Reflecteren

Wat is reflecteren?

De student denkt na over zichzelf, haar gedrag of een activiteit die ze heeft gedaan. Doordat ze terugblikt op hoe ze heeft gewerkt, welke keuzes ze heeft gemaakt en door zichzelf een spiegel voor te houden krijgt ze beter inzicht in haar eigen functioneren en in wat ze kan verbeteren.

Wat levert reflecteren de student op:  

Door systematisch te reflecteren vergroot zij haar zelfkennis, is ze zich bewust van de emoties die in bepaalde situaties bij haar een rol spelen en krijgt zij inzicht in hoe ze daar naar handelt.

Werkwijze hoe de student kan reflecteren

Niet iedereen kan van nature gemakkelijk reflecteren. Korthagen (1993) heeft een schema ontwikkeld voor reflectie. Zie de afbeelding hiernaast of bekijk dit filmpje.

 

Daarin doorloopt de student de volgende fasen:

  • Fase 1: Het handelen: wat wilde ik bereiken, waar wilde ik op letten of wat wilde ik proberen?
  • Fase 2: Terugblikken op het handelen: wat gebeurde er concreet met mij, anderen? Wat wilde ik, wat deed ik, wat dacht ik en wat voelde ik?
  • Fase 3: Bewust worden van essentiële aspecten: wat zijn de antwoorden vanuit fase 1 en 2? Wat betekent dit nu voor mij en wat is een leerpunt of de positieve ontdekking?
  • Fase 4: Alternatieven en keuzes: wat kan ik anders doen? Wat neem ik me voor?
  • Fase 5: Uitproberen: wat ga ik nu concreet anders doen en hoe?  
De student kan reflecteren op verschillende onderdelen:
  1. Beroepsmatig handelen.
  2. Kennisontwikkeling / leren denken.
  3. Persoonlijk beroepsmatig handelen in de maatschappelijke context.
  4. Persoonlijk functioneren.

Hoe reflecteer je met de student?

Bekijk onderstaand filmpje en beantwoord daarna de vragen:

Oefening:Welke vragen stel je als werkbegeleider in iedere fase?

Tips voor het reflecteren

Als werkbegeleider ga je met de student hierover het gesprek aan. Hulpvragen die jij de student kunt stellen zijn:

  • Wat wilde jij?
  • Wat voelde jij?
  • Wat dacht jij?
  • Wat deed jij?
  • Wat wilde de ander in de situatie?
  • Wat voelde de ander?
  • Wat dacht de ander?
  • Wat deed de ander?

De volgende tips kunnen je helpen de student te laten reflecteren:

  • Kies een concrete situatie en kijk terug op dat specifieke moment en de manier van handelen.
  • Reflecteer regelmatig (bij voorkeur op initiatief van de student). Plan tenminste één keer per zorg een reflectiemoment in, bij voorkeur op een vast moment.
  • Stel open vragen, wees oprecht geinteresseerd.
  • Stel oordelen over de student uit, kijk eerst wat er gebeurde voordat je hier een waarde aan geeft.
  • Reflecteer op een methodische manier, bijvoorbeeld door een lijstje met vragen te doorlopen of het reflectiemodel te gebruiken.
  • Reflecteer niet alleen op probleemsituaties maar ook op succeservaringen.
  • Het arrangement Reflecteren is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Netwerk Zon Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2019-09-27 10:43:27
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld