Hoe zou jij als medezeggenschapper (MZ)
hiermee omgaan...?
Heb je vragen over deze e-learning of over Integrale Veiligheid in het algemeen, neem dan contact op met het Platform Integrale Veiligheid: secretariaat@integraalveilig-ho.nl
Waar gaat deze cursus over?
LET OP: Deze cursus is volledig aanpasbaar. Wil je (delen van) deze cursus naar eigen wens veranderen
zodat de inhoud beter bij jouw organisatie aansluit, dan kan dat. Onderaan deze pagina lees je hoe.
Deze cursus is niet alleen ontworpen voor studenten van de MZ, maar kan ook gebruikt worden door medewerkers van hoger onderwijsinstellingen. Het doel van deze cursus is het professionaliseren van MZ-leden bij de invulling van hun rol als het gaat om integrale veiligheid. Op deze manier kunnen zij met betrekking tot een veilige leer- en werkomgeving beter hun rol pakken, vragen formuleren, veiligheidsvraagstukken agenderen en daarover in gesprek gaan.
De module is vrij toegankelijk en aan te passen per instelling.
In deze e-learning leer je:
Wat is integrale veiligheid en welke thema’s spelen er binnen integrale veiligheid?
Wat is jouw rol als MZ-lid in het agenderen van integrale veiligheid binnen jouw onderwijsinstelling?
Welke handvatten zijn er voor jou zijn om binnen de MZ integrale veiligheid te kunnen bespreken?
De opzet van de cursus is als volgt:
De verschillende video's in deze e-learing zijn overigens uitstekend geschikt om tijdens een eigen MZ-vergadering te tonen en als casus te bespreken. Hoe zouden jullie zelf in een dergelijke situatie handelen...? Hoe zijn zaken binnen jullie organisatie geregeld?
Doorloop
Deze cursus bestaat uit drie praktijkgerichte modules, waarin je per module een specifieke verhaallijn volgt. In iedere verhaallijn komen diverse thema's uit integrale veiligheid aan de orde. De cursus sluit af met een verdiepende module, waarin je alle belangrijke theorie vindt.
Je kunt er voor kiezen om de gehele cursus lineair te volgen, maar bent uiteraard ook vrij om via het linkermenu iedere gewenste module of pagina direct te bezoeken.
Duur
Iedere module duurt ca. 20 minuten. Het doorlopen van de drie praktijkgerichte modules en de verdieping kost daarmee in totaal ca. 80 minuten.
Aanpassen
Via de knop links onder de inhoudsopgave kun je kiezen voor 'Kopieer arrangement'. Zo maak je een kopie van deze cursus in Wikiwijs en kun je in jouw (gratis) Wikiwijs-account de cursus naar eigen wens aanpassen. Ook kun je er voor kiezen om toekomstige aanpassingen in deze cursus automatisch over te laten nemen in jouw gekopieerde cursus.
LET OP:
Wikiwijs slaat geen gegevens van gebruikers op in deze e-learning module, zie https://www.wikiwijs.nl/privacystatement/ voor meer informatie over de omgang met persoonsgegevens door Wikiwijs/Kennisnet.
Wil je wel dat antwoorden in de e-learning opgeslagen worden of dat je de voortgang van cursisten kunt volgen, dan zul je deze e-learning binnen een eigen leeromgeving/LMS moeten importeren. Klik hiervoor links op de knop en kies 'Voor elektronische leeromgeving'.
Alle video's in deze e-learning, met uitzondering van de video's op de pagina 'Integrale veiligheid', zijn eigendom van het Programma IV-HO en mogen niet zonder toestemming van het Programma IV-HO buiten de context van deze e-learning worden gebruikt.
Integrale veiligheid
De maatschappelijke missie van ons hoger onderwijs is het creëren van kansen voor onderwijs en onderzoek. Klinkt goed, maar hoe doe je dat op een veilige manier? Want kansen creëren betekent aan de ene kant risico's nemen en aan de andere kant maatregelen instellen om die risico's te beperken. Dit vraagt om integraal beleid rondom veiligheid: Integrale veiligheid. Een goed beleid rondom integrale veiligheid zorgt voor continuïteit van de organisatie en een veilig leer- en werkklimaat.
