Titreren - Summa Lab

Titreren - Summa Lab

Inleiding

Welkom bij de digitale omgeving van de module "Titreren"!

Deze module beschrijft de theoretische inhoud en de practica die horen bij het onderwerp titreren. Het doel van de module is dat je aan het einde van de module:

  • eenvoudig en zelfstandig een goede titratie kan uitvoeren;
  • de concentratie van een stof kan bepalen;
  • weet wat een titerstelling en blancobepaling is;
  • een verslag kan opstellen over jouw titraties;
  • een overzichtelijke presentatie kan geven over jouw titraties.

Alle informatie die je nodig hebt voor deze module vind je terug op deze site. Het is dus handig als je weet waar je dingen kunt vinden. Aan de linkerkant bevindt zich het menu. We zullen alle onderdelen even met je doornemen.

Inleiding

In de inleiding wordt de website uitgelegd en is de module beschreven. Tevens is er in verwerkt wat de docent van jou verwacht en welke doelen je dient te behalen en op welke manier.

Planning

Hier vindt je de planning voor de weken dat we bezig zijn met de module "Titreren", zodat je kunt zien wat je elke week moet doen. Let op dat je niet achter komt op schema!

Theorie

In de theorie kun je alle informatie vinden over een titratie en welke aspecten er bij een titratie komen kijken. Je krijgt uitleg over de betrouwbaarheid van jou resultaten en je leert hoe de de resultaten op een wetenschappelijke manier kunt verwerken.

Beeldbank titreren

In de beeldbank bevinden zich een aantal filmpjes die die laten zien welke practische handelingen nodig zijn bij een titratie.

Oefen titraties

Voordat we aan de opdracht gaan beginnen gaan jullie allemaal eerst oefenen met titreren. De voorbereidende vragen en de werkwijzers voor deze titraties vind je onder dit tabblad.

 

De analyse

Het project ga je in duo's uitvoeren en ga je zelfstandig titraties voorbereiden, uitwerken en uitvoeren. Hier vindt je verder alle informatie. Alle titraties bestaan uit voorbereidende vragen en de werkwijze.

Afsluiting

De afsluiting legt uit hoe we deze module gaan afsluiten.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Planning

Om er voor te zorgen dat we alle werkzaamheden kunnen uitvoeren binnen de gegeven lesweken is het verstandig om je te houden aan de planning. Zorg ervoor dat je weet wat er per week van je wordt verwacht en dat je voorbereid bent op eventueel praktisch werk.

 

 

Weken

Les

Werkzaamheden

Week 1

Voorbereidingsles

Voorbereiden oefentitratie

Praktijkles

Uitvoeren oefentitratie

Verwerkingsles

Uitwerken oefentitratie

Week 2

Voorbereidingsles

Voorbereiding individuele titratie

Praktijkles

Uitvoeren individuele titratie

Verwerkingsles

Uitwerken individuele titratie

Week 3

Voorbereidingsles

Voorbereiding keuze titratie 1

Praktijkles

Uitvoerenkeuze titratie 1

Verwerkingsles

Uitwerken keuze titratie 1 voor meetrapport

Week 4

Voorbereidingsles

Voorbereiding keuze titratie 2

Praktijkles

Uitvoerenkeuze titratie 2

Verwerkingsles

Uitwerken keuze titratie 2 voor meetrapport

Week 5

 

 

Voorbereidingsles

Gegevens verwerken voor presentatiemarkt

Praktijkles

Inhalen individuele titratie/extra lab moment project/werken aan meetrapport

Verwerkingsles

Presentatiemarkt

 

Theorie

Tijdens deze module ga je vooral praktische aan de slag maar zijn enkele andere zaken, zoals een goede theoretische basis, minstens zo belangrijk. Om je op weg te helpen vind je hier uitleg over dingen die je naast het praktische werk nog moet weten. Zo vind je hier kort een herhaling van de theorie van zuur/base titraties, uitleg hoe je een titratie uitvoert, theorie over blanco bepaling en titerstelling, inhoudelijke toelichting over het meetrapport en uitleg over de foutenanalyse.

Zuur / base titratie

Een titratie is één van de kwantitatieve analytische methoden om hoeveelheden en gehaltes te bepalen. Titraties worden bijvoorbeeld gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie om te onderzoeken of ze voldoen aan de eisen van de warenwet. Hierbij kun je denken aan het bepalen van de hoeveelheid melkzuur in yoghurt of de hoeveelheid citroenzuur in frisdranken. Deze waarden moeten binnen bepaalde marges vallen om verkocht en geconsumeerd te mogen worden. Tijdens dit project richten we ons voornamelijk op de zuur-base titratie.

