Inleiding
Ict biedt mooie kansen voor het verduurzamen van de school en het onderwijs. Zo kan het gebruikt worden om les te geven over duurzaamheid, maar ook als hulpmiddel bij het verduurzamen van de bedrijfsvoering. Het blijkt dat veel scholen ict voor deze verduurzaming meer zouden willen inzetten, maar nog te weinig zicht hebben op de mogelijkheden.
In de maatschappelijke discussie speelt duurzaamheid een grote rol. Er is heel veel aandacht voor. Aan internationale klimaattafels en in samenwerkingsakkoorden wordt gesproken over energie- en cultuurtransities met hoge ambities.
Ict is niet meer weg te denken uit de samenleving en brengt duurzame issues met zich mee. Computers, devices en randapparatuur zijn energievreters en zorgen voor uitstoot.
Scholen besteden bijna 20% van hun elektriciteit aan ict-apparatuur. Ict-apparatuur doet een grote aanslag op cruciale grondstoffen. En netwerken en datacenters leggen steeds groter beslag op energievoorzieningen.
Tegelijkertijd biedt ict ook veel mooie kansen voor het verduurzamen en van de school en het innoveren van het onderwijs.
In dit arrangement wordt gekeken naar twee aspecten:
- verduurzamen van ict, bedoeld voor ict-manager, facilitair managers en schoolleiders.
- verduurzamen met ict, bedoeld voor leraren en leren over duurzaamheid in de klas, lesgroep of leerproject.
Bij verduurzamen van ict gaat het om het verminderen van de milieu-impact van ict (energiegebruik en e-waste). Bij verduurzamen met ict gaat het om het inzetten van ict als hulpmiddel bij het leren over duurzaamheid.
Ten aanzien van verduurzamen van en met ict bleek dat schoolleiders en bestuurders weinig zicht hebben op de mogelijkheden die er zijn, en behoefte hebben aan goede voorbeelden die laten zien hoe zij ict kunnen inzetten voor duurzaamheid.
Naar aanleiding van een eerste inventarisatie hebben wij voorbeelden verzameld. In dit arrangement zijn deze voorbeelden te vinden.
Verduurzamen van ict
Wat zijn de huidige ontwikkelingen rond verduurzamen van ict, wat kunnen we daar nu mee richting het onderwijs in 2019?
We schetsen een aantal ontwikkelingen en aandachtspunten in de submenu's over:
- De verschuiving van individuele aanpak naar een collectieve aanpak
- Communicatie als sleutelfactor
- Energiegebruik
- Levenscyclus ict-hardware
Van individueel naar collectief
Van individueel naar collectief
Opvallende ontwikkeling is dat de focus van verduurzamen van ict verschoven is van individueel naar collectief.
Centraal kunnen en worden veel maatregelen getroffen ten aanzien van een duurzaam gebruik van ict.
Dat kan op lokaal schoolniveau zijn, met bijvoorbeeld centrale instellingen rond werkplekbeheer, centraal printen met eco-instellingen, serverbeheer, beleid rond om vervanging van bijvoorbeeld devices, inkoop en afvoer. Daarbij is het individu minder aan zet.
Het is wel belangrijk dat deze maatregelen op voldoende draagvlak kunnen rekenen. En dat individuele gebruikers zich bewust zijn van de mogelijkheden om duurzaam ict te gebruiken.
Denk aan het bundelen van krachten op het gebied van ict, gemeenschappelijke datacentra, uitwisselen van kennis en kunde.
Of nog verder, het onderbrengen van services in de cloud, het aansluiten op een groot regionaal datacenter, als het even kan een groen datacenter.
Datacentra
Deze nemen een steeds belangrijker rol in bij ict gebruik. Het zijn enorme energieverslinders. Selectie van groene datacenters wordt steeds belangrijker. Bijvoorbeeld datacenters die rechtstreeks op windmolens zijn aangesloten. Of datacenters die hun warmte omzetten in stadswarmte.
Cloud computing
Een ontwikkeling die al lang aan de gang is en ook ten aanzien van een duurzaam gebruik van ict een rol speelt. Lees meer in het artikel 'Wat moet ik weten over werken in de cloud?'.
