Facilitaire dienstverlening; catering en inrichting
Facilitaire dienstverlening; catering en inrichting
Inleiding
Naar aanleiding van het boek "Facilitaire dienstverlening: catering en inrichting" van Edumeijsch heb ik een wikiwijs gemaakt voor de leerling van het VMBO.
Edumeijsch ontwikkelt materiaal voor het VMBO Zorg & Welzijn.
De wikiwijs dient als aanvulling op het boek en behandelt de volgende onderwerpen:
HACCP
Hygiëne
Handen wassen
Gevaren in voedsel
Kruisbesmetting
Temperatuur van eten
Afwassen
De nadruk van deze wikiwijs ligt bij de hygiëne en het hygiënisch werken.
Verder zijn in de wikiwijs een aantal vragen verwerkt om de opgedane kennis te toetsen.
Veel plezier bij het werken met deze wikiwijs.
Geert Brunen
Doel
De leerling weet wat de onderstaande begrippen betekenen.
De leerling weet het belang van deze begrippen.
HACCP
Hygiëne
Handen wassen
Gevaren in voedsel
Kruisbesmetting
Temperatuur van eten
Afwassen
De leerling weet hoe je je handen moet wassen en hoe je moet afwassen.
Wat is HACCP?
Wat is hygiëne?
Hygiëne wil niet meer zeggen dat je goed op jezelf en op je omgeving past. Hou jezelf en je omgeving schoon om wille van je gezondheid en voor de gezondheid van andere. Bacteriën, virussen, schimmels en ander ziekteverwekkers krijgen alleen de kans om zich te vermenigvuldigen en door te groeien als er onhygiënische toestanden zijn.
Hygiëne is schoonheid. Hygiëne is frisheid. Hygiëne is veiligheid. Hygiëne geeft een prettig gevoel !
Een goed algehele hygiëne verkrijg je door te schoon te maken en te reinigen. Voor vele een plezier, maar voor vele ook een noodzakelijk kwaad.
Persoonlijke hygiëne
Het belang van een goede hygiëne, want niemand zit graag naast iemand die stinkt in de klas. Een goede lichaamshygiëne heeft dus een sociale functie.
Daarnaast is goede lichaamshygiëne natuurlijk belangrijk voor het behoud van een goede gezondheid. De huid, handen, haren, tanden en kleren moeten goed schoon worden gehouden. Iedereen komt namelijk in aanraking met vuil en ziektekiemen, zoals bijv. uitlaatgassen, stof, zweet, urine en ontlasting. Ziektekiemen en bacteriën kunnen op veel manieren verspreid worden, via de handen, door de lucht, via voorwerpen of lichaamsvloeistoffen.
Belangrijke aandachtspunten!
Huid
De huid bedekt het hele lichaam en beschermt tegen kou, warmte, uitdroging en infecties. De huid heeft dus een belangrijke functie. Helaas komt de huid ook in aanraking met vuil en ziektekiemen. Daarom is het belangrijk de huid iedere dag te wassen. Gebruik daarbij niet al te veel zeep, want dan droogt de huid te veel uit. Daarnaast stimuleert wassen de bloedsomloop en dat geeft een prettig ontspannen gevoel. Dit kan een reden zijn om uw kind 's avonds een bad of douche te laten nemen. Het bevordert de nachtrust.
Handen
Was de handen in ieder geval voor het eten en na elk toiletbezoek. Knip de nagels regelmatig en houd ze kort. Dit helpt besmetting met wormpjes te voorkomen.
Haren
Kam of borstel de haren iedere dag. Was het haar zo vaak als nodig is, maar in ieder geval éénmaal per week. Bij dagelijks gebruik is een milde shampoo, zoals babyshampoo aan te bevelen. Verder kunt u het beste de haren eens per week controleren op hoofdluis en/of neten.
Oren
Reinig de oorschelp regelmatig met behulp van een wattenstaafje. U moet niet met het wattenstaafje in de gehoorgang komen, want dan kunt u oorsmeer naar binnen duwen, waardoor een prop kan ontstaan. Dit kan het gehoor belemmeren.
Gebit
Poets minimaal twee keer per dag: na het ontbijt en voor het slapen. Om tanderosie te voorkomen moet met het poetsen gewacht worden tot een half uur na het eten. Plaats de borstel half op het tandvlees en half op de tanden en maak korte rustige heen en weer gaande bewegingen van links naar rechts. Hierdoor blijft ook het tandvlees gezond. Ga elk half jaar voor controle naar de tandarts. Gebruik een goede tandenborstel en tandpasta met fluoride. Zodra de haren van de tandenborstel krom gaan staan, is het tijd om een nieuwe in gebruik te nemen.
Voeten
Droog de voeten goed af na het wassen, vooral tussen de tenen om het gevaar van schimmelinfectie en kloven te verkleinen. Trek vooral bij zweetvoeten dagelijks schone katoenen of wollen sokken aan. Laat uw kind goedpassende schoenen en in de zomer sandalen dragen. Zo kunnen de voeten het beste ademen. Draag rubberen laarzen alleen als het echt nodig is. Houd de teennagels kort en schoon. Knip ze recht af om ingroeien te voorkomen. Voetwratten kunt u eventueel zelf behandelen met aanstipvloeistof. Bij veel en pijnlijke wratten kunt u voor behandeling naar de huisarts gaan.
Kleren
Verschoon ondergoed dagelijks. Ondergoed houdt de warmte vast en neemt transpiratie, huidvet en soms enkele druppels urine op. Gebruik zoveel mogelijk in de zomer katoenen en in de winter wollen kleding. In synthetische kleren transpireer je meer. Sportkleding moet ruim zitten en goed wasbaar zijn. Goede stevige sportschoenen mogen, ook om blessures te voorkomen, zeker niet ontbreken.
