthardingspoeder gebruiken.
Water kan ook schadelijke effecten hebben. Je zou daarbij kunnen denken aan:
- Beschadiging (kromtrekken van onverzegelde houten vloeren, corrosievorming bij metalen)
- Verwering van stenen en gevels door weersinvloeden
- Mos- en algengroei
- Kalkvorming door hard water
Soorten ( alkaliën, zuren, zepen, gecombineerde)
Basen
Terwijl de meeste mensen toch dagelijks in aanraking komen met basen, weet niet iedereen wat basen zijn. Een base is een stof met een bijtende en irriterende werking op onze huid. Een andere naam voor een base is een alkali. Soda is een vorm van een alkali, maar is wel een matig alkalische stof.
Alkaliteit wordt aangegeven door een pH waarde; een getal dat tussen de 7 en 14 ligt. Naarmate het getal hoger is, is de oplossing sterker alkalisch. Een pH-waarde van precies 7 betekend dat de oplossing neutraal is.
Basen zijn geschikt voor het afbreken van vettige verbindingen zoals eiwitten en koolhydraten. Een matig basische stof is daarom geschikt om vettige oppervlakten te reinigen. Voorbeeld van een sterke base is caustic soda oftewel natronloog.
Zuren
In tegenstelling tot basen zijn zuren meestal wel bekend. Men weet over het algemeen dat zuren een etsende werking hebben; vooral zoutzuur en zwavelzuur. Zuren zijn daarom zeer gevaarlijk voor kleding huid en ogen, en ze zijn in staat om kalk en roest op te lossen.
Zuren zijn stoffen die een pH-waarde hebben van 7 tot 0, hier geldt hoe lager de pH waarde des te sterker het zuur. Over het algemeen worden zuren gebruikt voor het ontkalken. Zuren lossen kalk op en vormen daarbij koolzuur en water oplosbare calciumzouten. In de meer agressieve reinigingsmiddelen, zoals sanitairreinigers, treft men vaak sterke zuren aan als zoutzuur en mierenzuur. In de mildere reinigingsmiddelen worden zwakkere zuren toegepast zoals azijnzuur, citroenzuur, fosforzuur, en oxaalzuur.
|
Voorbeelden van stoffen met een pH-waarde
|
|
pH-waarde
|
Stoffen
|
|
pH = 0
|
Fosforzuur, mierenzuur, azijnzuur
|
|
pH = 1
|
Zoutzuur, ontkalker, salpeterzuur, zwavelzuur
|
|
pH = 2
|
Azijn, citroenzuur
|
|
pH = 3
|
Wijn, cola, wc-eend, maagzuur
|
|
pH = 4
|
Bier
|
|
pH = 5
|
regenwater
|
|
pH = 6
|
|
|
pH = 7
|
Interieurreiniger, allesreiniger
|
|
pH = 8
|
Afwasmiddel
|
|
pH = 9
|
Luxe vaatwasmiddelen
|
|
pH = 10
|
|
|
pH = 11
|
Zachte zeep
|
|
pH = 12
|
Anti-roos shampoo, waspoeder, stripper
|
|
pH = 13
|
Vaatwasmachinepoeder
|
|
pH = 14
|
Kaliloog, causic soda, ammonia, ovenreiniger
|
Zeep
Zeep is een zeer oud reinigingsmiddel. Zeep wordt als een natuurproduct beschouwd. Vetten en oliën van dierlijke en plantaardige oorsprong. Zepen worden in een reinigingsmiddel toegepast , omdat het de oppervlaktespanning van het water doorbreekt. Hierdoor is het schoon te maken object goed te bevochtigen. Zeep heeft naast het verbreken van de oppervlaktespanning ook het vermogen om vuildeeltjes in te kapselen en het zwevend te houden in water, daardoor kan het zich niet opnieuw hechten aan het gereinigde oppervlak. Dit proces kan als volgt worden voorgesteld.
De moleculen van zeep zijn hydrofoob en hydrofiel en worden voorgesteld als een bolletje met een staafje. De zeepmoleculen dringen door tot het hechtingsvlak van het materiaal en vuil, en dringen het vuil binnen. Ze houden het vuil zwevend.
Naast genoemde voordelen heeft zeep ook nadelen zoals het vormen van kalkzeep in hard water en het minder goed werken in een zuur milieu. Dit heeft er toe geleid dat zeep voor een groot deel is vervangen door synthetische producten.
Desinfectiemiddelen
Desinfectie(doden van micro-organismen) kan door bestraling, droogtebehandeling, hittebehandeling (stoom) of door gebruik van chemicaliën. In de keuken worden bestraling en droogtebehandeling niet toegepast. Steriliseren met stoom gebeurt ook nauwelijks, vooral door de grootte van de oppervlakten die gedesinfecteerd moeten worden. Theoretisch zijn er veel stoffen die micro-organismen kunnen doden, zoals sterke zuren en loog. Maar deze worden vanwege hun agressiviteit en giftigheid niet gebruikt. Desinfectiemiddelen worden samengesteld uit één of meerdere van de volgende bestandedelen.
Alcoholen:
Deze worden vooral in de medische sector gebruikt voor desinfectie, bijvoorbeeld van handen. Soms wordt het ook gebruikt voor oppervlak-desinfectie, zoals operatiekamers. Een oplossing van 60 á 70% alchohol in water ontsmet beter dan zuiver alcohol.
Fenolen:
De werkzaamheid van fenolen is afhankelijk van de concentratie. Ze zijn biologisch slecht afbreekbaar, agressief op de huid en wegens giftigheid niet toegestaan voor keukendesinfectie. In de medische sector komen ze wel voor. Een bekend voorbeeld uit deze groep is “lysol”, die in veel ziekenhuizen gebruikt wordt en de veroorzaker is van de scherpe “ziekenhuisgeur”.
Jodium:
Jodium is een van de beste en snelst werkende desinfectiemiddelen maar heeft een beperkte toepassing vanwege de verkleuring van de huid, plastic en andere oppervlakken.
Chloor:
Chloor kan alle micro-organismen doden en kan ook de sporen vernietigen indien de goed concentratie gebruikt wordt. Het heeft tevens een blekende werking. De meest bekende zijn: Bleekwater (6% actief chloor), Chloor-bleekmiddel (10% actief chloor) en Chloor-bleekloog (15% actief chloor). Een nadeel hiervan is dat de chloor concentratie snel terugloopt. In de praktijk mag chloor absoluur niet met zure stoffen in aanraking komen, omdat dan giftige dampen gevormd kunnen worden. Je mag dus beslist niet mengen met andere zure reinigers .
Amoniumverbindingen:
Deze zijn na chloor in de praktijk één van de belangrijkste desinfectiemiddelen. Ze hebben naast een ontsmettende werking ook een vuildragend vermogen (vergelijkbaar met zeep). Veel van deze verbindingen werken selectief. Je moet wel de juiste dosering hanteren, omdat anders de werking tegen bepaalde micro-organismen onvoldoende is. Deze middelen moeten niet met zeep of synthetische wasmiddelen worden gebruikt omdat ze dan onwerkzaam worden.
Let op!!!
Elk ontsmettingsmiddel en gecombineerd reiningings-/ ontsmettingsmiddel moet zijn toegelaten, voordat het in de handel mag worden gebracht. Het middel moet ondermeer voldoen aan de door de overheid vastgestelde eisen van deugdelijkheid. Toegestane producten zijn te herkennen aan een toelatingsnummer en de letter N.
Voorwerpen, oppervlakken en materialen die met eetwaren of dranken in contact komen, moet je na ontsmetting of voor het gebruik, goed afspoelen met schoon water. Dit voorkomt dat resten van het ontsmettingsmiddel in de eetwaren en dranken terecht komen.
Overige Reinigingsmiddelen
Overige reinigingsmiddelen
Schuurmiddelen: schuurmiddelen (jif en Vim) zijn gewone synthetische reinigingsmiddelen waaraan bijvoorbeeld chloor in poedervorm en een zacht schurende middel (meestal krijt) is toegevoegd. (het chloor is voor ontsmetting). Dat deze producten schuren maar niet krassen is niet helemaal waar, want schuren is een vorm van polijsten waarbij fijne krassen worden gemaakt.