Communicatie is de sleutelfactor
Bewustwording
Er is volop maatschappelijke discussie over duurzaamheid. Ook onderwijs zou een bijdrage moeten leveren aan de doelstellingen die voor de middellange en lange termijn zijn opgesteld (wereldwijd, Europa, Nederland, gemeentes). Daar kan onderwijs zich niet aan onttrekken. Ook studenten vragen dat van scholen.
Bewustwording is daarmee een belangrijk aspect aan het worden, maar dan komt de vraag: wat kunnen we dan doen. Daarop moeten goede antwoorden voorhanden zijn. Dat geldt zeker ook voor bestuurders, dat zijn key actoren. Hun drijfveren ten aanzien van verduurzamen van ict zijn: maatschappelijk verantwoord werken en kostenbesparingen. Dat sluit goed op elkaar aan.
Communicatie is de sleutelfactor
De goede maatregelen en voorbeelden beschikbaar hebben, op de juiste toon en tijd communiceren naar de gebruikers, awareness campagnes opzetten en de resultaten laten zien.
Impact laten zien
Laten zien wat de resultaten kunnen zijn:
- Het meten van energieverbruik van it-apparatuur, in beeld brengen hoeveel dat is. Dat kunnen ook hele leuke projecten voor leerlingen/studenten zijn.
- laten zien met sprekende voorbeelden wat dingen betekenen, welke effecten ze hebben, voorbeeld: één zoekopdracht bij Google kost evenveel energie als het zetten van een kopje thee! Of de CO2 uitstoot ten gevolge van ict gebruik van onze school is equivalent aan de opname door xxxxxx bomen.
Energiegebruik
Energiegebruik is een belangrijke factor bij de inzet van ict. Enerzijds worden computers steeds zuiniger (niemand heeft meer een monitor met zo'n dikke kathode straal buis er in), anderzijds neemt het aantal devices snel toe en vooral ook het gebruik ervan. In sommige scholen is dat wel opgelopen tot 20% van het elektriciteitsgebruik. Maar er zijn ook veel maatregelen mogelijk om die toename in ieder geval af te remmen. De belangrijkste voorbeelden op een rij:
- Powermanagement, het regelen van aan- en uitzetten van apparatuur, is nog steeds een issue, zij het dat het op veel plekken intussen wel wordt toegepast. Niet langer staan tijdens de vakanties de monitoren in het open leercentrum nog gewoon aan. Maar toch kan ook hier nog verbetering in aangebracht worden.
- Groene energie gebruiken, kritisch naar je provider kijken dus.
- Zelf groene energie opwekken, bijvoorbeeld door zonnecellen op het dak van de school. Er lopen diverse initiatieven om dit breed van de grond te krijgen.
- Centraliseren van apparatuur: printers, servers, serverruimtes, datacenters.
- Kiezen voor een clouddienst.
- Gebruik van software die mede vanuit het perspectief van duurzaamheid is ontwikkeld. Dit lijkt een marginale maatregel maar er zijn voorbeelden dat het energiegebruik van een computer bij een software aanpassing meer dan gehalveerd kan worden. Uiteraard kunnen scholen dat meestal niet zelf, maar kan het een criterium zijn net als bij hardware bij inkoop van software.
Voorbeeld van het processor gedrag bij een toepassing na een duurzame aanpassing van de software:
Tool Zonnestroom voor scholen
Er is een grote hoeveelheid aan informatie te vinden over zonnepanelen. Maar wat is geschikt voor de school? En wat zijn realistische investeringskosten en terugverdientijden? Deze praktische tool van RVO helpt u om op deze vragen een antwoord te vinden en gaat in op aspecten als het eigenaarschap, juridische vragen, onderhoud en lespakketten.
Tool Zonnestroom
Levenscyclus ict-hardware
Duurzaamheid speelt niet alleen een rol bij de inkoop van ict-hardware, maar ook aan het einde van de levensduur. Wat gebeurt er met de apparaten en materialen wanneer de hardware in jouw school wordt vervangen?