Bij een zuur-base titratie bepaal je de hoeveelheid zuur of base in een monster. Eerder heb je al geleerd hoe de reactie tussen een zuur en een base verloopt. Omdat je uit je reactievergelijking kunt aflezen in welke molverhouding je zuur en base met elkaar reageren, kun je hiermee gaan rekenen. Dit werkt als volgt:

Je krijgt van je docent een fles met verdund zoutzuur. Hij geeft daarbij aan dat de concentratie ongeveer 0,1 mol/L is, maar hij heeft nooit bepaald wat de exacte concentratie is. Daarbij krijg je ook een fles met verdund natronloog. Hierop staat dat de concentratie 0,1043 mol/L is. De docent wil graag weten wat de concentratie van het verdunde zoutzuur is.

Je begint met het opschrijven van de reactievergelijking:

H3O+ (aq) + OH- (aq) --> 2 H2O (l)

Uit de reactievergelijking kun je aflezen dat 1 mol H3O+ reageert met 1 mol OH-.

De concentratie van je natronloog weet je precies. Als je nu een bekende hoeveelheid zoutzuur in een erlenmeyer doet en deze laat reageren met natronloog kun je de concentratie van het zoutzuur uitrekenen. Om dit te kunnen doen moet je wel precies weten hoeveel natronloog je moet toevoegen om al je H3O+-ionen te laten reageren. Dit doen we door middel van een titratie. Voor de theorie over de uitvoering van een titratie verwijs ik je naar het hoofdstuk "uitvoering titratie".

Voor deze opgave verricht je de volgende handelingen:

Je meet met een volumepipet 25,0 mL van je zoutzuuroplossing af en doet dit in een schone erlenmeyer van 300 mL.

Deze vul je aan tot ongeveer 50 mL met demiwater. Als indicator wordt fenolftaleïen toegevoegd.

Titreer de oplossing met het natronloog met de bekende concentratie tot de paarse kleur minstens 30 s zichtbaar is. Dan is het equivalentiepunt bereikt.

Je hebt voor deze titratie 24,15 mL natronloog gebruikt. Met deze gegevens kun je de concentratie van je verdunde zoutzuur uitrekenen.

Je weet de hoeveelheid en de concentratie van je natronloog.  n = c x V = 24,15 mL x 0,1043 mol/L = 2,519 mmol natronloog

Je hebt eerder in de reactievergelijking gezien dat 1 mol natronloog overeenkomt met 1 mol zoutzuur. In je erlenmeyer zat dus 2,519 mmol zoutzuur. Het zoutzuur heb je heel precies afgemeten met een volumepipet. Met deze gegevens kun je de concentratie van je zoutzuur berekenen.

\(C = {n \over V}\)= 2,519 mmol / 25,0 mL = 0,1008 mmol/mL = 0,1008 mol/L

Uitvoering titratie

Bij een titratie wordt een onbekende hoeveelheid stof bepaald door deze te laten reageren met een oplossing van een bekende concentratie. Het volume dat van de reagens nodig is wordt afgemeten met een buret.

De meest voorkomende buretten hebben een inhoud van ongeveer 50 mL. Met een getraind oog kan een buret op 0,02 mL nauwkeurig afgelezen worden.

Voorbereidende handelingen

Buretten worden meestal bewaard in zeep oplossingen, om ze vetvrij te houden. Vóór gebruik moet een buret met leidingwater gespoeld worden om alle zeepresten te verwijderen. Hierna wordt de buret met gedestilleerd water gespoeld. De buitenkant van de buret wordt afgedroogd met absorberend papier. Hierna wordt de buret vastgezet aan het statief met een buretklem.

 

 

Na het spoelen wordt de kraan gecontroleerd. Deze moet soepel lopen en niet verstopt zijn of lekken. Als de kraan niet goed werkt moet deze worden schoongemaakt.

(Kijk nu het filmpje “controleren buret”.)

Een glazen kraantje moet ook nog licht ingevet worden met kraanvet. Hierna wordt deze in het slijpstuk van de buret geplaatst en een paar keer rondgedraaid.

Vullen en aflezen van de buret

Op de buret wordt een trechter geplaatst en eronder een lekbakje. Tussen trechter en buret wordt een opengebogen paperclip gestoken, zodat tijdens het vullen lucht kan ontsnappen. Uit een schoon en droog bekerglas van 100 mL wordt een kleine hoeveelheid titervloeistof in de buret geschonken. De buret wordt uit de klem gehaald om te kunnen zwenken om zo de hele binnenwand te bevochtigen. Dit wordt twee maal gedaan. Als er nu aan de binnenzijde van de buret druppels te zien zijn is dit vet. De buret moet dan helemaal opnieuw schoongemaakt worden.

De buret wordt nu met titervloeistof gevuld tot net boven de 0 mL stand. Het trechtertje wordt van de buret afgehaald. Om lucht uit het kraantje te verdrijven wordt deze even opengezet. Aan de onderkant hangende druppel wordt met een bekerglas onder een hoek van 45° verwijderd.

Hierna wordt de beginstand genoteerd. De stand van de buret lees je af door te kijken naar de schellbachstreep (blauwe streep met een witte achtergrond).