Multi-reinigers: Multi-reinigers de naam zegt het al kun je op bijna alle oppervlakken gebruiken. Meestal worden ze in spray-vorm opgebracht. Glassex is één van de mest bekende voorbeelden. De werkzame stoffen zijn; alcohol als oplosmiddel en vlekverwijderaar. En ammonia als ontvetter of voor het verwijderen van rookaanslag. Rookaanslag bestaat voor een groot deel uit teer.
Meubelreinigers:Meubelreinigers bevatten net als Multi-reinigers meerdere werkzame stoffen en worden met een spuitbus of als spray aangebracht en daarna met een doek uitgewreven. Ze kunnen gelijktijdig de volgende werking hebben: Verwijderen van stof, aanbrengen van een waslaag, Anti-statisch maken, waterafstotende maken.
Poetsmiddelen: Poetsmiddelen zoals koperpoets en zilverpoets bevatten zuren. Koper en zilver verkleuren onder invloed van zuurstof en is eigenlijk een vorm van roesten. (oxyderen) De zuren in deze poetsmiddelen binden het zuurstof aanwezig waardoor de glans weer op de materialen komt.
Stikstof: (Schoonmaak)bedrijven maken gebruik van vloeibare stikstof voor het verwijderen van kauwgom. De stikstof wordt met een spuitbus aangebracht waardoor de kauwgom of andere taaie producten bevriezen en bros worden. Met een klein tikje valt het dan uit elkaar en kan het worden verwijderd.
Gecombineerde middelen
Dit zijn middelen die tegelijkertijd een reinigende en desinfecterende of onderhoudende werking hebben. Over het algemeen worden gecombineerde middelen gebruikt voor licht vervuilde oppervlakken.
Enkele voorbeelden; sanitairreiniger, keukenreinigers, leerreinigers, vloerreinigers, handenreinigers.
Collage opdracht
Opdacht Collage maken
Maak een collage over schoonmaak en middelen en materialen die je daarvoor nodig bent. Op een A3 formaat papier maak je collage over schoonmaak en reinigingsmiddelen. De docent zorgt voor tijdschrifen om foto's uit te zoeken. Je werkt in groepjes van vier personen aan de collage. Als de collage klaar is presensteer je de collage aan je medestudenten ,denk dus na wat je over jullie collage kan vertellen en uitleggen.
Veiligheid
Napo in de schoonmaak, film over veiligheid op de werkvloer.
Deze film toont de gezondheids- en veiligheidsrisico's waarmee werknemers in schoonmaakfirma's worden geconfronteerd: val- en struikelgevaar, tillen van lasten en alleen werken. Het doelpubliek bestaat uit schoonmaakbedrijven, maar de film is geschikt voor alle sectoren in het bijzonder jonge mensen in opleiding of met weinig werkervaring. De film wil het bewustzijn van de veel voorkomende risico's bij het schoonmaken verhogen en informeren over preventieve maatregelen. Soms let Napo op en soms neemt hij risico's. Samen met Napette, zijn collega, zijn baas en de klanten wordt hij met verschillende risiconiveaus geconfronteerd.
Etiket lezen en uitleg.
Het etiket
Elk bedrijf heeft weer reinigingsmiddelen van een andere leverancier. Om onduidelijkheden te voorkomen, zetten leveranciers dezelfde informatie op een product. Je kunt zo meteen zien wat voor reinigingsmiddel het is en waar en waarvoor je het kan gebruiken.
Op het etiket staat de volgende informatie:
- Firmanaam
- Naam van het product
- Het toepassingsgebied (pictogram)
- De toepassingsmethode (pictogram)
- Gebruiksaanwijzing
- De inhoud
- De Ph-waarde
- De dosering
- Eventuele voorzorgsmaatregelen en gevaren (pictogram)
Dosering
Met doseren van reinigingsmiddelen wordt bedoeld het toevoegen van de juiste hoeveelheid.
Je vult altijd eerst de emmer met water en dan voeg je het reinigingsmiddel toe. Gebruik bij het reinigen lauw water.
Nadelen van te warm / heet water:
- Kost veel energie
- Slecht voor de materialen / oppervlakken
- Slecht voor de huid
- Vervliegend van de alcoholen.