Kritisch inkopen
Opstellen van duurzame inkoopvoorwaarden, met daarin aandacht voor kwaliteit, energieverbruik en materiaalkeuze etc. Het opstellen van een duurzaam vervangingsbeleid (longivity beleid).
Afvoer van ict middelen
De e-waste problematiek. Het is van belang om een goed afvoerprotocol te gebruiken en samen te werken met gecertificeerde recyclingbedrijven.
Duurzame levenscyclus ict hardware
Het sluiten van de kringloop – waardoor de grondstoffen in ict-apparatuur eindeloos hergebruikt worden – lost verschillende problemen op. En dat begint al bij de inkoop. Door de juiste vragen te stellen aan je leverancier, verzeker je jezelf ervan dat je apparatuur koopt met een lange levensduur. Of waarvan je de levensduur gemakkelijk kunt verlengen.
Lees hier meer over in de brochure van MVO:
Wat te doen met afgeschreven ict-hardware
Verduurzamen met ict
Hoe kun je als school ict inzetten voor duurzaam leren in de klas en voor het verduurzamen van de school.
We onderscheiden drie soorten voorbeelden:
- Lesprogramma’s en projecten waarbij ict ingezet wordt voor leren voor duurzame ontwikkeling. Denk aan interactieve kaarten, QR-codes of serious gaming.
- Leerzame apps die gebruikt kunnen worden om les te geven over duurzaamheid. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan apps waarmee je het zwerfafval rond de school in kaart brengt of waterdiertjes zoekt om inzicht te krijgen in de waterkwaliteit. Of aan apps over klimaatverandering, duurzame keurmerken, eten volgens de seizoenen of afvalscheiding.
- Overige hulpmiddelen waarbij ict ingezet wordt om de school te verduurzamen. Hulpmiddelen zoals de energieverbruiksmanagers, de beslisboom en de Dutch Green Building scan apps.
De lesprogramma's en apps kunnen over duurzaamheid in het algemeen gaan, maar vaak zijn ze gekoppeld aan een duurzaamheidsthema. Bijvoorbeeld over afval, energie, groene schoolpleinen, biodiversiteit, mobiliteit, burgerschap, voedsel, duurzaam consumeren, duurzaam inkopen of duurzaamheid van het schoolgebouw.
In de submenu's staan toepassingen, gerangschikt per thema.
Afval en grondstoffen
Lesmateriaal
DesignWeken en Duurzame Design Challenges
Een ervaringsgericht onderwijsprogramma, waarin technologie, creatief denken en duurzaamheid verbonden worden.
Kinderen gaan met elkaar aan de slag om met behulp van ‘design thinking’ oplossingen te bedenken voor actuele duurzame uitdagingen. Dit gebeurt in een tweedaags programma (Duurzame Design Challenges) of tijdens een complete week waarin leerlingen ook leren programmeren: de Designweek.
De leerlingen gebruiken technologie om een oplossing voor hun vraagstuk te ontwikkelen. Ze gaan bijvoorbeeld programmeren of bouwen een website. Virtual reality wordt gebruikt om uit te leggen wat duurzaamheid is.
Doelgroep: PO en VO
Kosten: Op aanvraag
DesignWeek@School
Zwerfvuil in kaart
Bij de les ‘zwerfvuil in kaart’ voeren leerlingen een onderzoek uit in de omgeving van de school. Waar vinden ze veel afval? Waar staan er prullenbakken? Wat voor soort afval vinden ze en is er terug te leiden van wie die afval afkomstig is? De verzamelde gegevens voeren ze in een database in.
Leerlingen gebruiken een invoer-app om vast te leggen waar wat voor soort afval er ligt in het gebied tussen school en veel in de pauze bezochte winkels. Ook registreren ze prullenbakken. Ze bekijken de resultaten in de gekoppelde GIS-kaart en kunnen zo zien of er sprake is van een snoeproute en of de prullenbakken wel op de goede plekken staan.
Doelgroep: VO
Kosten: geen, wel gebruikersaccount aanvragen
Zwerfvuil in kaart
Apps
Interactieve kaart
De Litterati-app wordt gebruikt om zwerfafval in beeld te brengen en op te ruimen. Met de app kan je zwerfafval fotograferen en taggen. Alle meldingen van zwerfafval zijn te zien op een kaart. Met behulp van de app wordt zwerfafval gefotografeerd. Via geotags worden de waarnemingen vastgelegd in een database en getoond op een wereldwijde kaart.
Doelgroep: PO, VO en MBO
Kosten: geen
Litterati app
Afvalscheidingswijzer
Deze app helpt om op te zoeken in welke afvalbak het afval thuishoort. Ook worden er tips en uitleg gegeven. Wanneer je invult welk afval je hebt (bijvoorbeeld een chipszak of bakpapier), krijg je te zien bij welk afval dit thuishoort. Met goede afvalscheiding help je grondstoffen en energie te besparen, en voorkom je milieuvervuiling.
Doelgroep: PO, VO en MBO
Kosten: geen
Afvalscheidingswijzer
Gebouw en energie
Lesmateriaal
Energie Simulatie
In deze EnergySim moet de speler de elektriciteitsvoorziening van een fictief eiland zien te beheren gedurende de periode 2013 – 2050. De leerlingen stappen in het leven van een Wageningse econoom en sluiten de lessenserie af met een advies aan de minister van EZ over de inrichting van het electriciteitsaanbod voor de periode 2013 tot 2050. De digitale simulatie helpt leerlingen om vraag en aanbod op de electriciteitsmarkt te begrijpen, en wat de trade-offs zijn die investeringen in verschillende energiebronnen met zich meebrengen.
Doelgroep: havo 4/5 en vwo
Vak: Economie
Kosten: geen
Energiesimulatie
Apps
Energieslag in Rotterdam
Spel waarbij basisscholen met elkaar de uitdaging aangaan om in drie maanden tijd zoveel mogelijk energie te besparen. In 2018 streden 40 Rotterdamse basisscholen tegen elkaar.
Via de online game hebben de leerlingen inzicht in hun energieverbruik. Ook krijgen ze wekelijks een videoboodschap en opdrachten.
Doelgroep: PO
Kosten: geen
Energieslag Rotterdam
Beslisboom Verduurzaming Scholen
De Beslisboom helpt schoolbesturen om te beoordelen welke aanpak geschikt is voor het verduurzamen van hun schoolgebouw(en). Er wordt inzicht gegeven in de benodigde investering, financieringsopties en procedures voor uitbesteding en aanbesteding.
De tool is online in te vullen.
Doelgroep: besturen/directies van PO en VO
Kosten: geen
Beslisboom Verduurzaming Scholen
BUILD UP Skills Advisor
De app geeft inzicht in trainingen, cursussen en andere bijscholingsmogelijkheden op het gebied van duurzaam bouwen en installeren. De app is bedoeld voor vakmensen in de bouw, installatie, afbouw en vastgoed.
De app geeft een bijscholingsadvies dat aansluit op de individuele situatie en behoeften. Ook geeft de app toegang tot gratis e-learning lesmodules over duurzaamheid in de bouw- en installatiewereld.
Doelgroep: MBO
Kosten: geen
BUILD UP Skills Advisor
Energieverbruiksmanagers
Een onafhankelijk productoverzicht van energieverbruiksmanagers. Er is onderscheid te maken naar type meter (slimme, digitale of analoge meter), type energie, aanwezigheid van zonnepanelen en gewenste eigenschappen (realtime verbruik bekijken, apart beeldscherm aan de muur, verbruik losse apparaten meten, bij elke energieleverancier te gebruiken).
De beoordeling van de producten is gebaseerd op reviews van gebruikers. De verbruiksmanagers worden beoordeeld op overzichtelijkheid, installatiegemak, gebruikersgemak en service.
Doelgroep: PO, VO en MBO
Kosten: geen
Energieverbruiksmanagers
Dutch Green Building Scan
Een zelfscan waarmee je inzicht krijgt in de prestatie van je gebouw op het gebied van duurzaamheid. Er wordt naar negen verschillende duurzaamheidsonderwerpen gekeken.
De scan is online in te vullen. Bepaalde gegevens worden opgehaald uit bijvoorbeeld het Kadaster. Ook is het mogelijk om het eigen gebouw te vergelijken met andere gebouwen.
