Week 1 PLAN JE WERELDREIS
Bouwen doen we samen. Of je het nu hebt over engineers, aannemers, installateurs of leveranciers, niemand kan zich vandaag de dag meer veroorloven op een eiland te zitten. De partijen willen samenwerken omdat dit leidt tot kostenreductie, tijdwinst en een kwalitatief beter eindproduct met een tevreden opdrachtgever als resultaat.
leerdoel: aanleren van complexe vaardigheden die nodig zijn in de praktijk.
Tekst: Lieke van Zuilekom Beeldmateriaal: Van der Sluis Technische Bedrijven
Zelf het team samenstellen
Op de eerste dag van dit project hebben jullie je eigen team samengesteld.
Dit was mogelijk door:
- met elkaar in gesprek te gaan,
- elkaar voorstellen aan de hele groep,
- marshmallow challenge.
Leerdoel: ontdekken van je eigen competenties
Fijn werken
In de klas:
Samenwerken gaat goed als je als groep bij elkaar zit. Je kan elkaar snel wat vragen en met elkaar in gesprek gaan. Alle teamleden weten direct wat er speelt en kunnen sneller reageren. Ook afspraken zijn sneller gemaakt. Is er iets niet duidelijk dan heb je de mogelijkheid omdat direct te vragen.
Samengevat: Mondeling contact en oogcontact is belangrijk bij samenwerken. De kwaliteit van de opdrachten wordt daardoor beter.
Hoe bijelkaar zitten:
- Als groep zitten jullie bij elkaar (tafels tegen over elkaar - niet naast elkaar).
- Je werkt samen in je eigen groep.
- Je gaat niet apart zitten.
Leerdoel: samenwerken
Vier tafels tegen elkaar.
Prettig werken - groepsafspraken
Teamcontract
Een teamcontract draagt bij aan een prettige samenwerking. De afspraken zijn gezamenlijk gemaakt en door alle teamleden ondertekend. De teamleden kennen de afspraken en houden zich daaraan.
Als je als teamlid niet aan de afspraken houdt dan wordt je door de andere teamleden daarop aangesproken. Je hebt immers de afspraken ondertekend.
Het kan zijn dat jullie als team de problemen niet kunnen oplossen. De docent komt dan helpen om het probleem op te lossen.
Als groep maken jullie onder andere afspraken over:
- te laat komen,
- als iemand niet kan,
- iemand zijn opdracht niet doet,
- zich niet aan de afspraken houdt,
- andere afspraken die jullie belangrijk vinden.
Doel: voorkomen van conflicten en irritaties.
NIET MISSEN: De maandag
Programma op maandag:
Maandag is een belangrijke dag. De hele dag werk je aan je project samen met je team. Er is gekozen voor een hele dag zodat er genoeg tijd is om op excursie te gaan, de opdracht uit te leggen (Kick-off) en gastsprekers uit te nodigen.
Op de maandag geven jullie als groep een presentatie aan de docent. De docent kan jullie direct feedback geven op de resultaten van de opdrachten. Dit is voor jullie een belangrijk "leermoment". De presentatie heeft als doel de opdrachten, van de week er voor, te beoordelen. Jullie weten dan als groep waar je aan toe bent. Het kan zijn dat jullie als groep een tandje bij moeten zetten.
Dit is ook het moment dat je als groep een reflectie geeft op de week ervoor. Wat ging goed, wat kan beter en wat heb ik geleerd.
- Start 8:30 (wees aanwezig en kom niet te laat).
- Beoordeling van de opdrachten van de week ervoor:
- Alle groepen presenteren de opdrachten aan de docent.
- Feedback van de docent.
- De opdrachten worden direct beoordeeld.
- Als groep krijgen jullie punten die je zelf onderling verdeeld.
- Kick-off (korte uitleg van de opdrachten voor de aankomende week)
- Lezen opdrachten.
Op maandagen:
- Excursies
- Gastsprekers
Route rondom de wereld
Leerdoelen
- samenwerken
- plannen
- creatief zijn
Opdracht
Als groep gaan jullie een reis om de wereld plannen. De opdrachtgever komt vandaag langs. Hij gaat jullie vertellen waarom hij een wereldreis gaat maken en wat hij van jullie verwacht.
De reis duurt exact 1 jaar. Hou er rekening mee dat je niet overal met de camper kan komen. Dus de overtochten per boot moeten ook worden bedacht.
Stappen
- pva
- planning maken
- overrzicht van de havens
- interactieve kaart maken
- verkooppraatje houden
Inleveren
- een interactieve kaart
- een planning van de route
- een overzicht per land:
- welke periode ben je daar
- hoe koud is het in de nacht
- hoe warm is het overdag
- wat is het lokale gerecht.
- een presentatie van jullie route
Tripomatic app
Interactieve kaart
Makey Makey
Week 2 DE MENSELIJKE MAAT
Leerdoelen
- wat is de menselijke maat, dus hoe groot is een mens en hoeveel ruimte heeft een mens nodig
- hoe groot zijn producten en hoe gebruik je ze.
- hoe klein kan een ruimte zijn
Opdracht
Deze week doen jullie twee opdrachten.
opdracht 1
Richt een zeecontainer in met spullen die je kan kopen bij de IKEA. De container gaat als woonruimte gebruikt worden door twee volwassenen en een hond.
Jullie gaan dus nadenken over gebruik, afmetingen en ruimte.