Nadelen te koud water:
- Reinigingsmiddelen lossen niet goed op
Voor het doseren van een reinigingsmiddel heb je een doseerflacon of maatbeker nodig. Op het etiket van het middel staat de dosering. Vaak hebben emmers ook een maatverdeling zodat je nauwkeurig de juiste hoeveelheid reinigingsmiddel aan het water kunt toevoegen.
Waarom is een juiste dosering zo belangrijk??
Wanneer je teveel doseert,…………
- Het middel kan het oppervlak beschadigen
- Het middel kan irritatie aan huid en luchtwegen veroorzaken
- Het middel kan een vettig laagje achterlaten
- Het middel kan strepen achterlaten
- Het middel kan onnodig schade aan het milieu veroorzaken
- Er is sprake van verspilling van het product (duur)
Opdracht etiketten verzamelen
Opdracht etiketten lezen
Zoek thuis een drietal verschillende schoonmaak middelen op. Lees het etiket (of maak een foto) en verklaar de symbolen die erop staan.
Maak gebruik van de informatie uit de les en deze WIki. Kijk of je oude of nieuwe pictogrammen ziet. Ken en herken je alle pictogrammen?Beschrijf je bevindingen.
Ergonomisch werken
Opdracht ergonomie.
Wat is goed en wat is fout. In de les hebben we het over ergonomie gehad. Zoek tenminste vijf plaatjes op over goede en foute werkhoudingen. Beschrijf wat er niet goed is en wat voor klachten je kan krijgen bij een verkeerde werkhouding.
bed opmaken
dweil spoelen
wc schoonmaken
Lichamelijke belasting
Gezond werken
Het werken in de schoonmaak en glazenwassersbranche is lichamelijk zwaar en kost energie. Medewerkers moeten regelmatig tillen en dragen, duwen en trekken, staan, etc. Zij gebruiken hun lichaam intensief en lopen dus risico op veschillende lichamelijke klachten. Soms is sprake van ongezonde werkhoudingen. Het is voor werkgever en werknemer belangrijk dat het werk zo veilig en gezond mogelijk gedaan kan worden. Dit voorkomt ziekteverzuim en uitval. In de Arbo CAO staan afspraken die gemaakt zijn om lichamelijke belasting te beperken. Ook binnen de (schoonmaak)vakopleidingen is aandacht voor ergonomisch werken.
Het ministerie SZW heeft een checklist (pdf) ontwikkeld waarmee een werkgever in 1 oogopslag kan zien waar de risico’s liggen.
Algemene risico’s
Tillen en dragen
Het maximaal te dragen tilgewicht in de meest ideale situatie is ongeveer 25 kg. De ideale situatie is het vlak voor de buik dragen. Omdat dit vaak niet mogelijk is, is 25 kg over het algemeen een te zware belasting. Als men regelmatig moet tillen is een grens van 15 kg realistischer.
Duwen en trekken
In het algemeen geldt dat duwen en trekken te zwaar is als dit zichtbare inspanning kost of als er een verandering van houding nodig is om een voorwerp in beweging te krijgen. Het is belangrijk dat voorwerpen die geduwd of getrokken moeten worden niet te zwaar zijn, de wielen soepel lopen en de ondergrond vlak is.
Arm- en handbewegingen
Medewerkers in de schoonmaak werken veel met hun handen. En vaak maken zij keer op keer dezelfde bewegingen (repeterende bewegingen). Het is belangrijk dat er met 1 hand niet meer als 1 kg kracht wordt uitgeoefend. De pols moet tijdens belasting zoveel mogelijk in de neutrale stand staan. Ook is het van belang dat het hoofd in een neutrale stand staat.
Werkhoudingen
Bij lichamelijk werk zoals is de schoonmaak, is het belangrijk om de werkhoudingen zo gezond mogelijk te houden. Dit betekent dat knielen en hurken beperkt moet worden. Het regelmatig draaien van de romp en het heffen van de armen moet voorkomen worden. Het hoofd moet zoveel mogelijk in een neutrale stand gehouden worden.
Werknemers moeten weten hoe ze zo verantwoord mogelijk hun werk kunnen doen. Het is belangrijk om in een inwerkinstructie hier voldoende aandacht aan te geven. Tijdens opleidingen is er veel aandacht voor ergonomie.