De stand van de meniscus wordt afgelezen op de plek waar de blauwe streep in een scherpe punt uitloopt. Om een foute aflezing te voorkomen moet je er voor zorgen dat je oog op de hoogte van de meniscus is tijdens het aflezen.

(Kijk nu de filmpjes "benodigdheden titratie", "opbouwen titratie opstelling", "vullen buret" & "aflezen buret".)

De titratie

Een gepipetteerde hoeveelheid vloeistof wordt in een erlenmeyer met gedestilleerd water verdund tot ongeveer 50 mL. Een indicator wordt toegevoegd om het omslagpunt te bepalen (kijk het filmpje: "Indicatoren" in de beeldbank). Hierna ga je met een proeftitratie kijken hoeveel mL titervloeistof je ongeveer nodig hebt. Dit doe je door in stappen van enkele milliliters snel te titreren en een inschatting te maken van het volume dat nodig is bij de titratie. Zodra de kleur omslag heeft plaats gevonden kun je een inschatting maken van het benodigde volume titervloeistof. Vervolgens vul je de buret bij en doe je de titratie opnieuw.

Bij de echte titratie voeg je eerst 90% van het eerder bepaalde volume titervloeistof toe. Hierna ga je druppelsgewijs titreren. Dit doe je door met één hand de buretkraan te bedienen en met de andere hand zwenk je de erlenmeyer. Zodra het omslagpunt bereikt is draai je de kraan dicht. Als er nog een druppel aan de buret hangt mag deze niet van de buret afgespoeld worden. Hierna lees je de eindstand af en kun je het verbruikte volume titratievloeistof bepalen.

(Kijk nu het filmpje "uitvoering titratie".)

Blanco bepaling

Bij een titratie moet er altijd een blanco bepaling uitgevoerd worden. Dit omdat de stoffen die in de erlenmeyer zitten (zoals gedestilleerd water) ook een invloed op de pH hebben. Hierdoor is er vaak iets meer titervloeistof nodig om de titratie uit te voeren dan dat er nodig is voor je te bepalen stof.

Bij een blanco bepaling voer je een titratie uit met al je stoffen behalve de stof of het monster wat je onderzoekt. Hierdoor kun je de invloed bepalen van deze stoffen. Vaak gaat dit om minder dan een milliliter, maar het is toch een afwijking waar rekening mee gehouden moet worden.

De volume titervloeistof van de blanco haal je volume titervloeistof van de titraties met de onderzochte stof af.

Voorbeeld berekening:

Volume Blanco: 0,82 mL

Volume Titratie: 42,64 mL

42,64 – 0,82 = 41,82 mL

Het berekende volume is de hoeveelheid titervloeistof die gereageerd is met de te bepalen stof.

(Kijk nu het filmpje "Blanco bepaling".)

Titerstelling

De vloeistof die in de buret zit en je gebruikt om te titreren moet een bekende concentratie hebben. Deze concentratie wordt met behulp van een titerstelling bepaald. Je weegt hierbij een bepaalde hoeveelheid zuivere stof af. Met behulp van de molecuulmassa kun je het aantal mol zuivere stof berekenen.

De formule die je hier voor moet gebruiken is de volgende:

\(n = {{m} \over M}\)      waarbij

n het aantal mmol is,

m de afgewogen massa in mg,

M de molecuulmassa in mg/mmol.

De afgewogen zuivere stof wordt in een erlenmmeyer verdund met demiewater zodat de positieve- of negtieve ionen kunnen reageren met de ionen van de titreervloeistof. Belangrijk hierbij is te weten wat de optredende neutralisatiereactie is zodat je precies weet hoeveel mol ionen van je afgewogen stof reageren met hoeveel mol ionen van je titreervloeistof. Dit noemen we de molverhouding waarin de ionene met elkaar reageren. Je kunt hierbij gebuik maken van de volgende formule:

\(n(t) = {{n(zs)}* molverhouding}\)      Waarbij

n(t) het aantal mol titreervloeistof is wat nodig is,

n(zs) het aantal mol zuivere stof is wat zich in de erlenmeyer bevindt.

 

Nu gaan we titreren. Natuurlijk moeten niet vergeten om een geschikte indicator toe te voegen die het omslagpunt visueel waarneembaar maakt. Als we het omslagpunt hebben bereikt weten we hoeveel mililiter titreervloeistof er nodig is om de bepaalde hoeveelheid mol zuivere stof te neutraliseren.

Aan de hand van de volgende formule kunnen we de concentratie berekenen van de titreervloeistof:

\(c = {{n(t)} \over V(t)}\)      Waarbij

c de concetratie is in mmol/mL (wat gelijk staat aan mol/L)

n(t) het aantal mmol titreervloeistof is en

V(t) het aantal mL titreervloeistof is wat tijdens de titratie is gebruikt.