Stappen
- Ga naar de IKEA, kies daar producten die je wil gaan gebruiken. Fotografeer alles. Meet de producten op en leg de afmetingen vast.
- Maak een indeling voor de container.
- duidelijke platte grond schaal 1:50
- duidelijke doorsnede schaal 1:50
- minimaal 3 3d impressies
- Maak een presentatie door middel van een moodbord
Opdracht 2
Ontwerp een compacte badkamer voor in de container.
Jullie gaan dus nogmaals nadenken over gebruik, afmetingen en ruimte.
Stappen
- Kies spullen die je wil gaan gebruiken. Kies slimme producten. Fotografeer alles. Meet de spullen die je gekozen hebt op en leg de afmetingen vast.
- Maak een indeling voor een badkamer. variant 1 met ligbad, variant 2 zonder ligbad
- duidelijke platte grond schaal 1:50, voor beide varianten
- duidelijke doorsnede schaal 1:50, voor beide varianten
- minimaal 3 3d impressies, voor beide varianten
- Maak een presentatie door middel van een moodbord
Week 3 DUURZAME TECHNIEKEN
Opdracht 1: Duurzame technieken
Leerdoelen
-
De energievraag beperken. Hoe kun je thuis zuiniger omgaan met energie? En welke technieken maken dat mogelijk?
-
Overgaan op duurzame energie. De voors en tegens van nieuwe en bestaande energiebronnen, en hoe we die thuis kunnen inpassen.
- Fossiele energiebronnen zo efficiënt mogelijk gebruiken. Ofwel de bestaande energieproductie optimaal benutten. Bijvoorbeeld door vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen met slimme netwerken.
Opdracht
Maak een presentatie waarin je uitleg geeft over 4 duurzame technieken:
- Duurzame elektriciteit
- Duurzaam douchen
- Warmte en koelte
- Het slimme netwerk
Over deze technieken krijg je uitleg in het Enexis huis en de Technische Unie in in Zwolle. Lees de vragen goed door voordat je daar op bezoek gaat zodat je weet waar je op moet letten of wat je daar moet uitzoeken/vragen.Van elke duurzame techniek moet je de volgende vragen kunnen beantwoorden en uitleggen (met onderbouwing!)
1 Duurzame elektriciteit
Vraag 1
Het Enexis Huis maakt de elektriciteit die het nodig heeft met zonnepanelen. Elektriciteit kun je niet bewaren, behalve in accu’s. Wat gebeurt er in het Enexis Huis met de stroom die ‘te veel’ geproduceerd wordt?
Vraag 2
Leg uit hoe een zonnepaneel werkt.
Vraag 3
Het fotovoltaïsch vermogen (vermogen om zonlicht om te zetten in elektriciteit) van een zonnepaneel wordt uitgedrukt in Wattpiek (Wp). De panelen op het dak van het Enexis Huis hebben een vermogen van 250 Wp per paneel.
a. Hoeveel zonnepanelen liggen er op het dak?
b. Ga ervan uit dat elk paneel voor elke Wp per jaar 0,85 kilowattuur (kWh) aan elektriciteit genereert. Hoeveel kWh/jaar produceert het Enexis Huis dan?
c. Een gemiddeld Nederlands gezin verbruikt 4500 kWh/jaar. Hoeveel ‘te veel’ geproduceerde kWh kan het Enexis Huis dan per jaar aan het elektriciteitsnet leveren?
Vraag 4
Hoe kunnen de zonnepanelen nog meer energie produceren?
2 Duurzaam douchen
Vraag 1
Wat is de belangrijkste bron van warmte voor het douchewater in het Enexis Huis?
Vraag 2
Douchen kost behoorlijk wat energie. Het grootste deel van die energie verdwijnt als restwarmte samen met het water in het riool. Maar niet in het Enexis Huis.
a. Hoe heet het apparaat dat het energieverbruik van een douchebeurt in het Enexis Huis met ruim de helft verlaagt?
b. Leg uit hoe dit apparaat werkt.
Vraag 3
Het Enexis Huis heeft een opvangtank voor regenwater, dat (gefilterd) ook in het huis gebruikt wordt. Verder is het huis aangesloten op het waterleidingnet. Is het water waar je mee doucht gefilterd regenwater of leidingwater?
Vraag 4
De warmtewisselaar van de douche zorgt voor een besparing van ruim 50 procent op de energiekosten voor een douchebeurt. Maar het apparaat is veel efficiënter dan de uiteindelijke besparing: kennelijk gaat tijdens het douchen energie ‘verloren’. Die kun je niet terugwinnen met de apparatuur in het huis. Noem één voorbeeld van tijdens het douchen ‘verloren’ energie die je niet kunt terugwinnen met de warmtewisselaar.
Vraag 5
Welke alledaagse dingen die we doen hebben warmte als restproduct?
Vraag 6
Waar en hoe kunnen we deze warmte terug zien te krijgen?
3 Warmte en koelte
Vraag 1
Leg uit hoe het warmteterugwinsysteem werkt.
Vraag 2
Wat zijn de grootste voordelen en nadelen van het warmteterugwinsysteem?
Vraag 3
Hoe kan het dat warm water dat je de grond in pompt, er warm weer uitkomt?
Vraag 4
Hoe ver moet je water de aarde inpompen als je het wilt laten koken?
