Lezen kan echt leuk zijn! Uit 'Matilda' van Roald Dahl
In 1988 schreef Roald Dahl een fantastisch verhaal: Matilda. Matilda is een briljant meisje dat al kon lezen toen ze drie was. Haar ouders vinden haar een lastpost. Daarom besluit Matilda zich eens goed kwaad te maken en ze bedenkt slimme straffen voor haar ouders en leerkrachten. In het eerste hoofdstuk van dit boek vertelt Roald Dahl waarom lezen leuk is.
(...) Toen ze drie was, had Matilda zichzelf leren lezen door rondslingerende kranten en tijdschriften te bestuderen. Met vier jaar las ze zo snel en goed dat ze begon te hunkeren naar boeken. Het enige boek in dat hele intellectuele huishouden was een boek van haar moeder dat Koken voor beginners heette. Toen ze dit van begin tot eind had gelezen en alle recepten uit haar hoofd kende, besloot ze dat ze graag iets interessanter wilde.
‘Papa,’ zei ze, ‘zou u misschien een boek voor me kunnen kopen?’
‘Een boek?’ vroeg hij. ‘Wat moet je nou in vredesnaam met een boek?’
‘Lezen, papa.’
‘Wat is er verdorie mis met de televisie? We hebben een prachtig grootbeeld-tv en jij moet zo nodig een boek! Je bent een verwend nest, kind.’
(...) De middag nadat haar vader geweigerd had een boek voor haar te kopen, ging Matilda in haar eentje op weg naar de bibliotheek van het dorp. Daar stelde ze zich voor aan de bibliothecaresse, mevrouw Fens. Ze vroeg of ze daar een boek mocht zitten lezen. Mevrouw Fens was nogal verwonderd dat zo’n klein meisje daar zomaar zonder ouders kwam aanzetten, maar zei dat ze haar gang mocht gaan.
Vanaf die dag wandelde Matilda zodra haar moeder weg was, naar de bibliotheek. Daar deed ze tien minuten over en dat betekende dat ze twee fantastische uren had om stilletjes in een knus hoekje te zitten en het ene boek na het andere te verslinden.
(...) Mevrouw Fens kon haar ogen nauwelijks afhouden van het kleine meisje dat daar uur na uur aan de andere kant van de zaal in de grote leunstoel zat met een boek op haar schoot. Ze moest het wel op haar schoot leggen omdat het te zwaar was om het vast te houden. Ze moest er zich overheen buigen om het te lezen. En wat een merkwaardig zicht: dat kleine donkerharige figuurtje dat daar zat te lezen, betoverd door woorden ...
(...) ‘Weet je wel,’ zei mevrouw Fens, ‘dat je bij bibliotheken zoals deze ook boeken kunt lenen en mee naar huis nemen?’
‘Dat wist ik niet,’ zei Matilda. ‘Zou ik dat ook mogen?’
Vanaf die dag ging Matilda nog maar één keer per week naar de bibliotheek om nieuwe boeken te halen en de oude terug te brengen. Haar eigen kleine slaapkamertje was nu haar leeszaal en daar zat ze bijna elke middag te lezen, vaak met een beker warme chocolademelk naast zich. De boeken voerden haar mee naar nieuwe werelden en lieten haar kennismaken met wonderlijke mensen die opwindende levens leidden. Ze reisde de hele wereld rond in haar kleine kamertje in een Engels dorp.
(Uit: Matilda – Roald Dahl)
Dit schooljaar zullen jullie voor een aantal leesopdrachten met jullie neus in de jeugdboeken duiken. Ik hoop dat ik jullie hiermee een leesmicrobe bezorg, want al lezend kan je de wereld in het verleden, het heden en de toekomst ontdekken zonder je kamertje te verlaten. Hopelijk beleef jij een aantal van die Matilda-momentjes!
1. Vrije keuze?
Dit schooljaar zal je minstens drie jeugdboeken lezen (en als je de smaak te pakken hebt, nog veel meer). Eén boek bezorgt de leraar je in de loop van het tweede of derde trimester. Dat boek is van de auteur Gerda Van Erkel. De twee andere boeken mag je zelf kiezen.
Die boeken moeten aan een paar voorwaarden voldoen:
1. Je leest een Nederlandstalig jeugdboek.
2. Het boek is voor jouw leeftijdsgroep geschreven. Dit kan je makkelijk controleren via de site van de bibliotheek;
3. Uiteraard lees je voor deze opdrachten boeken die je vorig schooljaar nog niet las voor een schoolopdracht. Boeken die je de afgelopen vakantie hebt gelezen, tellen dan weer wel mee;
4. Je kiest voor boeken van verschillende auteurs;
5. Minstens één van je boeken is nog niet verfilmd;
6. Het boek werd niet geschreven n.a.v. een tv-serie (bv. D5R).
Het goede nieuws is dat duizenden jeugdboeken aan deze voorwaarden voldoen. Je zoektocht kan beginnen!
2. De bib/bieb - jouw partner in crime!
Boeken haal je bij voorkeur in de bib/bieb. Daar verzamelt jouw gemeente voor jou heel wat fantastische boeken die je gratis mag ontlenen. Waarom zou je er geen gebruik van maken? Als je een boek ontleent en het valt toch wat tegen, dan breng je het terug en ontleen je andere boeken. Als je een boek koopt en het voldoet niet aan je verwachtingen, dan mag je het uiteraard niet terugbrengen naar de boekhandel.
Daarnaast is je bibliotheek in deze tijden ook een digitale bibliotheek. Je kan online opzoeken in de catalogus, de ontleende tijd van boeken verlengen, je voorkeurlijst opstellen, boeken reserveren... En als je een boek wil ontlenen dat niet in het bezit is van jouw bib, dan bespreek je dat met de bibliothecaris. Of ze ontlenen het voor jou in een andere bib of ze kopen het aan en bezorgen het jou als eerste ontlener. Hoe meer lezers, hoe gelukkiger je bibliothecarissen!
Je kan in de bib ook gebruik maken van BIEBLO. Een handige tool om een boek op jouw maat te vinden. Via een zoekmachine geef je jouw voorkeuren in en je krijgt een paar leesvoorstellen die ook in de bib aanwezig zijn. Zeker proberen!
Neem alvast een kijkje op de site van jouw bibliotheek!
Bibliotheek Stekene
Bibliotheek Sint-Gillis-Waas
Bibliotheek Moerbeke-Waas
Bibliotheek Sint-Niklaas
3. De zoektocht kan beginnen...
Er bestaat geen jeugdboek dat elke jongere fantastisch vindt. Net zoals er verschillen zijn qua smaak in kleding, eten, films, games, muziek... is dat ook zo voor boeken. Maar wat je hier vervolgens ontdekt, kan je wel op weg zetten. Neem alvast even de tijd!
3.1 "Dit moet je lezen!"
De eerste manier om het juiste boek te vinden is vaak een andere lezer die jou een tip geeft. Die andere lezer, dat kan een vriend(in), een klasgenoot, je broer/zus, je ouders, je leraar... zijn. Als iemand enthousiast vertelt over een boek, dan kan dat aanstekelijk werken.
Een aantal boeken die jouw voorgangers in 2MW met heel veel plezier hebben gelezen,vind je het volgende document. Als je op de cover tikt, kom je automatisch terecht bij de webpagina van het boek op de website van de Stekense bieb. Je krijgt meteen de korte inhoud mee en ziet of je het boek kan ontlenen.
3.2 De Leesjury
De Leesjury is een jury van kinderen en jongeren tussen 4 en 16 jaar. Juryleden krijgen een lijst van 6 boeken om te beoordelen. Jouw leeftijdscategorie is groep 5. Maar ook boeken uit groep 6 mag je lezen als dat voor jou haalbaar is.
Die lezers, die jongeren dus, kiezen elk jaar hun top 3. En die top drie is misschien ook voor jou een bron van inspiratie. Hieronder een link naar de site van de Leesjury (voorheen KJV).
De Leesjury
3.3 De boekenzoeker
De boekenzoeker is een samenwerking tussen organisaties in Nederland en Vlaanderen. Iedereen Leest, de Vlaamse partner, is er net als je leerkracht van overtuigd dat er voor iedereen een goed boek te vinden is. En om je daarbij te helpen, ontwikkelden ze de boekenzoeker.
| |
|
| |
|
|
Je kunt de Boekenzoeker op verschillende manieren gebruiken.
Op het startscherm maak je een keuze uit twee onderdelen:
- Klik op Ik weet wat ik lees als je op zoek bent naar een bepaald soort boeken, of boeken over bepaalde onderwerpen. Historische boeken, gedichten, boeken over liefde enz.
- Klik op Geef me wat ik ben als je een boek wilt dat past bij wie je bent en wat je interesses zijn. Hier vind je boeken voor jongens, boeken voor meisjes, boeken voor filmfreaks en voor sportievelingen enz.
Als je in één van de twee onderdelen terecht bent gekomen, klik je op de categorie die je het meeste aanspreekt. Op 't einde van het parcours krijg je een lijstje met boeken en kan je beginnen lezen.
Neem alvast een kijkje op de site www.boekenzoeker.org.
|
De Boekenzoeker
4. Je lijstje is klaar!
Als alles naar wens is verlopen, heb je nu een lijstje dat bestaat uit minstens drie boeken om richting bib te trekken. Vooraf kan je uiteraard via de site van je bib nagaan of de boeken er wel in de rekken liggen. Maar in die bib zelf word je net als in alle andere winkels soms verleid om iets extra mee te nemen: een cover kan je aanspreken, een boek dat extra in the picture wordt gezet... Geen probleem, het blijft gratis en soms ontdek je op die manier een interessant boek.
Zorg in ieder geval dat je de bib verlaat met een stapeltje van minimaal drie boeken. Als het eerste boek dat je begint te lezen toch niet aan je verwachtingen voldoet, heb je nog twee alternatieven achter de hand.
5. Nog een mailtje naar je leraar...
Voor je je echt helemaal in je boek stort, stuur je nog een mail naar je leerkracht (drs@broeders.be).
Wat moet er zeker in die mail staan:
- Vermeld de titels en de auteurs van de 3 boeken waaruit je koos.
- Vervolgens geef je mee waarom je dat ene boek selecteerde dat je leest voor je leesopdracht.
- Je stelt eveneens de vraag aan je leerkracht of dit een goede keuze is. Hij/zij zal je dan antwoorden of je keuze voldoet aan de voorwaarden.
- Je mail telt minstens vijf volwaardige zinnen.
- Stuur in bijlage een foto van jezelf en dat boek mee. Geef die bijlage de titel van het boek. Let op: maak geen selfie, want dan staat de titel van het boek in spiegelschrift!
Deze mail is meteen ook een schrijfoefening. Zorg er voor dat je mail aan de mailetiquette voldoet. Hiervoor kan je terecht in een andere les op wikiwijs.nl: Een mail verzenden - Lesmateriaal - Wikiwijs
En tenslotte... heel veel leesplezier!
1. Oriënteren
1.1 Opdracht
Je moet een mail naar iemand sturen. Bekijk goed wat je concrete opdracht is, want dat is niet alleen voor de inhoud, maar ook voor de structuur van je mail bepalend.
1.2 Evaluatiefiche
Evaluatiefiche
Je krijgt en bekijkt in deze fase van je voorbereiding ook je evaluatiefiche voor een mailoefening. Heel belangrijk!
|
|
|
ZG
++
|
G
+
|
V
+/-
|
MB
-
|
|
Inhoud /3
|
- Je inhoud is volledig, volgens de opdracht.
|
|
|
|
|
|
Taal
/3
|
- Je schrijft (enkel) hoofdletters waar nodig.
- Je schrijft een leesteken op het einde van de zin.
- Je gebruikt een spellingchecker om spelfouten te vermijden.
- Je kijkt de werkwoordvervoegingen extra na.
- Je zinnen zijn goed gebouwd.
|
|
|
|
|
|
Mailetiquette
/4
|
- Je gebruikt een kernachtige onderwerpsregel.
- Je hanteert een correct taalregister.
- Je gebruikt een juiste begroeting, een bedanking indien nodig en een slotformule.
- De boodschap is duidelijk, kort en bondig.
- Je (eventuele) bijlage heeft een correcte benaming.
- Je gebruikt een juiste lay-out.
|
|
|
|
|
| |
| |
ZG = zeer goed (9-10)
G = goed (7-8)
V = voldoende (5-6)
MB = moet beter (-5)
|
|
2. Voorbereiden
2.1 Het communicatiemodel
Uiteraard hou je ook bij het versturen van een mail rekening met de vragen van je communicatieschema:
- Wie is de zender?
- Welke boodschap zul je brengen? Hoe pas jij je boodschap aan aan je publiek? (Wat is die boodschap? Waarover gaat de boodschap?)
- Wie is de ontvanger?
- Wat is je bedoeling? Wat wil je bereiken?
- In welke context (of situatie) wordt er gecommuniceerd?
- Welk kanaal zul je gebruiken?
- Welk effect wil je bereiken?
2.2 Formeel of informeel?
Eerst moet je jezelf een aantal vragen stellen alvorens je je mail samenstelt. Is de mail die je stuurt formeel of informeel? Hierover leerde je vorig schooljaar al het volgende. Even herhalen!
Of je mail formeel of informeel is, heeft uiteraard zijn gevolgen. Een formele mail heeft een vaste structuur, een ander taalregister dan de formele mail... Bekijk het filmpje in '2.3 Mailetiquette' waarin ik je uitleg geef over de juiste mailetiquette in een concrete situatie of context.
2.3 Mailetiquette
In onderstaande video krijg je uitleg over de mailetiquette. Neem deze video goed door, zodat je de juiste keuzes maakt bij de uitvoering van je opdracht.
Nog een paar tips:
- Alles goed is verwerkt, maak dan eerst een kladversie van je mail. Je neemt nu meer tijd om te mailen dan in het 'echte' leven, maar je bent dan ook aan het oefenen om het mailen volledig onder de knie te krijgen.
- Ben je klaar met je voorbereiding? Lees dan opnieuw je opdracht. Deze laatste controle is heel erg belangrijk!
Een mail verzenden - mailetiquette
3. Uitvoeren
De voorbereiding zit er op. Als je die goed aanpakte, ben je er helemaal klaar voor.
Tijd dus om je mail te sturen. Gebruik je mailadres van de school, zodat je gewoon wordt om dit te gebruiken.
4. Reflecteren
Je mail/schrijfoefening zit er op. Je kreeg je evaluatie van de leerkracht mee.
Je kreeg daarnaast ook een werkpunt mee voor een volgende mailoefening. Hou dat werkpunt in gedachten, werk er aan zodat je volgende keer progressie boekt.
En tenslotte stel je je na de evaluatie de vraag of je voorbereiding voldoende was of toch nog beter had gekund.
Deze vierde stap is een heel belangrijke stap omdat je nu aan de slag kan om het volgende keer nog beter te doen.
Boektoppers