Doelgroep: PO, VO en MBO
Kosten: geen, extra mogelijkheden voor DGBC-participanten
Dutch Green Building Scan
Water en groene ruimte
Lesmaterialen
Levende Oceanen
Tweederde van de aarde is water. Oceanen zijn het leefgebied van duizenden bijzondere diersoorten. Leerlingen onderzoeken de bedreigingen voor de oceanen: (zwerf)afval, klimaatverandering en overbevissing. Ze komen in actie en helpen mee aan de oplossingen. Met een virtual reality bril bekijken leerlingen de onderwaterwereld.
Doelgroep: PO en VO
Kosten: geen
Levende Oceanen
Nationale waterdiertjestelling
De Nationale Waterdiertjes Telling is een onderzoeksproject om de biodiversiteit van ons water beter in kaart te brengen. Leerlingen vangen waterdiertjes en voeren ze in op de website. Voor scholen is er ondersteunend lesmateriaal.
Alle waarnemingen zijn te zien op een kaart, waarbij van alle locaties ook de waterkwaliteit op basis van de gevonden diertjes aangegeven wordt.
Doelgroep: PO en VO
Kosten: geen
Nationale Waterdiertjes Telling
Hoogwater op het schoolplein
Leerlingen leren over de oorzaken en gevolgen van overstromingen in hun eigen omgeving, en hoe de overheid probeert om overstromingsrisico’s te verkleinen. Via de Overstromingsrisicoatlas kunnen leerlingen verkennen wat er gebeurt als dijken of duinen doorbreken in de eigen omgeving. In de atlas kunnen ze klikken op dijken en zien hoe het achterliggende land in de loop van enkele uren of dagen onder water loopt.
Doelgroep: onderbouw VO
Kosten: geen
Hoogwater op het schoolplein
Waterheldenavontuur
In deze interactieve gastles op school gaan leerlingen met elkaar de strijd aan om de beste waterheld te worden. Ze leren hierbij over klimaatverandering, waterbeheer en extreem weer.
De leerlingen spelen in teams een interactieve quiz waarbij ze gebruik maken van een virtual reality bril.
Doelpgroep: PO groep 6,7 en 8
Kosten: geen
Waterheldenavontuur
Apps
Growapp
GrowApp maakt het mogelijk om animaties te maken van veranderende bomen, tuinen of complete landschappen door foto's te maken met je smartphone. Tegelijk help je ook wetenschappers die onderzoek doen naar het effect van verandering in weer en klimaat op de natuur en het landschap.
De GrowApp maakt direct na het nemen van een nieuwe foto een time-lapse video waarmee de seizoensveranderingen vastgelegd en zichtbaar worden.
Doelgroep: VO en MBO
Kosten: geen
GrowApp
Voeding
Lesmateriaal
World Food Challenge
Als consultant van de World Food Foundation is de leerling verantwoordelijk voor het kiezen en onderbouwen van een aanpak om het voedselprobleem op een duurzame manier aan te pakken. Hoe zorg je ervoor dat je plan kans van slagen heeft? De leerling leert rekening te houden met de drie p’s: People, Planet en Profit. Maatregelen kunnen alleen op een duurzame manier ingevoerd als met elk van de drie factoren rekening gehouden wordt. In deze serious game onderzoeken leerlingen mogelijke interventies in het wereldvoedselprobleem.
Doelgroep: vwo-4, biologie en aardrijkskunde
Kosten: geen
World Food Challenge
Tijd voor Duurzaam
Leerlingen beoordelen hoe duurzaam productieprocessen van hun voedsel zijn. Dit doen ze door te kijken naar mensenrechten, milieu en dierenwelzijn. Ze eindigen in de schoolkantine om met de Questionmark app te onderzoeken hoe duurzaam de producten zijn. Ze kijken hoe goed de kantine scoort op het gebied van mensenrechten, milieu en dierenwelzijn en schrijven een verbeteringsvoorstel voor de directie.