Vraag 5
In de vloer ligt een verwarmings- en koelsysteem. Dat werkt op aardwarmte die tot 120 meter diep uit de grond gehaald wordt. De warmtepomp die je daarbij nodig hebt, gebruikt jaarlijks 3.500 kWh, die door de zonnepanelen opgewekt wordt. Dankzij het aardwarmtesysteem heb je echter geen gasgestookte boiler of ketel meer nodig: dat scheelt 1600 m3 gas per jaar. Reken uit hoeveel dit aardwarmtesysteem op jaarbasis bespaart aan energiekosten (ga daarbij uit van 0,22 euro/kWh kosten voor zonne-energie, en 0,65 euro per m3 gas).
Vraag 6
Onderzoek hoeveel aardgas het Enexis Huis in totaal gebruikt.
4 Het slimme netwerk
Vraag 1
Het Enexis Huis is voorzien van een slim netwerk.
a. Wat doet het slimme netwerk precies?
b. Welke apparaten zijn aangesloten op het slimme netwerk?
Vraag 2
Bij zonnig weer produceert het Enexis Huis meestal meer elektriciteit dan het nodig heeft. Dat wordt dan geleverd aan het elektriciteitsnet, maar pas nadat het slimme netwerk bepaald heeft dat het nergens in het huis zelf nodig is. Welke apparaten in het Enexis Huis stuurt het slimme netwerk aan om ‘te veel’ geproduceerde elektriciteit direct in te zetten voor eigen gebruik?
Vraag 3
Uit het stopcontact van het Enexis Huis komt - net zoals bij jou thuis - 230 Volt. De slimme wasmachine heeft een vermogen van 2200 Watt, en heeft zijn eigen groep in de meterkast. Bereken hoe zwaar de zekering minimaal moet zijn voor deze groep.
Vraag 4
Noem twee voordelen van de slimme meter die je in de meterkast vindt.
Stappen
- Zorg dat je de vragen van te voren goed doorleest zodat je weet wat je te weten moet komen als we naar Zwolle gaan.
- Werk alle antwoorden met je groepje uit en controleer elkaars werk
- Vat de uitwerking van de vragen samen op maximaal 2 dia's per onderwerp en zorg dat je in 1-2 minuten per onderwerp alles kan vertellen
- Geef niet alleen de antwoorden, maar leg ook uit hoe je erbij komt!!
Inleveren
Een presentatie waarbij je verteld je in maximaal 8 minuten verteld over de 4 thema's rondom duurzame technieken. Het tweede deel van de presentatie zit in opdracht 2. Hierin vertel je hoe je dit gaat toepassen in je camper.
Energy Future
Energy Future Deel 1: Introductie
Energy Future Extra Deel 1 : Besparingen
Energy Future Deel 2a: Wind energie
Energy Future Deel 2b: Zonne-energie
Energy Future Deel 2c: Wind- en zonne-energie - Conclusie
Energy Future Deel 3a: Fossiele brandstoffen - Introductie
Energy Future Deel 3b: Fossiele brandstoffen - Kolen
Energy Future Deel 3c: Fossiele brandstoffen - Gas
Energy Future Deel 3d: Fossiele brandstoffen - Olie
Energy Future Deel 3e: Fossiele brandstoffen - Conclusie
Energy Future Deel 4a: Kernenergie - Introductie
Energy Future Deel 4b: Kernenergie - Feiten
Energy Future Deel 4c: Kernenergie - Kernafval en conclusie
Energy Future Deel 5a: Biobrandstoffen - Introductie en feiten
Energy Future Deel 5b: Biobrandstoffen - Duurzaamheid
Energy Future Deel 5c: Biobrandstoffen - Vandaag
Energy Future Deel 5d: Biobrandstoffen - Conclusie
Energy Future Deel 6: Conclusie
Energy Future Deel 7a: Energiebesparing - Introductie
Energy Future Deel 7b: Energiebesparing - Wie gebruikt wat?
Energy Future Deel 7c: Energiebesparing - Indirect energiegebruik thuis
Energy Future Deel 7e: Energiebesparing - Conclusie
Energy Future deel 8: Nieuwe Bronnen
Opdracht 2: Techniek in de camper
Opdracht
- Inventariseer welke voorzieningen je allemaal nodig hebt in de camper een jaar te kunnen leven.
- Op elke bestemming van de wereldreis moet je comfortabel kunnen (over)leven. Houd dus rekening met de weersomstandigheden.
- Betrouwbaarheid en continuïteit van de voorzieningen zijn belangrijk (wanneer is mijn water op?, wanneer valt de stroom uit?)
- Maak gebruik van duurzame en slimme technieken, een dieselgenerator is dus niet toegestaan ;-).
- Bekijk ook hoeveel ruimte alle installaties in beslag nemen.
Maak een plan met welke instalalties je allemaal nodig hebt om de wereld reis te kunnen maken waarbij je rekening houd met alle bovenstaande aspecten.
Stappen
- Verzamel alle informatie die je nodig hebt van je wereldreis
- Verzamel zoveel mogelijk informatie over alle technieken die er zijn en die je kunt toepassen in de camper.
- Bekijk wat je minimaal nodig hebt en welke technieken elkaar kunnen aanvullen. Houd ook rekening met ruimte, betrouwbaarheid, continuiteit en weersomstandigheden.
- Maak een presentatie over het uiteindelijke plan.
Inleveren
Een presentatie van maximaal 5 minuten waarin je het plan presenteert hoe je een jaar lang zo comfortabel mogelijk kan leven in de camper.