De intieme verzorging
De billen en schaamstreek zijn gedeelten van het lichaam waar zich veel bacteriën verzamelen. Daarom is een goede verzorging van geslachtsdelen ook erg belangrijk. Jongens moeten vooral letten op een schone voorhuid. Dit doe je door de voorhuid wat naar achteren te schuiven en na het wassen (zonder zeep!) weer terug te schuiven. Meisjes moeten altijd hun billen van voor naar achteren schoonmaken. Op die manier kunnen er geen darmbacteriën in de vagina terechtkomen. Zeker bij ongesteldheid (menstruatie) is het belangrijk extra aandacht te besteden aan een goede hygiëne. Was de vagina niet met zeep, omdat het vaginaslijmvlies heel gevoelig is.
Regelmatig en op de juiste manier handen wassen kan veel infecties voorkomen.
De hele dag door kom je met bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers in aanraking. Via je handen kunnen deze op het voedsel terechtkomen en zo besmetting veroorzaken.
Het is van belang handen te wassen:
voor het eten
voor het bereiden van voedsel
na het aanraken van rauw vlees en rauwe groente
na het toiletbezoek
na het verschonen van baby's
na het aanraken van (huis)dieren.
Het gebruik van een papieren wegwerphandoek is het meest hygiënisch. Onder ringen kunnen zich op de huid bacteriën ophopen. Ringen kunnen daarom het beste afgehaald worden voor het handen wassen.
Hoe was je je handen?
De beste manier om je handen te wassen is:
Was je handen onder stromend water.
Gebruik hierbij vloeibare zeep.
Wrijf de zeep over de hele hand, ook tussen de vingers en onder de nagels (zie het figuur hieronder).
Spoel je handen goed af.
Droog je handen aan een droge, schone handdoek of aan een papieren wegwerphanddoek.
Schema handen wassen
Film over handen wassen
Opdracht
Gevaren in voedsel
Microbiologische gevaren: bacteriën, schimmels, virussen en parasieten.
Chemische gevaren, oftewel schadelijke stoffen: bijvoorbeeld resten bestrijdingsmiddelen.
Fysische gevaren: glas, botdeeltjes, scherpe metaal- of houtdeeltjes, enzovoorts.
Kruisbesmetting
Met spreekt van kruisbesmetting wanneer ziekmakende bacteriën van het ene product op het andere komen.
Voorbeeld van kruisbesmetting:
Als je één snijplank gebruikt om eerst rauw vlees te snijden en daarna de sla is de kans groot dat ziekmakende bacteriën van het rauwe vlees op de sla terecht komen.
Snijplanken
Een oplossing om kruisbesmetting tegen te gaan is werken met gekleurde snijplanken. Elke kleur staat voor een ander soort voedsel.
Rode snijplank voor rauw vlees
Groene snijplank voor groente en fruit
Bruine snijplank voor gebraden vlees
Blauwe snijplank voor vis
Gele snijplank voor gevogelte
Witte snijplank voor kaas en brood
Opdracht
Opdracht
Temperatuur van eten
HACCP hanteert de volgende temperaturen voor voeding:
Warme gerechten moeten minimaal 60 graden celcius zijn.
Koude gerechten mogen maximaal 7 graden celcius zijn.
8 Tips voor goede hygiëne in de keuken
Doe de afwas meteen na het koken en veeg alle vlakken schoon met een fris vaatdoekje.
Vervang je vaatdoek iedere dag. Nat in een hoekje gegooid zijn ze een nest voor bacteriën. Wil je ze nog eens gebruiken, spoel en wring je vaatdoek goed uit.
Veeg spetters direct van je fornuis om aangekoekte hardnekkige vlekken te voorkomen.
Gerbuik aparte snijplanken voor groenten, vlees en vis om kruisbesmetting te voorkomen.
Zet je afvalbak onder of dicht bij de gootsteen, zodat je tijdens het verwisselen van de vuilniszak meteen schoonmaakmiddel bij de hand hebt om hem schoon te poetsen.
Was je handen voor je gaat koken en ook tussendoor wanneer je vlees aanraakt.
Zorg dat je restjes eten die je opwarmt goed verhit.
Zorg dat je koelkast de juiste temperatuur heeft. Dat is belangrijk om eten zo lang mogelijk goed te houden. De ideale temperatuur voor een koelkast is 4 graden.
Bron: Archief | Beeld: Shutterstock
Bron: trouw.nl
Opdracht
Afwassen. Hoe doe je dat?
Opdracht
Bronnen
8 tips voor goede hygiëne in de keuken. (z.d.). Geraadpleegd op 11 december 2019, van https://www.sante.nl/gezondheid/lijstjes-en-tips/tips-goede-hygiene-in-de-keuken/
edumeijsch. (2018). facilitaire dienstverlening; catering en inrichting. alkmaar: edumeijsch.
Hygiëne-expert. (2015, 19 oktober). Wat is hygiëne ? Geraadpleegd op 11 december 2019, van https://hygiene-expert.nl/wat-is-hygiene/
Karel Eykmanschool. (z.d.). Persoonlijke hygiëne. Geraadpleegd op 3 december 2019, van https://www.kareleykmanschool.nl/interne-begeleiding/ggd/196-persoonlijke-hygiene
Voedingscentrum. (z.d.). HACCP. Geraadpleegd op 8 december 2019, van https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/haccp.aspx
Het arrangement Facilitaire dienstverlening; catering en inrichting is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Geert Brunen
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-06-11 13:55:04
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