Met de Questionmark app scannen leerlingen de barcode van producten in de kantine en krijgen ze informatie over de duurzaamheid van het product. Op deze manier hebben ze toegang tot een database met etiketinformatie van meer dan 50.000 supermarktproducten uit de Nederlandse supermarkten.
Doelgroep: VO
Kosten: geen
Tijd voor duurzaam
Eten van de toekomst, wat is duurzaam eten
Met de Questionmark app scannen leerlingen de barcode van producten in de supermarkt en krijgen ze informatie over de duurzaamheid van het product. Op deze manier hebben ze toegang tot een database met etiketinformatie van meer dan 50.000 supermarktproducten uit de Nederlandse supermarkten.
Doelgroep: VMBO
Kosten: inlogaccount aanvragen
Eten van de toekomst
Apps
Questionmark
De Questionmark app helpt om bewust te kiezen voor duurzame producten. Wanneer je in de supermark de barcode scant krijg je te zien hoe een product scoort op duurzaamheid en gezondheid. Ook worden duurzame alternatieven getoond. Met de app heb je toegang tot een database met etiketinformatie van meer dan 50.000 supermarktproducten uit de Nederlandse supermarkten.
Doelgroep: PO, VO en MBO
Kosten: gratis
Questionmark
Groente- & Fruitkalender
De Groente- en fruitkalender van Milieu Centraal helpt je om milieubewuste keuzes te maken bij het kopen van groente en fruit. Hierbij worden seizoen, teeltmethode, transportwijze en verpakkingsmateriaal meegenomen. Je krijgt een advies van A (goede keuze) tot E (vermijden). Via de app kun je een groente- of fruitsoort invullen en krijg je een advies.
Doelgroep: VO en MBO
Kosten: geen
Groente- & Fruitkalender
For Good
Met de app For Food ontdek je hoeveel CO2 je precies uitstoot. De app berekent je voetafdruk, geeft tips om steeds duurzamer te gaan leven en brengt je vooruitgang in kaart. Ook is het mogelijk om een Challenge aan te maken. Hierbij strijd je in teams zes maanden lang om de laagst mogelijke voetafdruk te halen. Via de app volg je je vooruitgang en kan je deze vergelijken met je tegenstanders.
Via vragen berekent de app de CO2-uitstoot van je voeding en energieconsumptie. Daarnaast trackt de app je mobiliteit (lopen, de fiets, auto of OV) en berekent op basis daarvan de CO2-uitstoot van je vervoer.
Doelgroep: VO en MBO
Kosten: geen
For Good
Gezondheid en hygiëne
Lesmateriaal
Haagse Luchtwegen
Leerlingen brengen met behulp van een GIS-programma hun route van huis naar school in kaart en onderzoeken het verkeer en de luchtkwaliteit op deze route. Hoe gezond is hun route? Ze vergelijken hun gegevens met de luchtkwaliteitskaart en zien zo hoe schoon de lucht op hun route is, en of ze misschien niet beter een andere route kunnen kiezen.
Doelgroep: VO onderbouw havo en vwo bij vakken aardrijkskunde
Kosten: geen
Haagse Luchtwegen
Apps
Keurmerken-wijzer
Een keurmerk voor duurzaamheid stelt eisen aan milieu, dierenwelzijn en/of mens&werk. Zo helpt het om een duurzaam product te kiezen. Er zijn echter bijna 250 keurmerken en bedrijfslogo's voor duurzaamheid. Hoe weet je nog welke betrouwbaar zijn? Milieu Centraal wijst je de weg met de Keurmerkenwijzer. De keurmerken zijn via de app op te zoeken.
Doelgroep: VO en MBO
Kosten: geen
Keurmerkenwijzer
Beat the Microbead (Engels)
Met de app Beat the Microbead kun je verzorgingsproducten en cosmetica scannen op de aanwezigheid van microplastics. Het achterliggende doel is om te voorkomen dat deze plastic microbeads in zee terecht komen. Via de app heb je toegang tot een database met productinformatie.
Doelgroep: VO en MBO
Kosten: geen
Beat the Microbead
Rank a brand
Rank a Brand is een onafhankelijke merkenvergelijkingssite die consumentenmerken in diverse sectoren beoordeelt en vergelijkt op duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Op de website van Rank a Brand kan je een merk opzoeken en kijken hoe het scoort. Daarnaast is Rank a Brand een internationale community en kan je merken aansporen om duurzamer te gaan werken door ze te ‘porren’.