Week 4 CIRCULAIR BOUWEN
Opdracht 1: Hergebruik van de camper na de wereldreis
What is Cradle to Cradle?
Leerdoelen
- Wat is circulaliteit en waarom wordt dit steeds belangrijker in de toekomst.
- Leer nadenken over het doel van een product na de levensduur ervan.
Opdracht
Ga nadenken over wat met de camper gaat doen na de wereld reis. Maak een toekomstplan voor de camper waarmee je het geld van de reis gaat terugverdienen. De camper in zijn geheel verkopen mag niet want dat leverd te weinig op. Bedenk een toepassing wat je met de camper zou kunnen doen, behalve een reis mee maken.
Stappen
- Welke aanpassingen aan de camper moet je doen om hem voor die toepassing geschikt te maken. (zie ook opdracht 3)
- Welke extra materialen heb je eventueeel nodig en welke materialen kun niet meer gebruikt worden. (zie ook opdracht 3)
- Geef aan wat je verwacht te kunnen verdienen met deze toepassing.
- Maak visueel hoe de nieuwe functie van de camper er uit komt te zien.
Inleveren
Verwerkt dit samen met de andere opdrachten tot een presentatie waarin uitlegt hoe je nadenkt over circulaireit bij de bouw, tijdens je reis, en na de reis.
Opdracht 2: Hergebruik van afvalstoffen tijdens de wereldreis
Leerdoelen
- Wat is circulaliteit en waarom wordt dit steeds belangrijker in de toekomst.
- Leer nadenken over hoe omgaat afvalstoffen en hoe je dit kunt her
Opdracht
Bedenk een oplossing voor je omgaat met afval en afvalwater wat je tijdens de reis maakt. Welke afvalstoffen heb je en wat voor circulaire optie kunnen jullie bedenken voor het hergebruik hiervan. Bedenk welke dingen je kan hergerbuiken en of je er evntueeel energie uit kunt halen. Bedenk hoe dit systeem werkt
Stappen
- Breng in kaart welke afvalstromen er zijn.
- Ga eerst na hoe je deze zoveel mogelijk kunt minimaliseren.
- Welke (delen) van deze afvalstromen kun je hergebruiken, en wat leverd het je op?
- Geef aan wat je met de delen doet waar je niks mee kunt tijdens de reis.
Inleveren
Verwerkt dit samen met de andere opdrachten tot een presentatie waarin uitlegt hoe je nadenkt over circulaireit bij de bouw, tijdens je reis, en na de reis.
Opdracht 3: Hoe houd je rekening met circulariteit bij het ontwerp van de camper
Leerdoelen
- Wat is circulaliteit en waarom wordt dit steeds belangrijker in de toekomst.
- Leer nadenken over hoe je bij de ontwerpfase van een product rekening houd met circulariteit.
Opdracht
In opdracht 1 hebben jullie de camper een functie gegeven voor na de wereldreis. Denk nu na over hoe jij de camper zo circulair mogelijk kunt maken passend bij de functie camper & bij de functie van na de wereldreis. denk na over de volgende onderdelen:
Stappen
- Installatie techniek, welke installatie zijn er nodig voor de nieuwe toepassing, en welke kunnen gerecycled worden.
- Interieur/meubilair en afwerking, waar bestaan deze uit en hoe zijn deze circulair.
- Draagconstructie en isolatie, waar bestaan deze uit en hoe zijn deze circulair.
Inleveren
Verwerkt dit samen met de andere opdrachten tot een presentatie waarin uitlegt hoe je nadenkt over circulaireit bij de bouw, tijdens je reis, en na de reis.
Week 5 PVE EN SCHETSONTWERP
Leerdoelen
- Wat is een persoonlijk activiteiten plan
- Wat is een programma van eisen
- Welke eisen worden er gesteld aan een container woning
- Wat is een schetsontwerp
Opdracht
Deze week gaan jullie als groep een containerwoning voor de opdrachtgever ontwerpen.
De opdrachtgever is langs geweest en jullie hebben met hem kennis gemaakt. Hij gaat een een reis om de wereld maken in een containerwoning. De reis hebben jullie in de eerste week uitgestippeld.
In de afgelopen weken (week 1 t/m 4) hebben jullie voor deze opdracht informatie gekregen en kennis opgedaan. De informatie en kennis gaan jullie nu gebruiken en inzetten.
Opdracht 1 PAP
Als groep lezen jullie de opdracht door. Je gaat vervolgens de taken in de groep verdelen. Jullie maken een verslag met daarin de taakverdeling per persoon.
Product:
Opdracht 2 Programma van eisen
Voor deze opdracht schrijf je een programma van eisen. Een programma van eisen is een document waarin de wensen en de eisen zijn vastgelegd. In het programma van eisen staat ook de persoonlijke wensen van de opdrachtgever.
Het programma van eisen bestaat uit de volgende hoofdstukken:
- 1. De opdrachtgever
- 2. PvE hard
- 3. PvE zacht
1. De opdrachtgever
Je hebt je verdiept in de opdrachtgever en legt zijn persoonlijke wensen en kenmerken vast. Je beschrijft de opdrachtgever in tekst en beeld. Met beeld wordt bedoelt dat je foto’s op internet zoekt die passen bij deze opdrachtgever. De foto’s geven de beleving van de opdrachtgever weer.
2. PvE hard
Dit hoofdstuk bestaat uit een bouwkundig-deel en een installatietechnisch-deel.