Incidenten
Er gebeurt van alles op onze hogescholen en universiteiten. Meestal zaken in positieve zin, maar soms gaat het wel eens mis. En op dat moment kan de veiligheid van studenten en medewerkers op allerlei verschillende manieren in gevaar komen:
Steekincident
Instortingsgevaar
Geweld bij ontgroening
Samenhang
Zo lijken het losstaande incidenten, maar dat zijn ze niet. Binnen Integrale Veiligheid onderscheiden we negen thema's, die allemaal met elkaar verbonden zijn:
Zorgwekkend gedrag en radicalisering
Cybersecurity en privacy
Kennisveiligheid
Internationalisering
Gebouwveiligheid en BHV
Sociale veiligheid
Integriteit
ARBO en milieu
Crisismanagement
In deze e-learning ervaar je de samenhang van deze thema's via drie cases. Onderstaande matrix laat zien welke thema’s uit integrale veiligheid terugkomen in de verschillende cases. Soms is het niet geheel duidelijk waar het ene thema stopt en een ander begint, zoals in casus 3, waar een frauderende student de hoofdrol speelt. 'Fraude' zou zowel onder integriteit als onder kennisveiligheid kunnen vallen. Dat laat ook precies de soms vage grenzen tussen de thema’s zien en daarmee de noodzaak van een integrale benadering:
Meer informatie over deze thema's en hun onderlinge samenhang is te lezen op de website van het Platform Integrale Veiligheid Hoger Onderwijs (IV-HO) en te zien in onderstaande video:
Safe & Open
Een integrale benadering van veiligheid is niet nieuw. Het is altijd al zo geweest dat de grens tussen verschillende thema’s niet strak afgebakend is. Dat er nu zoveel belangstelling voor een integrale benadering van veiligheid is heeft te maken met de complexiteit van de veiligheidsvraagstukken en de betrokkenheid van meerdere stakeholders.
Complexe vraagstukken
Met complexiteit bedoelen we dat factoren die de vraagstukken beïnvloeden zich op verschillende terreinen van veiligheid bevinden en vaak een onderlinge afhankelijkheid hebben. Dit roept vaak dilemma’s op die niet met snelle oplossingen te verhelpen zijn. Dat betekent niet dat oplossingen niet simpel kunnen zijn, maar het betekent vooral dat er aandacht moet zijn voor de invloed die een oplossing heeft op al die verschillende gebieden.
Complexe vraagstukken vragen niet alleen om een definiëring van het juiste probleem, maar ook om een onderzoekende benadering en samenwerking in de oplossing. Dat geldt overigens niet alleen voor veiligheidsvraagstukken, maar ook voor andere complexe vraagstukken in deze snel veranderende dynamische maatschappij. Een maatschappij waarvoor de thema’s zoals op de vorige pagina beschreven, kenmerkend zijn.
Het Platform Integrale Veiligheid-Hoger Onderwijs (IV-HO)
Het platform IV-HO is het samenwerkingsverband voor hogescholen en universiteiten op het gebied van integrale veiligheid.
Safe and Open is het credo – veilige maar toegankelijke onderwijsinstellingen met een breed-maatschappelijke functie en een open cultuur. Die open cultuur en maatschappelijke gerichtheid biedt kansen. Kansen om bijvoorbeeld de samenwerking met het (internationale) werkveld te verstevigen zodat het onderwijs en onderzoek dicht bij de werkelijkheid staan en maatschappelijke waarde hebben.
Maar elke kans brengt ook een risico met zich mee; hoe ga je als instelling daarmee om? Neem je het risico en calculeer je het in? Of beperk je het risico door een nieuwe maatregel? Welke invloed heeft die maatregel dan? Denk aan het instellen van veiligheidspoortjes waarover wordt gesproken in casus 3 van deze cursus. Als die poortjes er komen zou er regie zijn op het aantal mensen in het gebouw en op de identiteit van de mensen in het gebouw. Maar wat betekent dat voor de privacy? Wanneer er vanuit cybersecurity overwegingen meer digitale drempels worden opgeworpen om kennis veilig te stellen, wat betekenen die extra autorisaties dan voor medewerkers? Is het werkbaar, kost het meer tijd of geeft het een gevoel van misplaatste hiërarchie?
Utopie
100% veilig is onmogelijk en daarnaar streven is een utopie. Maar met elkaar nadenken over hoe we er samen mee om willen gaan, waarom we doen wat we doen en hoe we de wettelijke kaders invullen in de dagelijkse praktijk: daar kunnen we wel naar streven.