 

Meetrapport

Als groep gaan jullie 2 titraties naar keuze uitvoeren en van deze titraties leveren jullie gezamenlijk één meetrapport in. In het meetrapport dienen de volgende zaken terug te komen:

  • Doel van het onderzoek + onderzoeksvraag
  • Gegevens titraties
    • Waarnemingen
    • Meetgegevens
    • Verwerking meetresultaten
  • Conclusie en discussie

Hieronder vinden jullie per onderdeel een korte uitleg over wat er straks in jullie meetrapport terug te vinden moet zijn.

 

Doel

Vertel kort wat het doel is van de praktische handelingen die je hebt uitgevoerd en op welke onderzoeksvraag jullie antwoord willen krijgen. Maak de lezer goed duidelijk waarom jullie op onderzoek zijn uitgegaan!

Gegevens

Alle gegevens die je hebt verzameld en hebt verwerkt komen hier terug. Dit kun je onderverdelen in 3 categorieën:

Waarnemingen

Je vertelt wat jullie tijdens het praktische werk allemaal hebben waargenomen. Omschrijf wat je hebt gezien/gehoord/gevoeld tijdens de uitvoering van de titraties.

Meetgegevens

Maak een overzichtelijke weergave, bijvoorbeeld in tabelvorm, van alle gegevens die je hebt gemeten tijdens het uitvoeren van de titraties. De gegevens die je hier weergeeft zijn belangrijk voor de verwerking. Hierbij kun je denken aan massa’s of volumes die gebruikt zijn of concentraties titrant waar mee gewerkt is.

Verwerking meetresultaten

De meetgegevens worden overzichtelijk verwerkt. Alle berekeningen die gemaakt zijn worden hier netjes uitgewerkt.

Conclusie & discussie

Tot slot formuleren jullie een conclusie die aansluit op het doel dat in het begin van het meetrapport omschreven staat. Je verwijst hierin naar de hierboven uitgewerkte gegevens. De discussie sluit hierop aan waarin jullie omschrijven welke factoren van het praktische handelen invloed gehad kunnen hebben op de uitkomsten.

Fouten analyse

Alle titraties die jullie gaan uitvoeren moeten van een bepaald kwaliteitsniveau zijn om te kunnen zeggen dat er nauwkeurig is gewerkt.

Voor dit practicum voer je alle titraties uit in triplo. Op kwaliteitskaart 2 staat uitgelegd hoe je de resultaten van een triplo moet verwerken.

De % afwijking in je triplo mag niet meer zijn dan 3%.

Voor de volledigheid zie je hieronder hoe je kunt bepalen wat het kwaliteitsniveau van je analyse is.

Beeldbank titreren

Indicatoren

Indicatoren

Benodigdheden titratie

Benodigdheden titratie

Controleren buret

Controleren buret

Opbouw titratie opstelling

Opbouw titratie opstelling

Vullen buret

Vullen buret

Aflezen buret

Aflezen buret

Uitvoering titratie

Uitvoering titratie

Blanco bepaling

Blanco bepaling

Oefen titraties (titerstelling)

De titerstelling moet gebeuren om zo te bepalen wat de concentratie van het titrant is waar je tijdens de vervolgpractica mee gaat werken. Omdat dit ook de eerste practische kennismaking is met het titreren worden deze experimenten gedaan om je voor te bereiden op de practische, individuele toets. Je hoeft niet ellebei de titraties uit te voeren, maar zorg er voor dat je van één van beide een triplo hebt uitgevoerd.

Stellen 0,1 mol/L HCl-oplossing

Lees voor je begint eerst de theorie door die hoort bij de titerstelling. Dit kan je helpen om de voorbereidende vragen te beantwoorden.

 

Benodigdheden

Glaswerk

  • Buret met statief
  • Erlenmeyer van 250 mL
  • Maatcilinder van 50 mL
  • Trechter

Chemicaliën

Borax
  • Borax
  • HCl-oplossing met concentratie van ongeveer 0,1 mol/L
  • Methylrood

Overig

  • Analytische balans

 

Werkwijze

  1. Weeg nauwkeurig 600 mg Borax af en breng dit kwantitatief over in een erlenmeyer van 250 mL.
  2. Voeg 50 mL koolzuurvrij demiwater toe aan de erlenmeyer en los de Borax op (dit vergt wat geduld).
  3. Voeg enkele druppel methylrood toe aan de erlenmeyer.
  4. Vul de buret met de HCl-oplossing en noteer de beginstand.
  5. Titreer de Borax met de HCl-oplossing tot het omslagpunt.
  6. Noteer de eindstand van de oplossing in de buret.
  7. Voer de titratie uit in triplo.
  8. Voer als laatste een blanco titratie uit met 50 mL koolzuurvrij demiwater.

 

Uitwerking

  • Noteer al je resultaten en je berekeningen in je labjournaal.
  • Bereken de concentratie van de HCL-oplossing in mol/L van elke titratie.
  • Bereken of je een betrouwbare triplo hebt (maximale afwijking 3%)

 

Resultaten

  Meting 1 Meting 2 Meting 3
m Borax (mg)      
V HCl eind (mL)      
V HCl begin (mL)      
V HCl (mL)      

 

 

 

 

Stellen 0,1 mol/L NaOH-oplossing

Lees voor je begint eerst de theorie door die hoort bij de titerstelling. Dit kan je helpen om de voorbereidende vragen te beantwoorden.