Bouwkundig:
Er wordt een staat (excel of word) gemaakt met de opsomming van de ruimten die in de container moet worden gerealiseerd. In de staat worden de afmetingen van de ruimten en de oppervlakte van de ruimten weergegeven. Ook ruimten voor de installaties worden meegenomen in het PvE hard.
Bouwkundige eisen:
Woonunits (containers) moeten in principe net als andere woningen en gebouwen voldoen aan de eisen van het bouwbesluit. Maar omdat woonunits vaak gebuikt worden om tijdelijk onderdak te bieden zijn er toch andere eisen aan te stellen.
Het is dus belangrijk om vooraf de bouwkundige eisen uit het Bouwbesluit vast te leggen in het programma van eisen.
Andere eisen zijn onder anderen:
- Thermische eisen
- Ventilatie eisen
- Duurzame materialen
- Circulair
Jullie spreken als groep af wie (bouwkundig of installatietechnisch) welke eisen meeneemt in het programma van eisen.
Installatietechnische eisen:
- Energievoorziening
- Energievoorziening opslag
- Warm en koud water installatie
- Warm en koud water opslag
- Afvalwater installatie
- Afvalwater opslag
- Verwarming en koeling
- Energieterugwinning
- Apparatuur
- In de keuken
- In de badkamer
- Witgoed
- In de woon/slaapkamer
3. Programma van eisen zacht - moodboard
In dit hoofdstuk wordt een beeld gegeven van de sfeer van het ontwerp. Zo wel bouwkundig als installatietechnisch wordt in woord en beeld (foto’s) een indruk gegeven van de mogelijke oplossingen. Vorm: een moodboard op A3-formaat.
4. Voertuig waarvan je de camper bouwt
Bijvoorbeeld een zeecontainer of oude bus. Zoek de maten op en bereken de ruimte en oppervlakte die je hebt. Uiteraard moeten de vierkante meters overeen komen met de ruimtestaat (in het bouwkundige PvE)
Totaal product Programma van Eisen:
- Programma van eisen B&I (inclusief de informatie uit de eerste 4 weken)
- Groep moodboard B&I (inclusief de informatie uit de eerste 4 weken)
Voorbeeld van een PvE hard
Opdracht 3 Visie op het ontwerp en 4 schetsen
Nadat het programma van eisen is geschreven wordt door de groep 4 schetsen gemaakt.
De groep bestaat uit twee bouwkundigen en 2 installatie deskundigen. Per duo (bouwkundige en installatie deskundige) worden twee ontwerp schetsen gemaakt. In de schetsen zijn beide disciplines bouw en installaties verwerkt en goed op elkaar afgestemd (integraal bouwen). De schetsen worden verwerkt in een visie presentatie.
Product:
- 4 schetsen (plattegronden en gevels) per groep.
- Excel formulier waarin wordt aangetoond dat de ontwerpen voldoen aan het PvE.
- Per duo een visie presentatie met daarin verwerkt de twee schetsen.
Vervolgens wordt 1 ontwerp gekozen en verder uitgewerkt.
Week 6 ENERGIE BALANS VAN DE CAMPER
Context
Het ontwerp is gereed. De ontwerper wil weten of het ontwerp voldoet aan de bouwfysische eisen. Hij wil zo snel mogelijk de beschikking hebben over technische tekeningen met de technische omschrijving en hij vraagt jullie ook daar een bijdrage aan te leveren. Jullie krijgen de volgende opdrachten:
Link
Eisen luchtverversing bouwbesluit
Rc berekening
Opdracht 1: RC berekening camper
Opdracht
Maak de RC berekening voor het dak, de vloer en de wanden.
Inleveren
- Laat in de presentatie zien hoe je de RC-berekeningen hebt gemaakt van de verschillende casco delen
- De uitkomsten van deze berekening heb je ook nodig om opdracht 2 goed te kunnen maken
Opdracht 2: Energiebalans camper
Leerdoelen
- Een beeld krijgen bij de grootte van het energieverbruik en verbruikers van een woning
- Inzicht krijgen op de invloed bouwkundige en installatie technische aspecten op het energieverbruik
Opdracht
Je gaat de Excelsheet onder deze opdracht invullen zodat je een beeld krijgt van alle energiestromen in de camper en hoe groot deze zijn. Op basis van deze sheet kun je ongeveer uitrekenen hoe groot/zwaar de installaties moeten worden en hoe de woning moet worden geïsoleerd en geconstrueerd. De sheet bestaan uit 5 kolommen waarbij je 5 verschillende scenario's kunt invullen. Voor deze opdracht hoef je alleen de eerste kolom (lichtbruin) in te vullen.
Stappen
- Eigenschappen woning
Het huidig verbruik hoef je niet in te vullen omdat het om een nieuw ontwerp gaat. De rest van alle gegevens kun je berekenen en invullen.
- Eigenschappen casco
Bereken de oppervlakte van alle casco delen. Let op dat je de oppervlakte van de raamdelen van de muuroppervlakte afhaalt. De Rc-waarde van alle delen bereken je in opdracht 1. De U-waarde kun je opzoeken als je weet welke type ramen je gaat gebruiken.