Les 3 Woonruimte schoonmaken
1. Kies een vast moment uit
Een schoonmaakschema is natuurlijk een goede manier om gestructureerd te werk te gaan. Bijvoorbeeld door een vast moment in te plannen om schoon te maken of om een bepaalde volgorde van huishoudelijke taken altijd aan te houden. Daardoor blijf je toch met een bepaalde structuur werken.
2. Ga aan de slag – ruim direct alles op
Een schema zorgt ervoor dat je aan het werk blijft en bepaalde taken niet vergeet.
3. Zet alle taken op papier en streep deze af
Een schema houdt in dat bepaalde huishoudelijke klusjes op een bepaald moment gedaan worden door een aangewezen persoon. Als je daar van af wilt stappen kun je een andere -gestructureerde- manier gebruiken, namelijk door per week of maand een lijst te maken met alle klussen die gedaan moeten worden.
In onderstaand protocol staan de stappen beschreven om bij een zorgvrager de woonkamer schoon te maken. Dit stappenplan is ook heel goed toe te passen in je privé situatie.
Opdracht, maak een plattegrond van je eigen woonkamer
Maak een plattegrond van je eigen woonkamer.
Lees alle informatie over woonruimte schoonmaken en gebruik de behandelde lesstof.
Maak een plattegrond van je woonkamer en maak daarbij een schoonmaakschema voor je woonkamer. Denk hierbij aan werkzaamheden die je dagelijks, wekelijks, maandelijks of half of jaarlijks moet doen. De plattegrond maak je op papier en lever je in bij je docent.
Les 4 Slaapruimte schoonmaken
Schoonmaakprogramma, methode, middelen, regels,
Dagelijks onderhoud van de slaapkamer.
In een zorginstelling hebben mensen vaak weinig eigen ruimte, bijvoorbeeld in een verzorgings of verpleeghuis overleg met de zorgvrager waar je wel of niet aan mag komen. En zet alles weer op dezelfde plaats terug, sommige zorgvragers zijn vergeetachtig of dement daarom is het belangrijk alles hetzelfde achter te laten. Ook in de thuissituatie is het belangrijk om altijd te overleggen met de zorgvrager.
In onderstaand protocol staan de stappen van het schoonmaken van de slaapkamer beschreven.
Test: hoe schoon ben jij??
Een muffig vaaktdoekje, sta je op kalksteen in je badkamer en gaat je visite met harige benen weer de deur uit? Wil je weten of jij je huishouden een beetje onder controle hebt? Doe onze test en kom erachter hoe schoon jouw huis is!
1. Als ik het aanrecht met het vaatdoekje heb schoongemaakt, ruik ik..
2. Het toilet is het meest fijne plekje in huis..
- A. Echt niet, ik ben blij als ik die geur en viezigheid niet meer onder ogen hoef te zien.
- B. Ik kan de ruimte zonder knijper op m’n neus ingaan, maar daar is ook alles mee gezegd.
- C. Ja, ik haal trouw iedere dag een frisse borstel door de pot en ga met een gerust gevoel op de bril zitten.
- D. Zeker, ik lees hier hele boeken en na iedere boodschap pak ik trouw de borstel om even goed de boel te reinigen.
3. Een stofzuiger pak ik..
- A. Eigenlijk kan ik de laatste keer niet meer herinneren, vandaar dat gasten met harigere benen de deur uitgaan als dat ze binnengekomen zijn?
- B. Alleen als er een keer visite komt en ik heb een hekel aan visite.
- C. Meestal zo’n 1 keer per week, afhankelijk hoe vuil de vloer is.
- D. Er gaat geen dag voorbij dat ik niet stofzuig. Bank op z’n kant stoelen op tafel en alles van de vloer om geen stofje over te slaan.
4. Hoe vaak bed verschonen?
- A. Als ik alleen al denk dat ik het bed moet verschonen, krijg ik spontaan hoofdpijn en kruip ik lekker m’n vertrouwde niet verschoonde bedje in..
- B. Gebeurt zelden, meestal als ik er een keer aan denk en dat is te weinig.
- C. Ik verschoon m’n beddengoed iedere 1-2 weken.