 

Benodigdheden

Glaswerk

  • Buret met statief
  • Erlenmeyer van 250 mL
  • Maatcilinder van 50 mL
  • Trechter

Chemicaliën

Kaliumwaterstofftalaat
  • Kaliumwaterstofftalaat
  • Koolzuurvrij demiwater
  • NaOH-oplossing met een  concentratie van ongeveer 0,1 mol/L
  • Fenolftaleïne

Overig

  • Analytische balans

 

Werkwijze

  1. Weeg nauwkeurig 750 mg Kaliumwaterstofftalaat af en breng dit kwantitatief over in een erlenmeyer van 250 mL.
  2. Voeg 50 mL koolzuurvrij demiwater toe aan de erlenmeyer en los de Kaliumwaterstofftalaat op.
  3. Voeg enkele druppel Fenolftaleïne toe aan de erlenmeyer.
  4. Vul de buret met de NaOH-oplossing en noteer de beginstand.
  5. Titreer de Kaliumwaterstofftalaat met de NaOH-oplossing tot het omslagpunt.
  6. Noteer de eindstand van de oplossing in de buret.
  7. Voer de tiratie uit in triplo.
  8. Voer als laatste een blanco titratie uit met 50 mL demiwater.

Uitwerking

  • Noteer al je resultaten en je berekeningen in je labjournaal.
  • Bereken de concentratie van de NaOH-oplossing in mol/L van elke titratie.
  • Bereken of je een betrouwbare triplo hebt (maximale afwijking 3%).

 

Resultaten

  Meting 1 Meting 2 Meting 3
m Kaliumwaterstofftalaat (mg)      
V NaOH eind (mL)      
V NaOH begin (mL)      
V NaOH (mL)      

 

 

Individuele titratie

Met behulp van Methylrood-broomkresolgroen als indicator kan een titratie van Borax worden uitgevoerd. Dit kan zowel met zoutzuur (HCl) als met zwavelzuur (H2SO4). Bij het practicum krijg je van de docent een genummerd potje met daarin Borax gemengd met keukenzout. Verder krijg je één van de twee zuren toegewezen.

Door middel van een titratie in triplo, met het toegewezen zuur, moet je het massapercentage Borax in het monster bepalen.

Benodigdheden

Glaswerk

  • Buret met statief
  • Erlenmeyer 250 mL
  • Maatcilinder 50 mL

Chemicaliën

  • HCl 0,1 mol/L of H2SO4 0,1 mol/L (vraag aan de docent de exacte concentratie)
  • Methylrood-broomkresolgroen
  • Monster
  • Koolzuurvrij water

Overig

  • Analytische balans

Werkwijze

  1. Zorg er voor dat je glaswerk op de juiste manier is voorgespoeld.
  2. Weeg 750 mg monster nauwkeurig af en breng dit over in een erlenmeyer van 250 mL. (noteer de afgewogen hoeveelheid borax.)
  3. Los dit op in 40 mL koolzuurvrij demiwater.
  4. Voeg 3 druppels Methylrood-broomkresolgroen toe.
  5. Titreer de oplossing met het aan toegewezen zuur tot de oplossing zwak roze kleurt. Zorg ervoor dat er goed wordt gemengd tijdens het titreren.
  6. Voer de titratie in triplo uit.
  7. Voer als laatste een blanco titratie uit met 40 mL koolzuurvrij demiwater.

Uitwerking

Gebruik de volgende formule om je massapercentage Borax te berekenen:

v = de verbruikte hoeveelheid zuur in mL. (min het volume van de blanco)
a = de afgewogen hoeveelheid monster in mg.
c = de concentratie van het door jouw gebruikte zuur in mol/L.

Formule's individuele titraties

Als je triplo binnen de foutberekening valt van 3% ga je naar de docent. Geef het nummer van het potje, je zuur en je gevonden concentratie aan. De docent zal aangeven of het klopt en je mag stoppen, of dat je het nog een keer moet doen.

Project

Tijdens dit project ga je in duo's werken waarbij jullie twee titraties voorbereiden, uitvoeren en uitwerken. Hiervan wordt één meetrapport gemaakt en de bevindingen worden gepresenteerd tijdens de presentatiemarkt.

Je kunt kiezen uit 6 verschillende titraties van verschillende huis-, tuin- en keukenproducten. Deze vind je in de tabbladen onder het kopje "project". Welke je kiest mag je zelf weten. Voordat je in het lab aan het werk kan moet je eerst voorbereidende vragen gemaakt hebben. Ook deze staan op de site bij je gekozen product.