Casus: 'Een afgekeurd onderzoek'
Sociale veiligheid is van groot belang voor iedere onderwijsinstelling. Het gaat daarbij niet alleen om een veilige omgeving om te studeren en te werken, maar ook om een integere organisatie. Een organisatie waarbij zowel studenten als medewerkers in vrijheid ideeën kunnen uitwisselen, zonder druk of tegenwerking. En dat kan nog wel eens mis gaan...
Opdracht
Bekijk de video's op deze pagina. Hierin zie je een situatie in de MZ rondom sociale veiligheid.
Bedenk bij het bekijken van de video's hoe jij in zo'n situatie zou reageren.
Op de volgende pagina krijg je de video nogmaals te zien, maar nu met enkele vragen tussen de video door.
Succes!
Wat ging er aan vooraf...?
Wat gebeurde er in de MZ-vergadering...?
Wat zou jij doen?
Stel, jij had tijdens deze MZ-vergadering ook aan tafel gezeten als student-lid, hoe had jij dan op deze situatie gereageerd? Had je de docent en medestudent gesteund in hun verzoek, of zou je blij zijn met zo'n strenge voorzitter? En welke rol heeft de MZ in het algemeen eigenlijk in dit soort kwesties...?
Opdracht
Bekijk in onderstaande video nogmaals de situatie in de MZ-vergadering.
Tijdens de video krijg je geautomatiseerd enkele vragen in beeld te zien.
Beantwoord de vragen direct in de video; zo zie je meteen hoe je zou kunnen handelen.
Let op: je antwoorden worden niet opgeslagen. De vragen zijn alleen als zelf-test bedoeld.
Wat kun je doen?
Hoe kun jij als MZ-lid bijdragen aan de sociale veiligheid en integriteit van jouw onderwijsinstelling? Of beter nog; hoe kan jullie MZ deze twee thema's bespreekbaar maken binnen het bredere kader van integrale veiligheid? Op deze pagina bieden we je concrete handvatten en verdiepend leesvoer om je hierbij te helpen.
Over het algemeen heb je als MZ twee belangrijke taken:
o Signaleren: bij signalen de signaalgever(s) verwijzen (en eventueel het klachtenbureau informeren en vooraf vragen hoe de signaalgever zijn of haar klacht goed kan adresseren),
o Agenderen: bijvoorbeeld het agenderen van bepaalde beleidstukken en het stellen van vragen in het bestuurlijk overleg richting het CvB.
Casus 'Een afgekeurd onderzoek'
Wat kun je in een dergelijke situatie als MZ-lid het beste wel en niet doen? De antwoorden hieronder kunnen een goede reden zijn het gesprek aan te gaan over de rol als MZ in de instelling.
Een luisterend oor bieden
Je inhoudelijk met de zaak bemoeien
De persoon/student doorverwijzen
Verwachtingen scheppen die je niet waar kan maken
Uitzoeken welk beleid en protocollen er voor deze kwesties al bestaan
Beleid en meldpunt bekend maken bij studenten en medewerkers
De rol van de MZ
Wat is wel of niet de rol van een MZ lid naar aanleiding van deze casus? Wettelijk gezien geldt hier dat:
Veiligheidsbeleid en risicomanagement is in meer of mindere mate onderdeel van advies en/of instemming
van de MZ en in ieder geval onderdeel van de zorgplicht die ook de MZ heeft.
Welke risico's?
In de bekeken casus, maar ook meer in het algemeen, spelen er rondom de thema's Sociale veiligheid en Integriteit drie belangrijke risico's voor een onderwijsinstelling:
Beperking van de academische vrijheid,
Sociale onveiligheid van de student en bedreiging van een veilig leerklimaat,
Imagoschade en daarmee de bedreiging voor de continuïteit van de instelling.
Meer weten?
Wil je meer weten over de precieze rol van de MZ binnen dit thema en hoe je deze thema's binnen het kader van integrale veiligheid kunt agenderen? Download dan de verdiepende informatie via onderstaande knop:
Ok, wat ben je nu al wijzer geworden? Weet je wat de thema's Sociale veiligheid en Integriteit precies inhouden en welke rol jij als MZ-lid daarin kunt vervullen? Check je eigen kennis via onderstaande toets, veel succes!
Let op: je antwoorden worden niet opgeslagen. De vragen zijn alleen als zelf-test bedoeld.