Doelgroep: PO, VO en MBO
Kosten: geen
Rank a Brand
Curriculum
Checklist Leren voor Duurzame Ontwikkeling
Tool om Leren voor Duurzame Ontwikkeling (LvDO) te integreren in het curriculum. Hiermee kun je snel te weten komen of - en in hoeverre - leertrajecten voldoen aan de uitgangspunten van leren voor duurzame ontwikkeling. Als je alle onderdelen van de checklist hebt doorlopen krijg je direct de uitslag en aanbevelingen. Deze kun je als pdf opslaan en zonodig printen.
Checklist voor PO en VO
Checklist voor Technasium
Checlist voor MBO en HO
Praktijkervaringen
Gezonde, duurzame én betaalbare verbeteringen in schoolgebouwen, wie wil dat niet? Ict is een logisch en noodzakelijk onderdeel bij het verduurzamen van een school. Denk aan het energiebeheer in kaart brengen, stroom besparen of met zonnepanelen energie opwekken. Het spaart ons milieu maar nadenken over duurzame ict kan de school ook geld besparen.
Veel scholen zetten goede stappen richting duurzaamheid en innovatie met duurzame ict Het verduurzamen met en van ict loopt in de praktijk door elkaar heen. Het thema duurzame ict is vaak onderdeel van een groter beleidsplan en afspraken.
Laat je inspireren door de praktijkvoorbeelden.
Basisschool De Meidoorn is 'in control' over de installaties in de school
De systemen in De Meidoorn zijn allemaal met elkaar verbonden. In ieder klaslokaal hangt een paneel met daarop een aantal functies. Zodra iemand 's ochtends de klas binnenloopt gaat het licht automatisch aan en krijgt het lokaal de status 'in gebruik'. De temperatuur en de luchtkwaliteit worden continu gemeten en als het nodig is gaat de ventilatie en/of de kachel aan. Als er niemand meer in het lokaal is gaat het licht na verloop van tijd uit en springen de installaties weer in de stand 'buiten gebruik', een soort spaarstand. Bij hoge temperaturen in de zomer betekent dat, dat er 's nachts automatisch extra koele lucht wordt aangezogen
Die paneeltjes in de klas vormen samen een centraal systeem, waarin ook de geschiedenis wordt bijgehouden. Dat is via een website te bekijken.
De Meidoorn
Rekentool 'Verkenning verduurzaming gebouwen'
De rekentool geeft op eenvoudige manier richting aan het verduurzamen van gebouwen. De tool geeft inzicht in de maatregelen die nodig zijn om een (nog) duurzamer gebouw te realiseren. Met de informatie die bij de maatregelen wordt gegeven (energiebesparing, indicatieve terugverdientijd, technische randvoorwaarden, indicatief energielabel) is de gebruiker een betere gesprekspartner voor een adviseur, installateur of aannemer.
De rekentool neemt ict mee in de weging.
Computers en randapparatuur zijn sluipgebruikers wat energie betreft! Welke apparaten (desktops, laptops, monitoren, printers) en devices gebruikt de school? Weet u het aantal uren per week dat de computers aanstaan, zonder dat de computer gebruikt wordt. En wordt bij inactiviteit de slaapstand (stand-by) van de computer en de monitor ingeschakeld?
Rekentool 'Verkenning verduurzaming gebouwen'
Overzicht praktijkervaringen
Wat hebben collega-scholen gerealiseerd met het besparen of opwekken van energie en/of het verbeteren van het binnenklimaat? Green Deal Scholen heeft een groot aantal praktijkervaringen op de kaart gezet.
Kaart met praktijkervaringen
Informatie verzamelen
Daarnaast heeft Green Deal Scholen relevante kennisdocumenten en bruikbare tips verzameld over energie besparen, het binnenklimaat verbeteren en het regelen van de financiering. Handig wanneer u meer informatie zoekt om een volgende stap te zetten.
onderwerpen
