Alle producten die je eet zijn voedingsmiddelen.
In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen.
Voedingsstoffen zijn de bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen.
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel:
Test je kennis
Beantwoord de volgende vragen over de theorie in de Kennisbank.
Voordat je lichaam voedingsstoffen uit je eten kan opnemen, moet het eerst bewerkt worden.
Dit noem je verteren en vindt plaats in het spijsverteringsstelsel.
Bestudeer in het Kennisbankitem 'Spijsvertering' uit welke onderdelen
het Spijsverteringsstelsel bestaat.
En lees in het onderdeel 'Verteren en verbranden' wat het verschil tussen deze twee begrippen is.
De inhoud van de dunne darm wordt steeds heen en weer geperst.
Op deze manier worden voedsel en enzymen goed vermengd.
Wanneer de voedingsstoffen ver genoeg zijn verteerd, gaan ze het bloed in.
Beantwoord de volgende vragen.
Op welke manier komen voedingsstoffen van de darm in het bloed terecht?
Welke stoffen uit het voedsel worden niet in het bloed opgenomen maar zijn wel belangrijk voor de vertering?
Waarom zijn deze stoffen belangrijk voor de vertering?
Bedenk enkele voedingsmiddelen waarin deze stoffen zitten. Noem er drie.
Ademhaling bij dieren
Dieren hebben energie nodig om te kunnen leven.
De energie halen ze uit hun eten.
In alle lichaamscellen vindt verbranding plaats waarbij energie vrij komt.
Daarvoor is wel voldoende zuurstof nodig.
Dieren nemen zuurstof op met behulp van hun ademhalingsorganen.
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel:
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Welke reactievergelijking hoort bij de verbranding?
Welke dieren halen met longen adem?
Overleg in tweetallen waarom je denkt dat deze dieren met longen ademhalen.
Kangoeroe
Buideldier
Vogelbekdier
oefenopgaven warm- en koudbloedige
In de module Skelet heb je verschillende kenmerken van gewervelde dieren onderzocht.
Je hebt gezien dat er koudbloedige- en warmbloedige dieren zijn.
Bekijk het filmpje:
Wat is de brandstof van verbranding in een organisme?
Welk gas adem je in om verbranding te laten plaatsvinden?
Wat zijn de verbrandingsproducten?
Bij verbranding komt energie vrij. De energie gebruikt een organisme om te bewegen,
organen te laten werken en om warm te blijven. Het is winter en koud buiten.
Vindt in warmbloedige dieren meer, minder of evenveel verbranding plaats dan
bij koudbloedige dieren? Leg je antwoord uit.
Veel koudbloedige dieren houden in de winter een winterslaap. Zo overleven ze de winter.
Kun je dit uitleggen?
Het water van een sloot is bevroren. Vissen en kikkers (amfibieën) kruipen ’s winters weg in
de bodem. Wat kun je zeggen over de lichaamstemperatuur van deze organismen?
Wat kun je zeggen over de verbranding in deze organismen?
Kunnen deze dieren in de modder de winter overleven zonder adem te halen boven water?
Leg je antwoord uit.
Op welke manier nemen vissen zuurstof op?
In het slootwater zit dus voldoende zuurstof voor de vissen en kikkers.
Welke organismen zorgen hiervoor?
Examenopgave
Examenvragen
Beantwoord ter afsluiting van dit onderdeel de volgende examenvragen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Een uitleg van de bouw en de functie van hart en bloedvaten.
De bloedsomloop is nodig om allerlei stoffen op de juiste
plaatsen in je lichaam te brengen en er ook weer vandaan te halen.
Een goed transportsysteem is dus onmisbaar.
Je hart en de bloedvaten vormen dit transportsysteem.
Beantwoord de volgende vragen:
Waar ligt het hart in je lichaam?
Aders en slagaders verschillen. Neem de tabel over en vul in.
aders
slagaders
...
...
...
...
...
...
Waardoor voel je de slagader in je pols kloppen?
Uit welke vier delen bestaat een hart?
Wat is de functie van kleppen in het hart?
Waar vandaan krijgt de rechterboezem (links in het filmpje) bloed?
Waar vandaan krijgt de linkerboezem (rechts in filmpje) bloed?
Wat zorgt ervoor dat bloed het hart kan verlaten naar je lichaam?