- Infiltratie en ventilatie
Zoek op internet wat Qv10 is, en wat hier realistische waarden voor zijn. Zoek ook op wat het ventilatievoud van een woning moet zijn volgens het bouwbesluit. Het ventilatievoud geeft aan hoe vaak de lucht in een ruimte helemaal ververst wordt in 1 uur. Kies een ventilatiesysteem en zoek daarbij op wat het rendement van de WTW is. Als je geen WTW gebruikt is het rendement 0.
- Tapwater
Zoek op internet op wat CW klasse is en kies een realistische waarde voor de camper. Kies een douchewater-WTW als je deze wilde gaan gebruiken, zo niet dan is het rendement 0. Zoek daarbij op wat het rendement is. Als je een warmtepomp of zonneboiler gebruikt voor warm tapwater moet je opzoeken wat de SPF (Seasonal performance factor) is. Zoek op wat de opbrengst per jaar is van de zonneboiler. Let goed op dat de eenheid GJ/per jaar (Giga Joule per jaar) klopt. Als de eenheid anders is moet je deze omrekenen. Als je meerdere systemen gebruikt voor warm water kun je er 2 invullen (primair en secundair). Als je 1 systeem gebruikt zet je bij het aandeel van het primaire systeem 100%
- Verwarming
Geeft hier aan op welke manier je de ruimte gaat verwarmen. Je kunt 2 systemen gebruiken, maar als je 1 systeem gebruikt vul je bij primaire opwekker 100% in. Zoek ook weer op wat de SPF is van de warmtepomp of zonneboiler.
- Zoninstraling
De oppervlakte van de ramen heb je als het goed is al berekend bij stap 2. Zoek op wat de zonnetoetredingsfactor (ZTA) is van het glas dat je gaat gebruiken. Het schaduwpercentage wordt bepaald door bijvoorbeeld bomen of andere gebouwen. Omdat dit over een camper gaat kun je dit niet invullen omdat deze elke keer ergens anders staat. Ook is de positie van de camper (noord/oost/zuid/west) elke keer anders. Ga dus uit van het worst-case scenario en dat is dat het meeste glas om de zuidkant zit.
- Koken
Vul hier in hoe je kookt. De intensiteit betekend of je veel/lang, gemiddeld of weinig/kort kookt.
- Elektrische apparaten en hulpenergie
Vul hierbij in hoe vaak je de vaatwasser/wasmachine/droger gebruikt. Het energieverbruik van de verlichting moet je berekenen. Bereken hoeveel lampen je hebt en hoeveel Watt deze zijn en hoeveel uur per dag deze aan zijn. Hiermee kun je vervolgens het aantal kWh/jaar berekenen. Het aantal kWh voor koken wordt automatisch berekend. Bereken voor alle overige apparaten zelf hoeveel kWh/jaar ze gebruiken. Voor koelkasten en TV's staat dat vaak wel op internet bij het energielabel. Voor andere apparaten zoals stofzuigers, waterkokers, laptops etc moet je dit zelf berekenen. Doe dit op dezelfde manier als de verlichting, dus bepalen hoeveel Watt het apparaat is en hoeveel uur per dag ze aan zijn.
- Zonnepanelen
Vul hier in hoeveel zonnepanelen je gebruikt om stroom op te wekken en hoe gepositioneerd zijn. Gebruik je nog andere manieren om stroom op te wekken (bijv. windmolentje), zoek dan op internet op hoeveel kWh/jaar deze opleveren. Pas dan het aantal zonnepanelen aan zodat het aantal kWh/jaar bij 'Opwekking' ongeveer evenveel is als de zonnepanelen die je werkelijk gaat gebruiken + bijv. dat windmolentje.
- Resultaten analyseren
Bekijk nu op het tabblad 'Resultaten' de grafiek 'Finaal energieverbruik' en 'Warmtebalans'. Bij finaal energieverbruik zie je hoeveel je verbruikt in een jaar en hoeveel je opwekt. Wil je zelfvoorzienend zijn tijdens je reis moet je dus evenveel opwekken als dat je verbruikt. Bij de warmtebalans zie je hoe de warmte weglekt uit de camper, en hoeveel je moet bij verwarmen (netto warmtevraag). De warmtebalans in altijd in balans, dus wat erin gaat is altijd gelijk aan wat eruit gaat. Alle factoren behalve de netto warmtevraag worden bepaald door je ontwerp. De 'netto warmtevraag' zorgt er uiteindelijk voor dat de temperatuur in de woning stabiel blijft, dit is de thermosstaat in de woning.
Inleveren
De ingevulde excelsheet met minimaal 2 ingevulde scenario's. De eerste heb je net gedaan, de tweede doe je in opdracht 4.
Opdracht 3: Off-grid capaciteit berekenen
Leerdoelen
- Een beeld krijgen bij de opslagcapaciteit van water en elektriciteit die nodig is bij een zelfvoorziendende woning
- Inzicht krijgen in mogelijkheden om te besparen op energie en waterverbruik
Opdracht
Je gaat de Excelsheet onder deze opdracht invullen zodat je een beeld krijgt van hoeveel opslag je nodig hebt als je zelfvoorzienend wilt zijn. Op basis van deze sheet kun je ongeveer uitrekenen hoe groot de opslagtanks en accu's moeten zijn die je nodig hebt voor je camper.