Oefening: Sociale veiligheid en Integriteit
0%
Check je eigen kennis rondom de thema's Sociale veiligheid en Integriteit aan de hand van deze vijf vragen. Succes!
Hoe zorg je als onderwijsinstelling voor een veilig leer- en werkklimaat? Hogescholen en universiteiten zijn instellingen met een open karakter; iedereen kan er letterlijk zomaar binnen lopen. Door de toenemende internationalisering en het grotere aantal culturen op een onderwijsinstelling kan dit beleid onder druk komen te staan. Zeker na het voorvallen van een incident...
Opdracht
Bekijk de video's op deze pagina. Hierin zie je een situatie in de MZ rondom internationalisering.
Bedenk bij het bekijken van de video's hoe jij in zo'n situatie zou reageren.
Op de volgende pagina krijg je de video nogmaals te zien, maar nu met enkele vragen tussen de video door.
Succes!
Wat ging er aan vooraf...?
Wat gebeurde er in de MZ-vergadering...?
Wat zou jij doen?
Hoe denk jij over de balans tussen een open organisatie, de ambitie om meer internationale studenten binnen te halen en het behouden van een veilig leer- en werkklimaat? Wat zou jouw inbreng geweest zijn als jij aan de vergadering had deelgenomen? En hoe kan een MZ eigenlijk bijdragen aan verstandig beleid op dit gebied...?
Opdracht
Bekijk in onderstaande video nogmaals de situatie in de MZ-vergadering.
Tijdens de video krijg je weer geautomatiseerd enkele vragen in beeld te zien.
Beantwoord de vragen direct in de video; zo zie je meteen hoe je zou kunnen handelen.
Let op: je antwoorden worden niet opgeslagen. De vragen zijn alleen als zelf-test bedoeld.
Wat kun je doen?
Hoe kun jij als MZ-lid bijdragen aan de thema's internationalisering en zorgwekkend gedrag binnen jouw onderwijsinstelling? Of beter nog; hoe kan jullie MZ deze twee thema's bespreekbaar maken binnen het bredere kader van integrale veiligheid? Op deze pagina bieden we je concrete handvatten en verdiepend leesvoer om je hierbij te helpen.
Casus 'Zware mishandeling'
Wat zou je in de rol van MZ-lid wel en niet kunnen doen om in het kader van internationalisering de sociale samenhang te verbeteren?
Bij directie het punt van sociale samenhang en veiligheid agenderen
Een protocol ontwerpen voor int. studenten
Directie adviseren op bovenstaande een beleid te ontwikkelen
Het incident bespreken in de klas van de studenten
Checken of int. studenten de Code of conduct ondertekenen
De mishandeling melden bij de politie
Aandacht aan sociale samenhang besteden in je achterban
De rol van de MZ
Wat is wel of niet de rol van een MZ lid naar aanleiding van deze casus? Wettelijk gezien geldt hier dat:
- De MZ heeft geen rol in incident- en crisismanagement,
- Binnen deze context is de rol van de MZ het versterken van de governance binnen de instelling.
Welke risico's?
In de bekeken casus, maar ook meer in het algemeen, spelen er rondom het thema Internationalisering drie belangrijke risico's voor een onderwijsinstelling:
Imagoschade
Juridische procedures
Onveiligheidsgevoelens tijdens het incident en achteraf bij omstanders
Meer weten?
Wil je meer weten over de precieze rol van de MZ binnen dit thema en hoe je deze thema's binnen het kader van integrale veiligheid kunt agenderen? Download dan de verdiepende informatie via onderstaande knop:
En, weer een hoop geleerd? Weet je nu wat de thema's Internationalisering en Zorgwekkend gedrag precies inhouden en welke rol jij als MR-lid daarin kunt vervullen? Check je eigen kennis via onderstaande toets, veel succes!
Let op: je antwoorden worden niet opgeslagen. De vragen zijn alleen als zelf-test bedoeld.
Oefening: Internationalisering en Zorgwekkend gedrag
0%
Check je eigen kennis rondom de thema's Internationalisering en Zorgwekkend gedrag aan de hand van deze vier vragen. Succes!
Het is de angst van veel onderwijsinstellingen; een datalek dat de continuïteit van de organisatie in gevaar brengt. Door de steeds verder toenemende digitalisering van onze maatschappij is dit dan ook geen irrieële angst meer, maar iets dat inmiddels al vaker is voorgevallen. Een kwaadwillende student, een iets te geïnteresseerde buitenlandse overheid of simpelweg door een menselijke fout in de organisatie. En hoe dan te handelen als MZ...?