7up

Tegenwoordig zijn er veel frisdranken waar je uit kan kiezen. Vrijwel alle frisdranken bevatten een zuur. Dit proef je niet door de grote hoeveelheid suiker die toegevoegd wordt. 7up bevat citroenzuur, een driewaardig zuur.

Tijdens dit practicum ga je de concentratie citroenzuur in 7up bepalen.

Benodigdheden

Glaswerk

  • Buret met statief
  • Erlenmeyer 250 mL
  • Bekerglas 300 mL
  • Trechter
  • Volumepipet 50,00 mL
  • Maatcilinder 50 mL

Chemicaliën

  • NaOH 0,1 mol/L (vraag aan de docent de exacte concentratie)
  • 7up
  • Fenolftaleïne

Overig

  • Verwarmingsplaatje

Werkwijze

  1. Formuleer een zo specifiek mogelijke onderzoeksvraag die aansluit bij de titratie.
  2. Zorg ervoor dat je glaswerk op de juiste manier is voorgespoeld.
  3. Pipeteer 50,00 mL 7up in de erlenmeyer
  4. Voeg 50 mL demi water toe. Zorg ervoor dat je daarmee de wand van de erlenmeyer spoelt.
  5. Breng de frisdrank aan de kook op een verwarmingsplaatje.
  6. Laat de frisdrank kort, ongeveer 2 minuten, erg zacht doorkoken en laat het daarna goed afkoelen.
  7. Vul de buret met 0,1mol/L NaOH en lees de beginstand af.
  8. Voeg ± 4 druppels fenolftaleïne toe aan de frisdrank.
  9. Titreer de 7up met de NaOH-oplossing tot het omslagpunt. Zorg ervoor dat er goed wordt gemengd tijdens het titreren.
  10. Noteer de eindstand van de buret.
  11. Voer tenminste een triplobepaling uit.
  12. Voer als laatste een blanco titratie uit met 50 mL demiwater.

Uitwerking

  • Bereken van elke titratie de concentratie citroenzuur in de 7up.
  • Bereken of je een betrouwbare triplo hebt (maximale afwijking 3%).

Augurkensap

De augurk is een vrucht van de plant cucumis sativus uit de komkommerfamilie die wordt ingelegd in azijn en/of pekel. De vers gegeten komkommer en de augurk zijn verschillende cultuurvormen van dezelfde soort met verschillende eigenschappen. De vruchten die gebruikt worden voor het maken van de augurk zijn kleiner en hebben over het algemeen een dunnere schil dan de vers gegeten komkommer. De augurk mag geen smaak van zichzelf hebben; de komkommersmaak moet geheel ontbreken.

Tijdens dit practicum ga je de concentratie azijnzuur in augurkensap bepalen.     

Benodigdheden

Glaswerk

  • Buret met statief
  • Erlenmeyer van 250 mL
  • Maatcilinder van 50 mL
  • Trechter
  • Volumepipet van 5,00 mL

Chemicaliën

  • NaOH 0,1 mol/L (vraag aan de docent de exacte concentratie)
  • Fenolftaleïne
  • Augurkensap

Werkwijze

  1. Formuleer een zo specifiek mogelijke onderzoeksvraag die aansluit bij de titratie.
  2. Zorg ervoor dat je glaswerk op de juiste manier is voorgespoeld.
  3. Meet met een volumepipet 5,00 mL augurkensap af en doe dit in een erlenmeyer van 300 mL.
  4. Voeg 50 mL demiwater toe. Zorg ervoor dat je daarmee de wand van de erlenmeyer spoelt.
  5. Voeg enkele druppels fenolftaleïen toe aan de erlenmeyer.
  6. Vul de buret met 0,1 mol/L NaOH en lees de beginstand af.
  7. Titreer het augurkensap met de NaOH-oplossing tot het omslagpunt. Zorg ervoor dat er goed wordt gemengd tijdens het titreren.
  8. Noteer de eindstand van de buret.
  9. Voer de titratie in triplo uit.
  10. Voer als laatste een blanco titratie uit met 50 mL demiwater.

Uitwerking

  • Bereken van elke titratie de concentratie azijnzuur in het augurkensap.
  • Bereken of je een betrouwbare triplo hebt. (maximale afwijking 3%)

HG vlekweg 7

HG vlekweg 7 verwijdert roestvlekken uit textiel. Daarnaast verwijdert het product ook roestvlekken uit tegels, plavuizen, beton en niet kalkhoudend natuursteen. De werkzame stof is oxaalzuur wat aanwezig is in de vlekverwijderaar.

Tijdens dit practicum ga je de concentratie oxaalzuur in HG vlekweg 7 bepalen.