Stappen
- Capaciteit warm water
Neem de gegevens over uit de andere sheet die je al hebt ingevuld. Sommige gegevens weet je nog niet, zoals het waterverbruik van de douchekop. Zoek een geschikte douchekop op internet en zoek ook het waterverbruik waarvan op. Doe dit ook voor alle andere gegevens. In de grijze cellen moet je dit keer ook de formules zelf bepalen. Deze zijn niet heel moeilijk, met optellen, aftrekken, delen, vermenigvuldigen moet je alles kunnen berekenen. Soms moet je wel een bepaalde berekening tussen haakjes ( ) zetten, let daar op. Let ook goed op de eenheden, soms moet je nog wat omrekenen, bijvoorbeeld van weken naar dagen (delen door 7), centimeter naar meter (delen door 100) etc.
- Capaciteit koud water
Neem hier ook weer de gegevens over uit de andere sheet. Zoek de ontbrekende gegevens op op internet zoals waterverbruik van een vaatwasser, wasmachine en spoelbak. Vul daarna de formules in, let ook weer op de juiste eenheden
- Capaciteit elektriciteit
Neem hier het jaarverbruik en opwekking per jaar over uit de andere sheet. Ga nu kijken hoeveel accu's je nodig hebt om een x aantal dagen zonder stroom te zitten. Ga hierbij uit van de langste periode in de wereldreis. Je gaat uit van een gemiddeld scenario als de zon gemiddeld schijnt , en een worst case scenario als er helemaal geen zon in en er niks wordt opgewekt.
Inleveren
De ingevulde excelsheet met minimaal 2 ingevulde scenario's. De eerste heb je net gedaan, de tweede doe je in opdracht 4.
Opdracht 4: Verbeteringen energiebalans
Leerdoelen
- Analyseren van data en op basis daarvan ontwerpaanpassingen maken
Opdracht
In de vorige opdrachten heb je een beeld gekregen van het energieverbruik van de camper. Je ziet dat het best complex is om te bepalen waar de verliezen zitten en waar je winst kunt behalen. Nu je een beeld hebt van het energieverbruik van jullie schetsontwerp ga je deze bijstellen. Waar moeten nog aanpassingen komen zodat jullie camper zuiniger wordt?
Stappen
- Bekijk de resultaten van berekeningen nog een goed. Waar komen onrealistische getallen uit? Ben je bijvoorbeeld bijna al je energie kwijt aan verwarming, dan moet je misschien iets doen aan de isolatie. Of heb je een extra aanhanger nodig voor je accu, dan moet je eens kijken waar al die stroom heen gaat. Verbruik je wel heel weinig, dan ben je misschien wat vergeten...
- Als je een pijnpunt hebt gevonden ga je opzoek naar nieuwe/betere oplossing. en verwerk deze in je ontwerp.
- Kopieer alle getallen naar de tweede kolom in de sheet, of maak je Rc-berekening opnieuw en kijk hoe het plaatje er nu uitziet. Doe dit eventueel voor meerdere verbeteringen.
Inleveren
Een presentatie waarbij je de resulaten van opdracht 1, 2 en 3 bespreken en welke verbeteringen/aanpassingen jullie hebben gedaan aan het energieverbruik van de camper.
Week 7 KOSTPRIJSBEREKENING
Opdracht: Kostenoverzicht maken
Kostprijsberekening
Aan de hand van jullie Programma van Eisen kun je nu de kostprijs van je camper berekenen
Wanneer je een gespecificeerd PvE hebt, waarin alle informatie staat, kun je een gerichte kostprijs berekenen.
Wanneer je je PvE in een Excel matrix hebt opgebouwd is het berekenen van de kostprijs eenvoudig geworden. O.b.v. de eenheden kun je de prijs en de montagetijd invullen.
Zorg ervoor dat je de prijs zorgvuldig bepaald zodat het een netto/netto bedrag is incl. montage materialen.
Voorbeeld 1: een Wandcontactdoos heeft een inbouwdoos, lengte snoer, aansluiting op de verdeelinrichting en eventueel een kabeldoos nodig en montagemateriaal.
Voorbeeld 2: voor de plafondafwerking heb je isolatie, panlatten, akoestische plafonddoek, houten latten plafond, kleurafwerking en montagemateriaal.
Voorbeeld 3: voor een kookgroep ben je gasinstallatie, goedgekeurde gasopslag, leidingwerk nodig een elektrische aansluiting voor elektrische ontsteking.
Voor de volledigheid je begint met een casco voertuig en stap voor stap richt je de camper in en schat je werkzaamheden in en reken je de materialen uit.
Leerdoelen
- Een beeld krijgen van de kosten om een camper te bouwen en de voorzieningen die je nodig bent om de wereldreis te maken
- Inzicht krijgen hoe je tot prijsvorming komt
Opdracht
Bereken de kostprijs van de camper (dus: voertuig, interieur, exterieur, alle voorzieningen etc.).
Presentatie: kostprijsberekening (hoe ben je tot de prijsvorming gekomen wat heb je allemaal berekend?)
Inleveren
- Kostprijsberekening in Excel bestand
- Presentatie in PP
- Sluitingsdatum volgende week zondag voor 12:00 uur
Stappen
1. Aan de hand van je PvE maak je je eigen Excelsheet waarin alle ruimtes in een kolom zijn benoemd en alle voorzieningen, afmetingen etc. in de bovenste rij zijn benoemd (of andersom).
2. Per voorziening geef je een stuksprijs op en de extra voorzieningen, zoals die in de 3 voorbeeld zijn beschreven.
3. De montage werkzaamheden schat je in en zet je onder de stuksprijs.
4. Voor de montagewerkzaamheden houd je per één uur 55 euro aan.
In de bijlage zit een bestand als rekenvoorbeeld.