Opdracht
Bekijk de video's op deze pagina. Hierin zie je een situatie in de MZ rondom internationalisering.
Bedenk bij het bekijken van de video's hoe jij in zo'n situatie zou reageren.
Op de volgende pagina krijg je de video nogmaals te zien, maar nu met enkele vragen tussen de video door.
Succes!
Wat ging er aan vooraf...?
Wat gebeurde er in de MZ-vergadering...?
Wat zou jij doen?
Wat voor beleid kun je eigenlijk maken om hacking en datalekken te voorkomen? Kun je het wel helemaal voorkomen? Want kwaadwillenden blijken niet eens het grootste gevaar te zijn; meestal is een probleem rondom cybersecurity gewoon te wijten aan een menselijke fout in de organisatie. Een laptop die open blijft staan, een verloren USB-stick of een document dat op de printer blijft liggen. Wat kunnen jullie als MZ daarin betekenen...?
Opdracht
Bekijk in onderstaande video nogmaals de situatie in de MZ-vergadering.
Tijdens de video krijg je weer geautomatiseerd enkele vragen in beeld te zien.
Beantwoord de vragen direct in de video; zo zie je meteen hoe je zou kunnen handelen.
Let op: je antwoorden worden niet opgeslagen. De vragen zijn alleen als zelf-test bedoeld.
Wat kun je doen?
Hoe kun jij als MZ-lid bijdragen aan cybersecurity en privacy binnen jouw onderwijsinstelling? Of beter nog; hoe kan jullie MZ deze twee thema's bespreekbaar maken binnen het bredere kader van integrale veiligheid? Op deze pagina bieden we je concrete handvatten en verdiepend leesvoer om je hierbij te helpen.
Casus 'Gehackte systemen...?'
Wat zou je in de rol van MZ-lid wel en niet kunnen doen om cybersecurity en privacy in het kader van integraal veiligheidsbeleid te verbeteren?
Onderzoeken of er gedragsprotocollen zijn op dit gebied
Zelf invulling gaan geven aan het risico
Gedragscode cyberveiligheid maken met directie en achterban
Je inhoudelijk mengen in het dreigingsbeeld
Het maken van een dreigingsbeeld agenderen rond alle thema’s
Je voordoen als expert op dit gebied
De rol van de MZ
Wat is wel of niet de rol van een MZ lid naar aanleiding van deze casus? Wettelijk gezien geldt hier dat:
Je hebt hier geen directe inhoudelijke rol bij het incident. Je kunt uit zorgplicht wel de rol op je
nemen om integrale veiligheid te agenderen bij je bestuurder of directie.
Welke risico's?
In de bekeken casus, maar ook meer in het algemeen, spelen er rondom het thema Cybersecurity vijf belangrijke risico's voor een onderwijsinstelling:
Imagoschade
Onveiligheidsgevoelens bij studenten
Zorgen van stakeholders over de veiligheid van de systemen van de instelling
Inbreuk op de continuïteit van de instelling wanneer systemen uitvallen
Boetes
Meer weten?
Wil je meer weten over de precieze rol van de MZ binnen dit thema en hoe je deze thema's binnen het kader van integrale veiligheid kunt agenderen? Download dan de verdiepende informatie via onderstaande knop:
En, weer een hoop geleerd? Weet je nu wat de thema's Cybersecurity en privacy precies inhouden en welke rol jij als MR-lid daarin kunt vervullen? Check je eigen kennis via onderstaande toets, veel succes!
Let op: je antwoorden worden niet opgeslagen. De vragen zijn alleen als zelf-test bedoeld.
Oefening: Cybersecurity en privacy
0%
Check je eigen kennis rondom de thema's Cybersecurity en privacy aan de hand van deze vier vragen. Succes!
Er is wettelijk al veel geregeld als het gaat om veiligheid in het hoger onderwijs. Historisch gezien ging veiligheid in eerste instantie vooral over maatregelen met betrekking tot arbeidsomstandigheden en veiligheid van gebouwen. Inmiddels is de wetgeving uitgebreid op allerlei gebieden, van academische vrijheid tot privacy wetgeving en zijn er normenkaders opgesteld voor de verschillende gebieden. Al deze thema’s worden meegenomen in de benadering vanuit integrale veiligheid. Vanwege het specifieke karakter van wet- en regelgeving wordt hier niet uitvoerig ingegaan op dit thema. We noemen een paar aandachtspunten.