- D. Een stofje in je bed of het idee dat je er al een paar dagen in hebt geslapen, je moet er niet aan denken. Gauw maar weer het beddengoed verschonen!
5. Hoe vaak badkamer schoonmaken – Wanneer was dit voor het laatst?
- A. Kalk is toch altijd heel uniek om te hebben? Niet? Oh, dan moet ik er toch echt weer eens aan geloven.
- B. Zo nu en dan als het echt nodig is. Een laatste keer kan ik me niet herinneren, dus weer hoog tijd om de schoonmaakhandschoenen aan te trekken.
- C. Wekelijks, een vast ritueel dat op m’n schoonmaak planning staat.
- D. In onze douchecabine staat een anti-kalk spray klaar voor na iedere douchebeurt.
6. Als mijn ouders spontaan op visite komen, dan..
- A. Ontvang ik ze hartelijk, maar ik denk niet dat zij daarna ooit nog op visite zullen komen.
- B. Laat ik ze een uur in de regen voor de deur staan, zodat ik het huis even snel onder handen kan nemen.
- C. Haal ik even snel een stofzuiger door het huis en spray ik wat met een verfrissende geur door het huis.
- D. Visite, wat gezellig! De citroentaart staat al in de oven, je ouders vinden de geur altijd heerlijk of ik het de geur van het schoonmaakmiddel dat ze ruiken?
7. Een wasje draaien is..
- A. Voor mij onbekend. Is die machine met dat ronde gat een wasmachine? Wat moet je daarin wassen dan?
- B. Hoognodig, want ik heb al m’n onderbroeken al een keer binnenstebuiten gedraaid.
- C. Geen leuke taak, maar meestal doe ik alle wasjes even snel op een zonnige dag in de week en is het zo droog.
- D. Mij op het lijf geschreven. 8 soorten was, allemaal gesorteerd en de was ruikt heerlijk als je het ophangt aan de lijn om te drogen.
Zo je bent klaar met de test? Was het schokkend om de antwoorden te lezen of kon je je goed vinden in de antwoorden die hebt gegeven? Hieronder kun je zien of je het schoonmaken een beetje onder controle hebt.
Heb je voornamelijk A en B ingevuld?
Dan adviseren we je om je toilet niet meer met hetzelfde vaatdoekje schoon te maken als het aanrecht. Je hoeft echt niet hele dagen aan het huishouden te besteden, maar iets meer tijd dan je er nu in steekt, moet toch wel lukken?
Les 5 Sanitair schoonmaken
schoonmaakprogramma, methode, middelen, regels,
Schoonmaken toilet
Ons toilet is op zich niet de schoonste plaats in huis, daarom is het raadzaam om tijdens het schoonmaken geen bacteriën te verplaatsen. Het is dus niet verstandig om eerst de pot schoon te maken en daarna het wasbakje. Het is erg belangrijk om voor het reinigen van de wc een apart doekje te gebruiken, gebruik dus niet hetzelfde schoonmaakdoekje die men ook gebruikt om bijvoorbeeld de keukenkastjes mee af te nemen! Het toilet schoonmaken betekent niet alleen de pot schoonmaken maar ook de muren, deur, vloer, borstel en eventueel een spuitbus of decoratiemateriaal. Een toilet moet ongeveer twee keer per week schoongemaakt worden. Maar de frequentie hangt voornamelijk af van het aantal gezinsleden en of er kleine kinderen in het gezin aanwezig zijn. Des te groter een gezin en hoe jonger de kinderen, des te vaker dient het toilet schoongemaakt te worden.
Onderstaand een protcol om het toilet te reinigen.
Een wel heel vies toilet.....
Badkamer schoonmaken
De badkamer schoonmaken
De badkamer is een ruimte die dagelijks gebruikt wordt. We wassen ons, poetsen onze tanden en zorgen dat ons haar en make-up weer perfect zit. Doordat deze ruimte vaak intensief wordt gebruikt kan het al snel flink vies worden. Daardoor is de badkamer schoonmaken regelmatig nodig. Probeer het reinigen dagelijks goed bij te houden, zodat de schoonmaakklus minder groot wordt. Door de wastafel kun je bijvoorbeeld dagelijks even een doekje halen, zo wordt hij nooit heel erg vies.