Benodigdheden

Glaswerk

  • Buret met statief
  • Erlenmeyer van 250 mL
  • Maatcilinder van 50 mL
  • Trechter
  • Volumepipet van 2,00 mL

Chemicaliën

  • NaOH 0,1 mol/L (vraag aan de docent de exacte concentratie)
  • Fenolftaleïne
  • HG vlekweg 7

Werkwijze

  1. Formuleer een zo specifiek mogelijke onderzoeksvraag die aansluit bij de titratie.
  2. Zorg ervoor dat je glaswerk op de juiste manier is voorgespoeld.
  3. Meet met een volumepipet 2,00 mL HG vlekweg 7 af en doe dit in een erlenmeyer van 250 mL.
  4. Voeg 50 mL demiwater toe. Zorg ervoor dat je daarmee de wand van de erlenmeyer spoelt.
  5. Voeg enkele druppels fenolftaleïen toe aan de erlenmeyer.
  6. Vul de buret met 0,1 mol/L NaOH en lees de beginstand af.
  7. Titreer de HG vlekweg 7 met de NaOH-oplossing tot het omslagpunt. Zorg ervoor dat er goed wordt gemengd tijdens het titreren.
  8. Noteer de eindstand van de buret.
  9. Voer de titratie in triplo uit.
  10. Voer als laatste een blanco titratie uit met 50 mL demiwater.

Uitwerking

  • Bereken van elke titratie de concentratie oxaalzuur in HG vlekweg 7.
  • Bereken of je een betrouwbare triplo hebt. (maximale afwijking 3%)

Karnemelk

Karnemelk is een zuivelproduct wat vroeger gemaakt werd door verzuurde room te karnen. Hierbij werd verzuurde room in een zogenaamde karnton gegoten en werd er met een stok omhoog en omlaag ‘geklopt’.

Hierdoor klonterde het melkvet samen, wat vervolgens als boter bovenop de melk kwam te drijven. Deze boter werd afgeschept, en de overgebleven zure vloeistof was… karnemelk!

Karnton

 

Tegenwoordig wordt karnemelk op een andere manier gemaakt. In zuivelfabrieken worden melkzuurbacteriën aan magere melk toegevoegd, waardoor de lactose wordt omgezet in melkzuur. Dat zorgt voor de ‘zurige’ smaak.

Karnemelk is een gezond product. Het gaat in dit geval wel over de traditioneel vervaardigde variant. Nadeel van de moderne variant is met name de toevoeging van suiker. Redenen om karnemelk te dinken is dat het goed is voor de darmflora, het is rijk aan Kalium en het is geschikter voor mensen met een lactose-intollerantie.

Tijdens dit practicum ga je het de concentratie melkzuur in Karnemelk bepalen.

Benodigdheden

Glaswerk

  • Buret met statief
  • Erlenmeyer van 250 mL
  • Trechter
  • Volumepipet van 20,00 mL
  • Maatcilinder van 50 mL

Chemicaliën

  • NaOH 0,1 mol/L (vraag aan de docent de exacte concentratie)
  • Fenolftaleïne
  • Karnemelk

Werkwijze

  1. Formuleer een zo specifiek mogelijke onderzoeksvraag die aansluit bij de titratie.
  2. Zorg ervoor dat je glaswerk op de juiste manier is voorgespoeld.
  3. Meet met een volumepipet 20,00 mL karnemelk af en doe dit in een erlenmeyer van 250 mL.
  4. Voeg 50 mL demiwater toe. Zorg ervoor dat je daarmee de wand van de erlenmeyer spoelt.
  5. Voeg enkele druppels fenolftaleïen toe aan de erlenmeyer.
  6. Vul de buret met 0,1 mol/L NaOH en lees de beginstand af.
  7. Titreer de karnemelk met de NaOH-oplossing tot het omslagpunt. Zorg ervoor dat er goed wordt gemengd tijdens het titreren.
  8. Noteer de eindstand van de buret.
  9. Voer de titratie in triplo uit.
  10. Voer als laatste een blanco titratie uit met 50 mL demiwater.

Uitwerking

  • Bereken van elke titratie de concentratie melkzuur in karnemelk.
  • Bereken of je een betrouwbare triplo hebt. (maximale afwijking 3%)

Huishoudammonia

Ammonia (ook wel: ammoniumhydroxide of salmiakgeest genaamd) is een oplossing van het gas ammoniak in water. De oplossing is een matig sterke base, die in het huishouden als schoonmaakmiddel gebruikt wordt, bijvoorbeeld om oude verf voor te behandelen zodat eroverheen kan worden geschilderd. De schoonmakende werking komt tot stand doordat oude verflagen vaak bedekt zijn met een laagje vettige aanslag dat voor een groot deel uit vetzuren bestaat. De vetzuren lossen op in de basische oplossing. Vettige stoffen die geen vetzuur zijn, lossen vervolgens in de ontstane zeep op.

Afbeeldingsresultaat voor huishoudammoniaAfbeeldingsresultaat voor huishoudammonia

 

Tijdens dit practicum ga je de concentratie ammoniak in huishoudammonia bepalen.