Actualiteit
De wetgeving volgt de ontwikkelingen in de maatschappij. Het digitale tijdperk heeft tot gevolg dat er aandacht is, ook op het gebied van wetgeving, voor cybersecurity en privacy. De AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) is op het moment dat deze e-learning is ontworpen een belangrijk onderwerp, omdat de wetgeving in het voorjaar van 2018 is aangescherpt. Dat heeft consequenties voor het hoger onderwijs. Hoe de wetgeving wordt uitgevoerd is aan elke hoger onderwijs instelling zelf. Instellingen werken daarin ook samen om te leren van fouten of van best practices. Het platform IV-HO is hierbij een van de verbindende schakels. Er zijn ook organisaties die daarbij ondersteunen, zoals SURF. Wil je hier meer over weten, kijk dan op deze website.
Sociale veiligheid
Sociale veiligheid is een veiligheidsthema zonder een wettelijk normenkader. Wel zijn er wettelijke richtlijnen ten aanzien van bijvoorbeeld jaarrapportages van decanen, psychologen en vertrouwenspersonen. Daarnaast zijn er richtlijnen voor protocollen die een handreiking zijn in het geval van bepaalde situaties, zoals bedreiging of ander grensoverschrijdend gedrag zoals integriteitsschending. Zie hiervoor ook de rapportage (Sociale) Veiligheid en Integriteit hoger onderwijs.
Academische vrijheid
Academische vrijheid is onderdeel van het fundament van het hoger onderwijs. Het wordt als zodanig genoemd in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. In het huidige tijdsgewricht lijken er vaker dilemma’s te ontstaan met betrekking tot die academische vrijheid als het gaat om onderzoek of onderwijs. Om die academische vrijheid, maar ook andere ethische aspecten en richtlijnen van wetenschappelijk onderzoek te beschermen, zijn ethische onderzoekscommissies opgericht.
Ook die commissies linken aan aspecten van veiligheid die niet op zichzelf staan en waar in de cases ook naar gerefereerd wordt. In hoeverre heb je de vrijheid om een onderzoeksvraag te formuleren of de methode te kiezen, of in hoeverre mag de opdrachtgever of een instelling zich daarmee of met de resultaten bemoeien?
Leven
Het is belangrijk dat deze wetten en richtlijnen er zijn en dat er beleid op is. Even belangrijk is echter dat het niet alleen gaat om het op de plank hebben liggen van de juiste stukken en implementatie daarvan zodat de wetgeving wordt toegepast, maar dat dit daadwerkelijk gaat leven in een organisatie.
IV Framework
Handreiking voor een onderzoekend gesprek
Hoe kun je nu het gesprek aangaan met bestuurders, managers, directie of met andere medezeggenschappers met wie je wilt sparren over integrale veiligheid? We geven je een aantal suggesties in de vorm van vragen die je vanuit het IV-framework (zie onderstaande video) zou kunnen stellen.
Drie perspectieven
Vanuit de drie perspectieven 'Organisatie, Proces en Cultuur' kun je onderzoeken op welke manier integrale veiligheid binnen je organisatie is ingericht. Tevens bieden ze een handvat om te kijken of het bewustzijn van het gedachtengoed achter het beleid ook leeft binnen je instelling. Wanneer er een bewuste veiligheidscultuur gewenst is, dan is het de vraag hoe die dan realiteit kan worden. Zijn bijvoorbeeld alle stakeholders wel betrokken? Het gaat dan niet alleen om de veiligheidsprofessionals, maar ook om studenten, docenten, managers, directie, bestuurders en medewerkers.
Je kunt de vragen bij het IV-framework ook gebruiken om te toetsen waar in je instelling mogelijk nog een integrale aanpak of sowieso nog veiligheidsbeleid mist. Dat kun je doen als oefening met denkbeeldige incidenten (zoals de OZON oefening, waarbij gewerkt wordt met scenario’s), of na daadwerkelijk voorgekomen incidenten. Houd hierbij je rol als MZ in de gaten en tevens de afspraken die hierover binnen je instelling zijn gemaakt.
Vragen
Onderstaand bieden we je als handvat enkele vragen die je bijvoorbeeld tijdens een MZ-vergandering zou kunnen stellen:
Vanuit het perspectief van de organisatie:
Is er beleid op het gebied van integrale veiligheid?