Hoe vaak moet je de badkamer schoonmaken?
Doe het wekelijks, dan houd je het netjes bij en kun je altijd genieten van een frisse ruimte. De badkamertegels kunnen iets minder vaak gedaan worden.
Als je bij een zorgvrager de badkamer schoon moet maken kun je het onderstaande protocol volgen, ook is deze proffessionele werkwijze prima thuis toe te passen.
Toets
Na het volgen van de lessen en het lezen van de Wiki en alle onderzoek wat je verricht hebt en gelezen hebt over schoonmaak volgt er nu een kleine toets.
Maak de toets alleen!!
Terugblik en evaluatie
Terugblik
Je hebt na het lezen van deze wikiwijs en het maken van de opdrachten het volgende geleerd:
-je weet wat het belang van schoonmaken is.
-je weet de regels omtrent schoonmaken
-je weet hoe vaak je schoon moet maken en hoe je een schoonmaakrooster maakt.
-je weet welke materialen je nodig bent om efficient schoon te kunnen maken.
Evaluatie
Schrijf een papieren evaluatie tijdens de laatste les en lever in bij je docent waarin je de volgende vragen uitgebreid beantwoord.
-vond je de informatie voldoende? zo niet, wat mis je?
-vond je de opdrachten moeilijk? Leg uit waarom wel of waarom niet
-vond je de opdrachten leuk?
-hoe heb je de samenwerking ervaren?
-vond je dat er dingen anders moesten? Zo ja, wat?
-heb je de leerdoelen (zie inleiding) behaalt? zo nee, waarom niet?
-heb je nog tips en opmerkingen?
Bedankt voor je inzet tijdens de lessen en tijdens het maken van de Wiki.
Bronvermelding
Blok, J., Mout, R., Eggen, R., van Ommen- Veldhuizen, J., & Swaans, H. (2016). Facilitaire Dienstverlening. 'S- Hertogenbosch: Educatieve uitgeversgroep B.V. (De Toerist/ De Dienst).
http://blogs.davita.com/kidney-diet-tips/?attachment_id=1750. theory into practice. blogs davita.
http://nl.123rf.com/photo_33415220_multicolor-reinigingsmiddelen-abstract-silhouet-van-flessen-wasmiddel.html. reinigingsmiddelen. 123rf.
http://www.1976.nu/schoonmaak-hoofdkantoor-woningcorporatie/. schoonmaak. 1976.
http://www.alberda.info/machines.htm. schoonmaakmachines. alberda info.
http://www.bosmanreklame.com/product/gevarenpictogrammen/. gevaren pictogrammen. bosman reklame.
http://www.comnow.nl/je-conversieratio-verhogen-doe-een-ab-test/. test. com now.
http://www.hunso.nl/alg_page.php?page_id=12. schoonmaakrooster. hunso.
http://www.isditproductveilig.nl/was-en-reinigingsmiddelen/pages/view.php?page_id=13. reinigingsmiddelen. is dit product veilig.
http://www.klavertje-vier.info/tablet/aanbod.html. klavertje vier. klavertje vier info.
http://www.pieterzuurbier.nl/sanitair-bad/. sanitair. pieterzuurbier.
http://www.shapecollage.com/features. collage. shape collage.
http://www.twinkelke.nl/webshop/piepschuim-letters/15cm-hoog-2cm-dik/lettertype-cooper/vraagteken.html. vraagteken. twinkelke.
http://www.var.be/nl/Evaluatievanuwradioplan. evaluatie. var.
http://www.var.be/nl/Evaluatievanuwradioplan. vuil naar schoon. var.
http://www.vs-schoonmaak.nl/. Schoonmaak. vs schoonmaak.
https://www.google.nl/search?q=schoonmaak&biw=1438&bih=708&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwi-qc6pp8HPAhUJKsAKHUZLAfIQ_AUIBigB&dpr=0.95#tbm=isch&q=mindmap&imgrc=kbk573XvQNmcYM%3A. mindmap.
https://www.napofilm.net/nl/napos-films/napo-clean-sweep(Napo in schoonmaakbeurt)
http://www.voordeelmuis.nl/cgi-bin/v.cgi?a=d&d=747322 multireinigers
Toets Wiki .doc