Vervoert de slagader van het hart naar de longen zuurstofarm of zuurstofrijk bloed?
Welke vaten zorgen ervoor dat bloed bij alle cellen in je lichaam terecht komt?
Zet inde juiste volgorde vanaf het hart naar het lichaam: haarvat – ader – slagader
Welke stoffen komen vanuit je darmen in je bloed?
Welke stof komt vanuit je longen in je bloed?
Welke stof verlaat via je bloed en longen je lichaam?
Welke (slag)aders horen bij de kleine bloedsomloop? En welke bij de grote bloedsomloop?
Neem de tabel over en vul de volgende woorden op de juiste plaats in: longader - aorta - darmslagader - longslagader
Kleine bloedsomloop
Grote bloedsomloop
...
...
...
...
...
...
...
...
Onderdelen hart
Kun je de verschillende onderdelen van het hart benoemen?
Weet je waar de verschillende aders en slagaders het hart binnenkomen of juist het hart verlaten?
De huid bedekt heel je lichaam aan de buitenkant.
De huid biedt bescherming tegen verschillende gevaren van buitenaf.
Welke dat zijn, lees je in het Kennisbankonderdeel 'De huid'.
Voor de verbranding van glucose in alle cellen van het lichaam.
Koolstofdioxide en water.
Glucose + zuurstof > koolstofdioxide + water
kangoeroe, buideldier, vogelbekdier zijn zoogdieren. Taipan is een slangensoort en een reptiel. Kookaburra is een vogel. Zoogdieren, vogels en reptielen halen adem met longen. Alleen een witte haai si een vis en haalt dus adem met kieuwen, niet met longen.
Oefenopgaven: Warm- en koudbloedige
Zoogdieren en vogels.
Veren (donsveren en dekveren).
Warm en koud bloed stroomt tegen elkaar in poten.
Oefenopgaven: Ademhaling, verbranding en fotosynthese
Glucose.
Zuurstof.
Koolstofdioxide en water.
Meer. Warmbloedige dieren hebben een lichaamstemperatuur die min of meer constant is. Hierdoor kunnen ze in de winter een actief leven te leiden. Er is veel energie nodig om de lichaamstemperatuur op peil te houden, er vindt dat ook veel verbranding plaats.
Veel koudbloedige dieren houden in de winter en winterslaap, omdat er weinig verbranding meer in hun lichaam is. Ze zijn in de winter niet zo actief.
De lichaamstemperatuur is laag.
Er is weinig verbranding.
Ja, ze hebben minder zuurstof nodig dan in de zomer. Dat komt omdat er weinig verbranding plaatsvindt.
Vissen door de kieuwen. Kikkers door de huid. De longen van kikkers zijn alleen nuttig op het land.
Planten. Planten in het water zorgen voor zuurstof door fotosynthese.
Oefenopgaven: Bloedsomloop
Links van het midden in je borstkas.
aders
slagaders
Van organen terug naar het hart
Vanaf het hart naar organen
Zuurstofarm bloed
Zuurstofrijk bloed
Wanden niet gespierd (kleppen)
Wanden gespierd (geen kleppen)
Je voelt bloed met de hartslag de slagader in stromen. De slagader zet dan een stukje uit.
Rechter- en linkerboezem en rechter- en linkerkamer.
Bloed stroomt zo niet terug.
Van de holle ader (bloed van de organen).
Van de longader vanuit de longen.
Hartslag, aantrekken van de hartspieren.
De longslagader vervoert zuurstofarm bloed in tegenstelling tot andere slagaders.
Het arrangement Proefwerkstof uit boek B 4Basis is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Marlie Verschuren
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-03-17 16:09:41
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Ademhaling bij dieren
Hart en bloedsomloop
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Voordat je lichaam voedingsstoffen uit je eten kan opnemen, moet het eerst bewerkt worden.
Bekijk het filmpje van de website van SchoolTV.
Beantwoord ter afsluiting van deze module de volgende vijf examenvragen.
Beantwoord ter afsluiting van deze module de volgende acht examenvragen.
De huid bedekt heel je lichaam aan de buitenkant.
Kun je de verschillende onderdelen van de huid benoemen.
Beantwoord ter afsluiting van deze module de volgende examenvragen.