Is er commitment binnen de instelling voor integrale veiligheid, passend bij de uitgangspunten, waarden, kerndoelen en kerntaken van de instelling?
Is er voldaan aan de wettelijke normen, ook als het gaat om protocollen en rapportages?
Vanuit het perspectief van processen:
Zijn documenten omtrent veiligheid vindbaar?
Vindt er communicatie plaats?
Zijn alle gremia op alle niveau’s betrokken bij veiligheid (ondersteunende diensten, medewerkers, docenten, onderzoekers, studenten, IR, raad van toezicht, CvB)?
Vindt er evaluatie en opvolging plaats?
Vinden er updates plaats?
Werken veiligheidsfunctionarissen samen om de integrale benadering op de verschillende veiligheidsdomeinen te ontwikkelen?
Worden keuzes en interventies op het gebied van veiligheid systemisch en integraal benaderd in de zin dat onderzocht wordt wat de consequenties op alle veiligheidsdomeinen zijn van gemaakte keuzes en interventies?
Vanuit het perspectief van betekenis-geving: leeft het binnen de organisatie?
Zijn keuzes en beleid op het gebied van veiligheid verenigbaar met de waarden, kerntaken, visie, identiteit en organisatiedoelen?
Worden keuzes omtrent het wel of niet nemen van risico’s en keuzes omtrent interventies beargumenteerd vanuit / getoetst aan waarden, visie, identiteit, doelen en taken van de organisatie?
Wordt het gesprek gevoerd over veiligheid?
Wordt de gewenst veiligheidscultuur actief gestimuleerd?
Bibliotheek
Zin in nog meer leesvoer over integrale veiligheid en de rol van de MZ daarin? Op deze pagina vind je diverse onderzoeken, rapporten, websites en achtergrondinformatie omtrent deze onderwerpen. Mis je nog informatie over een bepaald onderwerp, dan horen we het natuurlijk graag zodat we dat toe kunnen voegen.
Het dreigingsbeeld is bedoeld als instrument. Je kunt hiermee binnen de eigen hogeschool of universiteit, met het bestuur en medewerkers, de dialoog over veiligheid voeren en afwegingen maken.
In de praktijk van alle dag krijgen medewerkers en studenten te maken met spanning tussen het eigen belang en het belang van de instelling. Niet alles is te vangen in reglementen. Als leidraad voor het denken en handelen dient daarom deze integriteitcode.
Een gedragscode voor praktijkgericht onderzoek kan een belangrijke bijdrage leveren aan het bevorderen van de kwaliteit van het onderzoek aan hogescholen.
Aandacht voor de sociale veiligheid van hbo-medewerkers is volgens de Commissie Openbaar Bestuur noodzakelijk. Ook binnen het hbo zijn er geluiden dat er verschillende arbeidsgerelateerde kwesties zijn, waarvoor hbo-medewerkers weinig tot geen ondersteuning kunnen inschakelen. Dit rapport gaat hier op in.
Met deze rapportagebrief doet de Inspectie van het Onderwijs verslag van haar bevindingen uit het themaonderzoek naar (sociale) veiligheid en integriteit in het bekostigd hoger onderwijs.
Gefeliciteerd!
Gefeliciteerd. Je hebt de gehele e-learning doorlopen en daarmee jezelf de kans gegeven om meer te weten te komen over integrale veiligheid en je rol als MZ daarin.
Je rol als medezeggenschapper
In deze e-learning heb je veel voorbeelden gezien van casuïstiek waar je als medezeggenschapper al dan niet iets mee kan of mee moet. Maar ook zal je in deze casussen wellicht gedacht hebben dat jij vanuit jouw rol op jouw instelling wel, of juist niet, iets zou doen met de incidenten uit de casussen.
Wat je precieze rol is als medezeggenschapper is heel erg afhankelijk van welke afspraken er zijn gemaakt met je bestuur of directie, afhankelijk van je centrale of decentrale rol. Misschien kun je als centrale raad niets met een casus, maar zou een facultaire raad juist aan de slag kunnen (of zelfs moeten) met een casus.
De rol van de medezeggenschapper krijgt vooral invulling binnen je eigen instelling en binnen de afspraken die daarover gemaakt zijn – hetzelfde geldt als het gaat over integrale veiligheid. Het belangrijkste is dan ook om in gesprek te gaan met je directie en het bestuur om zo (integrale) veiligheid te agenderen.