Aanvulling
Omdat je nog aan het ontwerpen bent en een en ander nog moet worden uitgewerkt kun je dit bestand als een levend document zien, die je de komende weken completeert. Zodat je uiterlijk in week 9 alle gegevens hebt verwerkt om tot de definitieve prijsvorming te komen van de camper. Denk erom als je het bestand wijzigt en opnieuw inlevert dat je er een versie nummer en inlever datum in het document wordt vermeld.
Week 8/9 ONTWERP UITWERKEN EN MAQUETTE
Opdracht 1: Ontwerp uitwerken in 2D en 3D
Leerdoelen
- Inzichtelijk maken hoe de camper gebouwd wordt
Opdracht
Als groep heb je gekozen voor het best passend schetsontwerp. Dit ontwerp ga je nu verder in detail uitwerken. Je gaat het in 3D maken en je gaat 2D aanzichten tekenen.
Stappen
- 3D visualtie van de camper in Sketchup of Revit
- De verschillende plattegronden van de camper (incl dak en evt. installatieruimte onder de vloer).
Zowel installatietechnisch en bouwkundig moeten de tekeningen gedetaileerd zijn uitgewerkt. Denk aan juiste dikte en opbouw van wanden, en indeling en plaatsing van alle installatietechnische componenten.
- Details van de constructie van de vloer, wanden, dak (1:5)
- Doorsneden (dwars-doorsnede en langs-doorsnede)
- Aanzichten van de camper
- Installatieplattegronden met leidingloop en elektrische installatie (lijst met typeinformatie van apparatuur)
TIp: Als je de camper eerst in 3D uitwerkt in revit of sketchup kun je daar de basisplattegronden uithalen die je verder gaat uitwerken
Inleveren
1 of 2 A0 posters waarop zowel de 2D tekeningen als de 3D perspectieven zijn geplaatst.
Opdracht 2: Maquette maken
De tekeningen zijn klaar. Het ontwerp is uitgewerkt in 3D.
De opdrachtgever wil graag ook een model. Daarom maken jullie een maquette schaal 1:50. De maquette (schaal model) wordt gemaakt van "circulair materiaal". Het materiaal is van te voren door jullie verzameld. Natuurlijk mogen jullie ook deel maquettes (detail maquette) maken op een grotere schaal. De deel maquettes kunnen helpen het idee wat jullie hebben beter uit te leggen.
Opdracht 3: Eindpresentatie voorbereiden
Leerdoelen
- hoe maak je een presentatie
Opdracht
Deze week bereid je je voor op de finale van volgende week. Je gaat een eindpresentatie maken waarin je jou idee presenteerd aan een jury en de opdrachtgevers. Gebruik hiervoor de tekeningen die je op A0 hebt uitgeprint en de maquette. Maak daarnaast nog een presentatie hoe je uitlegt hoe je tot dit ontwerp bent gekomen en welke ontwerpkeuzes je hebt gemaakt. Denk aan de kostenprijs, energievoorziening, duurzame technieken, circulariteit, isolatie etc.
Stappen
- Maak een presentatie op maximaal 2 x A0.
- Maak ook een presentatie van maximaal 10 minuten, dit hoeft niet per se een powerpoint te zijn. Bedenk wat voor jullie ontwerp de beste presentatie is.
- Laat ook de maquette terug komen in jullie presentie
- Oefen de eindpresentatie van te voren met elkaar, zodat je met een goed en duidelijk verhaal de jury kan overtuigen
Week 10 PRESENTATIE EN TOETS
Leerdoelen
- hoe maak je een presentatie
- hoe maak je een feestje
- hoe win je een prijsvraag
- eindtoets
Opdracht
Deze week is de finale. Elk team heeft een presentie. Het doel van de presentatie is om de opdrachtgever te overtuigen dat jullie ontwerp het beste ontwerp is.
Stappen
- Je presenteert jullie ontwerp aan de jury die gaat beslissen wie de beste 3 teams zijn.
- De beste drie teams presenteren aan de opdrachtgever
- De winnaar wordt bekend gemaakt.
Vragen waarop de jury jullie gaat beoordelen:
|
1. Jullie opdrachtgever maakt een wereldreis. Welke invloed heeft dit gehad op jullie ontwerp?
|
|
2. Jullie opdrachtgever heeft wensen gehad. Hoe hebben jullie de wensen van de opdrachtgever verwerkt in jullie ontwerp?
|
|
3. Hoe hebben jullie ervoor gezorgd dat jullie camper zo energiezuinig mogelijk is?
|
|
4. Welke circulaire materialen hebben jullie gebruikt in jullie ontwerp/idee (niet de maquette)?
|
|
5. Welke invloed heeft jullie RC-berekening gehad op jullie ontwerp?
|
|
6. Welke innovatieve ideeën hebben jullie verwerkt in jullie ontwerp?
|
|
7. Wat is jullie visie t.a.v. afvalstromen?
|
|
8. Algehele presentatie van het projectteam/stand dient de jury te beoordelen & teamwork.
|
Toets
Er komt een eindtoets. De vragen worden verzamelt uit 10 weken project. Dus de vragen komen uit het project zelf, uit de theorielessen, maar ook uit de lezingen en excursies.
De toets heeft ongeveer 50 vragen, en duurt 2 uur.
Teamcontract.docx