 

Benodigdheden

Glaswerk

  • Buret met statief
  • Erlenmeyer van 250 mL
  • Maatcilinder van 50 mL.
  • Maatkolf van 100 mL
  • Trechter
  • Volumepipet van 10,00 mL

Chemicaliën

  • HCl 0,1 mol/L (vraag aan de docent de exacte concentratie)
  • Methylrood
  • Huishoudammonia

Werkwijze

  1. Formuleer een zo specifiek mogelijke onderzoeksvraag die aansluit bij de titratie.
  2. Zorg ervoor dat je glaswerk op de juiste manier is voorgespoeld.
  3. Meet met een volumepipet 10,00 mL huishoudammonia af en doe dit in een maatkolf van 100 mL. Vul de maatkolf aan met demiwater en homogeniseer.
  4. Doe 10 mL van de oplossing in de maatkolf in een erlenmeyer van 250 mL.
  5. Voeg 50 mL demiwater toe. Zorg ervoor dat je daarmee de wand van de erlenmeyer spoelt.
  6. Voeg enkele druppels methylrood toe aan de erlenmeyer. Voeg zoveel toe dat je de kleur goed kunt zien. Je kunt eventueel een wit blaadje eronder leggen, zodat je het beter kunt zien.
  7. Vul de buret met 0,1 mol/L HCl en lees de beginstand af.
  8. Titreer de huishoudammonia met de HCl-oplossing tot het omslagpunt. Zorg ervoor dat er goed wordt gemengd tijdens het titreren.
  9. Noteer de eindstand van de buret.
  10. Voer de titratie in triplo uit.
  11. Voer als laatste een blanco titratie uit met 50 mL demiwater.

Uitwerking

  • Bereken van elke titratie de concentratie ammoniak in huishoudammonia.
  • Bereken of je een betrouwbare triplo hebt. (maximale afwijking 3%)

 

HG vloeibare gootsteenontstopper

HG vloeibare ontstopper is een veilig en gebruiksklaar product voor het ontstoppen van een verstopte afvoer in de wasbak, toilet of een doucheputje. Dit werkt door het natriumhydroxide wat aanwezig is in HG vloeibare ontstopper.

Tijdens dit practicum ga je de concentratie natriumhydroxide in HG vloeibare ontstopper bepalen.

Afbeeldingsresultaat voor hg vloeibare gootsteenontstopper

Benodigdheden

Glaswerk

  • Buret met statief
  • Erlenmeyer van 250 mL
  • Maatcilinder van 50 mL
  • Maatkolf van 100 mL (2x)
  • Trechter
  • Volumepipet van 10,00 mL
  • Volumepipet van 25,00 mL

Chemicaliën

  • HCl 0,1 mol/L (vraag aan de docent de exacte concentratie)
  • Methylrood
  • HG vloeibare ontstopper

Werkwijze

  1. Formuleer een zo specifiek mogelijke onderzoeksvraag die aansluit bij de titratie.
  2. Zorg ervoor dat je glaswerk op de juiste manier is voorgespoeld.
  3. Meet met een volumepipet 10,00 mL HG vloeibare ontstopper af en doe dit in een maatkolf van 100 mL. Vul de maatkolf aan en homogeniseer.
  4. Meet met een volumepipet 25,00 mL van je verdunning af en doe dit in een nieuwe maatkolf van 100 mL. Vul de maatkolf aan en homogeniseer.
  5. Meet met een volumepipet 10,00 mL van je 2e verdunning af en doe dit in een erlenmeyer van 300 mL.
  6. Voeg 50 mL demiwater toe. Zorg ervoor dat je daarmee de wand van de erlenmeyer spoelt.
  7. Voeg enkele druppels methylrood toe aan de erlenmeyer. Voeg zoveel toe dat je de kleur goed kunt zien. Je kunt eventueel een wit blaadje eronder leggen, zodat je het beter kunt zien.
  8. Vul de buret met 0,1 mol/L HCl en lees de beginstand af.
  9. Titreer de HG vloeibare ontstopper met de HCl-oplossing tot het omslagpunt. Zorg ervoor dat er goed wordt gemengd tijdens het titreren.
  10. Noteer de eindstand van de buret.
  11. Voer de titratie in triplo uit.
  12. Voer als laatste een blanco titratie uit met 50 mL demiwater.

Uitwerking

  • Bereken van elke titratie de concentratie natriumhydroxide in HG vloeibare ontstopper.
  • Bereken of je een betrouwbare triplo hebt. (maximale afwijking 3%)

Afsluiting

Meetrapport

Jullie maken per groepje een meetrapport zoals omschreven staat in het tabblad "theorie". Dit meetrapport wordt beoordeeld door de docent.

 

Presentatiemarkt

Elk duo presenteert tijdens de presentatiemarkt hun bevindingen van de keuzetitraties van huis-, tuin- en keukenproducten. Tijdens de presentatiemarkt presenteer je allebei twee keer aan studiegenoten uit de anderen groepjes en woon je 2 andere presentaties bij en beoordeel je deze.

De beoordeling gebeurt met de volgende rubrik.

Open bestand Rubrik presentaties