Veel succes gewenst met de invulling van die rol en als je vragen hebt horen we dat uiteraard graag.
Het arrangement Medezeggenschap & Integrale Veiligheid is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Deze cursus is een productie van het Platform Integrale Veiligheid Hoger Onderwijs (opdrachtgever), met medewerking van Flooow (e-learning productie) en Zelf-spot (audiovisuele producties).
De e-learning is van input en feedback voorzien door vertegenwoordigers van het ISO, het LSVb, het SOM en het LOF en door verschillende veiligheidsadviseurs uit het hoger onderwijs.
Heb je vragen over deze e-learning, neem dan contact op met het Platform Integrale Veiligheid Hoger Onderwijs via: secretariaat@integraalveilig-ho.nl
Alle gelijkenissen van situaties en personen berusten op toevalligheid.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
links onder de inhoudsopgave kun je kiezen voor 'Kopieer arrangement'. Zo maak je een kopie van deze cursus in Wikiwijs en kun je in jouw (gratis) Wikiwijs-account de cursus naar eigen wens aanpassen. Ook kun je er voor kiezen om toekomstige aanpassingen in deze cursus automatisch over te laten nemen in jouw gekopieerde cursus.
De maatschappelijke missie van ons hoger onderwijs is het creëren van kansen voor onderwijs en onderzoek. Klinkt goed, maar hoe doe je dat op een veilige manier? Want kansen creëren betekent aan de ene kant risico's nemen en aan de andere kant maatregelen instellen om die risico's te beperken. Dit vraagt om integraal beleid rondom veiligheid: Integrale veiligheid. Een goed beleid rondom integrale veiligheid zorgt voor continuïteit van de organisatie en een veilig leer- en werkklimaat.
Met complexiteit bedoelen we dat factoren die de vraagstukken beïnvloeden zich op verschillende terreinen van veiligheid bevinden en vaak een onderlinge afhankelijkheid hebben. Dit roept vaak dilemma’s op die niet met snelle oplossingen te verhelpen zijn. Dat betekent niet dat oplossingen niet simpel kunnen zijn, maar het betekent vooral dat er aandacht moet zijn voor de invloed die een oplossing heeft op al die verschillende gebieden.
Safe and Open is het credo – veilige maar toegankelijke onderwijsinstellingen met een breed-maatschappelijke functie en een open cultuur. Die open cultuur en maatschappelijke gerichtheid biedt kansen. Kansen om bijvoorbeeld de samenwerking met het (internationale) werkveld te verstevigen zodat het onderwijs en onderzoek dicht bij de werkelijkheid staan en maatschappelijke waarde hebben.
Sociale veiligheid is van groot belang voor iedere onderwijsinstelling. Het gaat daarbij niet alleen om een veilige omgeving om te studeren en te werken, maar ook om een integere organisatie. Een organisatie waarbij zowel studenten als medewerkers in vrijheid ideeën kunnen uitwisselen, zonder druk of tegenwerking. En dat kan nog wel eens mis gaan...
Hoe kun jij als MZ-lid bijdragen aan de sociale veiligheid en integriteit van jouw onderwijsinstelling? Of beter nog; hoe kan jullie MZ deze twee thema's bespreekbaar maken binnen het bredere kader van integrale veiligheid? Op deze pagina bieden we je concrete handvatten en verdiepend leesvoer om je hierbij te helpen.
Er is wettelijk al veel geregeld als het gaat om veiligheid in het hoger onderwijs. Historisch gezien ging veiligheid in eerste instantie vooral over maatregelen met betrekking tot arbeidsomstandigheden en veiligheid van gebouwen. Inmiddels is de wetgeving uitgebreid op allerlei gebieden, van academische vrijheid tot privacy wetgeving en zijn er normenkaders opgesteld voor de verschillende gebieden. Al deze thema’s worden meegenomen in de benadering vanuit integrale veiligheid. Vanwege het specifieke karakter van wet- en regelgeving wordt hier niet uitvoerig ingegaan op dit thema. We noemen een paar aandachtspunten.
Zin in nog meer leesvoer over integrale veiligheid en de rol van de MZ daarin? Op deze pagina vind je diverse onderzoeken, rapporten, websites en achtergrondinformatie omtrent deze onderwerpen. Mis je nog informatie over een bepaald onderwerp, dan horen we het natuurlijk graag zodat we dat toe kunnen voegen.
